Πατριάρχης Τιμόθεος Α΄

Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. Βοηθήστε συνδέοντας το κείμενο με τις πηγές χρησιμοποιώντας παραπομπές, ώστε να είναι επαληθεύσιμο. Το πρότυπο τοποθετήθηκε χωρίς ημερομηνία. Για τη σημερινή ημερομηνία χρησιμοποιήστε: {{χωρίς παραπομπές|29|12|2024}}

Ο Τιμόθεος Α΄ διετέλεσε Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως από το 511 έως το 518.

Πριν την εκλογή του ήταν πρεσβύτερος και σκευοφύλακας του ναού της Αγίας Σοφίας. Αναφέρεται ότι ήταν άνθρωπος κακοήθης, και για το λόγο αυτό του είχαν αποδοθεί τα παρωνύμια Κήλων, Λιτροβόλης και Λιτροβούλβης. Ορίστηκε Πατριάρχης το 511, όταν με ενέργειες του Αυτοκράτορα Αναστασίου παύθηκε ο Πατριάρχης Μακεδόνιος Β΄, διότι δε δεχόταν να καταδικάσει τις αποφάσεις της Δ΄ Οικουμενικής Συνόδου. Ο Τιμόθεος πολέμησε με σφοδρότητα τους οπαδούς του προκατόχου του, Μακεδόνιου, ενώ όπως αναφέρει ο Θεόδωρος ο Αναγνώστης, δεν ξεκινούσε τη Θεία Λειτουργία σε κάποιο ναό, εάν πρώτα δεν έσπαγε την εικόνα του Πατριάρχη Μακεδόνιου.

Πρώτη του ενέργεια, σε σύμπραξη με τον Αυτοκράτορα, ήταν να συγκαλέσει Σύνοδο επισκόπων, η οποία καθαίρεσε τον Μακεδόνιο, θεραπεύοντας έτσι την αντικανονικότητα της απομάκρυνσής του από το Θρόνο. Κατόπιν ο Τιμόθεος έστειλε προς όλους τους επισκόπους επιστολές με την καθαίρεση του Μακεδονίου, ζητώντας τους να προσυπογράψουν. Άλλοι το έκαναν, άλλοι όχι.

Όταν κάποτε πήγε στη Μονή του Δίου, προκειμένου να χειροτονήσει νέο ηγούμενο, εκείνος αρνήθηκε να χειροτονηθεί από Πατριάρχη που δε δέχεται τη Δ΄ Οικουμενική Σύνοδο. Τότε ο Τιμόθεος αναφώνησε «ἀνάθεμα παντὶ ἀνθρώπῳ μὴ δεχομένῳ τὴν ἐν Χαλκηδόνι σύνοδον», οπότε έγινε η χειροτονία. Ο αρχιδιάκονος του Τιμοθέου διεμήνυσε την ομολογία αυτή στον Αυτοκράτορα Αναστάσιο, ο οποίος οργίστηκε και ζήτησε εξηγήσεις. Τότε ο Τιμόθεος είπε «ἀνάθεμα παντὶ ἀνθρώπῳ δεχομένῳ τὴν ἐν Χαλκηδόνι σύνοδον». Ο Αναστάσιος πίεζε όλους τους επισκόπους να αποκηρύξουν τη Δ΄ Οικουμενική Σύνοδο, πράγμα που έκανε ο μητροπολίτης Θεσσαλονίκης. Όταν μαθεύτηκε όμως αυτό, σαράντα επίσκοποι της Ιλλυρίας και της Ελλάδας απέκοψαν κάθε κοινωνία με τον Πατριάρχη Τιμόθεο και προσαρτήθηκαν στον Πάπα Ρώμης.

Για το θέμα της αναγνώρισης της Δ΄ Οικουμενικής Συνόδου γίνονταν την εποχή εκείνη πολλές επαναστάσεις του λαού, σε μια από τις οποίες ο όχλος σκότωσε κάποιον μοναχό, φίλο του Αυτοκράτορα, έμπηξαν το κεφάλι του σε ξύλο και το περιέφεραν στην Πόλη φωνάζοντας «οὗτός ἐστιν ὁ φίλος τοῦ ἐχθροῦ τῆς Ἁγίας Τριάδος». Έκτοτε έπαυσαν οι διωγμοί των Ορθοδόξων.

Αναφέρεται ότι ο Πατριάρχης Τιμόθεος καθιέρωσε να λέγεται το Σύμβολο της Πίστεως σε κάθε Λειτουργία, αν και άλλοι το αποδίδουν στον Πέτρο Κναφέα, Πατριάρχη Αντιοχείας.

Ο Τιμόθεος πέθανε το 518.

• Οικουμενικό Πατριαρχείο