Filipo la 4-a (Hispanio)

Filipo la 4-a (hispanlingve Felipe IV) (naskiĝis la 8-an de aprilo 1605 en Valladolid - mortis la 17-an de septembro 1665) estis reĝo de Hispanio kaj ankaŭ, ĝis 1640, kiel "Filipo la 3-a" reĝo de Portugalio. Li estis la plej maljuna filo de Filipo la 3-a de Hispanio kaj de Margareto de Aŭstrio. Li estis kelkfoje nomigita la "Reĝo-Planedo", tio estas la Suno.

Filipo la 4-a de Hispanio
Filipo la 3-a de Portugalio
Reĝo de Hispanio kaj Portugalio
Antaŭulo vidu sube
Sekvanto vidu sube
Persona informo
Naskiĝo 8-an de aprilo 1605 (1605-04-08)
en Valladolid Royal Palace, Valadolido
Morto 17-an de septembro 1665 (1665-09-17) (60-jaraĝa)
en Cuarto bajo del Rey, Madrido
Tombo reĝa kripto de El Escorial Redakti la valoron en Wikidata vd
Religio katolika eklezio vd
Lingvoj hispana vd
Loĝloko Reĝa Alkazaro de Madrido vd
Ŝtataneco Hispanio Redakti la valoron en Wikidata vd
Subskribo Filipo la 4-a (Hispanio)
Familio
Dinastio Habsburga dinastio en Hispanio vd
Patro Filipo la 3-a Redakti la valoron en Wikidata vd
Patrino Margareto de Aŭstrio Redakti la valoron en Wikidata vd
Gefratoj Ferdinando de Aŭstrio, Kardinalo-Reĝido, Infante Carlos of Spain (en) Traduki, Anna de Aŭstrio, Maria Anno de Hispanio, Sankta Romia Imperiestrino, Infante Alonso of Austria (en) Traduki, Infanta Margarita of Spain (en) Traduki kaj Infanta Maria of Austria (en) Traduki Redakti la valoron en Wikidata vd
Edz(in)o Mariana de Aŭstrio (1649, 1649–)
Izabela de Burbono (1615, 1615–) Redakti la valoron en Wikidata vd
Amkunulo María Calderón
Casilda Manrique de Luyando y Hurtado de Mendoza (en) Traduki
Ana María de Uribeondo (en) Traduki
Tomasa Aldana (en) Traduki
Catalina Manrique (en) Traduki (–1626) Redakti la valoron en Wikidata vd
Infanoj Baltasar Carlos
 ( Izabela de Burbono)
Margarita Catalina von Habsburg (en) Traduki
 ( Izabela de Burbono)
Marie Margarita von Habsburg (en) Traduki
 ( Izabela de Burbono)
Fernando Tomás de Austria (en) Traduki
 ( Mariana de Aŭstrio)
Infanta Maria Eugenia of Spain (en) Traduki
 ( Izabela de Burbono)
Francisco Fernando Isidro de Austria (en) Traduki
 ( Catalina Manrique (en) Traduki)
Isabella Teresa von Habsburg (en) Traduki
 ( Izabela de Burbono)
Infanta Maria Ana Antonia of Spain (en) Traduki
 ( Izabela de Burbono)
Maria von Habsburg (en) Traduki
 ( Mariana de Aŭstrio)
Juan Cossío
 ( )
Alonso Antonio de San Martín (mul) Traduki
 ( Tomasa Aldana (en) Traduki)
Margareta Teresa de Hispanio
 ( Mariana de Aŭstrio)
Maria Tereza de Aŭstrio
 ( Izabela de Burbono)
Carlos Fernando de Austria y Manrique
 ( Casilda Manrique de Luyando y Hurtado de Mendoza (en) Traduki)
Filipo Prospero de Hispanio
 ( Mariana de Aŭstrio)
Johano Jozefo de Aŭstrio
 ( María Calderón)
Karlo la 2-a
 ( Mariana de Aŭstrio)
Alonso Henríquez de Santo Tomás (en) Traduki
 ( )
Ana Margarita de San José (en) Traduki
 ( ) Redakti la valoron en Wikidata vd
Parencoj Filipo la 2-a (patra avo)
Anna de Aŭstrio (patra avino)
Maria Anna of Bavaria (en) Traduki (patrina avino)
Karlo la 2-a, arkiduko de Aŭstrio (patrina avo)
Filipo la 5-a (pranepo) Redakti la valoron en Wikidata vd
Profesio
Alia nomo O Grande • O Rei Planeta • O Opresor vd
Okupo monarko
politikisto
reganto
artkolektanto Redakti la valoron en Wikidata vd
Aktiva en Madrido vd
Reĝo de Hispanio
Filipo la 4-a
Dum 1621 - 1665
Antaŭulo Filipo la 3-a
Sekvanto Karlo la 2-a
Reĝo de Portugalio
Filipo la 3-a
Dum 1621 - 1640
Antaŭulo Filipo la 2-a
Sekvanto Johano la 4-a
vd Fonto: Vikidatumoj
vdr

Lia reĝado estis ĉefe markita de militaj malvenkoj. Tamen, oni ne povas atribui al li la progresan falon de Hispanio, ĉar tiun situacion neniu povis kontroli. Fakte, Filipo estis verŝajne pli energiplena, kaj fizike kaj spirite, ol sia patro. Li tradukis la verkojn de Francesco Guicciardini el la itala, kaj li estis bona rajdanto aŭ ĉasisto.

Plie, li manifestis intereson pri arto per la aktiva subteno de la kortega pentristo Diego Velázquez, aŭ intereson pri literaturo per la kuraĝigo de Lope de VegaPedro Calderón de la Barca.

La filino de Filipo, Maria Teresa, edziĝis kun la franca reĝo Ludoviko la 14-a en 1660.

En fikcio

redakti

Tiu grava figuro estis kinigita per la filmo El rey pasmado de Imanol Uribe rolulita de Gabino Diego.