Kogurja lingvo

La kogurja lingvo estis parolita en la malnova reĝlando de Kogurjo (37 a.K. – p.K. 668), unu el la Tri Antikvaj Regnoj de Koreio.

Klasifikado

Ekzistas iuj hipotezoj pri la klasifiko de la lingvo, sed ĉiuj ili estas diskutitaj kaj oni konsideras malfermitan problemon.^[1]

La lingvon oni konas nur per malmultaj vortoj, la plejmulto de kiuj sugestas ke temas pri lingvo bopatriĝinta al la silla kaj influita sekve pro la tungus-manĉura lingvaro. Aliaj aŭtoroj partianoj de la altaja hipotezo kutimas klasifiki la kurgurjan lingvon en la altaja familio. La plimulto de koreaj specialistoj konsideras ke la lingvo de Kogurjo estis bopatriĝita al la altaja lingvaro. Krome oni renkontis gravajn similajn inter la lingvoj parolitaj en Baekje kaj en Kogurjo.

Fujea lingvaro

Iuj aŭtoroj proponis la nomitan fujean lingvaron kiu inkludus al la lingvoj de la ŝtatoj de Buyeo, Kogurjo, Baekje tiel kiel la malnova japana. La ĉinaj dokumentoj sugestas ke la lingvoj de Kogurjo, Buyeo, orienta Okjeo kaj Gojoseon estis similaj, kvankam la kogurja lingvo diferencis elstare de la lingvo de Malgal (Mohe). Iuj aŭtoroj indikas ke la lingvoj de Kogurjo, Baekje kaj Silla, similaj inter si (eble dialektoj) povus esti antaŭaj de la korea lingvo. Aliaj subtenas ke estus antaŭa de la japana lingvo.^[2]^[3]^[4]

Leksika komparado

De la Kogurja lingvo apenaŭ oni konas ion. Nur estas disponebla listo de loknomoj kaj vortoj, de tiuj, kies prononcon ankaŭ ne oni konas kun ekzakteco.

La sekva tabelo komparas la figuran prononcon de tiuj terminoj, kun aliaj orientaj lingvoj:

Termino	Kogurja lingvo	Tjurka lingvaro	Mongola lingvo	Malnova Japana	Japana lingvo	Baekje lingvo	Silla lingvo	Meza korea lingvo	Korea lingvo	Tungus-manĉura lingvaro	Jurĉena lingvo	Manĉuroj	Evenka lingvo
君主	kʌi / kai(皆) kai-sɐ(皆次)	qaγan（可汗） kagan	kaγan(可汗)	ki₁mi₁ ("reĝo, imperiestro, monarko")	kimi ("vi")	ka(瑕) kisi(吉支) nirimɯ(君)	kan(干) kɯm(今) kahan	kɯi긔(王) nim kɯm	nim kɯm	***	***	han	***
善射	jumong,chumo (朱蒙,鄒牟)	***	jəmə ("noted bow"), Jobe-Mergen	tomo ("shooter's tool") tomo ("amiko, sekvanto") tama ("bonega, grava, animo") tuma ("konsileto")	tomoe (emblemo de tomo) tomo- tama tsume ("ungo")	***	***	***	***	***	***	jolin-manga , julil-muəl(卓琳莽阿)	***
金	so (蘇) sol (召尸, arĝento)	***	***	***	***	so (所)	so 素 ("oro")	***	sö ("metalo") söh 쇳	***	***	sele ("fero") šun ("suno")	sigūn ("suno")
鉛	nəi-miuət/namer (乃勿)	***	***	namari	namari	***	***	*namɔr	nap/납	***	***	***	***
復舊土	ta mul(多勿)	***	***	tabi (度: tempo; ajna-momente)	tabi/tambi	tamlo	***	***	taɕi ("denove, nove") tø- ("re-") tam	***	***	tabu- (dividi)	***
北（背後）	je(提) jwat(絶) 椽那部,提那部,絶奴部,後部	arka ("back")	hoina （布里亚特语 huainə) utara umara	tʃe ("back")	se ("back, height")	***	***	tuih	tui ("malantaŭ")	xama	***	amargi amasi ("back")	***
南（前方）	kuan(灌) (灌奴部)	kuzey,Ön (antaŭa flanko)	***	kaɸo ("vizaĝo") kan-(予: "antaŭ-")	kao ("vizaĝo") kana-(叶: servi, o get one's wish)	久知下 (kujiha)	***	***	kət ("aspekto")	***	***	julergi	***
東（左）	źwən,sun(順), (順奴部)	doğu,sol ("maldekstra")	źeü , źegün	a-dʒuma/a-duma ("oriento")	azuma	得安 (dɯkan)	***	***	ön ("maldekstra") sae ("oriento")	źun	***	dergi	jun jəgin ("maldekstra")
西（右）	yən (涓), (涓奴部)	batı	ürüne , barun	yo- (善: "bona") ya- (否: "ne, sordida")	yo-/i- ("bona, ĝusta, celkonforma, afabla") iya/ya- ("malafabla")	***	***	***	orɯn ("dekstra") parɯn ("dekstra") hanɯi ("okcidenta")	xangid	***	wargi	anŋū ("dekstra")
石	***	taš	cilaɣu(n) （古蒙古语） culuu （喀尔喀蒙古） šuluu(n) (布里亚特语)	isi	ishi	turak(珍惡)	***	tōlh	tōl	***	***	tahan ("vojo el ŝtonoj")	***
巌，峴，岑	pa-・ιəi,pua-・ιəipàI,pa'i /pua-斤ei,paxe 巴衣,波衣,波兮	***	***	[[wiktionary:岩#Noun\|iɸa]] / [[wiktionary:巌#Noun\|iɸaɸo]] (eble senrelatita)	iwao ("granda roko, basa roko")	***	***	pahoy （巌）巴衣,바회	pawi	pax（石・崖）（尼夫赫语）	***	wehe	***
土地	no 内/奴～弩/悩 nori 奴閭	***	ńurū	nu/no (野: "lando")	no	no	nu¨～nu¨ri/nε (世）	***	nuri	na （土地）	na	na（土地）, noro(-n)	***
國	(nua) > na / no 內,那,奴,惱 ra(羅)	ili	ulus (<hulu-s< bulu-s)	nu/na(奴)	***	puri (夫里)	***	narah	nara	guru-n (< * buru-n)	guru-n (< * buru-n)	gurun	***
城	hol / holo (忽) kuru / kolo (溝婁,屈, 骨)	qol-γan	küri-yen 'fence, hedge, device',/qol-γan	koɸori (郡)	kōri	***	***	***	koɯl (邑, 郡) kol	kur ~kur ~kuran	***	kuran~ kuren (城, 柵: "castelo, citadelo") golo （省: "provinco")	***
中	kabəl 加火	***	***	kaɸis- ("meza, helpo") kaɸi ("ovo, rezulto, indo")	kais- kai	***	***	kaβɔn 가ㅸㄴ	kaun(-de) -gaus/-aus 가웃/아웃 ("duona")	***	***	***	***
最大	māk (莫) ma(馬) makhara(莫何邏) 莫何邏繡支,莫何何羅支	***	***	ma- (prefikso, kiu signifas: "reala, granda, vera, perfekta") makana- (truly beloved)	ma-	ma	***	***	mal-말 mad 맏 ("unua; la plej maljuna")	maŋga ("forta")	***	maŋga ("difficult; tough, strong; somewhat more, somewhat better")	maŋa ("forta")
主事者	makhaharaji (莫何何羅支/太大兄) ~ji("knabo")	***	***	ma- kakaɸu- (undertake, be under orders,hold)>*kagaɸu- toto/titi (patro) dʒidʒi ("avo")	ma- kakaer- (hold) chichi jiji/ji-	***	kakgan (角干)	mad hal- ~ji ("knabo")	mad hal- ~ji ("knabo")	***	***	***	***
首領	makli-ji (莫離支) ~ji ("knabo")	baš ("kapo")	***	ma- kur-i ("to command, to manage") dʒi ("avo")	ma- kuri-(繰) ji	***	malip-kan(麻立干) hasə(河西) (mari)	maruha(瑪樓下,抹樓下)	məri (kapo) ~ji ("knabo") maru("ridge")	***	***	***	***
峰	süni (首泥)	***	***	so₁ra ("sky; tip, top, above (the trees, etc.)")	sora ("ĉielo")	***	***	sunɯrk 수늙	suri 수리 ("top of the head")	***	***	šun ("suno") sukdun ("aero")	***
高	dat/§ap (aŭ tar) (達)	***	***	taka-/daka-（"high"）	taka-/daka	達率	***	***	***	***	***	den ("high") dekde- ("altiĝi")	***
山	tara / tal (達)	taγ （"montano"）	aɣula(n) （古蒙古语） ūl （喀尔喀蒙古） ūla （布里亚特语） aulə（达斡尔语）	tara(多羅) yama(山)/mure(山)/mori(森)	yama	***	督 tɔrɔ(山), tara(多禮,多羅) （土地）	moyh(山)	me-뫼 tang,tal（土地） tuk（丘） orɯm （济州方言）	***	***	alin tala（田地） mulu ("ridge of mountain")	***
堤	tu (吐)	töpü	***	take₂（岳） tutu-mi tum- (to stack, to pile, to gather)	take tsutsumi tsum-	***	***	***	언덕 əntək 둑 tuk(堤)	***	***	do- ("haltigi")	***
樹木	kιənul / naro? (斤乙)	i¨ ("arbaro")/i¨γac（树）	***	ki₂ / ke₂ ～ ko₂kunu-ki(a kind of oak)	ki kunu-gi	***	***	斤:nal(訓)/kɯn근	kɯru 그루 ("stump; unit for counting trees") namu 나무 （树、树木）	***	***	***	***
水	mi (米) mie,moro(買,模盧)	***	mören(江, 海) müren (沐漣) /moron (木連) (Khitanese)	mi₁du/mi₁/mi₁n-	mizu	mi(彌)	***	mɨl	mul	mu	mu 沒	muke	mū ("akvo")
泉（井）	əɯl(於乙):井 iri(伊梨):泉	bul-a-q/bul-a-γ（喷泉、泉水）	ɯs (水: "akvo")	wi （井、水库、灌溉水塘）	i	***	ɯl(乙)	umɯl ("bone")	umul ("bone")	eri～erri（小河、川）（尼夫赫语）	***	üla (大河、江)	***
池沼	nemi / naymi (内米)	***	namug ("marĉo")	? nami₁ ("wave")	nami	mi(r)ji (蜜地,彌知)	***	***	? nɛnmul ("stream") mos 못 ("pond") nɯpʰ 늪 ("swamp")	namu, lamu ("maro, oceano, lago" 海)	***	mūsa ("swamp")	***
河	kur(屈) na(那)	köl("lago")	***	kaɸa	kawa	nari(那利) 久麻那利	***	kɔrɔm 가람 nāyh 냏,내	karam 가람 nɛː 내	***	***	ula	***
海	padal (波旦)	***	***	wata	wada-tsu-mi ("La dio de maro")	***	波珍 padɔl	padah～parʌl	pada 바다	***	namu	namu	***
口	huət-ts‘ii/ku ërtsi/k útsi< kutui, > kolci/ko-ts‘ii (忽次/古次/串)	***	훌츠qurc（喀尔喀蒙古）("skewer, spit" 串)	kutu～kuti/kuti < *kutui	kuchi	***	***	koj 곶 ("skewer, spit; promontory" 串)	kulrε (dialekto Jeju) kul (dialekto South Jeolla)	***	***	***	***
進入	・ιi/*i (伊)	***	ire- 来	ir- 进入	ir-	***	***	ip（口）/ip（門戸）	ir- ("alveni, veni") ip	i-（入）	***	ibe-("to get foward")	***
新	ʃιəu/*sü 首	***	***	zu ("new, present, developing, a gleam") suga- ("freŝa")	suga-suga-s-	***	say	say (새)	sɛ	***	iche	ice	***
牛	ʃιəu/*sü 首	***	***	usi	ushi	***	***	ʃyo/쇼	so	***	***	eje ("kastrita bovino")	***
豬	o-sie/o-s^i¨ʌŋ 烏斯/烏生	*doŋuz > domuz	***	usi ("bovo; catelo") wi ("swine")	***	*tɕo-nʲi (猪耳)	***	totʰ 돝	twɛːji, toyaji (dialekto), tochi (dialekto)	***	***	ulgiyan ("porko") ulha ("doma besto")	***
鹿	kosya (古斯也)	***	***	kuzika	shika	***	***	***	korani 고라니 ("Manchurian elk") kōrɛŋi, korɛi (dialekto Gyeongsan)	***	***	kandahan ("a kind of deer")	***
馬	***	***	mori～muri	uma～muma	uma	***	***	ｍʌl/(馬)	mal	mori (Nanai)	***	morin	***
斧	・ιo-sie , nərə-si (於斯)	***	***	wono₂	ono	***	***	*odzgɔy (烏子蓋) ("ax") nɔlh 날ㅎ ("blade")	nal (칼)날 ("blade") nas ("sickle; scythe") tōkki ("hakilo")	***	***	anjikū ("hakileto")	***
廣	nərə-si, ə-si, (於斯)	***	osy/esy 阿斯(寬大:gererous, tolerant) nalai	naras-u ("roll, to level off") os-u ("transcend, surpass") e-si ("right, wide, noble, enough")	naras-u("to level off") os-u("to transcend, to press, to push")	***	***	어위 (< *어쉬)	nəlbɯn 넓은 nəlb nərɯn	***	očo 我撮(寬)	ončo (廣: "wast")	***
翼	nərəgi əji(於支)	*älig > el ("mano")	***	tadamgi(arm) atʃi (piedo, promenado, pluvo, mono)	ashi	***	***	nʌlgɛ	narɛ, nalgɛ 날개	***	***	asχa	***
横	・ιo-sie/*es (於斯)	***	***	yo₂ko₂（横)/yo₂k-（避）	yoko/yokeru	***	***	əs/엇	əs	***	***	***	***
谷	tan/tuən/t‘ən (旦,頓,呑)	***	***	tani	tani	***	***	tʌn～tuʌn（"vilaĝo", 村）	***	***	***	***	***
榖	niəŋ-biuʌt 仍伐	***	***	ina-ɸo（"ear of rice"） mi2（"fruit, seed, grain"） nebar-("stickiness of rice")	inaho nebar-	***	***	pyə（"rice plant; unhulled rice"）	nuy（"grains of unhulled rice amongst hulled rice"）	***	***	***	***
粗	kuət-・ιəi (骨衣)	***	***	kata- ("tough, firm")	katai ("tough, stiff")	***	ka¨cʰɔ¨l	kəcʰɯl- (荒)	kəchil- kud-	***	***	kata- ("malmoligi, firmigi")	***
耕	ka-ʃιi (加尸)	kerci-（"tondi, tranĉi, to dig trenches"）	***	kar- ("to plow")	kar-	***	***	karai（木[木+欠]・鍬, kal-（plow) kal（刀）	kal-	gerbe-("rompi") (Nanai)	***	halhan（犂先）/halhan～halgan(犂[金+華])	gerbe- ("rompi")
邊	ka-(・a) (加阿)	kera	***	ha("edge, blade")kari("edge")	ha kari	***	***	kʌs	kā	***	***	kaja-("to cut") huwesi-("cutter, small blade")	***
圓	toŋ-pιuəi (冬非)	***	***	tubura（丸）/maro（丸: "rondo"）	tsubura	***	***	tuŋgɯl-（圓）	tuŋgɯl-（圓}	***	***	torho-("to roll,to circle")	***
丸	anʃi, anʒip, ɣwando (安市,安十,丸都)	***	ənduhə （达斡尔语）	azi ("reason, value")	aji (taste)	***	***	***	al 알	(x)elū-	***	umhan muheren	elū
足	tor (廻)	***	***	tar- (足る: "enough, lasta, to reach")	tarir-	***	***	tʌri	tari 다리	***	***	juru(numeral for something pair up)	***
毛	tʰjʌr (鐵)	***	***	***	***	***	***	tʌri	tʰʌr 털	***	***	***	***
重	biar/bιεt (別)	***	***	ɸe	***	***	***	pʌl	***	***	***	fe ("eks-, pasinta")	***
松	pιu-sie/pιu-so (扶蘇/扶蘇)	***	***	matu	matsu	bu(扶,負) so(蘇)	***	sol（松）/pos（樺）	sol,sonamu,so	***	***	bahiya("pine cone")	***
深	bιuk-sie/puk (伏斯)	***	***	ɸuka-si/puka-	fuka-	***	***	kiph u·n	kiph- puk ("profunde")	***	***	***	***
狌	yia-ʃιi (也尸)	***	***	itatʃi (mustelo)	itachi (mustelo)	***	***	yezï ~ yezɣ- ("vulpo")	yəu ("vulpo") 여시yəsi (dialekto)	***	***	***	***
隣	ιi-bιuʌt (伊伐)	***	***	iɸa("residences") iɸa-udo/iɸa-ɸito("familio, genealogio") iɸawi/iɸewi("domiciles, domoj")	i-ba-sho("one's whereabouts" sho is a loan word)	***	***	***	iut (隣)	***	***	imiya- ("to gather")	***
霜	sat (薩)	***	***	sai, see, zai, zae (dialektaj japanaj vortoj por "icicle" aŭ "ice on the branches of trees or on the surface of a body of water")	***	***	***	səri	səri	***	***	juhe	***
菁	ka-tʃιe (加支)	***	***	kati/katʃin(brown/lush), katute (en la pasinteco)	katʃte	***	***	***	kəch-(蕪) kis- ("lush, overgrown with weeds, overrun with plants")	***	***	***	***
鵠	ko-・ιəi (古衣)	qoγu	***	kukuɸi₁～kubi₁("cigno")	kukui/kugui ("cigno")	***	***	kohay kon	koni	***	***	gaha("birdo, korako") gasha("granda birdo")	***
群落	ul (于尸)	uruk ("clan")	ulus ("popolo, nacio, tribo, horde")	udi ("klan,o familio; the standing of one's family, the social status of one's family, lineage, naskiĝo; familia nomo")	uchi("min, domo, familio")	***	***	ul（"relations; relatives; kinsfolk; clan"） uri ("ni, nin; la koreoj, la korea popolo")	***	***	***	urse ("popolo") uce("entrance")	***
牙	kʌi-ʃιi (皆尸)	***	***	ki₁ ("fang; tusk")	***	***	***	***	***	***	***	***	***
平	pii-lιεt (比烈)	biri	***	ɸi₁ra- (比良: flat, level) taira("flat")	hirata- taira	***	***	***	pʌl	***	***	ba("field, district") pile-("to confirm, to criticize") tehere-("to flat, to be equal")	***
母親	ya chi (也次)	Ana	***	ɸaɸa("patrino")/oya("parenco")	haha, oya	***	***	어Plantilla:古韓語 əzi	어미əmi 아매,에마 ame,ema(norda dialekto)	***	eniyen	a ja	***
嬰兒	gιəu-sie / kus / kyus (仇斯)	koto(儿子，匈奴語) kız （女孩、女儿） O'gul	***	ko₁ (子)	kodomo	***	***	***	koma(童) koma-(小-)	***	omo	jui ("infano")	kuŋa ("ido")
熊	komok (功木)	***	***	kuma	kuma	koma	***	kom	kōm	***	***	***	***
兔	u-sie-həｍ (烏斯含)	tawïsγan	***	usagi1 / wosagi1	usagi	***	***	thos-gi 톳기	tho-ggi 토끼	***	***	***	***
見面	pʌk/*pak (伯)	bak-（"vidi, rigardi; trovi"）	***	mak- (設: "to obtain, to prepare, to make") ɸak- (別: "vidi, scii, kompreni")>*wakar- ɸakar- (諮・計: "to consult, to talk, to obtain")	mōker- wakar- hakar-	***	***	poizʌp- ("to humbly show oneself, to meet (an honored person)")	po-（"to see, to look"）/ poyp-（"to have an audience with, to meet (an honored person)"） pak	***	baka- ("to look for, to seek, to search")	baha-（"to get, to obtain"）	baka-（"trovi"）
難	ma (馬)	***	***	ma- ("truely, really")	ma-	***	***	modir-	mōjir- ("harsh; severe; cruel")	***	manga(難:hard)	maŋga(堅、難: "hard")	maŋa
心／胸	kιo-sιi (居尸)	göğüs	kökün	ko₂ko₂ro₂("koro")/koro("mem")	kokoro	***	***	***	kogäŋi （核心）/ kasʰ ɯm （胸、心）	***	***	huhun (乳、乳房)	***
韮	mai-tʃιi (買尸)	***	maŋgirsun(野蒜)	mi₁ra(韮)	nira ("ajla ŝenoprazo")	***	***	manʌl (蒜)	manɯl	***	***	maca ("ajla ŝenoprazo")	***
根	tsʌm (斬)	***	***	tukene("radiko, nodo, junto")	tʃukene	***	pul?(根)	pulhuy(根)	ppuri	tʃamγ（根株）（尼夫赫语）	***	da	***
文	kɯl/kιən-ʃιi (斤尸)	***	***	kak-(to write) kuk-/*kurum-(to collect, to form, to bind) ko₂to₂（"vorto, elparolo, lingvo"）	kak- kukur-/kurum- koto	***	***	kɯl	kɯl	***	herse	hergen	***
玉	ko-ʃie (古斯)	***	gas	kusiro₂（"bracelet")	kushiro	***	***	kusɯl ("jewel")	kusɯl	***	γun	gu	***
孔	dzei〈tsei〉-ts‘ii 斉次/濟次	***	***	tʃuk-(透), tʃuki（隙）	suki ("chink, gap, vulnerable point")	***	***	***	t’ul-(透), tɯm（隙）***	***	***	***	***
穴	kap,kap-pii 甲,甲比	qapca（"gorge, ravine"）, qapi¨γ（"Gate"）	***	kaɸi₁ （"gorge, strait, narrow valley")	kubomi	***	***	***	kul (穴)	***	***	***	***
三	mir, mil (密) siet/s^ïei (悉/史)	bis(5)	gurav	mi₁	mi	***	mil	sei/səih	셋 sʰet̚	***	ilan	ilan	***
五	ütsi,uci,üc, uca,uchha (于次,弓次)	üç(3)	tabun	itu	itsu	***	***	tasul (打戌)	tasət 닷 tah	dügün	sunja	sunja	***
七	nan-・ιən, nanən,nanun, nanin (難隠)	Yeti	***	nana	nana	***	***	(n)ìlgɯp(一急)	(n)ìlgúp	nadan	nadan	nadan	***
十	tək,duk (德)	on toquz(9)	arav	to₂/to₂wo	tō-	***	***	***	열 yəl(10) 온on(100) 즈믄chɯmun(1000)	juwa	juwan	juwan	ʒuwan
黑	*kəmər, kəmhək (今勿)	Qara	***	kuro₁	kuro	***	***	kəm-/검-	검 kʌm	***	***	kara	***
白	nə γei ʃιi-lap (奈兮 / 尸臘)	Aq	***	sira(白)	shiro	***	***	hʌy-(白)	hʌy- hin hayan	***	***	šara- ("blankiĝi") šeyen ("blanka") šanggiyan ("blanka")	***
紅	s^a-bιuk s^a-pιuəi-kιən sa(i)puk, sa(i)pikon sapi 沙伏, 沙非斤	Qyzyl	*hulaɣan > ulaan	so₂ɸo<*so₂po/so₂ɸo(赭,朱)/sa(接頭語)	***	supi(赤鳥)	sapi(泗沘)	sitpɯk(赤)	붉은pulgɯn 시뻘건sippəlgən ("plena ruĝa") seppəlgən bug(bulg)	***	***	fulgiyan	***
黃	kweyru/kuət	***	***	ki2-~ kú-	ki(iro)	***	***	***	***	***	***	suwayan	***
綠	puruk/bιuʌt-lιək (伐力)	***	***	mido	midori	***	***	phɯrɯn ("blua, verda")	pharan phurɯn ("blua, verda") parah	***	***	***	***

Vidu ankaŭ

Korea lingvo
Altajaj lingvoj: tjurka lingvaro, tungus-manĉura lingvaro.
Fuja lingvaro

Referencoj

Notoj

↑ Journal of Inner and East Asian Studies, 2, Decembro 2005. Arkivita el la originalo je 2009-02-26. Alirita 2016-06-29 .
↑ Fan Ye, Book of the Later Han, volume 85; the Dongyi Liezhuan
↑ Wei Shou, Book of Wei, volume 100; the Liezhuan 88, the Wuji
↑ Li Dashi, History of Northern Dynasties, volume 94; the Liezhuan 82, the Wuji

Bibliografio

Beckwith, C. I. (2004). Koguryo, the language of Japan's continental relatives: an introduction to the historical-comparative study of the Japanese Koguryoic languages with a preliminary description of Archaic northeastern Middle Chinese. Brill's Japanese studies library, v. 21. Bostono: Brill. ISBN 90-04-13949-4
Beckwith (2006). "Methodological Observations on Some Recent Studies of the Early Ethnolinguistic History of Korea and Vicinity." Altai Hakpo 2006, 16: 199-234.
Beckwith (2006). "The Ethnolinguistic History of the Early Korean Peninsula Region: Japanese-Koguryoic and Other Languages in the Koguryo, Paekche, and Silla Kingdoms." Journal of Inner and East Asian Studies, 2006, Vol. 2-2: 34-64.
Beckwith (2007): Koguryo, the Language of Japan's Continental Relatives: An Introduction to the Historical-Comparative Study of the Japanese-Koguryoic Languages, with a Preliminary Description of Archaic Northeastern Middle Chinese. Brill Academic Publishers, 2004. ISBN 90-04-13949-4. Second edition, 2007. ISBN 90-04-16025-5
http://thomaspellard.ryukyu.googlepages.com/reviewkoguryro.pdf^{[rompita ligilo]}

Eksteraj ligiloj

Japane

Angle

The Language(s) of Gogurye o - Journal of Inner and East Asian Studies Arkivigite je 2009-02-26 per la retarkivo Wayback Machine

[1] Journal of Inner and East Asian Studies, 2, Decembro 2005. Arkivita el la originalo je 2009-02-26. Alirita 2016-06-29 .

[2] Fan Ye, Book of the Later Han, volume 85; the Dongyi Liezhuan

[3] Wei Shou, Book of Wei, volume 100; the Liezhuan 88, the Wuji

[4] Li Dashi, History of Northern Dynasties, volume 94; the Liezhuan 82, the Wuji

[1]