Προβολή πηγαίου κώδικα για τη σελίδα Ρόδος

Δεν έχετε την άδεια να τροποποιήσετε αυτή τη σελίδα, για τον ακόλουθο λόγο:
Η διεύθυνση IP σας βρίσκεται σε ένα εύρος που έχει αποκλειστεί σε όλα τα wiki του Ιδρύματος Wikimedia.
Ο αποκλεισμός έγινε από ‪EPIC‬ . Ο λόγος που δίνεται είναι Open proxy/Webhost: See the help page if you are affected .
Έναρξη αποκλεισμού: 08:48, 2 Ιουλίου 2024
Λήξη αποκλεισμού: 08:48, 2 Ιουλίου 2025
Η τρέχουσα διεύθυνση IP σας είναι 206.189.44.186 . Το αποκλεισμένο εύρος είναι 206.189.32.0/20 .
Παρακαλούμε συμπεριλάβετε τις παραπάνω λεπτομέρειες σε όποια ερωτήματα κάνετε. Εάν πιστεύετε ότι έχετε αποκλειστεί κατά λάθος, μπορείτε να βρείτε πρόσθετες πληροφορίες και οδηγίες στην παγκόσμια πολιτική No open proxies παγκόσμια πολιτική.
Διαφορετικά, για να συζητήσετε τον αποκλεισμό, παρακαλούμε αναρτήστε ένα αίτημα για έλεγχο στο Meta-Wiki. ⧼wikimedia-globalblocking-blockedtext-mistake- email-steward⧽
Μπορείτε να δείτε και να αντιγράψετε τον κώδικα της σελίδας:
{{coord|36.1836|27.9639|type:isle|format=dms|display=title}}
{{άλλεςχρήσεις4|το νησί της Ρόδου||Ρόδος (αποσαφήνιση)}}
{{Νησί
|όνομα                       = Ρόδος
|εικόνα                      = [[Αρχείο:Maltan knights castle in rh.jpg|280px]]
|λεζάντα                     = Το [[Παλάτι του Μεγάλου Μαγίστρου (Ρόδος)|Παλάτι του Μεγάλου Μαγίστρου]] στην πόλη της Ρόδου
|χάρτης                      = Rhodes location (Greece).svg
|συντεταγμένες               = Ν 36ο 24΄ Ε 28ο 22΄
|αρχιπέλαγος                 = [[Αιγαίο Πέλαγος]]
|σύμπλεγμα                   = [[Δωδεκάνησα]]
|έκταση                      = 1.400,684
|υψηλότερη_κορυφή            = [[Αττάβυρος]]
|υψόμετρο                    = 1.215
|χώρες                       = {{GRE}}
|όνομαδιαίρεσης1             = Περιφέρεια
|διαίρεση1                   = [[Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου|Νοτίου Αιγαίου]]
|όνομαδιαίρεσης2             = Περιφερειακή Ενότητα
|διαίρεση2                   = [[Διοικητική διαίρεση Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου|Ρόδου]]
|όνομαδιαίρεσης3             = Πρωτεύουσα
|διαίρεση3                   = [[Ρόδος (πόλη)]]
|πληθυσμός                   = 125.113
|ημ.απογραφής                = 2021
|εθνικότητα                  = Ελληνική
|ιστότοπος                   = [https://www.rhodes.gr/ www.rhodes.gr]
}}

Η '''Ρόδος''' είναι ένα [[νησί]] της [[Ελλάδα]]ς που βρίσκεται στο νοτιοανατολικό [[Αιγαίο Πέλαγος|Αιγαίο]] — πιο συγκεκριμένα ανήκει στα [[Δωδεκάνησα]] — και υπάγεται διοικητικά στην [[Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου]]. Σύμφωνα με την [[Ελληνική απογραφή 2021|απογραφή του 2021]], ο πληθυσμός του νησιού ανέρχεται σε 125.113 κατοίκους,<ref name=":3">{{Cite web|url=https://www.statistics.gr/documents/20181/17286366/APOF_APOT_MON_DHM_KOIN.pdf/41ae8e6c-5860-b58e-84f7-b64f9bc53ec4|title=Αποτελέσματα της Απογραφής Πληθυσμού-Κατοικιών έτους 2021 που αφορούν στο Μόνιμο Πληθυσμό της Χώρας|ημερομηνία=21 Απριλίου 2023|website=statistics.gr|publisher=ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ ΑΡΧΗ|accessdate=12 Αυγούστου 2023}}</ref> γεγονός που καθιστά τη Ρόδο το τρίτο πολυπληθέστερο ελληνικό νησί<ref group="σημ." name="πληθυσμός"/>.

Στο βορειοανατολικό άκρο του νησιού βρίσκεται η πρωτεύουσά του, η [[Ρόδος (πόλη)|πόλη της Ρόδου]], που με πληθυσμό 56.440 κατοίκους<ref name=":3" /> αποτελεί και τον μεγαλύτερο οικισμό του. Εντός των ορίων της πόλης της Ρόδου, βρίσκεται η [[Μεσαιωνική πόλη της Ρόδου|Μεσαιωνική Πόλη της Ρόδου]] ή ''Παλιά Πόλη'', όπως αποκαλείται από τους ντόπιους, μια από τις καλύτερα διατηρημένες μεσαιωνικές πόλεις του κόσμου, που έχει αναγνωριστεί από το 1988 ως [[Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς|μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς της UNESCO]]. Εντός των [[Οχυρώσεις της πόλης της Ρόδου|τειχών της Παλιάς Πόλης]] βρίσκονται αξιόλογα μνημεία από τη Βυζαντινή εποχή, την [[Μοναστικό Κράτος των Ιπποτών της Ρόδου|Ιπποτοκρατία]], την [[Οθωμανική περίοδος στην Ελλάδα|Τουρκοκρατία]] και την περίοδο της [[Ιταλοκρατία στα Δωδεκάνησα|Ιταλοκρατίας]], με επιβλητικότερο το [[Παλάτι του Μεγάλου Μαγίστρου (Ρόδος)|παλάτι του Μεγάλου Μαγίστρου]].

Στα βορειοδυτικά και σε απόσταση περίπου 12 χιλιομέτρων από την πόλη, βρίσκεται ο [[Κρατικός Αερολιμένας Ρόδου «Διαγόρας»]], που αποτελεί την κύρια πύλη εισόδου των επισκεπτών στο νησί. Το αεροδρόμιο κατατάσσεται σταθερά τέταρτο σε αφίξεις σε εθνικό επίπεδο<ref group="σημ." name="αφίξεις"/>, ενώ επίσης οι επισκέπτες που καταφτάνουν στο νησί με κάποιο [[κρουαζιερόπλοιο]] απαριθμούνται σε δεκάδες χιλιάδες ανά έτος, υποδεικνύοντας τη σημασία της Ρόδου ως [[τουρισμός|τουριστικός προορισμός]].

== Ονομασίες ==
[[Αρχείο:Rhodos - 404-385 BC - silver tetradrachm - head of Helios - rose - Berlin MK AM 18216566.jpg|μικρογραφία|Χαρακτηριστική απεικόνιση του ''«ρόδου»'' σε [[τετράδραχμο]] της αρχαίας Ρόδου.]]
Ήδη από την αρχαιότητα το όνομα της Ρόδου έχει συσχετιστεί με ένα [[άνθος]], το ''«ρόδο»''. Το άνθος αυτό λειτουργούσε ως ''«λαλούν σύμβολο»'' της Πολιτείας της Ρόδου και χρησιμοποιούταν για να δείξει την προέλευση πολλών αντικειμένων από το νησί (απεικονιζόταν σε [[Νόμισμα (κέρμα)|νομίσματα]], [[Κεραμικό υλικό|κεραμικά]] κ.ά.). Η αναφορά στη Ρόδο ως ''«το νησί των ρόδων»'' έχει επιβιώσει στο πέρασμα των αιώνων, τόσο στην ελληνική γλώσσα, όσο και σε άλλες γλώσσες. Θεωρείται ότι τόσο το όνομα ''Ρόδος'', όσο και η λέξη ''ρόδο'' έχουν προελληνική προέλευση.<ref name=":6">{{Cite web|url=https://www.rodosislandinfo.gr/rodosisland/rodosname/index.html|title=Το όνομα Ρόδος και άλλα ονόματα του νησιού της Ρόδου|website=rodosislandinfo.gr}}</ref><ref name="ρόδο" group="σημ." />

Σε κάθε περίπτωση, οι αρχαίοι συγγραφείς αναφέρουν και πολλές άλλες ονομασίες, που σχετίζονται με τη βλάστηση, το σχήμα και άλλες ιδιότητες του νησιού<ref name=":6" />{{sfn|Παπαχριστοδούλου|1994|pp=64-65}}:
* ''Αιθρία'' για το ωραίο κλίμα της.
* ''Αστερία'' για τον έναστρο ουρανό της.
* ''Αταβυρία'' από το ψηλότερο όρος της, τον [[Αττάβυρος|Αττάβυρο]].
* ''Ηλιάς'' λόγω της εκτεταμένης ηλιοφάνειας κατά τη διάρκεια του έτους.
* ''Κορυμβία'' για το σχήμα κορύμβου που καταλήγει σε δυο κορυφές.
* ''Μακαρία'' δηλαδή ευτυχισμένη.
* ''Οφιούσα'' – ''Ολόεσσα'' γιατί είχε πολλά φίδια.
* ''Πελαγία'' καθώς το νησί αναδύθηκε μέσα από το πέλαγος.
* ''Ποήεσσα'' για την πλούσια βλάστησή της.
* ''Ποντία'' δηλαδή θαλασσινή.
* ''Σταδία'' επειδή το σχήμα του νησιού είναι σαν αρχαίο στάδιο.
* ''Τελχινίς'' από τους μυθικούς πρώτους κατοίκους της, τους [[Τελχίνες]].
* ''Τρινακρία'' γιατί το σχήμα της αποτελείται από δύο τρίγωνα.
* ''Φιδούσα'' για τα πολλά φίδια της.

Γραπτές αναφορές των ονομάτων συναντάμε στους αρχαίους συγγραφείς:
* [[Πλίνιος ο Πρεσβύτερος]]: Οφιούσα, Αστερία, Αιθρία, Τρινακρία, Κορυμβία, Ποήεσσα, Μακαρία, Ολόεσσα.
* [[Στράβων]]: Οφιούσα, Σταδία, Τελχινίς.{{sfn|Στράβων|ref=Στράβων ΙΔ΄|loc=14.2.7}}
* [[Αμμιανός Μαρκελλίνος]]: Πελαγία.
* [[Λουκιανός]]: Ηλιάς.

Στις μέρες μας το νησί της Ρόδου αναφέρεται και ως:
* Το ''«νησί των ιπποτών»'', λόγω του πλήθους των μνημείων που άφησε το [[Οσπιτάλιοι Ιππότες|Τάγμα των Ιπποτών του Αγίου Ιωάννη]], από την περίοδο που κατείχε το νησί.
* Το ''«νησί του ήλιου»'', λόγω της εκτεταμένης ηλιοφάνειας καθ' όλη τη διάρκεια του έτους.
* Το ''«σμαραγδένιο νησί»'', λόγω του σχήματός του, που παραπέμπει στον πολύτιμο λίθο.

== Γεωγραφία — Γεωμορφολογία ==
[[Αρχείο:Rhodos topo.png|μικρογραφία|Γεωμορφολογικός χάρτης του νησιού της Ρόδου.|289x289εσ]]
[[Αρχείο:Φράγμα 'Γαδουρά'.jpg|μικρογραφία|Η τεχνητή λίμνη στο φράγμα του Γαδουρά.|289x289εσ]]
Η Ρόδος βρίσκεται περίπου 450 χιλιόμετρα νοτιοανατολικά της [[Αθήνα]]ς και 18 χιλιόμετρα νοτιοδυτικά της [[Τουρκία]]ς. Με έκταση 1.400,684 [[Τετραγωνικό χιλιόμετρο|τ. χλμ.]] είναι το μεγαλύτερο νησί των [[Δωδεκάνησα|Δωδεκανήσων]] και της [[Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου|Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου]], το τέταρτο σε σειρά ολόκληρης της χώρας<ref group="σημ." name="μέγεθος"/> και το ένατο της [[Μεσόγειος Θάλασσα|Μεσογείου]]{{sfn|Tsiros|p=1}}. Στα δυτικά βρέχεται από το [[Αιγαίο Πέλαγος]] και στα ανατολικά από τη ''θάλασσα Ρόδου''<ref group="σημ." name="θάλασσαΡόδου"/>. Στα βόρεια οι δύο θαλάσσιες περιοχές οριοθετούνται από το [[στενό της Ρόδου]] και στα νότια από το [[στενό της Καρπάθου]].

Το βορειότερο σημείο της βρίσκεται στο ''ακρωτήριο Ζωνάρι'' (ή ''ακρωτήριο των Μύλων'') και το νοτιότερο στο ''[[Πρασονήσι Ρόδου|άκρο Πράσο]]''· με το μήκος ανάμεσά τους να υπολογίζεται στα 77 χλμ.<ref name=":4" /> Αντιστοίχως, το δυτικότερο σημείο της βρίσκεται στο ''ακρωτήριο Αρμενιστής'' και το ανατολικότερο στο ''ακρωτήριο Βόδι''. Το μέγιστο πλάτος του νησιού ωστόσο, υπολογίζεται από το ακρωτήριο Αρμενιστής ως το ''ακρωτήριο Γκίνας'' περίπου στα 37 χλμ.<ref name=":4">{{Cite web|url=http://www.rodosislandinfo.gr/rodosisland/|title=Ρόδος Γενικές Πληροφορίες|website=Ρόδος info.gr}}</ref> Η συνολική ακτογραμμή της Ρόδου φτάνει τα 253 χλμ.{{sfn|Charami|p=26}}.

Το υψηλότερο σημείο του νησιού είναι η κορυφή ''Άγιος Ιωάννης'' του όρους [[Αττάβυρος]] σε ύψος 1.215 μ.{{sfn|Karakasis|p=146}} και ακολουθεί το βουνό Ακραμύτης με ύφος 823 μ. και το βουνό Προφήτης Ηλίας με ύψος περίπου στα 800 μέτρα.<ref>{{Cite web|url=https://www.geogreece.gr/vouna-list.php|title=Κατάλογος των Βουνών της Ελλάδας}}</ref>

Η Ρόδος δεν έχει [[ποταμός|ποταμούς]] με σταθερή ροή νερού, αλλά υδάτινα ρεύματα που κάποιες φορές χαρακτηρίζονται ως μικροί ή εποχικοί ποταμοί και άλλες φορές [[χείμαρρος|χείμαρροι]], ρέματα ή [[Ρυάκι (γεωγραφία)|ρυάκια]]. Ο μεγαλύτερος είναι ο ''Γαδουράς'' που πηγάζει στις πλαγιές του Αττάβυρου και έχει τις [[Εκβολή|εκβολές]] του ανάμεσα στα χωριά [[Κάλαθος Ρόδου|Κάλαθος]] και [[Μάσαρη Ρόδου|Μάσαρη]]· πλέον το νερό του Γαδουρά και των παραποτάμων που κάποτε συνέβαλαν σε αυτόν, δεν ρέει ελεύθερα, καθώς στο κεντρικό τμήμα του νησιού κοντά στο χωριό [[Λάερμα Ρόδου|Λάερμα]] δημιουργήθηκε το ομώνυμο τεχνητό ''φράγμα Γαδουρά'', για να καλύψει τις αυξημένες ανάγκες υδροδότησης του νησιού.<ref>{{Cite web|url=https://www.een-gadoura.gr/skopos/|title=Φράγμα Γαδουρά|last=Ε.Ε.Ν. Γαδουρά}}</ref><ref name=":5">{{Cite web|url=http://wfdver.ypeka.gr/wp-content/uploads/2021/02/EL14_1REV_P08_ITYS_TYS.pdf|title=1η ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗ ΣΧΕΔΙΟΥ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ Λεκανών Απορροής Ποταμών Υδατικού Διαμερίσματος Νήσων Αιγαίου}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.oikoskopio.gr/ygrotopio/admin/pdf.php?wetland_id=743&wetland_lang=el_GR&wetland_code=R|title=ROD036 - Φραγμολίμνη Γαδουρά|last=WWF}}</ref> Παρόμοια, στη νοτιοδυτική πλευρά του Ατταβύρου πηγάζει ο ''Σιανίτης'' και κοντά στο χωριό [[Απολακκιά Ρόδου|Απολακκιά]], τα νερά του να συγκεντρώνονται στο ομώνυμο ''φράγμα Απολακκιάς'', που δημιουργήθηκε για να εξυπηρετήσει την [[άρδευση]] των γύρω περιοχών.<ref name=":5" /><ref>{{Cite web|url=http://www.oikoskopio.gr/ygrotopio/admin/pdf.php?wetland_id=714&wetland_lang=el_GR&wetland_code=ROD002|title=ROD002 - Φραγμολίμνη Απολακκιάς|last=WWF}}</ref> Στα βορειοανατολικά βρίσκεται ο ''Λουτάνης'', δεύτερος σε μέγεθος μετά τον Γαδουρά, που σχηματίζει μια [[Κοιλάδα (γεωγραφία)|κοιλάδα]] φυσικού κάλλους στην ευρύτερη περιοχή των [[Επτά Πηγές|Επτά Πηγών]].<ref>{{Cite web|url=https://www.naturagraeca.com/ws/214,278,372,1,1,%CE%9B%CE%BF%CF%85%CF%84%CE%AC%CE%BD%CE%B7%CF%82|title=Λουτάνης|last=naturagraeca.com}}</ref>

Άλλα υδάτινα ρεύματα στην ανατολική πλευρά του νησιού είναι ο ''Κόνταρης'', που πηγάζει κοντά στον Αττάβυρο και εκβάλει στην περιοχή ανάμεσα στο [[Ασκληπιείο Ρόδου|Ασκληπειό]] και τη [[Λάρδος|Λάρδο]], ο ''Χας'' που [[Συμβολή (γεωγραφία)|συμβάλει]] στον ''Μάκαρη'' και εκβάλει στην περιοχή του [[Χαράκι Ρόδου|Χαρακίου]], ενώ στη δυτική πλευρά βρίσκονται ο ''Αργυρός'' στα [[Καλαβάρδα Ρόδου|Καλαβάρδα]], ο ''Πλατύς'', το ''ρέμα των Πεταλούδων'' που ρέει στην ομώνυμη [[κοιλάδα των Πεταλούδων]], ο ''Κρεμαστενός'' κ.ά.<ref>{{Cite web|url=https://www.oikologos.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=149:0639&catid=64|title=Τα γλυκά νερά της Ρόδου και το Γκιζάνι|last=Corsini - Φωκά|first=Μαρία|website=Οικολογική Επιθεώρηση}}</ref>

Οι κύριοι [[Δάσος|δασικοί όγκοι]] της Ρόδου νησιού βρίσκονται στην περιοχή της κοιλάδας των Πεταλούδων, στην περιοχή γύρω από το βουνό Προφήτης Ηλίας και γύρω από το όρος Αττάβυρος και το βουνό Ακραμύτης, αλλά και στο κεντρικό τμήμα του νησιού, νότια του βουνού Προφήτης Ηλίας και νοτιοανατολικά και νότια του όρους Αττάβυρος και καλύπτοντας το μεγαλύτερο κομμάτι του νότιου τμήματος του νησιού.

== Κλίμα ==
Η Ρόδος έχει ένα ζεστό [[Μεσογειακό κλίμα]] με ήπιους [[Χειμώνας|χειμώνες]] και θερμά [[καλοκαίρι]]α. Σύμφωνα με τα δεδομένα του [[Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών|Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών]], το νοτιοανατολικό κομμάτι της Ρόδου παρουσιάζει το θερμότερο κλίμα της γεωγραφικής [[Ευρώπη]]ς, με τη [[Λίνδος|Λίνδο]] να σημειώνει μια μέση ετήσια θερμοκρασία στους 22.0&nbsp;°C.<ref name="ΕΑΑ2">{{cite web|url=https://www.meteo.gr/climate/|title=Κλιματικές τιμές|publisher=[[Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών]]|accessdate=30 April 2022}}</ref><ref name="meteoclub">{{cite web|url=https://www.meteoclub.gr/themata/statistika-metstathmon/7510-klimatika-dedomena-peiraias-emy|title=Climate Data Piraeus|publisher=Meteoclub|language=el|access-date=2 Apr 2021}}</ref>

Σύμφωνα με την [[Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία]] η νοτιοανατολική Ρόδος εμφανίζει τη μεγαλύτερη μέση ετήσια ηλιοφάνεια στη χώρα με πάνω από 3.100 ώρες.<ref>[http://climatlas.hnms.gr/sdi/ Κλιματικός Άτλαντας της Ελλάδας]</ref>

{{Weather box
|style="width:100%;text-align:center;line-height:1.2em;margin-left:auto;margin-right:auto" class="wikitable mw-collapsible"
|metric first = yes
|single line = yes
|location = Ρόδου
|Jan record high C = 22
|Feb record high C = 22
|Mar record high C = 27.4
|Apr record high C = 30.6
|May record high C = 34.8
|Jun record high C = 36.2
|Jul record high C = 39
|Aug record high C = 41.2
|Sep record high C = 35.4
|Oct record high C = 33.2
|Nov record high C = 28.4
|Dec record high C = 22.8
|year record high C = 41.2
|Jan high C = 15.1
|Feb high C = 15.2
|Mar high C = 17
|Apr high C = 20
|May high C = 24.1
|Jun high C = 28.3
|Jul high C = 30.4
|Aug high C = 30.7
|Sep high C = 28.1
|Oct high C = 24.5
|Nov high C = 20.2
|Dec high C = 16.7
|Jan mean C = 12
|Feb mean C = 12
|Mar mean C = 13.5
|Apr mean C = 16.3
|May mean C = 20
|Jun mean C = 24.2
|Jul mean C = 26.4
|Aug mean C = 26.7
|Sep mean C = 24.4
|Oct mean C = 20.7
|Nov mean C = 16.7
|Dec mean C = 13.5
|Jan low C = 9.2
|Feb low C = 9.1
|Mar low C = 10.5
|Apr low C = 13
|May low C = 16.3
|Jun low C = 20.4
|Jul low C = 22.7
|Aug low C = 23.2
|Sep low C = 21
|Oct low C = 17.4
|Nov low C = 13.7
|Dec low C = 10.8
|Jan record low C = -4
|Feb record low C = -1.6
|Mar record low C = 0.2
|Apr record low C = 5.2
|May record low C = 8.6
|Jun record low C = 12.6
|Jul record low C = 16.8
|Aug record low C = 17
|Sep record low C = 10.6
|Oct record low C = 7.2
|Nov record low C = 2.4
|Dec record low C = 1.2
|year record low C = -4
|Jan rain mm = 151.8
|Feb rain mm = 101.7
|Mar rain mm = 68.9
|Apr rain mm = 29.4
|May rain mm = 16.4
|Jun rain mm = 1.8
|Jul rain mm = 0.3
|Aug rain mm = 0.2
|Sep rain mm = 6.3
|Oct rain mm = 56.9
|Nov rain mm = 89.6
|Dec rain mm = 152.8
|Jan rain days = 15.5
|Feb rain days = 12.7
|Mar rain days = 10.5
|Apr rain days = 7.6
|May rain days = 4.6
|Jun rain days = 1.2
|Jul rain days = 0.2
|Aug rain days = 0.1
|Sep rain days = 1.5
|Oct rain days = 6.7
|Nov rain days = 9.5
|Dec rain days = 15.4
|Jan humidity = 70.1
|Feb humidity = 69.1
|Mar humidity = 68.7
|Apr humidity = 66.5
|May humidity = 64.4
|Jun humidity = 58.5
|Jul humidity = 57.6
|Aug humidity = 59.9
|Sep humidity = 61.4
|Oct humidity = 67.5
|Nov humidity = 71.4
|Dec humidity = 72.4
|Jand sun = 5
|Febd sun = 6
|Mard sun = 7
|Aprd sun = 9
|Mayd sun = 11
|Jund sun = 13
|Juld sun = 14
|Augd sun = 13
|Sepd sun = 11
|Octd sun = 8
|Novd sun = 6
|Decd sun = 5
|Jan percentsun = 50
|Feb percentsun = 55
|Mar percentsun = 58
|Apr percentsun = 69
|May percentsun = 79
|Jun percentsun = 87
|Jul percentsun = 100
|Aug percentsun = 100
|Sep percentsun = 92
|Oct percentsun = 73
|Nov percentsun = 60
|Dec percentsun = 50
|source 1 = [[Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία]] (1955-2010)<ref name="HNMS">{{cite web|url=http://www.hnms.gr/emy/en/climatology/climatology_city?perifereia=South%20Aegean&poli=Rodos|title=Climatology – Rodos|publisher=Hellenic National Meteorological Service|access-date=24 March 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170325112626/http://www.hnms.gr/hnms/english/climatology/climatology_region_diagrams_html?dr_city=Rodos|archive-date=25 March 2017|url-status=dead}}</ref>
|source 2 = NOAA (ρεκόρ θερμοκρασίας παλαιού Αεροδρομίου Μαριτσά Ρόδου),<ref name=NOAA>{{cite web|url=ftp://ftp.atdd.noaa.gov/pub/GCOS/WMO-Normals/TABLES/REG_VI/GR/16749.TXT|title=Rhodes Climate Normals 1961–1990|publisher=National Oceanic and Atmospheric Administration|access-date=1 March 2015}}</ref> Weather Atlas (ηλιοφάνεια)<ref name="Weather Atlas">{{cite web|url=https://www.weather-atlas.com/en/greece/rhodes-climate|title=Rhodes, Greece – Climate data|publisher=Weather Atlas|access-date=24 March 2017}}</ref>
}}


{{Weather box
| location = Λίνδου, 65 μέτρα a.s.l.
| metric first = yes
| single line = yes

| Jan record high C = 21.9
| Feb record high C = 24.8
| Mar record high C = 25.9
| Apr record high C = 32.4
| May record high C = 36.2
| Jun record high C = 43.2
| Jul record high C = 42.7
| Aug record high C = 43.1
| Sep record high C = 39.8
| Oct record high C = 37.9
| Nov record high C = 27.2
| Dec record high C = 22.5
|Jan high C=16.2
|Feb high C=17.1
|Mar high C=18.6
|Apr high C=22.5
|May high C=26.8
|Jun high C=31.3
|Jul high C=35.4
|Aug high C=35.0
|Sep high C=31.6
|Oct high C=26.7
|Nov high C=22.0
|Dec high C=18.3

|Jan mean C= 13.6
|Feb mean C=14.4
|Mar mean C=15.7
|Apr mean C=19.1
|May mean C=23.1
|Jun mean C=27.5
|Jul mean C=31.4
|Aug mean C=31.3
|Sep mean C=28.2
|Oct mean C=23.7
|Nov mean C=19.4
|Dec mean C=15.8
| year mean C = 22.0

|Jan low C= 11.1
|Feb low C= 11.8
|Mar low C= 12.8
|Apr low C=15.7
|May low C=19.5
|Jun low C=23.7
|Jul low C=27.4
|Aug low C=27.7
|Sep low C=24.8
|Oct low C=20.7
|Nov low C=16.8
|Dec low C= 13.2

| Jan record low C = 1.1
| Feb record low C = 3.3
| Mar record low C = 3.1
| Apr record low C = 9.4
| May record low C = 13.8
| Jun record low C = 16.8
| Jul record low C = 21.1
| Aug record low C = 24.0
| Sep record low C = 16.3
| Oct record low C = 13.1
| Nov record low C = 10.5
| Dec record low C = 4.3
|rain colour = green
|Jan rain mm=107.8
|Feb rain mm=70.9
|Mar rain mm=45.1
|Apr rain mm=10.8
|May rain mm=11.7
|Jun rain mm=2.6
|Jul rain mm=1.5
|Aug rain mm=0.04
|Sep rain mm=5.4
|Oct rain mm=24.7
|Nov rain mm=84.0
|Dec rain mm=117.4

| Jan humidity = 67.6
| Feb humidity = 66.4
| Mar humidity = 64.6
| Apr humidity = 60.9
| May humidity = 58.3
| Jun humidity = 53.4
| Jul humidity = 46.4
| Aug humidity = 50.0
| Sep humidity = 51.4
| Oct humidity = 58.4
| Nov humidity = 66.1
| Dec humidity = 68.5


|source 1=[[Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών]] (Μαι 2014-Απρ 2024) <ref name="ΕΑΑ">{{cite web|url =https://www.meteo.gr/climate/ |archive-url=https://web.archive.org/web/20220927081043/https://meteo.gr/climate/|archive-date=28 September 2022|title= Climate |publisher = National Observatory of Athens|language = el}}</ref> <ref>{{cite web | url=https://www.meteo.gr/Monthly_Bulletins.cfm | title=Meteo.gr - Προγνώσεις καιρού για όλη την Ελλάδα }}</ref>
|source 2=[[Παγκόσμιος Μετεωρολογικός Οργανισμός]] <ref name="WMO">{{cite web | url=https://oscar.wmo.int/surface/#/search/station/stationReportDetails/0-300-1-lindos|archive-url=https://web.archive.org/web/20230712151921/https://oscar.wmo.int/surface/#/search/station/stationReportDetails/0-300-1-lindos
|archive-date=12 July 2023 |title=World Meteorological Organization | accessdate=12 July 2023}}</ref>
}}

== Πανίδα και Χλωρίδα ==
[[Αρχείο:Πεταλούδα της Ρόδου.jpg|μικρογραφία|''Panaxia quandripunctaria'' - η πεταλούδα της Ρόδου.]]
[[Αρχείο:Το μικρόσωμο αλογάκι της Ρόδου.gif|μικρογραφία|Το μικρόσωμο αλογάκι της Ρόδου.]]

=== Ζώα ===
* [[Πλατώνι]], το ελάφι που αποτελεί έμβλημα της Ρόδου.
* Πεταλούδα της Ρόδου (''Panaxia Quadripunctaria''), από την οποία έχει πάρει το όνομά της η περίφημη [[κοιλάδα των Πεταλούδων]].
* Αλογάκι της Ρόδου, το οποίο είναι από τα πιο μικρόσωμα άλογα του κόσμου. Συγκεκριμένα, είναι το μικρότερο στην Ελλάδα και το δεύτερο μικρότερο στον κόσμο.
* Ταζί, το ροδίτικο κυνηγόσκυλο.
* Γκιζάνι (''Ladigesocypris ghigii''), ψάρι του γλυκού νερού, ενδημικό στο νησί.
* [[Σαύρα της Ρόδου]], σαύρα μεσαίου μεγέθους.

=== Φυτά ===
* [[Ιβίσκος]]
* [[Πλουμέρια]]
* Ροδίτικος φίκος
* [[Παιώνια η ροδία]]

=== Προστατευόμενες τοποθεσίες ===
Στη Ρόδο υπάρχουν αρκετές προστατευόμενες περιοχές που εντάσσονται στο δίκτυο [[Natura 2000]]. Πιο συγκεκριμένα, έχουν οριοθετηθεί δύο ''Ειδικές Ζώνες Διατήρησης'' (ΕΖΔ):
* η ζώνη με κωδικό GR4210005 καλύπτει τις περιοχές γύρω από τον [[Αττάβυρος|Αττάβυρο]], τον Ακραμύτη, το ακρωτήριο Αρμενιστής, τα ρέματα Γαδουρά και Κόνταρη και τη θαλάσσια ζώνη μεταξύ της [[Καράβολας Ρόδου|νησίδας Καράβολα]] και του όρμου Γλυφάδα και έχει συνολική έκταση 274,38 [[Τετραγωνικό χιλιόμετρο|τ. χλμ.]], εκ των οποίων 15% είναι θαλάσσια περιοχή.<ref>{{Cite web|url=https://natura2000.eea.europa.eu/Natura2000/SDF.aspx?site=GR4210005|title=N2K GR4210005 dataforms|website=natura2000.eea.europa.eu}}</ref>
* η ζώνη με κωδικό GR4210006 καλύπτει τις περιοχές στις πλαγιές του Προφήτη Ηλία, τις [[Επτά Πηγές]], την [[κοιλάδα των Πεταλούδων]] και διάφορα ρέματα και έχει συνολική έκταση 113,12 τ. χλμ.<ref>{{Cite web|url=http://votaniki.gr/prostasia/diktio-natura-2000/profitis-ilias-epta-piges-petaloydes-remata-gr4210006/|title=Ρόδος: Προφήτης Ηλίας – Επτά Πηγές – Πεταλούδες – Ρέματα (GR4210006) - Βοτανική|last=votaniki|ημερομηνία=2018-12-26|language=en-US|accessdate=2019-06-29}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.protectedplanet.net/rodos-profitis-ilias-epta-piges-petaloudes-remata-site-of-community-importance-habitats-directive|title=Rodos: Profitis Ilias - Epta Piges – Petaloudes - Remata|website=Protected Planet|accessdate=2019-06-29|archive-date=2019-06-29|archive-url=https://web.archive.org/web/20190629094406/https://www.protectedplanet.net/rodos-profitis-ilias-epta-piges-petaloudes-remata-site-of-community-importance-habitats-directive|url-status=dead}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://natura2000.eea.europa.eu/Natura2000/SDF.aspx?site=GR4210006#4|title=N2K GR4210006 dataforms|website=natura2000.eea.europa.eu|accessdate=2019-06-29}}</ref>
Επίσης, έχουν οριοθετηθεί τρεις ''Ζώνες Ειδικής Προστασίας'' (ΖΕΠ):
* η ζώνη με κωδικό GR4210029 καλύπτει τις περιοχές στις πλαγιές του Προφήτη Ηλία, τις Επτά Πηγές, την [[εκβολή]] του Λουτάνη, την περιοχή Κάτεργο, το ρέμα Γαδουρά, αλλά και τη χερσόνησο της Λίνδου, τις νησίδες [[Πεντάνησος Ρόδου|Πεντάνησο]] και Τετράπολις και τον λόφο Ψαλίδι στ' [[Αφάντου]] και έχει συνολική έκταση 133,82 τ. χλμ.<ref>{{Cite web|url=https://natura2000.eea.europa.eu/Natura2000/SDF.aspx?site=GR4210029|title=N2K GR4210029 dataforms|website=natura2000.eea.europa.eu}}</ref>
* η ζώνη με κωδικό GR4210030 καλύπτει το όρος Αττάβυρος και το βουνό Ακραμύτης, την τεχνητή λίμνη Απολακκιάς και τις νησίδες Γεωργίου, [[Στρογγυλό Ρόδου|Στρογγυλή]], [[Χτένια Ρόδου|Χτένια]] και Καράβολας και έχει συνολική έκταση 130,46 τ. χλμ.<ref>{{Cite web|url=https://natura2000.eea.europa.eu/Natura2000/SDF.aspx?site=GR4210030|title=N2K GR4210030 dataforms|website=natura2000.eea.europa.eu}}</ref>
* η ζώνη με κωδικό GR4210031 καλύπτει το νότιο άκρο της Ρόδου, το [[Πρασονήσι Ρόδου|Πρασονήσι]], τον [[Υγροβιότοπος|υγρότοπο]] Λιβάδι [[Κατταβιά Ρόδου|Κατταβιάς]] και έχει συνολική έκταση 28,93 τ. χλμ.<ref>{{Cite web|url=https://natura2000.eea.europa.eu/Natura2000/SDF.aspx?site=GR4210031|title=N2K GR4210031 dataforms|website=natura2000.eea.europa.eu}}</ref>
Επιπλέον, στη Ρόδο υπάρχουν και τα ''Καταφύγια Άγριας Ζωής'' (ΚΑΖ):<ref>{{Cite web|url=https://www.geogreece.gr/refuge.php|title=Καταφύγια Άγριας Ζωής στην Ελλάδα|last=Παπαθανασίου|first=Μανώλης}}</ref>
* η ζώνη με κωδικό K533 είναι η περιοχή Βουνοκάλαθος μεταξύ [[Λάερμα Ρόδου|Λαέρμων]], [[Λάρδος|Λάρδου]], [[Πυλώνας Ρόδου|Πυλώνα]] και [[Κάλαθος Ρόδου|Καλάθου]] με συνολική έκταση 33,26 τ. χλμ.
* η ζώνη με κωδικό K535 στην περιοχή Χόρτης Λάρδου με συνολική έκταση 0,72 τ. χλμ.
* η ζώνη με κωδικό K700 στην περιοχή [[Κρεμαστή Ρόδου|Κρεμαστής]] και [[Παραδείσι|Παραδεισίου]] με συνολική έκταση 1,55 τ. χλμ.
* η ζώνη με κωδικό K701 είναι το Μέγα Δάσος μεταξύ Άνω Καλαμώνα, [[Ψίνθος Ρόδου|Ψίνθου]], [[Θεολόγος Ρόδου|Θεολόγου]], [[Σορωνή]]ς, [[Διμυλιά Ρόδου|Διμυλιάς]] και [[Αρχίπολη Ρόδου|Αρχίπολης]] με συνολική έκταση 39,50 τ. χλμ.
* η ζώνη με κωδικό K740 στην περιοχή Θεολόγου με συνολική έκταση 0,56 τ. χλμ.
* η ζώνη με κωδικό K741 στον λόφο του Φιλερήμου με συνολική έκταση 1,97 τ. χλμ.
* η ζώνη με κωδικό K744 στην περιοχή [[Κολύμπια Ρόδου|Κολυμπίων]] με συνολική έκταση 0,88 τ. χλμ.
* η ζώνη με κωδικό K817 στον λόφο Ψαλίδι μεταξύ [[Καλυθιές Ρόδου|Καλυθιών]] και [[Αφάντου]] με συνολική έκταση 10,18 τ. χλμ.
* η ζώνη με κωδικό K818 στον λόφο της [[Μονή Παναγιάς Τσαμπίκας|Παναγιάς Τσαμπίκας της Ψηλής]] με συνολική έκταση 3,22 τ. χλμ.
* η ζώνη με κωδικό K850 στην περιοχή Βαγιές [[Μάσαρη Ρόδου|Μασάρων]] με συνολική έκταση 0,95 τ. χλμ.
* η ζώνη με κωδικό K870 στην περιοχή Κατάρτι [[Έμπωνας Ρόδου|Έμπωνα]] με συνολική έκταση 1,48 τ. χλμ.

== Μυθολογία ==
[[Αρχείο:Head Helios AM Rhodes E49.jpg|μικρογραφία|Προτομή του θεού Ήλιου, [[Αρχαιολογικό Μουσείο Ρόδου]].]]
[[Αρχείο:Laocoon and His Sons.jpg|μικρογραφία|Το [[Σύμπλεγμα του Λαοκόωντος]], έργο των Ροδίων γλυπτών [[Αγήσανδρος ο Ρόδιος|Αγησάνδρου]], [[Αγήσανδρος ο Ρόδιος|Αθηνοδώρου]] και [[Αγήσανδρος ο Ρόδιος|Πολυδώρου]] ([[Μουσεία Βατικανού]]).]]

Ο [[Πίνδαρος]] αναφέρει για τη Ρόδο: όταν ο [[Δίας (μυθολογία)|Δίας]] και οι άλλοι θεοί αποφάσισαν να μοιράσουν τη γη, ξέχασαν να κρατήσουν έναν κλήρο για τον θεό [[Ήλιος (μυθολογία)|Ήλιο]], που έλειπε, καθώς εκτελούσε τα καθημερινά του καθήκοντα. Όταν ο Ήλιος ανέφερε την αδικία, ο Δίας ήταν έτοιμος να ξανακάνει την κλήρωση, αλλά ο Ήλιος δεν τον άφησε, καθώς, μέσα από τη θάλασσα είδε να αναδύεται μια εύφορη χώρα. Τότε ζήτησε από τη [[Λάχεση]] και τον Δία να δώσουν όρκο, πως όταν το νησί αυτό τελικά αναδυθεί θα είναι δικό του για πάντα, όπως και έγινε.{{sfn|Πίνδαρος|ref=Πίνδαρος Z΄|loc=Ζ΄}}

Ο [[Διόδωρος Σικελιώτης]] λέει, πως οι πρώτοι κάτοικοι του νησιού ήταν οι [[Τελχίνες]], σπουδαίοι τεχνίτες και εφευρέτες, που κατείχαν μαγικές ικανότητες. Στο νησί ο Δίας έσμιξε με την ντόπια νύμφη [[Ιμαλία]], που του έκανε τρεις γιους<ref group="σημ." name="γιοιΔία"/> και ο [[Ποσειδώνας (μυθολογία)|Ποσειδώνας]] με την αδελφή των Τελχινών, την [[Αλία της Ρόδου]], που του έκανε έξι γιους και μια κόρη, τη [[Ρόδος (μυθολογία)|Ρόδο]].<ref group="σημ." name="Ρόδος"/> Όταν, μια φορά η θεά [[Αφροδίτη (μυθολογία)|Αφροδίτη]] ταξίδευε από τα [[Κύθηρα]] στην [[Κύπρος|Κύπρο]], οι γιοι του Ποσειδώνα την εμπόδισαν να σταματήσει εκεί. Οργισμένη η θεά τους τρέλανε και αυτοί βίασαν τη μητέρα τους και προκάλεσαν πολλά κακά στον τόπο. Όταν ο Ποσειδώνας έμαθε τι είχε γίνει, έθαψε τους γιους του στη γη. Η Αλία έπεσε εκούσια στη θάλασσα και οι ντόπιοι της απέδωσαν θεϊκές τιμές, ονομάζοντάς τη ''[[Λευκοθέα (μυθολογία)|Λευκοθέα]]''. Οι Τελχίνες έζησαν στο νησί ωσότου να αντιληφθούν τον [[κατακλυσμός του Δευκαλίωνα|επερχόμενο κατακλυσμό]], οπότε το εγκατέλειψαν.{{sfn|Διόδωρος ο Σικελός|ref=Διόδωρος Ε΄|loc=5.55-56}}

Μετά τον κατακλυσμό, ο θεός Ήλιος έσμιξε με τη Ρόδο στο νησί, χαρίζοντας του το όνομά της, και εξαφάνισε τα νερά της πλημμύρας. Ο Ήλιος με τη Ρόδο γέννησαν εφτά γιους, τους [[Ηλιάδες]]: [[Όχιμος|Όχιμο]], [[Κέρκαφος|Κέρκαφο]], Μάκαρα, Ακτίνα, Τενάγη, [[Τρίοπας|Τρίοπα]], [[Κάνδαλος|Κάνδαλο]] και μια κόρη την [[Ηλεκτρυώνη]], που πέθανε παρθένα. Όταν οι Ηλιάδες ανδρώθηκαν, ο Ήλιος τους αποκάλυψε ότι οι πρώτοι που θα τελούσαν [[θυσία]] στη θεά [[Αθηνά]], θα είχαν για πάντα την εύνοιά της. Πράγματι, οι Ηλιάδες θυσίασαν πρώτοι στη θεά, αλλά πάνω στη βιασύνη τους δεν έκαψαν τα θύματά τους πριν τα προσφέρουν στους [[βωμός|βωμούς]].<ref group="σημ." name="Αθηνά"/> Για αυτό το λόγο παρέμεινε η παράδοση των άπυρων θυσιών στη θεά Αθηνά στο νησί. Οι Ηλιάδες ξεχώριζαν στη μάθηση και περισσότερο στην [[αστρολογία]], εισήγαγαν νέες πρακτικές στη [[ναυτιλία]] και διέταξαν τον διαχωρισμό της [[ημέρα|μέρας]] σε [[ώρα|ώρες]]. Ο πιο ευφυής από αυτούς ήταν ο Τενάγης και τα αδέλφια του τον σκότωσαν από τη ζήλια τους. Αλλά, μόλις η πράξη τους έγινε γνωστή διέφυγαν σε άλλα μέρη. Μόνο ο Όχιμος και ο Κέρκαφος, που δε μετείχαν στον [[Ανθρωποκτονία|φόνο]], έμειναν στο νησί. Ο Όχιμος, ως μεγαλύτερος, έγινε ηγεμόνας και πήρε για σύζυγό του μια ντόπια νύμφη, την Ηγητορία, από την οποία απέκτησε μια κόρη, την [[Κυδίππη]]. Ο Κέρκαφος παντρεύτηκε την Κυδίππη και διαδέχθηκε τον Όχιμο. Οι τρεις γιοι τους, ο [[Κάμειρος (μυθολογία)|Κάμειρος]], ο [[Ιάλυσος (μυθολογία)|Ιάλυσος]] και ο [[Λίνδος (μυθολογία)|Λίνδος]] μοίρασαν το νησί σε τρία μέρη και ο καθένας έκτισε μια πόλη με το όνομά του.{{sfn|Διόδωρος ο Σικελός|ref=Διόδωρος Ε΄|loc=5.56-57}}

Όταν ο [[Δαναός]] έφυγε από την Αίγυπτο με τις [[Δαναΐδες|κόρες του]], κατέπλευσε στη [[Λίνδος|Λίνδο]], όπου έγινε δεκτός με θέρμη από τους κατοίκους. Εκεί έχτισε το ιερό της ''Λινδίας Αθηνάς'' και αφιέρωσε ένα άγαλμα στη θεά, πριν εκπλεύσει για το [[Άργος]]. Αργότερα, ο [[Κάδμος]] αναζητώντας την αδελφή του, [[Ευρώπη (μυθολογία)|Ευρώπη]], αναγκάστηκε να σταματήσει και αυτός στο νησί λόγω της κακοκαιρίας. Έχτισε ένα [[τέμενος]] αφιερωμένο στον Ποσειδώνα και τίμησε και τη Λινδία Αθηνά. Φεύγοντας άφησε μερικούς από τους [[Φοίνικες (αρχαίος λαός)|Φοίνικες]] συντρόφους του στην [[Ιαλυσός|Ιαλυσό]], που αναμείχθηκαν με τους ντόπιους και από τους οποίους γινόταν η κληρονομική επιλογή των ιερέων της Ιαλυσού.{{sfn|Διόδωρος ο Σικελός|ref=Διόδωρος Ε΄|loc=5.58}} Ο [[Αθήναιος ο Ναυκρατίτης]] στο έργο του ''Δειπνοσοφισταί'' ��αραθέτει έναν μύθο από τον Ρόδιο ιστορικό Εργεία, που αναφέρει πως τους Φοίνικες αυτούς πολιόρκησε ο [[Ίφικλος ο Ρόδιος|Ίφικλος]]. Αυτοί όμως υπό τον αρχηγό τους, τον [[Φάλανθος|Φάλανθο]], ήταν καλά οχυρωμένοι στην Ιαλυσό και είχαν επάρκεια νερού. Υπήρχε μάλιστα [[χρησμός]] πως θα έφευγαν από τη χώρα ''«όταν τα κοράκια γίνουν λευκά και εμφανισθούν ψάρια στους κρατήρες του κρασιού»''. Ο Ίφικλος λοιπόν, έστησε ενέδρα στον Λάρκα, τον υπηρέτη του Φάλανθου και τον έπεισε να ρίξει στον [[κρατήρας (αγγείο)|κρατήρα]] από τον οποίο έπινε κρασί ο Φάλανθος, νερό από την [[υδρία (αγγείο)|υδρία]] που του έδωσε εκείνος και περιείχε [[ψάρι]]α. Επίσης, ο Ίφικλος έβαψε με γύψο [[κοράκι]]α και τα άφησε ελεύθερα. Ο Φάλανθος όταν είδε τα λευκά κοράκια και μετά τα ψάρια μέσα στον κρατήρα με το κρασί του, αποφάσισε να συνθηκολογήσει. Η συμφωνία των δύο ήταν ο Ίφικλος να παράσχει [[πλοίο|πλοία]] για να φύγουν με ασφάλεια ο Φάλανθος και οι δικοί του και εκείνοι να πάρουν μόνο ότι έχουν στην κοιλιά τους. Ο Φάλανθος γέμισε τις κοιλιές των ιερειών με [[χρυσός|χρυσό]] και [[άργυρος|άργυρο]], όμως ο Ίφικλος τους εμπόδισε να φύγουν. Όταν ο Φάλανθος παραπονέθηκε, θυμίζοντάς του τη συμφωνία τους, ο Ίφικλος ανταποκρίθηκε πως τότε θα αφαιρέσει και αυτός τα πηδάλια και τα κουπιά και τα ιστία, διότι υποσχέθηκε μόνο τα πλοία και τίποτα άλλο. Έτσι οι Φοίνικες έθαψαν πολλά από τα [[χρήμα]]τά τους στη γη, για να τα βρουν αν ξανάρθουν και πολλά τα έδωσαν στον Ίφικλο. Ο Αθήναιος παραθέτει και μια παραλλαγή του μύθου από έναν άλλο Ρόδιο ιστορικό, τον Πολύζηλο, ο οποίος στα ''Ροδιακά'' του αναφέρει πως τον χρησμό τον ήξεραν μόνο ο Φακάς και η κόρη του η Δορκία. Αυτή, επειδή ερωτεύτηκε τον Ίφικλο, έπεισε την τροφό της να βάλει τον υπηρέτη να ρίξει τα ψάρια στον κρατήρα του Φάλανθου και η ίδια έβαψε τα κοράκια.{{sfn|Αθήναιος|ref=Αθήναιος Η΄|loc=8.132}}

Σε μια άλλη περίοδο, όταν οι Ρόδιοι υπέφεραν εξαιτίας μεγάλων [[φίδι|φιδιών]] που σκότωναν τους ντόπιους, απέστειλαν στη [[Δήλος|Δήλο]] άνδρες για να ρωτήσουν τον θεό [[Απόλλων]]α πώς θα απαλλαγούν από το κακό αυτό. Ο θεός τους πρόσταξε να φέρουν στη Ρόδο τον [[Φόρβαντας|Φόρβαντα]], τον γιο του [[Λαπίθης|Λαπίθη]], μαζί με τους συντρόφους του. Οι Ρόδιοι τον κάλεσαν, όπως όριζε ο [[χρησμός]] και ο Φόρβαντας σκότωσε τα φίδια απαλλάσσοντας το νησί από τον φόβο. Κατοίκησε στη Ρόδο μαζί με τους συντρόφους του και αφού απέδειξε ότι ήταν σπουδαίος άνδρας, έλαβε [[ήρωας|ηρωικές]] τιμές μετά τον θάνατό του.{{sfn|Διόδωρος ο Σικελός|ref=Διόδωρος Ε΄|loc=5.58}} Και στο έργο ''Δειπνοσοφισταί'' του Αθήναιου παρατίθεται ένας μύθος που αφορά τον Φόρβαντα, όπως τον αναφέρει ο Διευχίδας στα ''Μεγαρικά'' του. Όταν ο Τρίοπας πέθανε μεταξύ Κνιδίας και [[Σύμη]]ς, κάποιοι από αυτούς που είχαν εκστρατεύσει μαζί του ακολούθησαν τον Φόρβαντα στην Ιαλυσό, ενώ άλλοι ακολούθησαν τον Περίεργο (τον αδελφό του Φόρβαντα) και κατέλαβαν την Καμιρίδα. Ο Φόρβαντας και η αδελφή του η Παρθενία ναυάγησαν και βγήκαν στην ακτή της Ιαλυσού σε έναν τόπο που τον έλεγαν ''Σχεδία''. Εκεί τους βρήκε ένας κυνηγός, ο Θαμνέας, που έχοντας σκοπό να τους φιλοξενήσει έστειλε έναν υπηρέτη να ειδοποιήσει τη γυναίκα του να κάνει τις απαραίτητες προετοιμασίες. Όμως όταν έφτασε σπίτι του τίποτα δεν ήταν έτοιμο, οπότε έφτιαξε μόνος του το φαγητό που τους προσέφερε. Ο Φόρβαντας ευχαριστήθηκε τόσο πολύ που, όταν ήρθε η ώρα να πεθάνει ζήτησε από τους φίλους του η νεκρική τελετή να γίνει από ελεύθερους και όχι [[Δουλεία|δούλους]]· έτσι παρέμεινε η παράδοση στις θυσίες υπέρ του Φόρβαντα να μη μετέχουν δούλοι.{{sfn|Αθήναιος|ref=Αθήναιος Στ΄|loc=6.181-182}}

Σε έναν άλλο μύθο, ο βασιλιάς της Κρήτης [[Κατρέας]], ζήτησε χρησμό για το πώς θα πέθαινε και έλαβε απάντηση πως θα πέθαινε από τα χέρια ενός παιδιού του. Ο Κατρέας προσπάθησε να κρύψει τον χρησμό, αλλά ο γιος του, ο [[Αλθαιμένης]], τον έμαθε και θέλοντας να αποφύγει να γίνει πατροκτόνος, έφυγε από την Κρήτη μαζί με την αδελφή του, την [[Απημοσύνη]]. Κατέφτασαν σε μια περιοχή της Ρόδου την οποία ονόμασαν [[Κρητηνία]]. Και όταν ο Αλθαιμένης ανέβηκε στο βουνό [[Αττάβυρος]], αγναντεύοντας τα γύρω νησιά είδε από μακριά την πατρίδα του την Κρήτη· και ενθυμούμενος τους θεούς των προγόνων του έχτισε τον ναό του ''Ατταβυρίου Διός''. Λίγο αργότερα, ο θεός [[Ερμής (μυθολογία)|Ερμής]] ερωτεύτηκε την Απημοσύνη και άρχισε να την καταδιώκει. Όμως ήταν ταχύτερή του και δεν μπορούσε να την πιάσει. Έτσι ο θεός έριξε φρέσκο χορτάρι στον δρόμο της και εκείνη γλίστρησε και έχασε την παρθενία της. Όταν αφηγήθηκε στον Αλθαιμένη τι είχε συμβεί, δεν την πίστεψε και οργισμένος την κλώτσησε μέχρι θανάτου. Χρόνια αργότερα, ο γερασμένος Κατρέας αποφάσισε να παραδώσει το βασίλειό του στον μοναδικό γιο του, τον Αλθαιμένη, και έπλευσε για τη Ρόδο. Φτάνοντας σε ένα έρημο μέρος του νησιού, κάποιοι βοσκοί νόμισαν ότι αυτός και το πλήρωμα του πλοίου του ήταν [[Πειρατεία|πειρατές]] και τους επιτέθηκαν. Ο Κατρέας προσπάθησε να τους εξηγήσει, όμως οι βοσκοί δεν άκουγαν εξαιτίας των γαβγισμάτων των σκύλων τους. Τότε, κατέφθασε και ο Αλθαιμένης και με ένα ακόντιο σκότωσε, εν αγνοία του, τον πατέρα του. Όταν αποκαλύφθηκε η αλήθεια, ο Αλθαιμένης προσευχήθηκε και χάθηκε σε ένα χάσμα.{{sfn|Ψεύδο-Απολλόδωρος|ref=Ψεύδο-Απολλόδωρος Γ΄|loc=3.2}}<ref group="σημ." name="ΑλθαιμένηςΔιόδωρος"/>

Λίγο πριν τον [[Τρωικός Πόλεμος|Τρωικό Πόλεμο]], ο [[Τληπόλεμος]], ο γιος του [[Ηρακλής|Ηρακλή]], σκότωσε τον [[Λικύμνιος (μυθολογία)|Λικύμνιο]], τον νόθο αδελφό της γιαγιάς του, της [[Αλκμήνη]]ς και έλαβε χρησμό να φύγει από το [[Άργος]]. Ακολουθούμενος από αρκετούς άλλους Αργείους κατέφθασε στη Ρόδο, όπου έγινε ηγεμόνας ολόκληρου του νησιού.{{sfn|Διόδωρος ο Σικελός|ref=Διόδωρος Ε΄|loc=5.59.5-6}} Μετά την αρπαγή της [[Ελένη (μυθολογία)|Ελένης]] από τον [[Πάρις|Πάρι]], ο Τληπόλεμος μετείχε στον πόλεμο στο πλευρό των [[Αχαιοί|Αχαιών]]{{sfn|Όμηρος|ref=Όμηρος Β΄|loc=2.653-658}}{{sfn|Ψεύδο-Απολλόδωρος|ref=Ψεύδο-Απολλόδωρος Επιτομή|loc=Επιτομή 3.13}}, καθώς ήταν ένας από τους μνηστήρες της{{sfn|Γάιος Ιούλιος Υγίνος|ref=Υγίνος Β΄|loc=2.81}}. Τελικά, βρέθηκε αντιμέτωπος σε μάχη με τον [[Σαρπηδόνας|Σαρπηδόνα]], τον οποίο τραυμάτισε μεν σοβαρά, αλλά ο ίδιος δέχτηκε ένα θανάσιμο πλήγμα{{sfn|Όμηρος|ref=Όμηρος E΄|loc=5.627-670}}. Σύμφωνα με μία παράδοση, οι Ρόδιοι, αποχωρώντας από την Τροία, μετέφεραν τα οστά του Τληπολέμου στη Ρόδο, διότι δεν ήθελαν να επιστρέψουν στην πατρίδα χωρίς τον ηγέτη τους. Λέγεται μάλιστα, πως υπήρχε ιερό και τάφος του Τληπόλεμου στη Ρόδο και ότι τελούνταν προς τιμήν του αγώνες για παίδες και ενήλικες, τα ''Τληπολέμια'', στα οποία το βραβείο ήταν ένα στεφάνι από [[λεύκα|λεύκη]].{{sfn|Drachmann|1964|pp=209, 229-230}} Ένας άλλος μύθος λέει, πως μετά το τέλος του πολέμου οι σύντροφοι του Τληπόλεμου έφτασαν στην Κρήτη και από εκεί παρασύρθηκαν από τους ανέμους ως τις Γυμνησίες νήσους, όπου έκαναν [[αποικία]]{{sfn|Ψεύδο-Απολλόδωρος|ref=Ψεύδο-Απολλόδωρος Επιτομή|loc=Επιτομή 6.15β}}{{sfn|Στράβων|ref=Στράβων ΙΔ΄|loc=14.2.10}}.

Ο Τληπόλεμος άφησε στη Ρόδο μια σύζυγο, την [[Πολυξώ]]. Μια αφήγηση, που βασίζεται στην παραλλαγή του μύθου που η [[Ελένη (μυθολογία)|Ελένη]] βρισκόταν στην Αίγυπτο κατά τη διάρκεια του Τρωικού πολέμου, λέει πως όταν ο [[Μενέλαος]] και η Ελένη επέστρεφαν από την Αίγυπτο, αναγκάστηκαν να σταματήσουν στη Ρόδο. Η Πολυξώ, που ακόμα πενθούσε για τον σύζυγό της, θέλησε να τους εκδικηθεί. Έτσι μάζεψε όσους άντρες και γυναίκες μπορούσε και με φωτιές και με πέτρες επιτέθηκαν στα πλοία. Επειδή ο άνεμος δεν επέτρεπε τον απόπλου των πλοίων, ο Μενέλαος αποφάσισε να κρύψει την Ελένη κάτω από το κατάστρωμα και να ντύσει την πιο όμορφη από τις ακολούθους της με βασιλικά ενδύματα και διάδημα. Οι Ρόδιοι, θεωρώντας ότι είναι η Ελένη, επιτέθηκαν στην άτυχη κοπέλα σκοτώνοντας την. Τότε, ικανοποιημένοι με την εκδίκηση που (νόμιζαν ότι) πήραν, αποχώρησαν επιτρέποντας στον Μενέλαο και την Ελένη να συνεχίσουν το ταξίδι τους με ασφάλεια.{{sfn|Πολύαινος|ref=Πολύαινος Α΄|loc=1.13}}

Μια άλλη παραλλαγή του ίδιου μύθου λαμβάνει χώρα μετά τον θάνατο του Μενελάου. Τότε οι νόθοι γιοι του, [[Νικόστρατος (μυθολογία)|Νικόστρατος]] και [[Μεγαπένθης]], εξόρισαν την Ελένη και εκείνη κατέφυγε στη Ρόδο θεωρώντας την Πολυξώ φίλη της. Εκείνη όμως, κάποια στιγμή που η Ελένη λουζόταν, έστειλε κάποιες υπηρέτριες της μεταμφιεσμένες ως [[Ερινύες]] που την έπιασαν και την κρέμασαν σε ένα δέντρο. Και για αυτό, λέει ο [[Παυσανίας]], οι Ρόδιοι είχαν το ιερό της ''Ελένης Δενδρίτιδας''.{{sfn|Παυσανίας|ref=Παυσανίας Γ΄|loc=3.19.9-10}}

== Ιστορία ==
[[Αρχείο:Kameiros - Fountain square 03.jpg|μικρογραφία|Άποψη του αρχαιολογικού χώρου της [[Κάμειρος|Καμείρου]].]]

=== Προϊστορική και Μυκηναϊκή εποχή ===
Τα παλαιότερα ευρήματα στη Ρόδο προέρχονται από την ανατολική – βορειοανατολική πλευρά του νησιού. Στο σπήλαιο ''Ερημόκαστρο'' στις [[Καλυθιές Ρόδου|Καλυθιές]] οι αρχαιολόγοι ανακάλυψαν [[απολίθωμα|απολιθωμένα οστά]] νάνων [[ελέφαντας|ελεφάντων]] της [[Εποχή του Λίθου|Λίθινης εποχής]].{{sfn|Leonard|p=48}} Η πρώτη ανθρώπινη δραστηριότητα μαρτυρείται στο σπήλαιο ''Κούμελο'' στον [[Αρχάγγελος Ρόδου|Αρχάγγελο]] και το σπήλαιο ''Αγίου Γεωργίου'' στις Καλυθιές. Τα ευρήματα περιλαμβάνουν ακονισμένες πέτρες και οστά ζώων (που χρησιμοποιούνταν ως εργαλεία κοπής ή/και όπλα), θραύσματα αγγείων με υπολείμματα δημητριακών, σκεύη μαγειρικής, εργαλεία για το γνέσιμο του μαλλιού κ.α. Η χρονολόγηση των ευρημάτων αυτών δείχνει ότι το νησί κατοικ��ίται τουλάχιστον από την Ύστερη [[Νεολιθική περίοδος|Νεολιθική εποχή]] (5300 - 4800 π.Χ.){{sfn|Leonard|p=48}}. Γενικώς αποδεκτή θεωρία είναι πως οι πρώτοι πληθυσμοί μετανάστευσαν στο νησί από τις απέναντι [[Μικρά Ασία|μικρασιατικές ακτές]].

Στην περιοχή ''Ασώματος'' [[Κρεμαστή Ρόδου|Κρεμαστής]], στη βορειοδυτική πλευρά του νησιού, βρέθηκε ο παλαιότερος Νεολιθικός οικισμός, που χρονολογείται στο 2400 - 1950 π.Χ.{{sfn|Leonard|p=48}}. Δεν είναι ξεκάθαρο αν υπήρξε [[Μινωικός πολιτισμός|Μινωική]] αποίκιση στη Ρόδο, όμως ευρήματα αποδεικνύουν ότι υπήρχαν, τουλάχιστον, εμπορικές επαφές με τους Μινωίτες. Η γεωγραφική θέση της Ρόδου την κατέστησε, από νωρίς, κόμβο εμπορίου, με προϊστορικά ευρήματα να υποδεικνύουν εμπορικές επαφές, πέρα από τη Μινωική Κρήτη, με την [[Κύπρος|Κύπρο]], την [[Αίγυπτος|Αίγυπτο]], τη [[Φοίνικες (αρχαίος λαός)|Φοινίκη]] και φυσικά τον Ελλαδικό χώρο.

Η αποίκιση της Ρόδου από τους [[Μυκηναϊκός πολιτισμός|Μυκηναίους]] χρονολογείται τον 15ο αι. π.Χ. Τα ευρήματα αυτής της περιόδου προέρχονται από [[τάφος|τάφους]], με ενδιαφέροντα [[wikt:κτέρισμα|κτερίσματα]], όπως διάφορα αγγεία τελετουργικής χρήσης, [[ξίφος|ξίφη]], [[δόρυ|δόρατα]], χάλκινα εργαλεία καθημερινής χρήσης, αλλά και κοσμήματα υψηλής τεχνικής. Κατά τις μετακινήσεις των ελληνικών φύλων τον 11ο αι. π.Χ., η Ρόδος αποικίστηκε από τους [[Δωριείς]].

=== Γεωμετρική, Αρχαϊκή και Κλασική εποχή ===
[[Αρχείο:Cleovoulos.jpg|μικρογραφία|Ξυλογραφία του Κλεοβούλου, στο έργο του Guillaume Rouillé [[Promptuarii Iconum Insigniorum]] (1553).]]

Η άφιξη των [[Δωριείς|Δωριέων]] στη Ρόδο, σηματοδοτεί και τον διαχωρισμό του νησιού σε τρία [[Πόλη–κράτος|κράτη]], που είχαν κέντρο τις πόλεις: [[Ιαλυσός]] στα βορειοδυτικά, [[Κάμειρος]] στα δυτικά και [[Λίνδος]] στα ανατολικά. Δεν υπάρχουν μαρτυρίες για εντάσεις και διενέξεις μεταξύ των τριών πόλεων της Ρόδου. Αντιθέτως, οι τρεις τους σχημάτισαν τη λεγόμενη ''[[Δωρίδα (Μικρά Ασία)|Δωρική Εξάπολη]]''<ref group="σημ." name="εξάπολη"/>, μαζί με την, επίσης νησιωτική, πόλη της [[Κως|Κω]] και τις πόλεις της [[Κνίδος Καρίας|Κνίδου]] και της [[Μπόντρουμ|Αλικαρνασσού]] από τις κοντινές μικρασιατικές ακτές. Επρόκειτο για ένα θρησκευτικό κοινό με κέντρο τον ναό του ''Τριόπιου Απόλλωνος'' που βρισκόταν στη χερσόνησο της Κνίδου.{{sfn|Παπαχριστοδούλου|1994|p=60}}

Τους επόμενους αιώνες οι Ρόδιοι ταξιδεύουν και χτίζουν [[αποικία|αποικίες]]: τη [[Ρόδη (Ιβηρία)|Ρόδη]] στη μακρινή Ιβηρία{{sfn|Στράβων|ref=Στράβων ΙΔ΄|loc=14.2.10}}<ref group="σημ." name="Ρόδη"/> και στην Ιταλία· την Παρθενόπη{{sfn|Στράβων|ref=Στράβων ΙΔ΄|loc=14.2.10}}<ref group="σημ." name="Παρθενόπη"/> και, μαζί με τους Κώους, τις Ελπίες στη [[Δαυνία]]{{sfn|Στράβων|ref=Στράβων ΙΔ΄|loc=14.2.10}}. Οι [[Σόλοι Κιλικίας|Σόλοι]] στην Κιλικία χτίστηκαν από Λινδίους και Αχαιούς{{sfn|Στράβων|ref=Στράβων ΙΔ΄|loc=14.5.8}}. Λίνδιοι έχτισαν και τη [[Φασηλίδα]] στη Λυκία{{sfn|Παπαχριστοδούλου|1994|p=62}}, ενώ περίπου το 688 π.Χ. Λίνδιοι μαζί με Κρήτες αποίκους έχτισαν τη [[Τζέλα|Γέλα]] στη Σικελία{{sfn|Ηρόδοτος|ref=Ηρόδοτος Z΄|loc=7.153}}{{sfn|Θουκυδίδης|ref=Θουκυδίδης Στ΄|loc=6.4.4}}. Σύμφωνα με το ''Χρονικό της Λίνδου'', οι Λίνδιοι έλαβαν μέρος στον αποικισμό της [[Κυρήνη]]ς και της [[Σύβαρις|Σύβαρης]]{{sfn|Παπαχριστοδούλου|1994|p=155}}<ref group="σημ." name="Σύβαρη"/>. Ο Διόδωρος ο Σικελός λέει πως το [[Λίπαρι]] αποικίστηκε από Κνιδίους και Ροδίους{{sfn|Διόδωρος ο Σικελός|ref=Διόδωρος Ε΄|loc=5.9}}, το ίδιο και η [[Σύμη]]{{sfn|Διόδωρος ο Σικελός|ref=Διόδωρος Ε΄|loc=5.53-54}}, ενώ η [[Νίσυρος]] αποικίστηκε από Ροδίους, μετά από μια [[επιδημία]] που αφάνισε τους Κώους αποίκους{{sfn|Διόδωρος ο Σικελός|ref=Διόδωρος Ε΄|loc=5.53-54}}. Τέλος, περίπου το 550 π.Χ. Ρόδιοι μαζί με πολλούς άλλους Έλληνες χτίζουν τη [[Ναύκρατις|Ναυκράτιδα]] στην Αίγυπτο{{sfn|Ηρόδοτος|ref=Ηρόδοτος B΄|loc=2.178}}.

Κατά τον 6ο αι. π.Χ. έζησε και κυβέρνησε τη Λίνδο ως τύραννος ο [[Κλεόβουλος]], ένας από τους [[επτά σοφοί|επτά σοφούς της αρχαιότητας]].{{sfn|Παπαχριστοδούλου|1994|p=63}} Τον ίδιο αιώνα οι Καμίριοι κόβουν το πρώτο τους [[Νόμισμα (κέρμα)|νόμισμα]] και οι Ιαλύσιοι και οι Λίνδιοι κάνουν το ίδιο κατά τον 5ο αιώνα.{{sfn|Παπαχριστοδούλου|1994|p=63}} Στους [[Περσικοί Πόλεμοι|Περσικούς Πολέμους]], μετά την ατελέσφορη εκστρατεία του [[Μαρδόνιος|Μαρδόνιου]] το 492 π.Χ, οργανώθηκε μια νέα εκστρατεία με επικεφαλής τους [[Δάτης|Δάτη]] και [[Αρταφέρνης ο νεότερος|Αρταφέρνη]]. Οι Πέρσες, αφού συγκέντρωσαν ένα μεγάλο στράτευμα στην [[Κιλικία]], ξεκίνησαν μια εισβολή από θαλάσσης. Σύμφωνα με το ''Χρονικό της Λίνδου'', οι Πέρσες πολιόρκησαν την πόλη της Λίνδου ανεπιτυχώς το 490 π.Χ. Ωστόσο, όταν ο [[Ξέρξης Α΄ της Περσίας|Ξέρξης]] απαριθμούσε τον στρατό του στην πόλη [[Δορίσκος Έβρου|Δορίσκος]] της Θράκης, οι Ρόδιοι, μαζί με τους Κώους και τους άλλους Δωριείς της Καρίας συμμετείχαν με 40 πλοία{{sfn|Διόδωρος ο Σικελός|ref=Διόδωρος ΙΑ΄|loc=11.3.8}}. Μετά το τέλος των Περσικών πολέμων και οι τρεις πόλεις της Ρόδου συμμετείχαν στη [[Συμμαχία της Δήλου|Δηλιακή Συμμαχία]] αποδίδοντας φόρο<ref group="σημ." name="φόρος"/> στο ταμείο υπέρ της εκστρατείας κατά των Περσών{{sfn|Παπαχριστοδούλου|1994|p=75}}.

Ο αυξανόμενος αυταρχισμός των [[Αρχαία Αθήνα|Αθηναίων]] και στη συνέχεια ο [[Πελοποννησιακός Πόλεμος]], που έφερε τους Ρόδιους, ως μέλη της Δηλιακής Συμμαχίας, ενάντια στους ομόφυλους ([[Δωριείς]]) [[Αρχαία Σπάρτη|Σπαρτιάτες]], προκάλεσαν έντονες εσωτερικές αναταραχές. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι οι Ερατίδες<ref group="σημ." name="Έρατος"/>, μια [[αριστοκρατία|αριστοκρατική]] οικογένεια της Ιαλυσού, που πρωτοστάτησε κατά των Αθηναίων. Μάλιστα, ο [[Δωριεύς ο Ρόδιος|Δωριέας]], γιος του περίφημου ολυμπιονίκη πύκτη [[Διαγόρας ο Ρόδιος|Διαγόρα]], ολυμπιονίκης και ο ίδιος{{sfn|Θουκυδίδης|ref=Θουκυδίδης Γ΄|loc=3.8.1}}, εκδηλώθηκε υπέρ των Σπαρτιατών, με αποτέλεσμα οι Αθηναίοι να καταδικάσουν αυτόν και ολόκληρη την οικογένειά του σε θάνατο, αναγκάζοντάς τους να γίνουν φυγάδες{{sfn|Ξενοφών|ref=Ξενοφών Α΄|loc=1.5}} και να καταφύγουν στους [[Θούριοι|Θουρίους]]{{sfn|Παυσανίας|ref=Παυσανίας Στ΄|loc=6.7.4}}.

Παρόλα αυτά, οι Ρόδιοι συμμετείχαν στη [[Εκστρατεία στη Σικελία|Σικελική εκστρατεία]] του 415 - 413 π.Χ. με 2 [[πεντηκόντορος|πεντηκοντόρους]] και 700 [[Σφενδόνη (όπλο)|σφενδονήτες]]{{sfn|Θουκυδίδης|ref=Θουκυδίδης Στ΄|loc=6.43.1}}, κατά την οποία αναγκάστηκαν μάλιστα να πολεμήσουν ενάντια στους ίδιους τούς τους αποίκους, τους [[Τζέλα|Γελώους]]{{sfn|Θουκυδίδης|ref=Θουκυδίδης Ζ΄|loc=7.57.6}}. Η αποτυχία της εκστρατείας άλλαξε την κατάσταση και οι παλιοί σύμμαχοι στράφηκαν κατά των Αθηναίων.

Το 412 π.Χ, λοιπόν, ο Δωριέας (ο οποίος είχε διωχθεί από τους Αθηναίους πριν μερικά χρόνια{{sfn|Ξενοφών|ref=Ξενοφών Α΄|loc=1.5}}) με 10 πλοία από τους [[Θούριοι|Θουρίους]] (που είχαν πολεμήσει στο πλευρό των Αθηναίων στη Σικελική εκστρατεία{{sfn|Θουκυδίδης|ref=Θουκυδίδης Ζ΄|loc=7.33.5-6}}) θα επανέλθει ως σύμμαχος των Σπαρτιατών και θα καταπλεύσει στην [[Κνίδος Καρίας|Κνίδο]]{{sfn|Θουκυδίδης|ref=Θουκυδίδης Η΄|loc=8.35.1}}. Εκεί, οι Σπαρτιάτες, αφού δέχτηκαν προσκλήσεις από τους [[ολιγαρχία|ολιγαρχικούς]] της Ρόδου και θέλοντας να προσεταιρισθούν ένα νησί με πολλούς ναύτες και πεζούς στρατιώτες, που θα τους επέτρεπε να διατηρήσουν έναν ισχυρό στόλο χωρίς τη βοήθεια των Περσών, αποφάσισαν να επέμβουν. Έτσι, κατά τη διάρκεια του χειμώνα, με επικεφαλής τον [[Αστύοχος|Αστύοχο]], έπλευσαν με 94 πλοία κατά της [[Κάμειρος|Καμείρου]] και προκάλεσαν τόσο τρόμο στους κατοίκους, που άρχισαν να εγκαταλείπουν την πόλη, καθώς ήταν ατείχιστη. Τελικά, τους κάλεσαν να επιστρέψουν και έπεισαν αυτούς, αλλά και τους πολίτες της Ιαλυσού και της Λίνδου να αποστατήσουν από την [[Συμμαχία της Δήλου|Αθηναϊκή συμμαχία]]. Οι Σπαρτιάτες ενισχύθηκαν οικονομικά με 32 [[τάλαντο|τάλαντα]] από τους Ροδίους, ενώ παράλληλα αποφάσισαν να ανασύρουν τα πλοία τους στην ξηρά και να παραμείνουν αδρανείς για 80 ημέρες.{{sfn|Θουκυδίδης|ref=Θουκυδίδης Η΄|loc=8.44}}

Στο διάστημα αυτό, οι Αθηναίοι προσπάθησαν να αντιδράσουν και, με επικεφαλής τους Λέοντα και Διομέδοντα, έκαναν μια επιτυχημένη απόβαση και νίκησαν τους Ροδίους που έτρεξαν να τους αντιμετωπίσουν· τελικά επέστρεψαν στη [[Χάλκη Δωδεκανήσου|Χάλκη]], που χρησιμοποιούσαν ως ορμητήριό τους κατά του Σπαρτιατικού στόλου.{{sfn|Θουκυδίδης|ref=Θουκυδίδης Η΄|loc=8.55.1}} Εν τω μεταξύ, ο Πέρσης σατράπης [[Τισσαφέρνης]] κατάφερε να επισυνάψει συνθήκη συμμαχίας με τους [[Αρχαία Σπάρτη|Σπαρτιάτες]], παρέχοντάς τους χρήματα για τη συντήρηση του στόλου τους{{sfn|Θουκυδίδης|ref=Θουκυδίδης Η΄|loc=8.57}}. Ο Σπαρτιατικός στόλος έφυγε από τη Ρόδο και έπλευσε στη [[Μίλητος|Μίλητο]]{{sfn|Θουκυδίδης|ref=Θουκυδίδης Η΄|loc=8.60}}, που ανήκε στην επικράτεια του Τισσαφέρνη. Όμως, κατά την παραμονή του στόλου εκεί, υπήρξε έντονη δυσαρέσκεια κατά του Τισσαφέρνη, που φαίνεται πως κωλυσιεργούσε στην πληρωμή των μισθών. Σε ένα περιστατικό, κάποιοι σύμμαχοι στρατιώτες στράφηκαν κατά του Αστυόχου, απαιτώντας την καταβολή των μισθών τους. Εκείνος αντέδρασε έντονα, τους απείλησε και ύψωσε μάλιστα τη ράβδο του να χτυπήσει τον Δωριέα, που συνηγορούσε υπέρ των στρατιωτών του. Οι στρατιώτες εξαγριώθηκαν και κινήθηκαν εναντίον του, αναγκάζοντάς τον να καταφύγει σε έναν [[βωμός|βωμό]] για να γλυτώσει από τον θυμό τους. Ευτυχώς για τον ίδιο, η θητεία του Αστυόχου έληγε και σε σύντομο χρονικό διάστημα μετά το συμβάν αυτό, έφτασε στη Μίλητο ο αντικαταστάτης του, ο Μίνδαρος.{{sfn|Θουκυδίδης|ref=Θουκυδίδης Η΄|loc=8.83-85.1}}

Κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού (411 π.Χ.), ο Μίνδαρος με τον Σπαρτιατικό στόλο εξέπλευσε προς τον [[Ελλήσποντος|Ελλήσποντο]]{{sfn|Θουκυδίδης|ref=Θουκυδίδης Η΄|loc=8.99}}, στέλνοντας παράλληλα τον Δωριέα με 13 πλοία στη Ρόδο για να καταστείλει την εκεί προσπάθεια εξέγερσης{{sfn|Διόδωρος ο Σικελός|ref=Διόδωρος ΙΓ΄|loc=13.38}}. Και αφού ξεκαθάρισε την κατάσταση στη Ρόδο{{sfn|Διόδωρος ο Σικελός|ref=Διόδωρος ΙΓ΄|loc=13.45}}, εξέπλευσε και αυτός προς τον Ελλήσποντο στην αρχή του χειμώνα{{sfn|Ξενοφών|ref=Ξενοφών Α΄|loc=1.1}}. Όμως φτάνοντας εκεί, έγινε αντιληπτός από τους Αθηναίους, και από κοινού με τον στόλο του Μινδάρου, που ήρθε προς ενίσχυσή του, ενεπλάκησαν στη [[ναυμαχία της Αβύδου]]{{sfn|Ξενοφών|ref=Ξενοφών Α΄|loc=1.1}}{{sfn|Διόδωρος ο Σικελός|ref=Διόδωρος ΙΓ΄|loc=13.45}}. Και την ερχόμενη άνοιξη (410 π.Χ.) διεξάχθηκε η, ολέθρια για τους Σπαρτιάτες, [[ναυμαχία της Κυζίκου]]{{sfn|Ξενοφών|ref=Ξενοφών Α΄|loc=1.1}}{{sfn|Διόδωρος ο Σικελός|ref=Διόδωρος ΙΓ΄|loc=13.50-51}}. Χωρίς να ανησυχούν πλέον για τον Σπαρτιατικό στόλο, οι Αθηναίοι κέρδισαν την υπεροχή στη θάλασσα και έτσι ο [[Αλκιβιάδης]], αφού εξεστράτευσε στην [[Άνδρος|Άνδρο]], επέδραμε στην [[Κως|Κω]] και στη Ρόδο, απ' όπου συνέλεξε πολλά [[λάφυρο|λάφυρα]] για τους στρατιώτες του (409 π.Χ.){{sfn|Διόδωρος ο Σικελός|ref=Διόδωρος ΙΓ΄|loc=13.69}}.

Το έτος της 93ης [[Αρχαίοι ολυμπιακοί αγώνες|Ολυμπιάδας]] (408 π.Χ.){{sfn|Διόδωρος ο Σικελός|ref=Διόδωρος ΙΓ΄|loc=13.75}} αποτελεί ορόσημο στην ιστορία της Ρόδου, καθώς οι πολίτες της [[Ιαλυσός|Ιαλυσού]], της [[Κάμειρος|Καμείρου]] και της [[Λίνδος|Λίνδου]] πραγματοποιούν τον λεγόμενο ''συνοικισμό'' χτίζοντας την [[Ρόδος (πόλη)|πόλη της Ρόδου]], η οποία εφεξής γίνεται το κέντρο μιας νέας, ισχυρότερης Πολιτείας που δημιουργείται με την ένωση των τριών παλαιών κρατών.

Την ίδια περίοδο, οι Ρόδιοι συμμετείχαν στην προσπάθεια των Σπαρτιατών να ισχυροποιήσουν και πάλι τον στόλο της [[Σπαρτιατική Συμμαχία|συμμαχίας]], παρέχοντας πλοία στον [[Λύσανδρος|Λύσανδρο]]{{sfn|Ξενοφών|ref=Ξενοφών Α΄|loc=1.5}}{{sfn|Διόδωρος ο Σικελός|ref=Διόδωρος ΙΓ΄|loc=13.70}} και αργότερα, ενισχύοντας με ναύτες τον αντικαταστάτη του, τον [[Καλλικρατίδας|Καλλικρατίδα]] για να επανδρώσει περισσότερα πλοία{{sfn|Ξενοφών|ref=Ξενοφών Α΄|loc=1.6}}. Και στη νικηφόρα [[Ναυμαχία στους Αιγός Ποταμούς|ναυμαχία στους Αιγός ποταμούς]] διακρίθηκαν οι Ρόδιοι Τίμαρχος και Διαγόρας{{sfn|Παυσανίας|ref=Παυσανίας Ι΄|loc=10.9.9}}.

Αλλά η λήξη του [[Πελοποννησιακός Πόλεμος|Πελοποννησιακού πολέμου]] μόνο ηρεμία δε φέρνει στη Ρόδο, καθώς τα επόμενα χρόνια η [[δημοκρατία|δημοκρατική]] (φιλοαθηναϊκή) μερίδα και η [[ολιγαρχία|ολιγαρχική]] (φιλοσπαρτιατική) μερίδα συνεχίζουν τις έριδες. Και το 395 π.Χ, έχοντας τη βοήθεια του [[Κόνων]]α, που ήταν επικεφαλής του Περσικού στόλου πλέον, η δημοκρατική μερίδα κατάφερε να πάρει το πάνω χέρι και να εκδιώξει τους ολιγαρχικούς{{sfn|Διόδωρος ο Σικελός|ref=Διόδωρος ΙΔ΄|loc=14.79}}. Οι Σπαρτιάτες οργισμένοι από την εξέλιξη αυτή, ξέσπασαν στον [[Δωριεύς ο Ρόδιος|Δωριέα]], που βρισκόταν στην [[Πελοπόννησος|Πελοπόννησο]]· τον συνέλαβαν, τον κατηγόρησαν για [[προδοσία]] και τον καταδίκασαν σε θάνατο{{sfn|Παυσανίας|ref=Παυσανίας Στ΄|loc=6.7.6}} (η ειρωνεία είναι πως ο Δωριέας είχε αιχμαλωτιστεί από τους εχθρούς του, τους Αθηναίους το 407 π.Χ, αλλά εκείνοι αποφάσισαν να τον αφήσουν ελεύθερο χωρίς να τον πειράξουν{{sfn|Ξενοφών|ref=Ξενοφών Α΄|loc=1.1}}{{sfn|Παυσανίας|ref=Παυσανίας Στ΄|loc=6.7.6}}).

Εκείνη την περίοδο, που η Ρόδος ήταν στο πλευρό του Κόνωνα και των Περσών, έδρασε και ο [[Τιμοκράτης ο Ρόδιος|Τιμοκράτης]], ο οποίος έχοντας στη διάθεση του 50 αργυρά [[τάλαντο|τάλαντα]] από τους Πέρσες, γυρνούσε στην Ελλάδα και προσπαθούσε με [[Διαφθορά|δωροδοκίες]] να κάνει διάφορους Έλληνες ηγέτες να κηρύξουν τον πόλεμο στους Σπαρτιάτες{{sfn|Ξενοφών|ref=Ξενοφών Γ΄|loc=3.5}}{{sfn|Παυσανίας|ref=Παυσανίας Γ΄|loc=3.9.8}}.

Λίγα χρόνια αργότερα (391 - 390 π.Χ.), η Ρόδος σπαράζεται και πάλι από τις διαμάχες των δυο πολιτικών παρατάξεων. Η ολιγαρχική μερίδα ζητά τη βοήθεια των Σπαρτιατών, που ανταποκρίνεται θέλοντας να προσεταιριστεί τη Ρόδο, αλλά και οι Αθηναίοι προσπαθούν να εμποδίσουν τους Σπαρτιάτες και να βοηθήσουν τη δημοκρατική μερίδα να υπερισχύσει.{{sfn|Ξενοφών|ref=Ξενοφών Δ΄|loc=4.8}}{{sfn|Διόδωρος ο Σικελός|ref=Διόδωρος ΙΔ΄|loc=14.97-99}}

Μετά την [[Ανταλκίδειος ειρήνη|Ανταλκίδειο ειρήνη]] (386 π.Χ.) η Ρόδος είναι μεν αυτόνομη, παραμένει δε υπό Σπαρτιατική κηδεμονία. Τα επόμενα χρόνια, η δυσαρέσκεια κατά των Σπαρτιατών αυξάνεται διαρκώς, μέχρι που η έξωση της Σπαρτιατικής φρουράς από την [[Καδμεία]] γίνεται ο καταλύτης για νέες μεταβολές. Οι Αθηναίοι στέλνουν απεσταλμένους σε διάφορες πόλεις που βρίσκονταν στη σφαίρα επιρροής των Σπαρτιατών και καταφέρνουν να σχηματίσουν τη λεγόμενη [[Δεύτερη Αθηναϊκή Συμμαχία]] κατά της Σπάρτης, με τη συμμετοχή και της Ρόδου (478 - 477 π.Χ.){{sfn|Διόδωρος ο Σικελός|ref=Διόδωρος ΙΕ΄|loc=15.28}}.

Τα επόμενα χρόνια είναι χρόνια σχετικής ηρεμίας για τη Ρόδο. Και ενώ η [[Αρχαία Θήβα|Θήβα]] αποκτά την αδιαμφισβήτητη υπεροχή στην ξηρά, μετά τις νίκες κατά των [[Αρχαία Σπάρτη|Σπαρτιατών]], οι Θηβαίοι αποφασίζουν να δημιουργήσουν και ισχυρό στόλο. Για το λόγο αυτό ζητούν τη βοήθεια των Ροδίων, των Χίων και των Βυζαντινών{{sfn|Διόδωρος ο Σικελός|ref=Διόδωρος ΙΕ΄|loc=15.79}}. Τα σχέδια τους όμως θα παγώσουν απότομα με τον θάνατο του [[Επαμεινώνδας|Επαμεινώνδα]] το 362 π.Χ.

Αυτή η ηρεμία θα λήξει με την έναρξη του [[Πρώτος Συμμαχικός Πόλεμος|Πρώτου Συμμαχικού Πολέμου]] (357 π.Χ.), κατά τον οποίο η Ρόδος, η [[Χίος]], η [[Κως]] και το [[Βυζάντιο]] πολέμησαν κατά των [[Αρχαία Αθήνα|Αθηναίων]], έχοντας την υποστήριξη του δυνάστη της Καρίας [[Μαύσωλος|Μαυσώλου]].{{sfn|Διόδωρος ο Σικελός|ref=Διόδωρος ΙΣτ΄|loc=16.7}} Στο τέλος του πολέμου, η Αθήνα αναγκάστηκε να αναγνωρίσει την έξοδο της Ρόδου από τη [[Δεύτερη Αθηναϊκή Συμμαχία|συμμαχία]], όμως αυτό έδωσε τον απαραίτητο χώρο στον Μαύσωλο, που εγκατέστησε μια φιλοκαρική, ολιγαρχική κυβέρνηση στο νησί (π. 355 π.Χ.). Με τον θάνατο του Μαυσώλου, οι Ρόδιοι προσπάθησαν να εκθρονίσουν τη διάδοχό του, την [[Αρτεμισία Β΄ της Καρίας|Αρτεμισία]], αλλά απέτυχαν (351 π.Χ). Έτσι παρέμειναν υπό καρική εξουσία ως το 344/343 π.Χ., όταν μια δυναστική διαμάχη τους έδωσε την ευκαιρία να εκδιώξουν την καρική φρουρά από την πόλη.{{sfn|Παπαχριστοδούλου|1994|pp=86-88}}

Η ανάκτηση της ελευθερίας της Ρόδου ήρθε την εποχή που ο Μακεδόνας βασιλιάς [[Φίλιππος Β΄ της Μακεδονίας|Φίλιππος Β΄]] βρισκόταν σε σύγκρουση με άλλα ελληνικά κράτη. Και έτσι, όταν πολιορκούσε το Βυζάντιο, η Ρόδος ήταν μια από τις πόλεις που απέστειλαν ενισχύσεις προς βοήθεια των Βυζαντινών.{{sfn|Διόδωρος ο Σικελός|ref=Διόδωρος ΙΣτ΄|loc=16.77}} Όταν τελικά ο γιος και διάδοχος του Φιλίππου, ο [[Αλέξανδρος ο Μέγας]], ξεκίνησε την εκστρατεία του κατά των [[Πέρσες|Περσών]], ήταν ένας Ρόδιος στην υπηρεσία του «Μεγάλου Βασιλέως», ο [[Μέμνων ο Ρόδιος|Μέμνων]], που αποτέλεσε τη σοβαρότερη απειλή για τον Μακεδόνα στρατηλάτη. Ευτυχώς για τον Αλέξανδρο, ο Μέμνωνας αρρώστησε και πέθανε πριν καταφέρει να ολοκληρώσει το σχέδιό του, που ήταν να μεταφέρει τον πόλεμο από την [[Ασία]] στην [[Ευρώπη]], επιτιθέμενος σε συμμαχικές προς τον Αλέξανδρο πόλεις και υποκινώντας εξεγέρσεις, με απώτερο σκοπό να τον αναγκάσει να σταματήσει την προέλασή του.{{sfn|Διόδωρος ο Σικελός|ref=Διόδωρος ΙΖ΄|loc=17.17-31}}

Πιθανότατα ήταν κατά την προέλαση του Αλεξάνδρου στην [[Καρία]], που η Ρόδος δέχτηκε μακεδονική φρουρά. Στη συνέχεια αναφέρεται πως οι Ρόδιοι συμμετείχαν στην εκστρατεία του ως σύμμαχοι. Σύμφωνα με τον [[Πλούταρχος|Πλούταρχο]], στη [[μάχη των Γαυγαμήλων]], ο Αλέξανδρος φορούσε έναν [[μανδύας (ένδυμα)|μανδύα]] που του δώρισαν οι Ρόδιοι, ενώ σύμφωνα με το ''Χρονικό της Λίνδου'' και ο Αλέξανδρος τίμησε τους Ροδίους αφιερώνοντας «βουκέφαλα» στον ναό της Λινδίας Αθηνάς.{{sfn|Παπαχριστοδούλου|1994|pp=90-93}}

=== Ελληνιστική εποχή - Η εποχή της μεγάλης ακμής ===
{{δείτε|Πολιορκία της Ρόδου (305-304 π.Χ.)}}
[[Αρχείο:Rhodian Trireme.jpg|μικρογραφία|Ανάγλυφο ''τριημιολίας'', έργο του Πυθόκριτου στην ακρόπολη της Λίνδου.]]
[[Αρχείο:Colossus of Rhodes.jpg|μικρογραφία|''Κολοσσός του Ήλιου'', γκραβούρα του Μάρτεν φαν Χέενσκερκ (16ος αιώνας).]]
[[Αρχείο:Silver coin Rhodes MBA Lyon.jpg|μικρογραφία|Ροδιακό νόμισμα με τη μορφή του θεού Ήλιου.]]
[[Αρχείο:Nike of Samothrake Louvre Ma2369 n4.jpg|μικρογραφία|Η [[Νίκη της Σαμοθράκης]] θεωρείται πιθανό έργο Ροδίων γλυπτών ([[Μουσείο του Λούβρου]]).]]

Μετά τον θάνατο του [[Αλέξανδρος ο Μέγας|Αλέξανδρου]] οι Ρόδιοι εκδίωξαν τη μακεδονική φρουρά και απελευθέρωσαν την πόλη από τη μακεδονική κηδεμονία{{sfn|Διόδωρος ο Σικελός|ref=Διόδωρος ΙΗ΄|loc=18.8}}. Μερικά χρόνια αργότερα (316 π.Χ.) η πόλη της Ρόδου έπαθε μεγάλη καταστροφή, καθώς μια ανοιξιάτικη [[θύελλα|χαλαζοθύελλα]] προκάλεσε [[πλημμύρα]], που κατέστρεψε πολλά κτίρια και οδήγησε στον θάνατο περισσότερα από 500 άτομα {{sfn|Διόδωρος ο Σικελός|ref=Διόδωρος ΙΘ΄|loc=19.45}}.

Στους [[Διάδοχοι του Μεγάλου Αλεξάνδρου|πολέμους των Διαδόχων του Μεγάλου Αλεξάνδρου]] η Ρόδος εμπλέκεται για πρώτη φορά το 315 π.Χ. αναλαμβάνοντας την κατασκευή πλοίων για τον [[Αντίγονος ο Μονόφθαλμος|Αντίγονο]]{{sfn|Διόδωρος ο Σικελός|ref=Διόδωρος ΙΘ΄|loc=19.57-58}}. Αλλά και το 313 π.Χ. οι Ρόδιοι συμμάχησαν με τον Αντίγονο παρέχοντάς του 10 πλήρως εξοπλισμένα πλοία για την εκστρατεία απελευθέρωσης των ελληνικών πόλεων{{sfn|Διόδωρος ο Σικελός|ref=Διόδωρος ΙΘ΄|loc=19.77}}. Όμως το 307 π.Χ., οι Ρόδιοι δεν εισάκουσαν την εντολή του [[Δημήτριος ο Πολιορκητής|Δημητρίου]], γιου του Αντιγόνου, που τους καλούσε να συμμετάσχουν στον πόλεμο κατά του [[Πτολεμαίος Α΄ Σωτήρ|Πτολεμαίου]], καθώς προτιμούσαν να παραμείνουν σε ειρήνη με όλους{{sfn|Διόδωρος ο Σικελός|ref=Διόδωρος Κ΄|loc=20.46}}.

Ήταν πολιτική στάση του κράτους τω�� Ροδίων να κάνει συμφωνίες φιλίας με όλους τους ηγεμόνες και να παραμένει ουδέτερη στους μεταξύ τους πολέμους. Ωστόσο, είχε ισχυρούς εμπορικούς δεσμούς με το βασίλειο των Πτολεμαίων στην Αίγυπτο - πάνω σε αυτούς τους δεσμούς βασιζόταν ένα μεγάλο μέρος των εσόδων της - ενώ παράλληλα η [[Αίγυπτος]] ήταν ο βασικός τροφοδότης της Ρόδου. Ήταν λοιπόν αδιανόητο για τους Ροδίους να στραφούν «ελαφρά τη καρδία» κατά του Πτολεμαίου. Όταν οι Ρόδιοι αρνήθηκαν να λάβουν μέρος στον πόλεμο του Αντιγόνου κατά του Πτολεμαίου, ο Αντίγονος έστειλε έναν στόλο στην περιοχή, με την εντολή να συλλαμβάνεται κάθε εμπορικό πλοίο που κινείται από τη Ρόδο στην Αίγυπτο και να κατάσχεται το φορτίο του. Οι Ρόδιοι, όπως ήταν φυσικό, τον εκδίωξαν, όμως αυτό προκάλεσε την οργή του Αντιγόνου, που τους απείλησε ότι θα πολιορκήσει την πόλη. Οι Ρόδιοι ψήφισαν τότε να τιμήσουν τον Αντίγονο και του απέστειλαν πρέσβεις, παρακαλώντας τον να μην τους εξαναγκάσει να κηρύξουν τον πόλεμο στον Πτολεμαίο, παραβιάζοντας τις συνθήκες τους. Ο Αντίγονος όμως, τους έδωσε μια πολύ σκληρή απάντηση και απέστειλε τον Δημήτριο με ισχυρό στρατό στα απέναντι [[Μικρά Ασία|μικρασιατικά]] παράλια. Η κίνηση αυτή φόβισε τους Ροδίους, που αποδέχτηκαν να πολεμήσουν στο πλευρό του. Όμως τότε, ο Δημήτριος ζήτησε 100 επιφανείς πολίτες ως ομήρους και να γίνει δεκτός ο στόλος του στα λιμάνια της Ρόδου. Οι Ρόδιοι υποπτεύθηκαν τον πραγματικό σκοπό αυτής της απαίτησης και θεωρώντας την ως μια δολοπλοκία κατά της πόλης τους, αποφάσισαν να προετοιμαστούν για μια πολιορκία.{{sfn|Διόδωρος ο Σικελός|ref=Διόδωρος Κ΄|loc=20.81-82}}

Αυτά λοιπόν ήταν τα γεγονότα που οδήγησαν στη [[Πολιορκία της Ρόδου (305-304 π.Χ.)|μεγάλη πολιορκία της Ρόδου]] το 305 π.Χ. Η πολιορκία διήρκεσε έναν χρόνο, κατά τον οποίο το στράτευμα του [[Δημήτριος ο Πολιορκητής|Δημητρίου]] χρησιμοποίησε κάθε είδους πολιορκητική μηχανή και πολιορκητική τεχνική, αλλά οι Ρόδιοι με σθένος και αποφασιστικότητα κατάφεραν να ανταπεξέλθουν. Πολύ σημαντική ήταν η συμβολή του ροδιακού ναυτικού, που χάρη στην ικανότητά του κατάφερε πολλές φορές να ισοσταθμίσει την αριθμητική υπεροχή του αντιπάλου. Σε αυτόν τον αγώνα η Ρόδος έλαβε βοήθεια από τους άλλους Διαδόχους - [[Πτολεμαίος Α΄ Σωτήρ|Πτολεμαίο]], [[Κάσσανδρος|Κάσσανδρο]], [[Λυσίμαχος|Λυσίμαχο]] - κυρίως όμως από τον Πτολεμαίο. Τελικά με την παρότρυνση πολλών ελληνικών πόλεων οι δυο πλευρές τελικά [[συνθηκολόγηση|συνθηκολόγησαν]].

Οι όροι ήταν οι εξής:{{sfn|Διόδωρος ο Σικελός|ref=Διόδωρος Κ΄|loc=20.99}}
* η Ρόδος θα παρέμενε [[αυτονομία|αυτόνομη]] και αφρούρητη και θα είχε τις δικές της προσόδους.
* οι Ρόδιοι θα ήταν σύμμαχοι του [[Αντίγονος ο Μονόφθαλμος|Αντιγόνου]]· εκτός αν πολεμούσε κατά του [[Πτολεμαίος Α΄ Σωτήρ|Πτολεμαίου]].
* οι Ρόδιοι θα έδιναν 100 ομήρους της επιλογής του Δημητρίου<ref group="σημ." name="όμηροι"/>, εξαιρουμένων των αξιωματούχων.

Με το τέλος της πολιορκίας οι Ρόδιοι τίμησαν όσους διακρίθηκαν και απελευθέρωσαν και έκαναν πολίτες τους [[Δουλεία|δούλους]] που πολέμησαν με γενναιότητα. Έστησαν [[ανδριάντας|ανδριάντες]] για τον [[Κάσσανδρος|Κάσσανδρο]] και τον [[Λυσίμαχος|Λυσίμαχο]]. Τον [[Πτολεμαίος Α΄ Σωτήρ|Πτολεμαίο]] θέλησαν να τον τιμήσουν ακόμα περισσότερο. Έστειλαν [[Διπλωματική αποστολή|ιερή πρεσβεία]] στο [[μαντείο]] του Άμμωνα ρωτώντας αν τους συμβούλευε να τον τιμήσουν ως θεό. Όταν πήραν θετική απάντηση, έχτισαν προς τιμήν του το ''Πτολεμαίον'', ένα τεράστιο τετράγωνο [[τέμενος]], μήκους ενός [[στάδιο (μονάδα μήκους)|σταδίου]] σε κάθε πλευρά.{{sfn|Διόδωρος ο Σικελός|ref=Διόδωρος Κ΄|loc=20.100}} Και εφεξής ο Πτολεμαίος έλαβε από τους Ροδίους το επίθετο ο ''Σωτήρ''{{sfn|Παυσανίας|ref=Παυσανίας Α΄|loc=1.8.6}}.

Στον απόηχο της μεγάλης πολιορκίας, οι Ρόδιοι πήραν μια απόφαση που άφησε το σημάδι της, όχι μόνο στην ιστορία της Ρόδου, αλλά και στην παγκόσμια ιστορία. Εκποίησαν τις πολιορκητικές μηχανές που άφησε ο [[Δημήτριος ο Πολιορκητής|Δημήτριος]] στη Ρόδο μετά την πολιορκία και, με τα 300 [[τάλαντο|τάλαντα]] που συγκέντρωσαν, αποφάσισαν να τιμήσουν τον προστάτη του τόπου τους, τον θεό [[Ήλιος (μυθολογία)|Ήλιο]]. Ανέθεσαν λοιπόν, σε έναν μαθητή του [[Λύσιππος|Λυσίππου]], τον γλύπτη [[Χάρης ο Λίνδιος|Χάρη τον Λίνδιο]] τη δημιουργία ενός γιγαντιαίου χάλκινου αγάλματος του θεού, τον ''[[Κολοσσός της Ρόδου|Κολοσσό του Ήλιου]]''.

Οι πληροφορίες σχετικά με τη Ρόδο τα επόμενα χρόνια είναι αποσπασματικές. Οι Ρόδιοι βοήθησαν οικονομικά τους κατοίκους της [[Πριήνη]]ς στον αγώνα τους ενάντια στον [[τύραννος|τύραννο]] Ιέρωνα· έδωσαν άτοκο [[δάνειο]] 100 χρυσών ταλάντων στους [[Αργείοι|Αργείους]] για να επισκευάσουν τα τείχη τους· στα χρόνια αυτά αφιέρωσε «βουκέφαλα» και όπλα στον ναό της Λινδίας Αθηνάς ο βασιλιάς [[Πύρρος της Ηπείρου|Πύρρος]]· στον [[Χρεμωνίδειος Πόλεμος|Χρεμωνίδειο Πόλεμο]] η Ρόδος συνασπίστηκε με την [[Αρχαία Αθήνα|Αθήνα]], την [[Αρχαία Σπάρτη|Σπάρτη]] και τον βασιλιά [[Πτολεμαίος Β΄ Φιλάδελφος|Πτολεμαίο Β΄]] κατά του βασιλιά της Μακεδονίας, [[Αντίγονος Β΄ Γονατάς|Αντιγόνου Β΄]]· κατά τη διάρκεια του [[Β΄ Συριακός Πόλεμος|Β΄ Συριακού πολέμου]] ο Ρόδιος ναύαρχος Αγαθόστρατος νίκησε στη ναυμαχία της Εφέσου τον ναύαρχο του Πτολεμαίου, τον [[Χρεμωνίδης|Χρεμωνίδη]].{{sfn|Παπαχριστοδούλου|1994|pp=106-108}}

Περίπου το 226 π.Χ. η Ρόδος συγκλονίστηκε από έναν μεγάλο [[σεισμός|σεισμό]], που κατέστρεψε τον [[Κολοσσός της Ρόδου|Κολοσσό]], το μεγαλύτερο μέρος των τειχών και τα [[νεώριο|νεώρια]]. Όπως λέει όμως ο [[Πολύβιος]], οι Ρόδιοι μετέτρεψαν την ατυχία σε ευκαιρία: απέστειλαν [[Διπλωματική αποστολή|πρεσβείες]] σε άλλα κράτη που περιέγραφαν με τα μελανότερα χρώματα την κατάσταση, καταφέρνοντας έτσι να κερδίσουν τη συμπόνια των ακροατών τους, που ανταποκρίθηκαν με γενναιοδωρία:{{sfn|Πολύβιος|ref=Πολύβιος Ε΄|loc=5.88-90}}
* Ο [[Ιέρων Β΄ των Συρακουσών|Ιέρων]] και ο [[Γέλων (γιος του Ιέρωνα Β΄)|Γέλων]] ανταποκρίθηκαν με οικονομική βοήθεια συνολικής αξίας 100 [[τάλαντο|ταλάντων]]· 75 τάλαντα για το λάδι που χρησιμοποιούταν στο [[γυμνάσιον|γυμνάσιο]], αργυρές [[υδρία (αγγείο)|υδρίες]] και [[λέβητας|λέβητες]] με τις βάσεις τους, και 10 τάλαντα για την αύξηση του πληθυσμού. Επιπλέον, έδωσαν φοροαπαλλαγές στους Ροδίους εμπόρους στα λιμάνια τους, ενώ δώρισαν επίσης και 50 [[καταπέλτης|καταπέλτες]]. Και αφού έδωσαν αυτά, έστησαν ένα [[άγαλμα]] στο Δείγμα της Ρόδου που παρίστανε τον Δήμο Συρακουσίων να στεφανώνει τον Δήμο Ροδίων.
* Ο [[Πτολεμαίος Γ΄ Ευεργέτης|Πτολεμαίος Γ΄]] ανταποκρίθηκε με 300 αργυρά τάλαντα, 1 εκατομμύριο αρτάβες σιτηρών, ξυλεία για 10 πεντήρεις και 10 [[τριήρης|τριήρεις]], 1.000 τάλαντα χάλκινων [[Νόμισμα (κέρμα)|νομισμάτων]], 3.000 στουπιά, 3.000 κομμάτια υφασμάτων για ιστία, 3.000 τάλαντα για την επισκευή του Κολοσσού, 100 τεχνίτες και 350 εργάτες και 14 τάλαντα ετησίως για τους μισθούς τους. Επίσης, έδωσε 12.000 αρτάβες σιτηρών για τους αγώνες και τις θυσίες, καθώς και 20.000 αρτάβες για την τροφοδοσία 10 τριήρεων.
* Ο [[Αντίγονος Β΄ Γονατάς|Αντίγονος Β΄]] προσέφερε 10.000 κομμάτια ξυλείας, 5.000 δοκούς, 3.000 τάλαντα σιδήρου, χίλια τάλαντα πίσσας και 1.000 [[αμφορέας|αμφορείς]] ωμής πίσσας καθώς και 100 αργυρά τάλαντα. Η γυναίκα του, η [[Χρυσηίς της Μακεδονίας|Χρυσηίδα]], προσέφερε 100.000 αρτάβες σιτηρών και 3.000 τάλαντα μολύβδου.
* Ο [[Σέλευκος Γ΄ Κεραυνός|Σέλευκος Γ΄]] προσέφερε φοροαπαλλαγές για τους Ροδίους εμπόρους στα λιμάνια του, 10 έτοιμες πεντήρεις, 200.000 αρτάβες σιτηρών, 10.000 [[Πήχης|πήχεις]] ξυλείας και 1.000 τάλαντα ρετσίνας και τρίχας.
* Ανάλογη βοήθεια προσέφεραν και ο [[Προυσίας Α΄ της Βιθυνίας|Προυσίας Α΄]], ο [[Μιθριδάτης Β΄ του Πόντου|Μιθριδάτης Β΄]] και δυνάστες όπως ο Λυσανίας, ο Ολύμπιχος και ο Λυμναίος. Και πάρα πολλές πόλεις προσέφεραν βοήθεια, κάθε πόλη ανάλογα με τις δυνατότητές της.

Τα επόμενα χρόνια πάντως η Ρόδος συνεχίζει να ακμάζει. Ενδεικτική μαρτυρία αυτής της ακμής αποτελεί το γεγονός ότι ήταν ο ροδιακός στόλος που τερμάτισε τις [[Πειρατεία στον αρχαίο μεσογειακό κόσμο|πειρατικές επιδρομές]] του Δημητρίου του Φάριου στο [[Αιγαίο Πέλαγος|Αιγαίο]]{{sfn|Πολύβιος|ref=Πολύβιος Δ΄|loc=4.16}}. Το ίδιο έτος (220 π.Χ.) περιγράφεται ένα ακόμα περιστατικό που μαρτυρεί αυτήν την ακμή, με την εμπλοκή της Πολιτείας της Ρόδου στην απόφαση της πόλης του [[Βυζάντιο|Βυζαντίου]] να επιβάλει φόρο στα αγαθά που προέρχονταν από τον [[Μαύρη Θάλασσα|Εύξεινο Πόντο]]. Όσοι θίγονταν από αυτήν την απόφαση ζήτησαν την παρέμβαση της Ρόδου, που αναγνωριζόταν ως θαλασσοκράτειρα δύναμη. Οι Ρόδιοι και οι σύμμαχοί τους απέστειλαν [[πρέσβης|πρέσβεις]] στο Βυζάντιο, αλλά οι Βυζαντινοί επέμειναν στην απόφασή τους. Μετά την επιστροφή της πρεσβείας, ψηφίστηκε αμέσως η κήρυξη πολέμου κατά του Βυζαντίου. Οι Ρόδιοι κάλεσαν τον βασιλιά [[Προυσίας Α΄ της Βιθυνίας|Προυσία Α΄]] της [[Βιθυνία]]ς να συμμετάσχει στον πόλεμο και αυτός άρπαξε αμέσως την ευκαιρία να επιτεθεί στους γείτονές του. Βυζαντινοί και Βιθύνιοι ξεκίνησαν τις εχθροπραξίες στα πεδία των μαχών, ενώ οι Ρόδιοι, κινούμενοι στο πεδίο της [[διπλωματία]]ς, κατάφεραν να εξασφαλίσουν τη φιλία του Σελευκίδη ηγεμόνα [[Αχαιός (στρατηγός)|Αχαιού]], τον οποίο φιλοδοξούσαν να κάνουν σύμμαχό τους στον πόλεμο οι Βυζαντινοί. Τελικά, η παρέμβαση του [[Γαλάτες (Μικρά Ασία)|Γαλάτη]] βασιλιά Καβάρου κατάφερε να οδηγήσει σε συνθήκη ειρήνης μεταξύ των εμπόλεμων πλευρών.{{sfn|Πολύβιος|ref=Πολύβιος Δ΄|loc=4.37-52}} Περίπου στο ίδιο χρονικό διάστημα, ο βασιλιάς του Πόντου [[Μιθριδάτης Δ΄ του Πόντου|Μιθριδάτης Δ΄]] κήρυξε τον πόλεμο στη [[Σινώπη]] και οι πολίτες της στράφηκαν στη Ρόδο για βοήθεια. Οι Ρόδιοι ανταποκρίθηκαν παραδίδοντας στην πρεσβεία των Σινωπίων εφόδια αξίας 140.000 [[δραχμή|δραχμών]].{{sfn|Πολύβιος|ref=Πολύβιος Δ΄|loc=4.53}}

Στον λεγόμενο [[Δεύτερος Συμμαχικός Πόλεμος|Δεύτερο Συμμαχικό Πόλεμο]] οι Ρόδιοι αναλαμβάνουν ρόλο μεσολαβητή και από κοινού με άλλους προσπαθούν να πείσουν τον Μακεδόνα βασιλιά [[Φίλιππος Ε΄ της Μακεδονίας|Φίλιππο Ε΄]] να κάνει ειρήνη με τους [[Αιτωλική Συμπολιτεία|Αιτωλούς]]{{sfn|Πολύβιος|ref=Πολύβιος Ε΄|loc=5.24-29, 100-103}}· τον ίδιο ρόλο ανέλαβαν και στον [[Πρώτος Μακεδονικός Πόλεμος|Πρώτο Μακεδονικό Πόλεμο]] απευθυνόμενοι στους Αιτωλούς{{sfn|Πολύβιος|ref=Πολύβιος ΙΑ΄|loc=11.24-29}}.

Περί το 205/204 π.Χ. οι Ρόδιοι ενεπλάκησαν στον [[Πρώτος Κρητικός Πόλεμος|Κρητικό πόλεμο]], πολεμώντας ενάντια σε Κρήτες [[Πειρατεία στον αρχαίο μεσογειακό κόσμο|πειρατές]] που διατάρασσαν το [[εμπόριο]] στην περιοχή{{sfn|Διόδωρος ο Σικελός|ref=Διόδωρος ΚΖ΄|loc=27.3}}. Οι Κρήτες είχαν τη μυστική υποστήριξη του βασιλιά Φιλίππου Ε΄, που απέστειλε προς ενίσχυσίν τους 20 πλοία υπό τον Δικαίαρχο τον Αιτωλό{{sfn|Διόδωρος ο Σικελός|ref=Διόδωρος ΚΗ΄|loc=28.1}}. Σε μια άλλη πράξη δολοπλοκίας κατά των Ροδίων ο Φίλιππος, απέστειλε τον [[Ηρακλείδης ο Ταραντίνος (στρατηγός)|Ηρακλείδη τον Ταραντίνο]] στη Ρόδο με σκοπό να καταστρέψει τον ροδιακό στόλο{{sfn|Πολύβιος|ref=Πολύβιος ΙΓ΄|loc=13.24-29}}. Ο Ηρακλείδης κατάφερε να κάμψει την αρχική καχυποψία των πρυτάνεων της Ρόδου αποκαλύπτοντας την υποστήριξη του Φιλίππου στους Κρήτες πειρατές και όταν η επιτήρησή του χαλάρωσε, κατάφερε να διεισδύσει στον φρουρούμενο πολεμικό λιμένα και με εμπρησμό να καταστρέψει ένα τμήμα του ροδιακού στόλου{{sfn|Πολύαινος|ref=Πολύαινος Ε΄|loc=5.17}}. ''«Η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι»'' ήταν η κατάληψη της [[Κίος|Κίου]] (202 π.Χ.) από τον στρατό του Φιλίππου· η πράξη αυτή θεωρήθηκε [[προδοσία]] από τους Ροδίους που άρχισαν να αντιμετωπίζουν τον Μακεδόνα βασιλιά ως εχθρό{{sfn|Πολύβιος|ref=Πολύβιος ΙΕ΄|loc=15.20}}. Έτσι, βρέθηκαν να πολεμούν εναντίον του στον [[Δεύτερος Μακεδονικός Πόλεμος|Δεύτερο Μακεδονικό Πόλεμο]]· σε αυτόν τον πόλεμο κατάφεραν νίκες - όπως στη [[ναυμαχία της Χίου]] - αλλά και υπέστησαν και απώλειες - ο Φίλιππος εκστράτευσε στην [[Καρία]] και κατάφερε να καταλάβει αρκετές πόλεις της [[Ροδιακή Περαία|Ροδιακής Περαίας]]{{sfn|Πολύβιος|ref=Πολύβιος ΙΣτ΄|loc=16.4-10}}. Μετά την εμπλοκή των [[Ρωμαίοι|Ρωμαίων]] στον πόλεμο αυτόν (200 π.Χ.) έγινε μια προσπάθεια συνθηκολόγησης σε μια σύνοδο στην πόλη Νίκαια της Λοκρίδας, στην οποία ο ναύαρχος Ακεσίμβροτος εκπροσώπησε τη Ρόδο (198/197 π.Χ.){{sfn|Πολύβιος|ref=Πολύβιος ΙΗ΄|loc=18.1}}. Η αποτυχία της συνόδου οδήγησε στην ήττα του Φιλίππου στη [[Μάχη των Κυνός Κεφαλών (197 π.Χ.)|μάχη στις Κυνός Κεφαλές]] (197 π.Χ.) και την κήρυξη της [[ελευθερία]]ς και της [[ανεξαρτησία]]ς όλων των Ελληνικών πόλεων στα [[Ίσθμια]] (Ιούλιος 196 π.Χ.){{sfn|Πολύβιος|ref=Πολύβιος ΙΗ΄|loc=18.1}}.

Η συρρίκνωση της δύναμης του Φιλίππου έδωσε τον απαραίτητο χώρο στον [[Δυναστεία των Σελευκιδών|Σελευκίδη]] βασιλιά [[Αντίοχος Γ΄ ο Μέγας|Αντίοχο Γ΄]] να επεκταθεί· αρχικά στη [[Μικρά Ασία]] και στη συνέχεια και στην Ελλάδα. Αυτή η επέκταση οδήγησε στον [[Γ΄ Συριακός Πόλεμος|Γ΄ Συριακό πόλεμο]], στον οποίο έλαβε μέρος και η Ρόδος, συμμαχώντας με τον βασιλιά της Περγάμου [[Άτταλος Α΄ της Περγάμου|Άτταλο Α΄]] και τους Ρωμαίους. Ο τερματισμός του πολέμου, που επικυρώθηκε με τη [[συνθήκη της Απάμειας]] (189/188 π.Χ.), είχε ως αποτέλεσμα η Πολιτεία της Ρόδου να φτάσει στο σημείο της μεγαλύτερης εδαφικής της έκτασης, επεκτεινόμενη στη [[Μικρά Ασία]], όπου πέρα από την [[Ροδιακή Περαία|Περαία]], που αποτελούσε αναπόσπαστο τμήμα του κράτους της, έλαβε τη διοίκηση όλων των πόλεων της [[Καρία]]ς και της [[Λυκία]]ς{{sfn|Διόδωρος ο Σικελός|ref=Διόδωρος ΚΘ΄|loc=29.11}}{{sfn|Πολύβιος|ref=Πολύβιος ΚΑ΄|loc=21.12}}.

Ωστόσο, οι νέες κτήσεις φέρνουν μεγάλα προβλήματα για τη Ρόδο. Υποκινούμενοι και από εξωτερικούς παράγοντες οι Λύκιοι αρνούνται να δεχτούν τη ροδιακή κυριαρχία και εξεγείρονται. Μέσα στα επόμενα 20 χρόνια οι Ρόδιοι θα πρέπει να καταστέλλουν διαρκώς τις εξεγέρσεις των Λυκίων, γεγονός που θα εξαντλήσει οικονομικά το κράτος τους. Μάλιστα, ο [[Πολύβιος]] σχολιάζει πως οι Ρωμαίοι φαίνεται να επιθυμούσαν, μέσω αυτής της διαμάχης με τους Λυκίους, να εξασθενίσουν οικονομικά τη Ρόδο.{{sfn|Πολύβιος|ref=Πολύβιος ΚΒ΄|loc=22.24-26}}{{sfn|Πολύβιος|ref=Πολύβιος ΚΔ΄|loc=24.15}}{{sfn|Πολύβιος|ref=Πολύβιος ΚΕ΄|loc=25.21}}

Και κατά τον [[Τρίτος Μακεδονικός Πόλεμος|Τρίτο Μακεδονικό Πόλεμο]] ο Ρόδιοι υποστήριξαν τους [[Ρωμαίοι|Ρωμαίους]] με τον στόλο τους. Ωστόσο, ο Μακεδόνας βασιλιάς [[Περσέας της Μακεδονίας|Περσέας]] κατάφερε να δημιουργήσει μια φιλομακεδονική μερίδα στους πολιτικούς της Ρόδου. Λίγο πριν τη λήξη του πολέμου οι Ρόδιοι αποφάσισαν να αποστείλουν [[πρέσβης|πρέσβεις]] στη Ρώμη και στη Μακεδονία για να εισηγηθούν την ειρήνη. Ωστόσο, η πρεσβεία έφτασε στη Ρώμη μετά την [[μάχη της Πύδνας|ήττα του Περσέα]] και δέχτηκαν μια ψυχρολουσία από τη [[Ρωμαϊκή σύγκλητος|Σύγκλητο]], που γνώριζε τη δράση της φιλομακεδονικής μερίδας στη Ρόδο και τους δήλωσε ''«πως δεν επιθυμούσαν πραγματικά το τέλος του πολέμου, αλλά ήθελαν μόνο να σώσουν τον Περσέα»''.{{sfn|Πολύβιος|ref=Πολύβιος ΚΖ΄|loc=27.24}}{{sfn|Πολύβιος|ref=Πολύβιος ΚΗ΄|loc=28.5}}{{sfn|Πολύβιος|ref=Πολύβιος ΚΘ΄|loc=29.3}}{{sfn|Διόδωρος ο Σικελός|ref=Διόδωρος Λ΄|loc=30.4}} Τα επόμενα χρόνια οι Ρόδιοι προσπαθούν επανειλημμένα να κατευνάσουν τους Ρωμαίους, που αντιμετωπίζουν τους Ροδίους με ψυχρότητα<ref group="σημ." name="δώρα"/>. Σε κάποιο σημείο μάλιστα, ο [[πραίτορας]] Μάρκος Ιουβέντιος Θαλνάς κάλεσε τον λαό σε [[εκκλησία]] και πρότεινε την κήρυξη πολέμου στη Ρόδο. Ευτυχώς, ο τριβούνος Αντώνιος τον κατέβασε από το βήμα, όμως η Σύγκλητος πήρε αυστηρές αποφάσεις κατά της Ρόδου. Αρχικά, έχασε τις πόλεις τις Καρίας και της Λυκίας που της είχαν παραχωρηθεί με τη [[συνθήκη της Απάμειας]]. Το πιο σημαντικό πλήγμα ήταν η κήρυξη ατέλειας για το λιμάνι της [[Δήλος|Δήλου]], γεγονός που οδήγησε αμέσως σε μαρασμό το [[εμπόριο]] της Ρόδου. Στη συνέχεια, όταν έμαθαν για τις εξεγέρσεις στην [[Καύνος (μυθολογία)|Καύνο]]<ref group="σημ." name="Καύνος"/> και τη [[Στρατονίκεια Καρίας|Στρατονίκεια]], οι Ρωμαίοι διέταξαν την απομάκρυνση των ροδιακών φρουρών, παρότι οι δυο πόλεις ανήκαν στη [[Ροδιακή Περαία]]. Μετά από αλλεπάλληλες πρεσβείες των Ροδίων, με τη θετική μαρτυρία του [[Τιβέριος Σεμπρόνιος Γράκχος|Τιβέριου Γράκχου]], που βεβαίωσε ότι οι Ρόδιοι είχαν υπακούσει όλες τις προσταγές της Συγκλήτου και ότι όλοι οι υποστηρικτές του Περσέα συνελήφθησαν και θανατώθηκαν, η Σύγκλητος αποδέχτηκε να αναγνωρίσει τη Ρόδο ως σύμμαχο της Ρώμης.{{sfn|Διόδωρος ο Σικελός|ref=Διόδωρος ΛΑ΄|loc=31.5}}{{sfn|Πολύβιος|ref=Πολύβιος Λ΄|loc=30.2}}{{sfn|Πολύβιος|ref=Πολύβιος ΛΑ΄|loc=31.6}} Έτσι λοιπόν το 164 π.Χ., η Ρόδος, που μέχρι τότε διατηρούσε φιλικές σχέσεις με όλα τα ισχυρά κράτη χωρίς να δεσμεύεται από όρκους συμμαχίας μαζί τους, αναγνωρίζεται ως φίλη και σύμμαχος της [[Αρχαία Ρώμη|Ρώμης]]. Αποδεχόμενη πως στο εξής θα έχει ''«κοινούς φίλους και εχθρούς»'' με τη Ρώμη, χάνει ''[[De facto|εκ των πραγμάτων]]'' την [[ανεξαρτησία]] της, αν και θα διατηρήσει την [[αυτονομία]] της για ένα αρκετά μεγάλο χρονικό διάστημα.

Προσπαθώντας να προσαρμοστεί στη νέα πραγματικότητα και να ανακάμψει από την καταστροφή που υπέστη τα προηγούμενα χρόνια, η Ρόδος ζητά την άδεια της [[Ρωμαϊκή σύγκλητος|Συγκλήτου]] για να βοηθήσει την Κάλυνδα που είχε εξεγερθεί και πολιορκούταν από την Καύνο. Επίσης ζητά να επιτραπεί στους Ροδίους που έχουν περιουσία στην Καρία και τη Λυκία να τη διατηρήσουν όπως πριν· για να «καλοπιάσουν» τους Ρωμαίους ψήφισαν να στήσουν ένα κολοσσιαίο άγαλμα του Δήμου της Ρώμης ύψους 30 [[πήχης|πήχεων]] στο ναό της Αθηνάς. Με τη θετική απάντηση της Συγκλήτου, η Ρόδος έστειλε στρατό και οι Καύνιοι αναγκάστηκαν να λύσουν την πολιορκία· έτσι η Κάλυνδα πέρασε υπό την προστασία της Ρόδου.{{sfn|Πολύβιος|ref=Πολύβιος ΛΑ΄|loc=31.16-17}} Το 155 π.Χ. η πάλαι θαλασσοκράτειρα Πολιτεία των Ροδίων προσπαθώντας να προστατέψει το εμπόριό της από τη δράση των πειρατών εμπλέκεται στον [[Δεύτερος Κρητικός Πόλεμος|Δεύτερο Κρητικό Πόλεμο]], όμως μετά από μια ολέθρια ναυμαχία αναγκάζεται να ζητήσει τη συνδρομή της Ρώμης για τη λήξη του πολέμου{{sfn|Πολύβιος|ref=Πολύβιος ΛΓ΄|loc=33.15-17}}{{sfn|Διόδωρος ο Σικελός|ref=Διόδωρος ΛΑ΄|loc=31.37-38, 43}}.

Και παρότι τα επόμενα χρόνια περιορίζεται να βοηθά στρατιωτικά τη [[Αρχαία Ρώμη|Ρώμη]] στους πολέμους της, η Ρόδος εξακολουθεί να διατηρεί την αίγλη ενός μεγάλου πνευματικού κέντρου· από τα μέσα του 2ου αιώνα π.Χ. μέχρι τα μέσα του 1ου αιώνα π.Χ. δραστηριοποιούνται στη Ρόδο μερικοί από τους σπουδαιότερους [[φιλοσοφία|φιλοσόφους]] και [[ρητορική|ρήτορες]] της εποχής: [[Ίππαρχος ο Ρόδιος]], [[Παναίτιος]], [[Ποσειδώνιος ο Ρόδιος]], [[Απολλώνιος ο Μαλακός]], [[Απολλώνιος ο Μόλων]], [[Ανδρόνικος ο Ρόδιος]] και [[Γέμινος ο Ρόδιος]]. Στη Ρόδο σπούδασαν πολλοί Ρωμαίοι, όπως ο ρήτορας [[Μάρκος Τύλλιος Κικέρων|Κικέρωνας]], ο ποιητής [[Λουκρήτιος]], ο [[Ιούλιος Καίσαρ]]ας και ο [[Γάιος Κάσσιος Λογγίνος]].

Η συμμαχία της Ρόδου με τη [[Αρχαία Ρώμη|Ρώμη]] θα αποτελέσει την αιτία της [[Πολιορκία της Ρόδου|δεύτερης μεγάλης πολιορκίας]] της ιστορίας της από τον βασιλιά του Πόντου [[Μιθριδάτης ΣΤ΄ Ευπάτωρ|Μιθριδάτη ΣΤ΄]] (88 π.Χ.) στα πλαίσια του [[Α΄ Μιθριδατικός Πόλεμος|Α΄ Μιθριδατικού Πολέμου]]. Για άλλη μια φορά, οι Ρόδιοι θα καταφέρουν να ανταπεξέλθουν σε μια πολιορκία από έναν αντίπαλο που διαθέτει μεγαλύτερο στρατό και θα τον αναγκάσουν να εγκαταλείψει την προσπάθειά του. Και στη συνέχεια, θα βοηθήσουν τους Ρωμαίους με το ναυτικό τους, μέχρις ότου να αναγκαστεί ο Πόντιος βασιλιάς να συνθηκολογήσει (86/85 π.Χ.). Αλλά και μερικά χρόνια αργότερα, οι Ρόδιοι θα σταθούν αρωγοί του Ρωμαίου ανθυπάτου [[Πομπήιος|Πομπήιου]] στην εκστρατεία του για την εκκαθάριση της [[Μεσόγειος Θάλασσα|Μεσογείου]] από τους [[Πειρατεία στον αρχαίο μεσογειακό κόσμο|πειρατές]] (67 π.Χ.).{{sfn|Παπαχριστοδούλου|1994|pp=128-133}}

Ο ρωμαϊκός [[Εμφύλιος πόλεμος|εμφύλιος]] μετά τη δολοφονία του [[Ιούλιος Καίσαρ|Ιουλίου Καίσαρα]] έγινε η αιτία της μεγαλύτερης [[Λάφυρο|λαφυραγώγησης]] στην ιστορία της Ρόδου (42 π.Χ.). Οι Ρόδιοι έδωσαν πλοία στον Ρωμαίο [[Πόπλιος Κορνήλιος Δολαβέλλας (ύπατος 44 π.Χ.)|Δολαβέλλα]] που πολεμούσε στο πλευρό των τριάνδρων [[Μάρκος Αντώνιος|Μάρκου Αντωνίου]], [[Μάρκος Αιμίλιος Λέπιδος|Λέπιδου]] και [[Οκταβιανός Αύγουστος|Οκταβιανού]]. Λίγο αργότερα αρνήθηκαν να κάνουν το ίδιο για τον [[Γάιος Κάσσιος Λογγίνος|Κάσσιο Λογγίνο]], που μετά τη νίκη του επί του Δολαβέλλα, κινήθηκε οργισμένος κατά της Ρόδου. Οι Ρόδιοι απέστειλαν τον Αρχέλαο, που ήταν δάσκαλος του Κάσσιου τον καιρό που σπούδαζε στη Ρόδο, για να τον κατευνάσει και να τον πείσει να μην επιτεθεί στη Ρόδο. Αυτό όμως δεν κατέστη δυνατό και μετά από την ήττα των Ροδίων στη ναυμαχία της [[Μύνδος|Μύνδου]], ο Κάσσιος πολιόρκησε τη Ρόδο από ξηρά και θάλασσα. Αυτήν τη φορά όμως, η Ρόδος ήταν παντελώς απροετοίμαστη για να ανταπεξέλθει σε μια πολιορκία και έτσι οι Ρόδιοι παραδόθηκαν. Ο Κάσσιος μπήκε στην πόλη, καταδίκασε σε θάνατο 75 άτομα, άδειασε όλους τους ναούς από όσο [[χρυσός|χρυσό]] και [[άργυρος|άργυρο]] είχαν και διέταξε τους ιδιώτες να του παραδώσουν τα [[χρήμα]]τά τους.{{sfn|Παπαχριστοδούλου|1994|pp=134-139}}

==== Οργάνωση της Ροδιακής Πολιτείας ====
{{δείτε|Ροδιακή Περαία}}
[[Αρχείο:Tétradrachme de la cité de Rhodes à l'effigie d'Hélios.jpg|μικρογραφία|[[Τετράδραχμο]] με την κεφαλή του θεού Ήλιου και το ''ρόδο'', το ''«λαλούν σύμβολο»'' της Ρόδου.]]

Ήδη από τη γεωμετρική/αρχαϊκή εποχή, οι τρεις πόλεις της Ρόδου - [[Ιαλυσός]], [[Κάμειρος]] και [[Λίνδος]] - είχαν επεκτείνει την επικράτειά τους πέρα από το νησί της Ρόδου και είχαν ενσωματώσει στο κράτος τους γειτονικά νησιά - η Κάμιρος τη [[Χάλκη Δωδεκανήσου|Χάλκη]], η Λίνδος την [[Κάρπαθος|Κάρπαθο]] και την [[Κάσος|Κάσο]], η Ιαλυσός τη [[Σύμη]] - καθώς και εκτάσεις στην απέναντι ακτή της [[Μικρά Ασία|Μικράς Ασίας]], σε μια περιοχή που έγινε αναπόσπαστο έδαφος της μετέπειτα Ροδιακής Πολιτείας και το οποίο οι Ρόδιοι αποκαλούσαν [[Ροδιακή Περαία|''Πέρας'' (Περαία)]]. Καθεμιά από τις τρεις πόλεις είχε χωρίσει τα εδάφη της - τόσο αυτά που βρίσκονταν πάνω στο νησί της Ρόδου, όσο και αυτά που βρίσκονταν στα γύρω νησιά και την Περαία - σε ''[[δήμος|δάμους]]'' που υποδιαιρούνταν περαιτέρω σε ''κτοίνες'' και καθεμιά από αυτές έπρεπε να εκλέξει έναν ''μαστρό'' που συμμετείχε στη διοίκηση της πόλης.{{sfn|Παπαχριστοδούλου|1994|pp=176-179}}

Μετά τον ''συνοικισμό'' του 408/407 π.Χ. η [[Ρόδος (πόλη)|πόλη της Ρόδου]] έγινε η [[πρωτεύουσα]] ενός ενιαίου κράτους που παράχθηκε από την ένωση των εδαφών και των δήμων των τριών παλαιών πόλεων. Στην κεφαλή της κεντρικής εξουσίας της Πολιτείας βρίσκονταν οι ''Πρυτάνεις''. Επρόκειτο για 5 αξιωματούχους που εκλέγονταν για εξάμηνη θητεία (με έναν από αυτούς να έχει ρόλο προεδρεύοντα) και έδρευαν στο ''Πρυτανείον''. Οι πρυτάνεις ήταν επιφορτισμένοι με την ακρόαση ξένων [[Διπλωματική αποστολή|πρεσβειών]] και τη διαπραγμάτευση μαζί τους, ελέγχοντας, σε πρώτο βαθμό τουλάχιστον, την εξωτερική πολιτική της Ρόδου. Όσον αφορά τα εσωτερικά του κράτους, διαχειρίζονταν καθημερινά διαδικαστικά ζητήματα της πόλης και διεύθυναν το έργο της ''Βουλής'' (ένα σώμα που είχε επίσης εξάμηνη θητεία), που με τη σειρά της καθόριζε τα θέματα που θα τίθονταν σε ψήφιση από τον ''Δάμο'' (δηλαδή τον λαό). Τέτοια θέματα ήταν η κήρυξη πολέμου, η σύναψη συμμαχιών, η εκλογή αξιωματούχων κ.ά.

Μερικοί από τους σημαντικούς αξιωματούχους της Ροδιακής Πολιτείας ήταν:
* Ο ''ιερέας του Ήλιου'', που εκλεγόταν κάθε έτος και είχε τον ρόλο του [[επώνυμος άρχοντας|επώνυμου άρχοντος]] του κράτους.
* Ο ''ναύαρχος'', που ήταν αρχηγός του στόλου. Επειδή η Ρόδος ήταν ένα ναυτικό κράτος αυτό θα πρέπει να ήταν το σημαντικότερο στρατιωτικό αξίωμα. Δεν είναι τυχαίο ότι πολλές φορές το άτομο που εκλεγόταν ναύαρχος επιφορτιζόταν και τον ρόλο του πληρεξούσιου [[πρέσβης|πρέσβη]] της Ρόδου στις διαπραγματεύσεις.
* Οι ''στραταγοί'' (στρατηγοί), που ήταν συνολικά 10 έως 12. Μεταξύ άλλων υπήρχαν στρατηγοί για τη νήσο (''επί ταν χώραν'') και για την Περαία (''εις το Πέραν'').
* Ο ''αγεμών'' (ηγεμόνας). Έτσι ονομαζόταν ο ανώτατος αξιωματούχος που αναλάμβανε τη διοίκηση μιας περιοχής που δεν ήταν ενσωματωμένη στο Ροδιακό κράτος, λ.χ. υπήρχε ηγεμόνας της Λυκίας την περίοδο που η περιοχή είχε περάσει υπό τον έλεγχο της Ρόδου.
* Ο άρχων ''ἐπί τε τῶν νήσων καὶ τῶν πλοίων τῶν νησιωτικῶν'' ήταν ο Ρόδιος ανώτατος διοικητής του [[Κοινό των Νησιωτών|Κοινού των Νησιωτών]] όταν αυτό πέρασε υπό τον έλεγχο των Ροδίων.

Οι τρεις παλιές πόλεις της Ρόδου συνέχισαν να έχουν έναν βαθμό τυπικής [[Τοπική κυβέρνηση|αυτοδιοίκησης]], αφού οι ''μαστροί'' και ο λαός της κάθε πόλης ελάμβαναν αποφάσεις για διαδικαστικά ζητήματα, όπως η εκλογή ιερέων, ιεροθυτών/ιεροποιών κτλ. Μια ανάλογη τυπική αυτοδιοίκηση σε εσωτερικά θέματα φαίνεται πως είχαν και τα νησιά που ανήκαν στην επικράτεια της Ρόδου (λ.χ. Κάρπαθος). Αξίζει να σημειωθεί πως νησιά, όπως η [[Κως]], η [[Αστυπάλαια]] κ.ά., δεν ανήκαν στην επικράτεια της Ρόδου, αλλά ήταν σύμμαχοί της· ήταν [[ανεξαρτησία|ανεξάρτητα κράτη]] που διαχειρίζονταν μόνα τους τα εσωτερικά ζητήματά τους, όμως μέσω της συμμαχίας ακολουθούσαν τη Ρόδο στην εξωτερική πολιτική. Οι ιστορικοί εκτιμούν πως περί το 220/200 π.Χ. η Ρόδος σχημάτισε τέτοιου είδους συμμαχίες με πολλά από τα νησιά των [[Κυκλάδες|Κυκλάδων]] ανασυστήνοντας μερικώς το λεγόμενο [[Κοινό των Νησιωτών]].

Η μεγαλύτερη γιορτή του Ροδιακού κράτους ήταν τα ''[[Αλίεια]]'' που τελούνταν προς τιμήν του θεού [[Ήλιος (μυθολογία)|Ήλιου]], του προστάτη της Ρόδου. Τα (Μικρά) Αλίεια τελούνταν κάθε έτος, ενώ τα (Μεγάλα) ''Διπανάμια Αλίεια'' τελούνταν τον εμβόλιμο μήνα ''Πάναμο Β΄'' του [[Αρχαία Ελληνικά Ημερολόγια|ροδιακού ημερολογίου]] και φαίνεται πως είχαν πανελλήνια εμβέλεια, αφού σε αυτά παρευρίσκονταν [[Θεωρία|θεωροί]] από άλλες ελληνικές πόλεις.

Ο [[Στράβων]]ας μιλώντας για τη Ρόδο το πρώτο μισό του 1ου αιώνα μ.Χ., λέει πως οι Ρόδιοι είναι ''«δημοκηδείς»'' και όχι ''«δημοκρατούμενοι»'' και εξηγεί πως το κράτος φροντίζει για τη σίτιση των φτωχότερων, έτσι ώστε να έχει τον απαραίτητο πληθυσμό για να υπηρετήσει το στόλο της. Και τα [[νεώριο|νεώριά]] της είναι απρόσιτα για το πλήθος και όποιος προσπαθήσει να [[Κατασκοπεία|κατασκοπεύσει]] ή αν εισέλθει σε αυτά θα τιμωρηθεί με θάνατο.{{sfn|Στράβων|ref=Στράβων ΙΔ΄|loc=14.2.5}}

=== Ρωμαϊκή και Βυζαντινή εποχή ===
Στα χρόνια μετά τη μεγάλη καταστροφή που υπέστη η Ρόδος από τον [[Γάιος Κάσσιος Λογγίνος|Κάσσιο Λογγίνο]], ο Οκταβιανός αναδείχθηκε μοναδικός κυρίαρχος του Ρωμαϊκού κράτους και έλαβε τον τίτλο ''[[Οκταβιανός Αύγουστος|Αύγουστος]]'', εγκαινιάζοντας την περίοδο της [[Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία|Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας]]. Ευτυχώς για τη Ρόδο, ο αυτοκράτορας Αύγουστος επέτρεψε στη Ρόδο να διατηρήσει την τυπική [[αυτονομία]] της. Από το 6 π.Χ. έως το 4 μ.Χ. έζησε στο νησί, ως αυτοεξόριστος, ο διάδοχος του Αυγούστου, ο [[Τιβέριος Καίσαρας Αύγουστος|Τιβέριος]].{{sfn|Παπαχριστοδούλου|1994|p=141}}

Το δεύτερο μισό του 1ου αιώνα μ.Χ. είναι μια περίοδος που η Ρόδος χάνει πολλές φορές την [[αυτονομία]] της με απόφαση του εκάστοτε αυτοκράτορα. Η αρχή γίνεται το 44, όταν ο [[Κλαύδιος]] στερεί την ελευθερία των Ροδίων, επειδή καταδίκασαν σε [[σταύρωση|σταυρικό θάνατο]] κάποιους Ρωμαίους πολίτες. Όμως το 52, ο [[Νέρων]] τους επέτρεψε και πάλι να διοικούνται σύμφωνα με τα πατρώα έθιμα. Και ξανά, το 70 ο [[Βεσπασιανός]] στερεί την ελευθερία της Ρόδου, για να την επαναφέρει ο [[Τίτος]] το 79. Τέλος, ο [[Δομιτιανός]] τη στερεί το 81, προτού ανακαλέσει την απόφασή του.{{sfn|Παπαχριστοδούλου|1994|p=142}} Κατά την παράδοση, στο δεύτερο μισό του 1ου αιώνα μ.Χ. πέρασε από το νησί ο [[Απόστολος Παύλος]] και έθεσε τον θεμέλιο λίθο της [[Ιερά Μητρόπολις Ρόδου|Χριστιανικής εκκλησίας στη Ρόδο]].

Το έτος 155 οι πόλεις της [[Καρία]]ς, της [[Λυκία]]ς, η [[Κως]] και η Ρόδος καταστράφηκαν τελείως από έναν μεγάλο [[σεισμός|σεισμό]]. Ο αυτοκράτορας [[Αντωνίνος ο Ευσεβής|Αντωνίνος Πίος]] δαπάνησε μεγάλα ποσά για την ανοικοδόμησή τους.{{sfn|Παυσανίας|ref=Παυσανίας Η΄|loc=8.43.4}} Η επόμενη πληροφορία που έχουμε για τη Ρόδο είναι πως το 269 η Ρόδος ήταν μια από τις πόλεις που δέχτηκε επιδρομή από [[Γότθοι|Γότθους]]. Μερικά χρόνια αργότερα, το 279, ο αυτοκράτορας [[Διοκλητιανός]] ένωσε οριστικά τη Ρόδο με την επαρχία των Νήσων, που υπαγόταν στη [[Διοίκηση Ασιανής|Διοίκηση της Ασίας]].{{sfn|Παπαχριστοδούλου|1994|p=144}}

Έτσι, σαν μια επαρχιακή πόλη<ref group="σημ." name="επαρχίαΝήσων"/> του Ρωμαϊκού κράτους, η Ρόδος περνάει στον [[Μεσαίωνας|Μεσαίωνα]]. Οι πληροφορίες που έχουμε για τη Ρόδο από εδώ και πέρα είναι αποσπασματικές, αφού το ενδιαφέρον των ιστορικών επικεντρώνεται στην [[Βυζαντινή Κωνσταντινούπολ��|Κωνσταντινούπολη]]. Το 344/345 η Ρόδος υπέστη μεγάλες καταστροφές από [[σεισμός|σεισμό]]· το 469/470 λεηλατήθηκε από τη φυλή των [[Ισαυρία|Ισαύρων]]· το 515 χτυπήθηκε και πάλι από σεισμό, πιο καταστρεπτικό από τον προηγούμενο. Ο αυτοκράτορας [[Αναστάσιος Α΄ ο Δίκορος|Αναστάσιος]] έκανε μεγάλες δωρεές για την ανακούφιση των επιζώντων και μερίμνησε για την ανοικοδόμησή της πόλης. Μια θετική αφήγηση αναφέρει πως η Ρόδος παρήγαγε καλής ποιότητας, ελαφρά [[τούβλο|''βήσσαλα'' (τούβλα)]] που χρησιμοποιήθηκαν για την κατασκευή του [[τρούλος|τρούλου]] του ναού της [[Αγία Σοφία (Κωνσταντινούπολη)|Αγιά Σοφιάς]].{{sfn|Παπαχριστοδούλου|1994|pp=241-244}}

Στις αρχές του 7ου αιώνα η [[Βυζαντινή Αυτοκρατορία]] ενεπλάκη σε μια πολυετή και εξουθενωτική πολεμική σύγκρουση με την [[αυτοκρατορία των Σασσανιδών]]. Σε μια περίοδο που οι Σασσανίδες Πέρσες προέλαυναν, σημειώνοντας απανωτές νίκες κατά των Βυζαντινών, η Ρόδος δέχτηκε επίθεση και λεηλατήθηκε από τις δυνάμεις του [[Χοσρόης Β΄ της Περσίας|Χοσρόη Β΄]] (620). Η αυτοκρατορία έφτασε στα πρόθυρα της κατάρρευσης, όμως, εν τέλει, ο αυτοκράτορας [[Ηράκλειος]] κατάφερε να επιβληθεί στους αντιπάλους του. Από την εξασθένιση των δυο μεγάλων αυτοκρατοριών επωφελήθηκαν οι [[Άραβες]], που από την Αραβική χερσόνησο ξεκίνησαν την εξάπλωση του [[Ισλάμ]].{{sfn|Παπαχριστοδούλου|1994|pp=249-250}} Έτσι λοιπόν, αφού είχε καταλυθεί το κράτος των Σασσανιδών, ο Άραβας διοικητής της Συρίας [[Μωαβίας Α΄|Μωαβίας]] ξεκίνησε μια εκστρατεία κατά της Κωνσταντινούπολης. Στα πλαίσια αυτής της εκστρατείας ο ύπαρχος του Μωαβία, ο Αβουλαβάρ, κατέλαβε τη Ρόδο (περ. 653). Ήταν τότε, που τα κομμάτια του κατεστραμμένου [[Κολοσσός της Ρόδου|Κολοσσού]] πουλήθηκαν σε έναν Ιουδαίο έμπορο από την [[Έδεσσα Μεσοποταμίας|Έδεσσα της Συρίας]], που μετέφερε τον [[χαλκός|χαλκό]] σε 900 καμήλες.{{sfn|Παπαχριστοδούλου|1994|pp=249-250}}{{sfn|Παπαχριστοδούλου|1994|p=222}} Η Ρόδος παρέμεινε στην κυριαρχία των Αράβων ως το 679/680, όταν μετά την αποτυχημένη [[πολιορκία της Κωνσταντινούπολης (674-678)]] οι Άραβες συνθηκολόγησαν με τους Βυζαντινούς. Τότε, πρέπει να ενσωματώθηκε στο ναυτικό [[Καραβισιάνοι|θέμα Καραβησιάνων]]. Το νησί υπέφερε μια ακόμη λεηλασία από τους Άραβες πριν τη νέα [[πολιορκία της Κωνσταντινούπολης (717-718)]], χωρίς να καταληφθεί αυτή τη φορά. Το ίδιο έγινε και στις αρχές του 9ου αιώνα, που λεηλατήθηκε πρώτα από τον ''χαλίφη των Αββασιδών'' [[Χαρούν αλ-Ρασίντ]] (807) και στη συνέχεια από τον γιο του [[Αλ-Μαμούν]].{{sfn|Παπαχριστοδούλου|1994|pp=249-250}}
[[Αρχείο:Seal of Sophronios, Archon of Rhodes (Schlumberger, 1889).png|μικρογραφία|Σφραγίδα του άρχοντα της Ρόδου Σοφρόνιου (10ος - 11ος αι.)]]
Περίπου το 1089, ένας [[Δυναστεία των Σελτζούκων|Σελτζούκος Τούρκος]] πρώην [[Πειρατεία|πειρατής]], που βρισκόταν στην υπηρεσία των Βυζαντινών, ο [[Τζαχάς]], στράφηκε κατά της αυτοκρατορίας και, με τη [[Σμύρνη]] ως αρχικό του ορμητήριο, δημιούργησε ένα [[ανεξαρτησία|ανεξάρτητο]] κράτος καταλαμβάνοντας νησιά του ανατολικού Αιγαίου ([[Λέσβος]], [[Χίος]], [[Σάμος]], Ρόδος). Τελικά μια δύναμη υπό τον [[Ιωάννης Δούκας (μέγας δουξ)|''μέγα δούκα'' Ιωάννη Δούκα]], αφού πρώτα τον πολιόρκησε στη [[Μυτιλήνη]] κατάφερε να καταστρέψει τον στόλο του (1092). Ίσως ως αποτέλεσμα αυτής της εκστρατείας ή εξαιτίας του θανάτου του Τζαχά, που συνέβη μερικούς μήνες μετά από αυτό το γεγονός, η Ρόδος απελευθερώθηκε.{{sfn|Παπαχριστοδούλου|1994|p=253}}

Από τον 10ο αιώνα η αυτοκρατορία είχε παραχωρήσει πολλά εμπορικά προνόμια σε ναυτικά κράτη των Λατίνων, όπως η [[Βενετική Δημοκρατία|Βενετία]], η [[Δημοκρατία της Γένοβας|Γένοβα]], η [[Πίζα]] κ.ά., επιζητώντας τη συμβολή του στόλου τους στους πολέμους της. Τα προνόμια αυτά είχαν τελικά μεγαλύτερο αρνητικό αντίκτυπο παρά θετικό, αφού, αφενός εξουθένωσαν την [[οικονομία]] της και αφετέρου επέτρεψαν στους Λατίνους να λειτουργούν ως ''«κράτος εν κράτει»''. Και όταν οι Βυζαντινοί αυτοκράτορες προσπάθησαν να ανακαλέσουν τα προνόμια αυτά, οι Λατίνοι (πρωτίστως οι Βενετοί) άρχισαν να λεηλατούν τα νησιά (ανάμεσά τους και τη Ρόδο) για να ασκήσουν πίεση στον εκάστοτε αυτοκράτορα, που τελικά υποχωρούσε. Αξιοσημείωτο γεγονός για τη Ρόδο είναι πως το 1191, ο Άγγλος βασιλιάς [[Ριχάρδος ο Λεοντόκαρδος]] και ο Γάλλος βασιλιάς [[Φίλιππος Β΄ της Γαλλίας|Φίλιππος Αύγουστος]] στην πορεία τους για τους [[Άγιοι Τόποι|Αγίους Τόπους]] σταμάτησαν στο νησί και συγκέντρωσαν τρόφιμα και [[Μισθοφόρος|μισθοφόρους]].{{sfn|Παπαχριστοδούλου|1994|pp=251-255}}

Η διείσδυση των Λατίνων στην αυτοκρατορία μοιραία οδήγησε στην [[Άλωση της Κωνσταντινούπολης (1204)]]. Δεν είναι ξεκάθαρο αν ήταν επακόλουθο της άλωσης ή αν είχε προηγηθεί αυτής, όμως οι ιστορικές πηγές μαρτυρούν πως η Ρόδος έγινε κέντρο ενός [[ανεξαρτησία|ανεξάρτητου κράτους]], που εκτεινόταν και σε κάποια από τα γύρω νησιά. Ηγεμόνας του κράτους αυτού ήταν ο [[Λέων Γαβαλάς]], που χρησιμοποιούσε τον τίτλο ''«Καίσαρ»''· και πάλι δεν είναι ξεκάθαρο αν ο τίτλος του απονεμήθηκε από κάποιον αυτοκράτορα ή αν ο Λέων τον έλαβε μόνος του<ref group="σημ." name="Βλεμμύδης"/>. Τότε ιδρύθηκε στη Ρόδο νομισματοκοπείο - κάτι που δεν επέτρεπαν οι αυτοκράτορες - και κόπηκαν χάλκινα νομίσματα. Ο αυτοκράτορας της Νίκαιας [[Ιωάννης Γ´ Δούκας Βατάτζης]] εξαπέλυσε μια εκστρατεία κατά της Ρόδου υπό τον [[Ανδρόνικος Παλαιολόγος (γιος Αλέξιου)|''μέγα δομέστικο'' Ανδρόνικο Παλαιολόγο]] αναγκάζοντας τον Λέοντα να δεχτεί την επικυριαρχία του Βατάτζη, διατηρώντας όμως τον τίτλο του Καίσαρα<ref group="σημ." name="νομίσματαΛέοντα"/>. Τον Αύγουστο του 1234 ο Γαβαλάς έκανε [[Διεθνής Συνθήκη|συνθήκη]] συμμαχίας με τους [[Βενετική Δημοκρατία|Βενετούς]] στην οποία δεσμεύονταν για αμοιβαία υποστηριξη αν δέχονταν επίθεση από τον Βατάτζη. Ωστόσο, όταν ο Ιωάννης Βατάτζης [[Πολιορκία της Κωνσταντινούπολης (1235)|πολιόρκησε ανεπιτυχώς την Κωνσταντινούπολη]] ο Λέων Γαβαλάς ήταν αρχηγός του στόλου και πολέμησε κατά των Βενετών.{{sfn|Παπαχριστοδούλου|1994|pp=256-259}}[[Αρχείο:Coin of John Gabalas.jpg|μικρογραφία|Απεικόνιση νομίσματος του Ιωάννη Γαβαλά, σε έργο του William Miller (1908).]]

Οι ιστορικοί εκτιμούν πως ο Λέων Γαβαλάς πέθανε περίπου το 1240 και πως τότε τον διαδέχτηκε ο αδελφός του, ο [[Ιωάννης Γαβαλάς]]. Ο Ιωάννης Γαβαλάς φαίνεται πως δεν είχε τις τάσεις ανεξαρτησίας του αδελφού του, αφού χρησιμοποιούσε τον τίτλο ''Αυθέντης της Ρόδου''<ref group="σημ." name="νομίσματαΙωάννη"/>, ενώ, ενδεχομένως, ο Ιωάννης Γαβαλάς είχε γίνει γαμβρός του αυτοκράτορα<ref group="σημ." name="γαμβρός"/>. Το έτος 1248, ενώ ο Ιωάννης Γαβαλάς πολεμούσε τους Λατίνους με τον στρατό του αυτοκράτορα κοντά στη [[Ιζμίτ|Νικομήδεια]], η πόλη της Ρόδου [[Γενουατική κατοχή της Ρόδου|καταλήφθηκε αιφνιδίως από τους Γενουάτες]]. Αμέσως, ο αυτοκράτορας απέστειλε στο νησί τον ''δούκα των Θρακησίων'' [[Ιωάννης Καντακουζηνός (πιγκέρνης)|Ιωάννη Καντακουζηνό]], που με λιγοστές δυνάμεις κατέλαβε τα φρούρια [[Ακρόπολη της Λίνδου|της Λίνδου]] και του ''Φιλερήμου''· και μόλις έλαβε ενισχύσεις άρχισε να πολιορκεί την πρωτεύουσα στην οποία είχαν κλειστεί οι Γενουάτες. Εκτιμάται πως οι Γενουάτες ήταν έτοιμοι να παραδοθούν, όταν κατέφθασε στο νησί ο ''πρίγκιπας της Αχαΐας'' [[Γουλιέλμος Β΄ Βιλλεαρδουίνος]] αναγκάζοντας τον Καντακουζηνό να λύσει την πολιορκία και να υποχωρήσει στον Φιλέρημο (Μάιος 1249). Ο Βιλλεαρδουίνος κατέληξε σε συμφωνία με τους Γενουάτες, αφήνοντάς τους ενισχύσεις προτού αποχωρήσει. Ο αυτοκράτορας [[Ιωάννης Γ´ Δούκας Βατάτζης]] αντέδρασε στέλνοντας τον ''πρωτοσέβαστο'' Θεόδωρο Κοντοστέφανο με ενισχύσεις και σαφείς οδηγίες. Με την άφιξή τους, αιφνιδίασαν τους Λατίνους που λεηλατούσαν την ύπαιθρο και τους θανάτωσαν όλους. Οι Γενουάτες παρέμειναν κλεισμένοι στην πόλη, όμως αναγνωρίζοντας πως δε θα άντεχαν σε άλλη πολιορκία αναγκάστηκαν να παραδώσουν την πόλη με αντάλλαγμα την ασφαλή αποχώρησή τους.{{sfn|Παπαχριστοδούλου|1994|pp=259-261}}

[[Αρχείο:Seal_of_George,_Metropolitan_of_Rhodes_(Schlumberger,_1891).png|μικρογραφία|δεξιά|250px|Σφραγίδα του Μητροπολίτη Ρόδου Γεωργίου (13ος αιώνας)]]

Η απελευθέρωση της πόλης της Ρόδου από τους Γενουάτες συμπίπτει, κατά την εκτίμηση των ιστορικών, με τον θάνατο του Ιωάννη Γαβαλά και το τέλος της δυναστείας τους στη Ρόδο (1250). Έκτοτε, η Ρόδος πέρασε υπό την άμεση κυριαρχία των [[αυτοκρατορία της Νίκαιας|αυτοκρατόρων της Νίκαιας]]. Μετά την ανακατάληψη της [[Βυζαντινή Κωνσταντινούπολη|Κωνσταντινούπολης]] από τον [[Μιχαήλ Η´ Παλαιολόγος|Μιχαήλ Η´ Παλαιολόγο]] και την ανασύσταση της Βυζαντινής αυτοκρατορίας, ο Μιχαήλ [[πρόνοια (Βυζάντιο)|παραχώρησε ως ιδιωτικές κτήσεις]] τη Ρόδο και τη [[Λέσβος|Λέσβο]] στον αδελφό του [[Ιωάννης Παλαιολόγος (αδελφός Μιχαήλ Η΄)|Ιωάννη]] (1261). Από το 1275 έως το 1278 διοικητής της Ρόδου ήταν κάποιος Κριβικιώτης· στα 1278 η Ρόδος και τα γύρω νησιά διοικούνταν από τον Γενουάτη κουρσάρο [[Τζοβάννι ντε λο Κάβο]] - εκείνη την περίοδο Σελτζούκοι Τούρκοι από τις απέναντι ακτές κατάφεραν να καταλάβουν ένα μέρος της Ρόδου· περί το 1305 ο αυτοκράτορας [[Ανδρόνικος Β΄ Παλαιολόγος]] [[πρόνοια (Βυζάντιο)|παραχώρησε]] τη Ρόδο, την [[Κάρπαθος|Κάρπαθο]] και την [[Κάσος|Κάσο]] στον Γενουάτη κουρσάρο [[Αντρέα Μορίσκο]] και τον αδελφό του Λουντοβίκο ως ανταμοιβή για τις υπηρεσίες τους στις μάχες του αυτοκράτορα κατά των [[Καταλανική Εταιρεία|Καταλανών]] και των Τούρκων. Όμως, ήδη από το 1306 η Κάρπαθος και η Κάσος θα περάσουν στον έλεγχο της Βενετικής [[Οικογένεια Κορνάρο της Κύπρου|οικογένειας Κορνάρο]]· ο Αντρέα Μορίσκο συνέχισε να μάχεται στο πλευρό των Βυζα��τινών ενάντια στους Καταλανούς και τους Βενετούς μέχρι την αιχμαλώτισή του και την εκτέλεσή του στην [[Βασίλειο της Κύπρου|Κύπρο]] (1308). Την ίδια περίοδο ένας άλλος Γενουάτης, ο Βινιόλο Βινιόλι έκανε συμφωνία με τους [[Οσπιτάλιοι Ιππότες|Ιωαννίτες Ιππότες]] για την κατάληψη της Ρόδου, που τελικά θα χρειαζόταν αρκετά χρόνια για ολοκληρωθεί (1306-1309).{{sfn|Παπαχριστοδούλου|1994|pp=262-265}}

=== Ιπποτοκρατία ===
{{δείτε|Κατάκτηση της Ρόδου από τους Ιωαννίτες|Μοναστικό Κράτος των Ιπποτών της Ρόδου|Οσπιτάλιοι Ιππότες}}
[[Αρχείο:I Rodos - Buondelmonti Cristoforo - 1420.jpg|μικρογραφία|Χάρτης της Ρόδου την εποχή της Ιπποτοκρατίας, [[Κριστόφορο Μπουοντελμόντι]] (1420).|293x293εσ]]
[[Αρχείο:Konrad von Grünenberg - Beschreibung der Reise von Konstanz nach Jerusalem - Blatt 20v-21r.jpg|μικρογραφία|Απεικόνιση της πόλης της Ρόδου, Konrad von Grünenberg (1487).|293x293εσ]]

Στην πολυτάραχη περίοδο των αρχών του 14ου αιώνα για τη Βυζαντινή αυτοκρατορία, ο Γενουάτης Βινιόλο Βινιόλι (Vignolo Vignoli), που [[πρόνοια (Βυζάντιο)|κατείχε κτήματα]] στην [[Κως|Κω]], τη [[Λέρος|Λέρο]] και στη [[Λάρδος|Λάρδο]] της Ρόδου, έκανε συμφωνία με τον ''μεγάλο μάγιστρο'' των Ιωαννιτών Ιπποτών [[Φουλκ ντε Βιλαρέ]] για να καταλάβουν μαζί τη Ρόδο και τα γύρω νησιά (17 Μαΐου 1306). Η συμφωνία προέβλεπε πως ο Βινιόλι θα παραχωρούσε τα κτήματα του σε Κω και Λέρο στους [[Οσπιτάλιοι Ιππότες|Ιππότες]], θα διατηρούσε όμως τη Λάρδο και ένα ακόμα κτήμα της επιλογής του στη Ρόδο. Επίσης, οι φόροι θα διανέμονταν κατά 1/3 στον Βινιόλι και κατά 2/3 στους Ιωαννίτες. Έτσι λοιπόν, στις 23 Ιουνίου 1306 οι δυνάμεις των Ιωαννιτών απέπλευσαν από τη [[Λεμεσός|Λεμεσό]] της Κύπρου - όπου έδρευε το Τάγμα από το 1291 - και κατέλαβαν πρώτα το [[Καστελλόριζο]]. Οι πρώτες τους επιχειρήσεις σε Ρόδο και Κω δεν ήταν επιτυχείς. Στις 20 Σεπτεμβρίου κατέλαβαν το [[κάστρο Φεράκλου]] και στις 11 Νοεμβρίου το φρούριο του Φιλερήμου. Μέχρι τον Μάρτιο/Απρίλιο του 1307 οι Ιππότες είχαν επιχειρήσει, ανεπιτυχώς, τρεις φορές να καταλάβουν την πόλη της Ρόδου. Οι Ιωαννίτες ζήτησαν από τον αυτοκράτορα [[Ανδρόνικος Β΄ Παλαιολόγος|Ανδρόνικο Β΄]] να τους παραχωρήσει τη Ρόδο αναγνωρίζοντας την επικυριαρχία του και σε αντάλλαγμα εκείνοι θα του παρείχαν ιππότες όποτε εκείνος τους ζητούσε - ο αυτοκράτορας όμως αρνήθηκε και διέταξε την προετοιμασία ενισχύσεων για τη Ρόδο. Ο [[Φουλκ ντε Βιλαρέ|Βιλαρέ]] έφυγε από τη Ρόδο τον Αύγουστο του 1307 και ταξίδεψε στη Δύση εξασφαλίζοντας υποστήριξη για το σκοπό του. Παρέμεινε στη Δύση για 2 χρόνια - στο διάστημα αυτό οι Ιωαννίτες είχαν κατακτήσει όλη την ύπαιθρο, αλλά όχι την [[Ρόδος (πόλη)|πόλη της Ρόδου]] και επιστρέφοντας έφερε μαζί του μεγάλες ενισχύσεις. Τελικά, η πόλη της Ρόδου παραδόθηκε στις 15 Αυγούστου 1309.<ref group="σημ." name="χρον1309"/>{{sfn|Παπαχριστοδούλου|1994|pp=271-273}}

Τη Ρόδο κυβέρνησαν, από το 1309 έως το 1522, 19 συνολικά Μεγάλοι Μάγιστροι, οι ακόλουθοι<ref>Βασίλης Σ. Χατζηβασιλείου, "Ιστορία της νήσου Κω, Αρχαία-Μεσαιωνική-Νεότερη", έκδοση Δήμου Κω (1990), σελ. 246</ref>: Φουλκ ντε Βιλλαρέ, Ελιόν ντε Βιλλενέβ, Θεόδοτος ντε Γκοζόν, Πέτρος ντε Κορνελιάν, Ρογήρος ντε Πεν, Ραϋμόνδος Μπερανζέ, Ροβέρτος ντε Ζιλλιάκ, Φερδινάνδος ντε Ερέντια, Φιλιμπέρ ντε Ναλλιάκ, Αντώνιος Φλουβιάν, Ιωάννης ντε Λαστίκ, Ιάκωβος ντε Μιλλύ, Πέτρος Ραϋμ. Ζακώστα, Ιωάννης Μπατίστα Ορσίνι, Πέτρος ντ' Ομπουσόν, Εμερύ ντ' Αμπουάζ, Γκυ ντε Μπλανσεφόρ, Φαμπρίκιος Καρρέττο, και Φίλιππος Βιλλιέ ντε Λίσλ-Αντάμ.

Κατά τη διάρκεια της παραμονής των Ιπποτών στη Ρόδο, οι οχυρώσεις επεκτάθηκαν, εκσυγχρονίσθηκαν και συνεχώς ενισχύονταν. Ένα νοσοκομείο, ένα παλάτι, αρκετές εκκλησίες ήταν ορισμένα από τα πολλά δημόσια κτίρια τα οποία ανεγέρθηκαν την εποχή αυτή. Τα κτίρια αυτά αποτελούν αξιοσημείωτα παραδείγματα της [[Γοτθική αρχιτεκτονική|Γοτθικής]] και [[Αναγέννηση|Αναγεννησιακής]] αρχιτεκτονικής. Παρ' όλες τις προστριβές που υπήρχαν με την [[Οθωμανική Αυτοκρατορία]], το θαλάσσιο εμπόριο αποτελούσε πηγή πλούτου και οι αγορές της πόλης ήταν ακμάζουσες. Την περίοδο της κατοχής των Ιπποτών το νησί της Ρόδου διήγε περίοδο ακμής και οι σχέσεις μεταξύ των Ιπποτών και των ντόπιων χαρακτηρίζονταν από ανοχή και συχνά από στενή συνεργασία. Οι περισσότεροι από τους δρόμους της μεσαιωνικής πόλης συμπίπτουν με τους δρόμους της αρχαίας πόλης ενώ διατηρήθηκε η διαίρεση της πόλης σε δύο ζώνες. Το τάγμα στη Ρόδο διατηρούσε ένα πολύ καλά οργανωμένο αρχείο το οποίο περιλάμβανε έγγραφα που είχαν εκδοθεί από τις διοικητές αρχές, αλληλογραφία, νομικά έγγραφα κ.ά. Το αρχείο αυτό διατηρείται έως τις μέρες μας και σώζεται στην Εθνική Βιβλιοθήκη της Μάλτας. Το αρχείο αυτό αποτελεί μια αξιόλογη πηγή πληροφόρησης για την περίοδο αυτή.

Η πόλη είχε διαιρεθεί σε δύο ζώνες με ένα εσωτερικό τείχος. Το βόρειο τμήμα το οποίο ήταν γνωστό ως Chastel, Chateau, Castrum, Castellum ή Conventus, όπου βρισκόταν το [[Παλάτι του Μεγάλου Μαγίστρου (Ρόδος)|παλάτι του Μεγάλου Μαγίστρου]], ο καθολικός καθεδρικός ναός και η κατοικία του καθολικού επισκόπου, τα καταλύματα των «γλωσσών», οι κατοικίες των Ιπποτών, ένα νοσοκομείο κ.ά. Το νότιο τμήμα γνωστό ως ville, burgus ή burgum ήταν η περιοχή όπου ζούσαν οι λαϊκοί και περιλάμβανε την αγορά, συναγωγές, εκκλησίες καθώς και δημόσια και εμπορικά κτίρια. Το 1522 η πόλη [[Πολιορκία της Ρόδου (1522)|κατακτήθηκε]] από τον [[Σουλεϊμάν Α΄ ο Μεγαλοπρεπής|Σουλεϊμάν τον Μεγαλοπρεπή]].

=== Τουρκοκρατία ===
{{δείτε|Σαντζάκι της Ρόδου}}
[[Αρχείο:Rhodes by Piri Reis.jpg|μικρογραφία|Χάρτης της Ρόδου την εποχή της Τουρκοκρατίας, [[Πίρι Ρέις]] (1528).]]
[[Αρχείο:Rhodi - Camocio Giovanni Francesco - 1574.jpg|μικρογραφία|Χάρτης της Ρόδου, Τζιοβάννι Φραντσέσκο Καμάτσιο (1574).]]

Η [[Οθωμανική περίοδος στην Ελλάδα|Τουρκοκρατία]] στη Ρόδο τυπικά ξεκινάει την 1η Ιανουαρίου 1523, με την αποχώρηση των [[Οσπιτάλιοι Ιππότες|Ιπποτών]] από το νησί, και λήγει την 5η Μαΐου 1912, με την κατάληψη της πόλης από τους Ιταλούς, διαρκώντας σχεδόν τέσσερις αιώνες.

Τον Δεκέμβριο του 1522, οι Ιππότες ανίκανοι να αντεπεξέλθουν στην [[Πολιορκία της Ρόδου (1522)|πολύμηνη πολιορκία]], που επέβλεπε προσωπικά ο ίδιος ο Οθωμανός σουλτάνος [[Σουλεϊμάν Α΄ ο Μεγαλοπρεπής]], αναγκάστηκαν να συνθηκολογήσουν την παράδοση της Ρόδου και των υπολοίπων κτήσεων τους στο νοτιοανατολικό Αιγαίο. Παρότι κάποιοι [[γενίτσαροι]] παραβίασαν τις εντολές του [[σουλτάνος|σουλτάνου]] και εισέβαλαν στην πόλη στις 25 Δεκεμβρίου πραγματοποιώντας αρπαγές, λεηλασίες και βιασμούς, η τιμωρία των παραβατών περιόρισε τα έκτροπα κατά την παράδοση της πόλης. Ο ίδιος ο Σουλεϊμάν μπήκε στην πόλη δύο μέρες αργότερα, στις 27 Δεκεμβρίου<ref group="σημ." name="Καινούρια πόρτα"/> και αμέσως ξεκίνησε η διαπραγμάτευση ανάμεσα στις δύο πλευρές για το τι θα πάρουν οι Ιππότες μαζί τους και τι θα παραμείνει στο νησί. Την 1η Ιανουαρίου 1523 οι Ιππότες επιβιβάστηκαν στα πλοία τους και ακολουθούμενοι από 3.000 – 4.000 Ροδίους αποχώρησαν από το νησί.<ref>Παπαδόπουλος Στέφανος, [https://olympias.lib.uoi.gr/jspui/bitstream/123456789/7322/1/949.505%20%CE%A0%CE%91%CE%A0%20%CE%A4.1.pdf Απελευθερωτικοί Αγώνες των Ελλήνων επί Τουρκοκρατίας], Τεύχος Α', (1453-1669), Θεσσαλονίκη 1982. σελ. 52-55.</ref>

Την ίδια ημέρα ο Σουλεϊμάν προσευχήθηκε στην εκκλησία του Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου και διαβάστηκε το ''«Χάττι Σεριφί»'' με το οποίο ο ναός μετατράπηκε σε [[τζαμί]]. Ο σουλτάνος παρέμεινε στο νησί έως τις 25 Ιανουαρίου και σε αυτό το χρονικό διάστημα προσπάθησε να οργανώσει τη νέα του κτήση. Όρισε το [[χαράτσι]], ίδρυσε [[μεντρεσές|μεντρεσέ]], [[ιμαρέτ]], διόρισε [[ιμάμης|ιμάμηδες]] και καθόρισε τα [[βακούφι]]α. Μερίμνησε για τους τραυματίες του πολέμου, έδωσε αμοιβές και μοίρασε [[τιμάριο|τιμάρια]] στους αξιωματούχους. Φεύγοντας άφησε διοικητή του νησιού τον γενίτσαρο Ιμπραήμ Αγά.

Όπως αναφέρθηκε και παραπάνω, μαζί με τους Ιππότες αποχώρησαν από τη Ρόδο 3.000 – 4.000 Έλληνες. Όσοι παρέμειναν στην πόλη εξαναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους και να μετακινηθούν έξω από το [[Μεσαιωνική πόλη της Ρόδου|οχυρωμένο τμήμα της]]. Έτσι γύρω από τα τείχη δημιουργήθηκαν τα λεγόμενα ''«μαράσια»''<ref group="σημ." name="μαράσια"/> · επρόκειτο για συνοικίες που στην καρδιά τους είχαν μια ενορία, μπροστά από την οποία περνούσε μια οδός που κατέληγε στο οχυρωμένο τμήμα της πόλης και τα σπίτια βρίσκονταν γύρω από την ενορία σε στενά ''«σοκάκια»''. Μέσα στο οχυρωμένο τμήμα της πόλης επιτρεπόταν να ζουν σε δικές τους ξεχωριστές συνοικίες οι Εβραίοι και οι Τούρκοι έποικοι που ήρθαν τα επόμενα χρόνια να καλύψουν το κενό των Ελλήνων.

Παρόλο που δεν επιτρεπόταν στους Έλληνες να κατοικούν μέσα στο τειχισμένο τμήμα της πόλης, τους επιτρεπόταν η είσοδος κατά τη διάρκεια της ημέρας για να εργαστούν. Κάποιοι μάλιστα διατηρούσαν και καταστήματα. Σε κάθε περίπτωση πάντως, το βράδυ έπρεπε να περάσουν έξω από τα τείχη πριν κλείσουν οι πύλες, διότι υπήρχε φρουρά που απειλούσε με σκληρή τιμωρία τους παραβάτες.

Στην ύπαιθρο πέρα από την πόλη της Ρόδου, ο πληθυσμός κατοικούσε σε χωριά και ήταν αμιγώς ελληνικός. Οι Τούρκοι έποικοι τελικά δημιούργησαν συνοικισμούς και έξω από τα τείχη, στα περίχωρα της πόλης<ref group="σημ." name="Τούρκικα"/>.

Πολύ σημαντικό στοιχείο για τον Ελληνισμό της Ρόδου και όλων των υπόλοιπων νησιών ήταν η εξαίρεση των χριστιανών από το [[παιδομάζωμα]], που φαίνεται πως ήταν ένας από τους όρους της [[συνθηκολόγηση]]ς. Σε μια προσπάθεια να ανακοπεί το κύμα φυγής Ελλήνων και ξένων από τα νησιά ο σουλτάνος αποφάσισε μια πενταετή απαλλαγή από την καταβολή φόρων, ενώ εξειδικευμένοι τεχνίτες αλλά και πολεμιστές δέχονταν δελεαστικές προτάσεις από τους Τούρκους αξιωματούχους για να μην αποχωρήσουν.

Κατά τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας η Ρόδος αποτέλεσε έδρα ξεχωριστής επαρχίας, του [[Σαντζάκι της Ρόδου|Σαντζακίου της Ρόδου]].

<gallery mode="packed" heights="170">
Landing place in a small harbour at Rhodes - Carne John - 1836.jpg|Απεικόνιση του λιμένα της Κολώνας, 1836.
Rhodes, with the channel between the Islands and Asia Minor - Carne John - 1836.jpg|Απεικόνιση του βορειοανατολικού άκρου του νησιού με τις όχθες της Μικράς Ασίας στον ορίζοντα, 1836.
Rhodes, from the heights of Sir Sidney Smith's Villa - Carne John - 1836.jpg|Απεικόνιση της πόλης από τον λόφο του Μόντε Σμιθ, 1836.
</gallery>

=== Ιταλοκρατία ===
{{Κύριο|Ιταλοκρατία στα Δωδεκάνησα}}
{{επέκταση ενότητας}}
Το 1912 ιταλικά στρατεύματα καταλαμβάνουν τη Ρόδο και τα υπόλοιπα Δωδεκάνησα. Οι Ιταλοί γίνονται δεκτοί ως ελευθερωτές από τους κατοίκους του νησιού, οι οποίοι ελπίζουν ότι η κατοχή θα είναι προσωρινή. Όμως οι Ιταλοί απέβλεπαν σε προσάρτηση της Ρόδου και των άλλων νησιών στην Ιταλία και εμπόδισαν κάθε ενωτική κίνηση με την υπόλοιπη Ελλάδα. Στον [[Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος|Α΄ Παγκόσμιο πόλεμο]] η [[Αντάντ]] υπόσχεται στην Ιταλία την επίσημη αναγνώριση της κατοχής ως μόνιμης, γεγονός που επισφραγίζεται με τη [[Συνθήκη της Λωζάνης]] το 1923, Οι διοικητές Μάριο Λάγκο αρχικά και [[Τσέζαρε Μαρία Ντε Βέκκι|ντε Βέκκι]] στη συνέχεια εφαρμόζουν πολιτική εξιταλισμού των νησιών. Η διοικητική και δικαστική εξουσία ασκείται από Ιταλούς, επίσημη γλώσσα είναι η ιταλική, η διδασκαλία της ελληνικής καταργείται, το εμπόριο και η βιομηχανία βρίσκονται σε ιταλικά χέρια. Βέβαια για λόγους τουριστικής αξιοποίησης του νησιού πραγματοποιείται πλήθος δημόσιων έργων. Κατά τον [[Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος|Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο]] η Ιταλία ηττημένη συνθηκολογεί και την ιταλική κατοχή ακολουθεί η γερμανική.

=== Νεότερη Ιστορία ===
{{επέκταση ενότητας}}

== Διοικητική οργάνωση ==
[[Αρχείο:Ph.RHO-Ypostolh shmaias-01Wiki.jpg|μικρογραφία|Υποστολή σημαίας στον Βωμό της Πατρίδας.|434x434εσ]]
{{Κύριο|Δήμος Ρόδου}}

Σύμφωνα με την υφιστάμενη διοικητική διαίρεση του [[Πρόγραμμα «Καλλικράτης»|προγράμματος «Καλλικράτης»]], το νησί και οι πέριξ αυτού νησίδες εντάσσονται εξ ολοκλήρου στον [[δήμος Ρόδου|ενιαίο δήμο Ρόδου]], ο οποίος προέρχεται από τη συνένωση των προϋπαρχόντων [[Σχέδιο «Καποδίστριας»|«καποδιστριακών δήμων»]] του νησιού, των δήμων [[Δήμος Ροδίων|Ροδίων]], [[Δήμος Αρχαγγέλου|Αρχαγγέλου]], [[Δήμος Ατταβύρου|Ατταβύρου]], [[Δήμος Αφάντου|Αφάντου]], [[Δήμος Ιαλυσού|Ιαλυσού]], [[Δήμος Καλλιθέας Ρόδου|Καλλιθέας]], [[Δήμος Καμείρου|Καμείρου]], [[Δήμος Λινδίων|Λινδίων]], [[Δήμος Νότιας Ρόδου|Νότιας Ρόδου]] και [[Δήμος Πεταλούδων|Πεταλούδων]]. Η έκταση του νέου δήμου είναι 1.407,94 χλμ<sup>2</sup> και ο πληθυσμός του 125.113 κάτοικοι σύμφωνα με την [[Ελληνική απογραφή 2021|απογραφή του 2021]]. Έδρα του δήμου είναι η [[Ρόδος (πόλη)|πόλη της Ρόδου]].

== Δημογραφική εξέλιξη ==
{{Ιστορικός πληθυσμός|1922|41571|1948|55181|1951|58946|1961|63954|1971|66609|1981|87833|1991|98181|2001|117007|2011|115490|2021|125113|title=Πληθυσμός της Ρόδου|align=middle}}

== Εκπαίδευση ==
=== Τριτοβάθμια εκπαίδευση ===
Στη Ρόδο λειτουργεί η ''Σχολή Ανθρωπιστικών Επιστημών'' του [[Πανεπιστήμιο Αιγαίου|πανεπιστημίου Αιγαίου]] με 3 τμήματα:
* το Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης.<ref>{{Cite web|url=https://www.pre.aegean.gr/|title=ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ|website=www.pre.aegean.gr|language=el|accessdate=2017-12-20}}</ref>
* το Τμήμα Επιστημών της Προσχολικής Αγωγής και Εκπαιδευτικού Σχεδιασμού.<ref>{{Cite web|url=http://www.pse.aegean.gr/|title=Τμήμα Επιστημών της Προσχολικής Αγωγής και του Εκπαιδευτικού Σχεδιασμού|website=www.pse.aegean.gr|accessdate=2017-12-20}}</ref>
* το Τμήμα Μεσογειακών Σπουδών.<ref>{{Cite web|url=https://dms.aegean.gr/|title=Τμήμα Μεσογειακών Σπουδών Πανεπιστημίου Αιγαίου|website=dms.aegean.gr|language=el|accessdate=2017-12-20}}</ref> [[Αρχείο:Πανεπιστήμιο Αιγαίου (Ρόδος).jpg|εναλλ.=Είσοδος Πανεπιστημίου Αιγαίου (Ρόδος)|μικρογραφία|Πανεπιστήμιο Αιγαίου (Ρόδος) ]]

Εξέχουσα θέση στην [[Εκπαίδευση στην Ελλάδα|τριτοβάθμια εκπαίδευση]] καταλαμβάνει η [[Ανώτατη Σχολή Τουριστικής Εκπαίδευσης Ρόδου]], καθώς το νησί έχει σαφή τουριστικό προσανατολισμό και οι απόφοιτοί της καλούνται να στελεχώσουν τις μεγάλες ξενοδοχειακές και κάθε άλλου είδους τουριστικές μονάδες της Ρόδου και ολόκληρης της Ελλάδας.

Από το 2012 λειτουργεί στα [[Αφάντου]] παράρτημα της [[Ανώτατη Σχολή Παιδαγωγικής και Τεχνολογικής Εκπαίδευσης|Ανώτατης Σχολής Παιδαγωγικής και Τεχνολογικής Εκπαίδευσης]] (Α.Σ.ΠΑΙ.Τ.Ε.), που παρέχει δυο ετήσιας φοίτησης προγράμματα: το ''Ετήσιο Πρόγραμμα Παιδαγωγικής Κατάρτισης'' (Ε.Π.ΠΑΙ.Κ.) και το ''Πρόγραμμα Ειδίκευσης στη Συμβουλευτική και τον Προσανατολισμό'' (Π.Ε.ΣΥ.Π.).

=== Μεταδευτεροβάθμια εκπαίδευση ===
Στη Ρόδο λειτουργούν αρκετά [[Ινστιτούτο Επαγγελματικής Κατάρτισης|Ινστιτούτα Επαγγελματικής Κατάρτισης]] (Ι.Ε.Κ.): ένα Δημόσιο ΙΕΚ, ΙΕΚ του [[Οργανισμός Απασχολήσεως Εργατικού Δυναμικού|ΟΑΕΔ]], ΙΕΚ του Οργανισμού Τουριστικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης (Ο.Τ.Ε.Κ.), αλλά και ιδιωτικά ΙΕΚ (τα τοπικά Anko και Artium και παραρτήματα των City Unity College (Αdvanced Tourism and Technology Studies) και ΙΕΚ Ακμή).

=== Δευτεροβάθμια και Πρωτοβάθμια εκπαίδευση ===
Στη Ρόδο λειτουργούν 2 ιδιωτικά εκπαιδευτήρια που καλύπτουν πλήρως τις δυο βαθμίδες της [[Εκπαίδευση στην Ελλάδα|Δευτεροβάθμιας]] και της [[Πρωτοβάθμια εκπαίδευση|Πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης]] ([[νηπιαγωγείο]], [[δημοτικό σχολείο|δημοτικό]], [[γυμνάσιο]] και [[λύκειο]]). Στη δημόσια πρωτοβάθμια εκπαίδευση λειτουργούν περίπου 40 νηπιαγωγεία, με τα 20 στην πόλη της Ρόδου και περίπου άλλα τόσα δημοτικά σχολεία, με 16 στην πόλη. Στη δημόσια δευτεροβάθμια εκπαίδευση λειτουργούν 17 γυμνάσια, με τα 7 να βρίσκονται στην πόλη. Λειτουργούν επίσης, 2 εσπερινά γυμνάσια: 1 στην πόλη της Ρόδου και 1 στον [[Αρχάγγελος Ρόδου|Αρχάγγελο]]. Γενικά Λύκεια υπάρχουν 9, με τα 4 στην πόλη και Εσπερινά Γενικά Λύκεια 2, με 1 από αυτά στην πόλη. Τα Επαγγελματικά Λύκεια (ΕΠΑ.Λ.) είναι 4· τα 2 στην πόλη και λειτουργεί 1 Εσπερινό ΕΠΑΛ και αυτό στην πόλη. Λειτουργούν ακόμη Επαγγελματικές Σχολές (ΕΠΑ.Σ.) του ΟΑΕΔ, 2 Σχολές Επαγγελματικής Κατάρτισης (Σ.Ε.Κ.) και ένα Μουσικό Σχολείο (Γυμνάσιο με Λυκειακές Τάξεις).<ref>[http://gym-mous-rodou.dod.sch.gr/ Μουσικό Σχολείο Ρόδου]</ref>

Η [[ειδική αγωγή]] καλύπτεται πλήρως με ειδικό νηπιαγωγείο, 3 ειδικά δημοτικά σχολεία, το Ειδικό Επαγγελματικό Γυμνάσιο (Τεχνικό Επαγγελματικό Εκπαιδευτήριο Ειδικής Αγωγής) και το Ειδικό Εργαστήριο Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης (Ε.Ε.Ε.Ε.Κ.), όλα στην πόλη της Ρόδου.

Τέλος, στην πόλη λειτουργεί και 1 Σχολείο Δεύτερης Ευκαιρίας (Σ.Δ.Ε.).

== Μουσεία, αρχαιολογικοί χώροι και αξιοθέατα ==
[[Αρχείο:Ρόδος - Παλιά Πόλη.jpg|μικρογραφία|Άποψη της μεσαιωνικής τάφρου, με το Παλάτι να δεσπόζει πίσω από τα τείχη.]]
[[Αρχείο:koilada salakou.jpg|μικρογραφία|Η Κοιλάδα της Σαλάκου.]]
* η [[Μεσαιωνική πόλη της Ρόδου|(Μεσαιωνική) Παλιά Πόλη]] της Ρόδου, μνημείο [[Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς|Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς]].
* το [[Παλάτι του Μεγάλου Μαγίστρου (Ρόδος)|Παλάτι του Μεγάλου Μαγίστρου]] ή Καστέλλο, το οποίο λειτουργεί ως Μουσείο.
* το [[Αρχαιολογικό Μουσείο Ρόδου|Αρχαιολογικό μουσείο]], που στεγάζεται στο κτίριο του μεγάλου Νοσοκομείου των Ιπποτών.<ref>{{Cite web|url=https://rodos-island.gr/sightseeings-rhodes/|title=Αξιοθέατα Ρόδου|website=Rhodes Island}}</ref>
* η Παναγιά του Κάστρου, ναός του 11ου αι. που λειτουργεί ως Βυζαντινό Μουσείο.
* η Δημόσια Κεντρική βιβλιοθήκη του νησιού, στεγάζεται στο κτίριο της Καστελλανίας, ένα από τα ωραιότερα κτίσματα της [[Μεσαιωνική πόλη της Ρόδου|μεσαιωνικής ιστορίας της πόλης της Ρόδου]]. Η βιβλιοθήκη στεγάζει μεταξύ άλλων, την προσωπική βιβλιοθήκη του Ρόδιου πολιτικού, [[Ιωάννης Ζίγδης|Ιωάννη Ζίγδη]], 55.000 τόμων.<ref>[https://rhodeslibrary.gr/thelibrary/ Η βιβλιοθήκη]</ref>
* τα ερείπια της Παναγίας του Μπούργκου.
* τα [[Οχυρώσεις της πόλης της Ρόδου|μεσαιωνικά τείχη]] και η τάφρος γύρω από την Παλιά Πόλη.
* η [[ακρόπολη της Ρόδου]], όπου βρίσκονται το αρχαίο στάδιο και τα ερείπια του ναού του Απόλλωνα.
* το [[Φρούριο Αγίου Νικολάου]], στον λιμένα του Μανδρακίου.
* ο Καθεδρικός Ναός του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου, κατασκευασμένος κατά την Ιταλοκρατία.
* το [[Ενυδρείο Ρόδου|ενυδρείο]], στο βορειότερο σημείο της πόλης της Ρόδου.
* η Ροδιακή Έπαυλη.
* το [[πάρκο Ροδίνι]].
* η [[ακρόπολη της Λίνδου]] και ολόκληρος ο παραδοσιακός οικισμός της [[Λίνδος|Λίνδου]].
* η ακρόπολη της αρχαίας Ιαλυσού, στο λόφο του Φιλέρημου. Περιοχή ιδιαίτερου φυσικού κάλλους, όπου βρίσκεται το Μοναστήρι της Παναγίας της Φιλερήμου, ο κλιμακωτός δρόμος του Γολγοθά, η υπόγεια βυζαντινή εκκλησία του Αγίου Γεωργίου του Χωστού και άλλα. <ref>[https://www.imr.gr/article/435/iera-monh-panagias-filerhmoy Ιερά Μονή Παναγίας Φιλερήμου]</ref>
* η αρχαία [[Κάμειρος]].
* η [[Κοιλάδα των Πεταλούδων]], στο χωριό Θεολόγος.
* οι [[Επτά Πηγές]].
* οι [[Ιαματικές Πηγές Καλλιθέας]], μνημειακός χώρος διαμορφωμένος κατά την Ιταλοκρατία.
* η [[Μονή Παναγιάς Τσαμπίκας]] - ''η Ψηλή'' στον Αρχάγγελο.
* το παραδοσιακό ξενοδοχειακό συγκρότημα «Έλαφος και Ελαφίνα» στο όρος του Προφήτη Ηλία, ιστορικό διατηρητέο συγκρότημα μνημείων αντιπροσωπευτικό της ιταλικής αρχιτεκτονικής στα Δωδεκάνησα.<ref>{{Cite web |url=http://odysseus.culture.gr/h/2/gh251.jsp?obj_id=1744 |title=Ξενοδοχειακό Συγκρότημα "Έλαφος και Ελαφίνα" |accessdate=2022-06-15 |archive-date=2021-12-08 |archive-url=https://web.archive.org/web/20211208103659/http://odysseus.culture.gr/h/2/gh251.jsp?obj_id=1744 |url-status= }}</ref>
* το Κάστρο της [[Μονόλιθος Ρόδου|Μονολίθου]], βυζαντινό κάστρο που ανακατασκευάστηκε από τους Ιωαννίτες Ιππότες.<ref>{{Cite web |url=http://odysseus.culture.gr/h/3/gh352.jsp?obj_id=19620 |title=Κάστρο Μονολίθου |accessdate=2022-06-15 |archive-date=2020-06-13 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200613195114/http://odysseus.culture.gr/h/3/gh352.jsp?obj_id=19620 |url-status= }}</ref>
* το Κάστρο της [[Κρητηνία]]ς, οχύρωση του 1472.<ref>[https://www.kastra.eu/castlegr.php?kastro=kritinia Κάστρο Κρητηνίας]</ref>
* το «μαρμαρωμένο καράβι» στην Παναγιά τη Σκιαδενή, τοπικός θρύλος για την θαυματουργή εικόνα της μονής Σκιαδίου.<ref>[https://www.rodiaki.gr/article/413927/h-thaymatoyrgh-eikona-ths-panagias-skiadenhs Η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας Σκιαδενής]</ref>
* η [[Ιερά Μονή Θάρρι]] στο χωριό [[Λάερμα Ρόδου|Λαέρμα]], μοναστήρι του 12ου αιώνα που είναι αφιερωμένο στον [[Αρχάγγελος Μιχαήλ|Αρχάγγελο Μιχαήλ]].<ref>[https://www.orthodoxtimes.gr/i-iera-moni-tou-archangelou-michail-tharr/ Η Ιερά Μονή του Αρχάγγελου Μιχαήλ Θαρρίου στη Ρόδο]</ref>
* το [[Πρασονήσι Ρόδου|Πρασονήσι]], στο νοτιότερο άκρο του νησιού, προστατευόμενος [[βιότοπος]] του [[Natura 2000]].<ref>[https://filotis.itia.ntua.gr/biotopes/c/GR4210031/ Πρασονήσι]</ref>
* η [[Αρχαία Κυμισάλα]], αρχαιολογικός χώρος της [[Μυκηναϊκός πολιτισμός|Μυκηναϊκής περιόδου]] έκτασης 10.000 στρεμμάτων.<ref>{{Cite web |url=http://www.eulimene.eu/kymissala.php |title=Ο αρχαίος Δήμος των Κυμισαλέων της Ρόδου |accessdate=2022-06-13 |archive-date=2009-05-03 |archive-url=https://web.archive.org/web/20090503025855/http://www.eulimene.eu/kymissala.php |url-status= }}</ref>

== Φωτογραφίες ==
<gallery heights="250" widths="250">
Rhodos Agios Nikolaos Fortress R06.jpg|Η είσοδος του λιμένα του Μανδρακίου.
Rhodos Evangelismos Church R02.jpg|Ο Καθεδρικός Ναός του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου.
Rhodes old town Greece 6.jpg|Το παλάτι του Μεγάλου Μαγίστρου.
Ρολόι - Παλιά Πόλη.jpg|Ο Πύργος του Ρολογιού στην Παλιά Πόλη.
Rhodes Old Town Fortifications 9.JPG|Άποψη της μεσαιωνικής τάφρου.
Acropolis of Rhodes Temple.JPG|Ο ναός του Απόλλωνα στην ακρόπολη της Ρόδου.
Ixia, Rhodes, Greece.jpg|Ο κόλπος της Ιαλυσού από το Μόντε Σμιθ.
Άποψη πόλης Ρόδου απο το Μόντε Σμιθ.jpg|Άποψη πόλης Ρόδου από το Μόντε Σμιθ.
ΠΑΡΑΛΙΑ ΤΣΑΜΠΙΚΑ 2.JPG|Η παραλία Τσαμπίκα από ψηλά.
Lindos jpg.jpg|Άποψη της γραφικής Λίνδου.
Lindos Rhodes Greece 17.jpg|Ο ναός της Αθηνάς στην ακρόπολη της Λίνδου.
Lindos Rhodes Greece 13.jpg|Ο όρμος του Αγίου Παύλου από ψηλά.
Ιερά Μονή Θάρρι Ρόδου.jpg|Ο ναός της Μονής Θάρρι στο χωριό Λάερμα.
Κρητηνια1.jpg|Άποψη του κάστρου της Κρητηνίας.
Prasonisi rodou.JPG|Το Πρασονήσι στο νοτιότερο σημείο της Ρόδου.
</gallery>

== Ροδίτικη παράδοση ==
=== Ποτά ===
* [[Κοριαντολίνο]]
* [[Σούμα]]

=== Φαγητά ===
[[Αρχείο:Pitaroudia.jpg|μικρογραφία|δεξιά|Πιάτο με πιταρούδια.]]
* [[Πιταρούδια]]
* Μίλλα και Τσιρίγγια
* Πουγγιά
* Λακάνη
* Κατσικάκι Καπαμάς
* Λόππια με κατσίκα
* Μακαρούνια, Μάτσι και [[Κουλουρία]] (χειροποίητα ζυμαρικά)
* Τσουβράς
* Σύβραση
* Γιαπράκια και Γιαπράκια με πιργιούρι
* Κεφαλόποδα της Λαμπρής
* Γιαχνί
* Λαδόπιτα
* Ταχινόπιτα
* Σύνορο (παραδοσιακό τυρί)
* Αβρανιές / Αγρωνιές
* Μανίτες και Λάουρκια

=== Γλυκά ===
[[Αρχείο:Μελεκούνι.jpg|μικρογραφία|δεξιά|Μελεκούνια κομμένα σε σχήμα ��όμβου.]]
* [[Μελεκούνι]]
* [[Φανουρόπιτα]]
* [[Μαχαλεπί]]
* Τακάκια
* Εσχαρίτης
* Αμυγδαλωτά άσπρα
* Κατημέρια
* Μοσχοπούγκια χωρίς φύλλο
* Μαντινάδες
* Πελιές από καΐσι

=== Ροφήματα ===
* Αλεσφακιά

=== Εμπειρική ιατρική ===
* [[Φασκομηλόλαδο]] / Αλεσφακόλαδο

== Αθλητισμός ==
Στη Ρόδο δραστηριοποιούνται οι [[Γ.Σ. Διαγόρας Ρόδου]], [[Α.Σ. Ρόδος]], [[Γ.Α.Σ. Ιάλυσος]], [[Δωδεκανησιακός Αθλητικός Ναυτικός Σύλλογος Δωριεύς|ΔΑΝΣ Δωριεύς]], [[Α.Ο. Κολοσσός Ρόδου]], και άλλα λιγότερο δημοφιλή σωματεία.

Μεγάλες αθλητικές διοργανώσεις:
* Ποδηλασία: στη Ρόδο διοργανώνεται ο Ποδηλατικός Γύρος Ρόδου, που αποτελεί αγώνα που ανήκει στο Ευρωπαϊκό καλεντάρι της Παγκόσμιας Ένωσης Ποδηλασίας.
* Τένις: διοργανώθηκε το [[:en:Ixian Grand Aegean Tennis Cup|Ixian Grand Aegean Tennis Cup]] το [[:en:2009 Aegean Tennis Cup|2009]] και το [[:en:2010 Ixian Grand Aegean Tennis Cup|2010]] αντίστοιχα.
* Το 2007 η Ρόδος φιλοξένησε τη διοργάνωση ''Island Games'', μια διοργάνωση διαφόρων αθλημάτων, που συμμετέχουν νησιά από όλον τον πλανήτη.

== Σημαντικά Γεγονότα ==
[[Αρχείο:Rhodes 2008 fire.jpg|μικρογραφία|Η μεγάλη πυρκαγιά του Ιουλίου 2008, από το χωριό Άγιος Ισίδωρος.]]

Τον [[Ιούλιος|Ιούλιο]] του [[2008]] ξέσπασε στο νησί μεγάλη [[πυρκαγιά]] με σημείο έναρξης το χωριό [[Άγιος Ισίδωρος Ρόδου|Άγιος Ισίδωρος]]. Ως αιτία της πυρκαγιάς αναφέρθηκε η προσπάθεια κατοίκου του χωριού να κάψει ξερά χόρτα και κλαδιά στο χωράφι του με [[θερμοκρασία]] περιβάλλοντος 36 βαθμούς Κελσίου και ένταση ανέμων 6 Μποφόρ.

Η φωτιά επεκτάθηκε γρήγορα και στις έξι ημέρες διάρκειάς της έκαψε συνολικά 120.000 [[στρέμμα]]τα [[πεύκο|πευκοδάσους]] και καλλιεργειών. Στα σημεία ακμής της επιχείρησαν από αέρος 2 ελικόπτερα και 9 πυροσβεστικά αεροσκάφη. Στις χερσαίες επιχειρήσεις συμμετείχαν πυροσβεστικά οχήματα της [[Πυροσβεστική]]ς, μικρά οχήματα του τοπικού οργανισμού δασοπυρόσβεσης και ομάδες εθελοντών. Αν και, στην αρχή απαγορεύτηκε από τον Δήμο Νότιας Ρόδου η χρήση αντί-πυρ, οι κάτοικοι του Αγίου Ισιδώρου χρησιμοποίησαν αυτή την τεχνική με επιτυχία, 10 χλμ. έξω από το χωριό τους αποτρέποντας τη φωτιά να πλησιάσει στο χωριό.

Αντίστοιχα γεγονότα σημειώθηκαν το καλοκαίρι του 2023, όταν σύμφωνα με εκτιμήσεις κάηκαν πάνω από 206.000 στρέμματα γης κατά τις πολυήμερες και με πολλές, απομακρυνσμένες μεταξύ τους εστίες πυρκαγιών που σημειώθηκαν στο νησί. <ref>{{Cite web|url=https://www.rodiaki.gr/article/498382/sta-206-610-ta-stremmata-poy-ekapse-h-fwtia-sth-rodo|title=Στα 206.610 τα στρέμματα που έκαψε η φωτιά στη Ρόδο|ημερομηνία=2024-03-04|website=www.rodiaki.gr|language=el|accessdate=2024-03-03}}</ref>

Η Ρόδος, όπως όλη η γύρω περιοχή της λεκάνης της Μεσογείου πλήττεται κατά καιρούς από σεισμούς μεσαίας και μεγάλης έντασης. Το πρωινό της 15ης Ιουλίου και περίπου στις 06:45, ο εγκέλαδος χτυπάει βίαια το νησί με 6,4 [[Κλίμακα Ρίχτερ|Ρίχτερ]], δεν υπήρξαν σημαντικές ζημιές. Το επίκεντρο ήταν στην θαλάσσια περιοχή ανοικτά της Λίνδου.

== Πρόσωπα ==
[[Αρχείο:Diagoras of Rodes.jpg|μικρογραφία|Ο Δαμάγητος και ο Ακουσίλαος περιφέρουν στους ώμους τους τον πατέρα τους, Διαγόρα.]]
[[Αρχείο:RODIOS-1.JPG|μικρογραφία|Πορτραίτο του Παναγιώτη Ρόδιου.]]

=== Αρχαιότητα ===
* [[Πείσανδρος ο Ρόδιος|Πείσανδρος]] (7ος αι. π.Χ.), επικός ποιητής από την Κάμιρο που συνέγραψε το έργο ''«Ηράκλεια»''.
* [[Κλεόβουλος]] (6ος αι. π.Χ.), τύραννος της Λίνδου και ένας από τους επτά σοφούς.
* [[Κλεοβουλίνη]] (6ος αι. π.Χ.), κόρη του Κλεόβουλου, ποιήτρια και δημιουργός αινιγμάτων.
* [[Τιμοκρέων]] (5ος αι. π.Χ.), λυρικός ποιητής και αθλητής του πεντάθλου.
* [[Διαγόρας ο Ρόδιος|Διαγόρας]], ολυμπιονίκης στην Πυγμή την 79η Ολυμπιάδα (464 π.Χ.)
* [[Δαμάγητος ο Ρόδιος|Δαμάγητος]], γιος του Διαγόρα και ολυμπιονίκης στο Παγκράτιο την 82η και την 83η Ολυμπιάδα (452 και 448 π.Χ.)
* [[Ακουσίλαος ο Ρόδιος|Ακουσίλαος]], γιος του Διαγόρα και ολυμπιονίκης στην Πυγμή την 83η Ολυμπιάδα (448 π.Χ.)
* [[Δωριεύς ο Ρόδιος|Δωριέας]], γιος του Διαγόρα και ολυμπιονίκης στο Παγκράτιο τρεις συνεχόμενες φορές - 87η, 88η και 89η Ολυμπιάδα (432, 428 και 424 π.Χ.)
* [[Ευκλής ο Ρόδιος|Ευκλής]], εγγονός του Διαγόρα και ολυμπιονίκης στην Πυγμή την 94η Ολυμπιάδα (404 π.Χ.)
* [[Πεισίρροδος ο Θούριος|Πεισίρροδος]], εγγονός του Διαγόρα και ολυμπιονίκης στην Πυγμή παίδων την 94η Ολυμπιάδα (404 π.Χ.)
* [[Καλλιπάτειρα]], κόρη του Διαγόρα και η πρώτη γυναίκα της αρχαιότητας που μπήκε μέσα σε αθλητικό χώρο και παρακολούθησε τους αρχαίους Ολυμπιακούς Αγώνες.
* [[Μέντωρ ο Ρόδιος|Μέντωρ]] και [[Μέμνων ο Ρόδιος|Μέμνων]] (4ος αι. π.Χ.), στρατηγοί της Περσικής αυτοκρατορίας.
* [[Δεινοκράτης]] (4ος αι. π.Χ.), πολεοδόμος και αρχιτέκτονας του μεγάλου Αλεξάνδρου.<ref group="σημ." name="Δεινοκράτης"/>
* [[Χάρης ο Λίνδιος]] (3ος αι. π.Χ.), γλύπτης και δημιουργός του Κολοσσού της Ρόδου.
* [[Απολλώνιος ο Ρόδιος]] (295 - 215 π.Χ.), επικός ποιητής που συνέγραψε το έργο ''«Αργοναυτικά»''.
* [[Κλειτόστρατος ο Ρόδιος|Κλειτόστρατος]], ολυμπιονίκης στην Πάλη την 147η Ολυμπιάδα (192 π.Χ.)
* [[Αγησίστρατος ο Ρόδιος|Αγησίστρατος]] ο Λίνδιος, ολυμπιονίκης στην Πάλη Παίδων την 152η Ολυμπιάδα (172 π.Χ.)
* [[Λεωνίδας ο Ρόδιος|Λεωνίδας]] (2ος αι. π.Χ.), διάσημος ολυμπιονίκης δρομέας· ο πιο πολυνίκης αθλητής στην ιστορία των αρχαίων Ολυμπιακών αγώνων.
* [[Αριστομένης ο Ρόδιος|Αριστομένης]], ολυμπιονίκης στην Πάλη και το Παγκράτιο την 156η Ολυμπιάδα (156 π.Χ.)
* [[Ίππαρχος ο Ρόδιος|Ίππαρχος]] (190 - 120 π.Χ.), αστρονόμος, γεωγράφος, χαρτογράφος και μαθηματικός που έδρασε στη Ρόδο.
* [[Παναίτιος]] (185 - 109 π.Χ.), φιλόσοφος και σχόλαρχος των Στωικών.
* [[Ποσειδώνιος ο Ρόδιος|Ποσειδώνιος]] (περ. 135 – 51 π.Χ.), πολυμαθής Στωικός φιλόσοφος, αστρονόμος, γεωγράφος, πολιτικός και ιστορικός που έδρασε στη Ρόδο.
* [[Απολλώνιος ο Μαλακός]] και [[Απολλώνιος ο Μόλων]] (2ος - 1ος αι. π.Χ.), ρήτορες που έδρασαν στη Ρόδο.
* [[Αγήσανδρος ο Ρόδιος|Αγήσανδρος]], [[Αγήσανδρος ο Ρόδιος|Αθηνόδωρος]] και [[Αγήσανδρος ο Ρόδιος|Πολύδωρος]] (1ος αι. π.Χ.), οι γλύπτες που φιλοτέχνησαν το σύμπλεγμα του Λαοκόοντα.
* [[Ανδρόνικος ο Ρόδιος|Ανδρόνικος]] (1ος αι. π.Χ.), φιλόσοφος που έδρασε στην Αθήνα και έγινε σχόλαρχος των Περιπατητικών.
* [[Γέμινος ο Ρόδιος|Γέμινος]] (1ος αι. π.Χ.), φιλόσοφος, αστρονόμος, μαθηματικός, μετεωρολόγος και γεωγράφος.

=== Τουρκοκρατία ===
* [[Ιωαννίκιος Β΄]], οικουμενικός πατριάρχης Κωνσταντινούπολης.

=== Ελληνική επανάσταση ===
* Γεώργιος Ρόδιος, αγωνιστής του 1821.
* Παναγιώτης Σπανός, αγωνιστής του 1821.
* Αθανάσιος Ανθού, αγωνιστής του 1821.
* [[Παναγιώτης Ρόδιος]], συγγραφέας, πολιτικός, αγωνιστής του 1821.
* Αναστάσιος Ρόδιος, μέλος της Φιλικής Εταιρίας.
* Βασίλειος Βενετοκλής, μέλος της Φιλικής Εταιρίας.

=== Βαλκανικοί πόλεμοι ===
* Ιωάννης Καζούλης, μέγας ευεργέτης και πατριώτης, πρόσφερε οικονομική ενίσχυση στους πολέμους 1912-13 και κατετάγη ως έφεδρος αξιωματικός στον Ελληνικό στρατό.

=== Μεσοπόλεμος ===
* Αλ Μπόουλι (Albert Alick Bowlly, 7 Ιανουαρίου 1898 – 17 Απριλίου 1941), ροδίτικης καταγωγής Νότιο-Αφρικανός τραγουδιστής, τραγουδοποιός και συνθέτης που «έλαμψε» διεθνώς τη δεκαετία του 1930.

=== Β΄ παγκόσμιος πόλεμο�� ===
* Γιώργος Κωσταρίδης, κατάσκοπος.
* Μιχάλης Βρούχος, κατάσκοπος.

=== Σύγχρονα πρόσωπα ===
* [[Νίκος Γκάλης]], η σημαντικότερη μορφή στην Ελληνική καλαθοσφαίριση έχει καταγωγή από το χωριό Άγιος Ισίδωρος.
* [[Βασίλης Καζούλης]], τραγουδιστής της ροκ μουσικής, τον ανέδειξε ο Σταμάτης Σπανουδάκης και ο Διονύσης Σαββόπουλος.
* [[Νίκη Ξάνθου]], πρώην αθλήτρια στο άλμα εις μήκος με σημαντικές διακρίσεις.
* Μάγος Σταμάτιος, πρώην κάτοχος πανελληνίου ρεκόρ στα 60 μ. μετ' εμποδίων με χρόνο 7 λεπτών και 77 δευτερολέπτων.
* [[Γιώργος Σκαρτάδος]], παλαίμαχος ποδοσφαιριστής.
* Γιάννης Κλαδάκης, τραγουδιστής και οργανοπαίχτης παραδοσιακής μουσικής της Ρόδου και της Δωδεκανήσου.
* [[Ρούλα Κορομηλά]], παρουσιάστρια με καταγωγή από την Κρεμαστή Ρόδου και από την Χάλκη Δωδεκανήσου.
* [[Κωνσταντίνα Μιχαήλ]], ηθοποιός.
* [[Μίνα Ορφανού]], ηθοποιός.
* [[Τριαντάφυλλος (τραγουδιστής)|Τριαντάφυλλος]] (Τριαντάφυλλος Χατζηνικολάου), τραγουδιστής.
* [[Βαλάντης (τραγουδιστής)|Βαλάντης]] (Χρυσοβαλάντης Αυγενικός), τραγουδιστής.
* [[Νίνο (τραγουδιστής)|Νίνο]] (Στέφανος Σακελάριος Ξυπολιτάς), τραγουδιστής.
* [[Γιώργος Γιαννιάς (τραγουδιστής)|Γιώργος Γιαννιάς]], τραγουδιστής.
* Γιώργος Δασκαλάκης, τραγουδιστής.
* [[Κωνσταντίνα Σπυροπούλου]], παρουσιάστρια, μοντέλο με διάκριση το 2007 ''Miss Europe face''.
* [[Γιώργος Χρυσοστόμου]], ηθοποιός που έλαβε το Βραβείο Χορν (2014), με καταγωγή από το χωριό Σάλακος.
* [[Μιρέλα Πάχου]], τραγουδίστρια.
* Τάνια Μπρεάζου, τραγουδίστρια.
* [[Τζων Κυριάκου|Τζον Κυριάκου]], ροδίτικης καταγωγής Ελληνοαμερικανός πράκτορας της CIA με 12 τιμητικές διακρίσεις.
* [[Ιωάννης Ζίγδης]], πολιτικός.
* [[Σταύρος Πήλιος]], ποδοσφαιριστής.
* [[Παντελής Χατζηδιάκος]], ποδοσφαιριστής.

== Η Ρόδος στη λαϊκή κουλτούρα ==

=== Παροιμιώδης έκφραση ===
Η παροιμιώδης φράση [[Ιδού η Ρόδος, ιδού και το πήδημα|''Ιδού η Ρόδος, ιδού και το πήδημα'']] ([[Λατινική γλώσσα|λατινικά]]: ''Hic Rhodus, hic salta,'' [[Αρχαία ελληνική γλώσσα|αρχαία ελληνικά]]:Αὐτοῦ γὰρ καὶ Ῥόδος καὶ πήδημα) προήλθε από έναν από τον [[Μύθοι του Αισώπου|αισώπειο μύθο]] ''Ἀνὴρ κομπαστής''.<ref>{{Cite journal|url=https://www.crisiscritique.org/past|title=The Right to Implication|last=Haas|first=Andrew|date=13 December 2023|journal=Crisis and Critique}}</ref> Χρησιμοποιείται για να καλέσει κάποιον να αποδείξει απευθείας τους ισχυρισμούς του.

=== Λογοτεχνία ===

* Στο νησί της Ρόδου εξελίσσεται η υπόθεση του [[Αστυνομική λογοτεχνία|αστυνομικού]] διηγήματος της [[Άγκαθα Κρίστι]] "Triangle at Rhodes" (Τρίγωνο στη Ρόδο) που πρωτοδημοσιεύτηκε στο [[Ηνωμένο Βασίλειο]] το 1936 από τις εκδόσεις Collins Crime Club''.<ref>''[[The Observer]]'', 14 March 1937, p. 6.</ref>'' Το διήγημα, που έχει ως ήρωα τον Βέλγο ντετέκτιβ [[Ηρακλής Πουαρό|Ηρακλή Πουαρό]], έχει κυκλοφορήσει στα [[Ελληνική γλώσσα|ελληνικά]] από τις εκδόσεις Λυχνάρι το 2010 σε συλλογή τεσσάρων διγημάτων με τον γενικό τίτλο [[Φονικό στη Ρόδο|''Φονικό στη Ρόδο'']] σε μετάφραση της Άννας Παπαδημητρίου.<ref>{{Cite web|url=https://biblionet.gr/titleinfo/|title=Φονικό στη Ρόδο|accessdate=2024-03-27}}</ref>

=== Κινηματογράφος ===
{| class="wikitable"
|-
!Έτος
!Τίτλος
!Σκηνοθέτης
|-
|1948
|''Άννα Ροδίτη<ref name=":0">{{Cite web|url=https://www.rodiaki.gr/article/376625/rodos-to-xollygoynt-ths-ellados|title=Ρόδος, το Χόλλυγουντ της Ελλάδος!|last=Λουλουδάκη|first=Ροδούλα|ημερομηνία=2017-10-27|website=Rodiaki.gr|language=el|accessdate=2022-11-26}}</ref>''
|Μιχάλης Γαζιάδης & Γιάννης Φιλίππου
|-
|1954
|''Χαλιμά<ref name=":0" />''
|Φίλιππος Φυλακτός & [[Πέτρος Γιαννακός]]
|-
| rowspan="4" |1960
|''Κρουαζιέρα στη Ρόδο<ref name=":1">{{Cite web|url=https://www.newsbeast.gr/weekend/arthro/6417517/otan-i-rodos-tis-dekaeties-60-kai-70-itan-to-choligoynt-tis-elladas|title=Όταν η Ρόδος τις δεκαετίες ’60 και ’70 ήταν το «Χόλιγουντ της Ελλάδας»|ημερομηνία=2020-08-02|website=Newsbeast|language=el|accessdate=2022-11-26}}</ref>''
|[[Γιάννης Δαλιανίδης]]
|-
|''Λύτρωσέ με, αγάπη μου<ref name=":0" />''
|Πιτ Γιαννόπουλος
|-
|''Τσακιτζής<ref name=":0" />''
|[[Κώστας Ανδρίτσος]]
|-
|''Το χαμίνι<ref name=":0" />''
|Οδυσσέας Κωστελέτος
|-
| rowspan="2" |1961
|''[[Τα Κανόνια του Ναβαρόνε|Τα κανόνια του Ναβαρόνε]]''<ref name=":0" />
|Τζέι Λι Τόμσον
|-
|''Απολύτρωση<ref name=":1" />''
|[[Κώστας Ανδρίτσος]]
|-
| rowspan="3" |1964
|''[[Το δόλωμα]]<ref name=":2">{{Cite web|url=https://parapona-rodou.blogspot.com/2021/08/blog-post_5576.html|title=Ελληνικές ταινίες που γυρίστηκαν στη Ρόδο|website=Ελληνικές ταινίες που γυρίστηκαν στη Ρόδο|accessdate=2022-11-26}}</ref>''
|[[Αλέκος Σακελλάριος]]
|-
|''[[Κορίτσια για φίλημα]]''<ref name=":2" />
|[[Γιάννης Δαλιανίδης]]
|-
|''Ένας μεγάλος έρωτας<ref name=":0" />''
| rowspan="2" |[[Ντίνος Δημόπουλος]]
|-
|1967
|''[[Κάτι κουρασμένα παλικάρια]]<ref name=":2" />''
|-
|1970
|''[[Μια Ελληνίδα στο χαρέμι]]<ref name=":2" />''
|[[Γιάννης Δαλιανίδης]]
|-
|1979
|''[[Απόδραση στην Αθήνα]]<ref name=":0" />''
|[[Τζωρτζ Κοσμάτος|Τζορτζ Κοσμάτος]]
|}

=== Τηλεόραση ===

* Το 1989, προβλήθηκε μια τηλεοπτική προσαργμογή του αστυνομικού διηγήματος της [[Άγκαθα Κρίστι]] "Triangle at Rhodes" (Τρίγωνο στη Ρόδο) ως μέρος της βρετανικής σειράς [[Οι περιπέτειες του Ηρακλή Πουαρό|''Οι περιπέτειες του Ηρακλή Πουαρό'']] με τον [[Ντέιβιντ Σουσέι]] στον ρόλο του [[Ηρακλής Πουαρό|Ηρακλή Πουαρό]]. Η υπόθεση του επεισοδίου εκτυλίσσεται γύρω από τον θάνατο μετά από δηλητηρίαση μιας γυναίκας που συμμετείχε σε ένα ερωτικό τρίγωνο. Μια εκτενής σκηνή είναι γυρισμένη στις [[Ιαματικές Πηγές Καλλιθέας]].<ref>{{Cite web|url=https://kallitheasprings.com/the-seventh-art-in-the-springs/|title=Seventh Art in Kallithea|language=en-US|accessdate=2024-03-27}}</ref>

== Σημειώσεις ==
Λεπτομερείς ναυτιλιακές πληροφορίες για τη νήσο Ρόδο παρέχει ο 4ος τόμος του ελληνικού πλοηγού και ιδιαίτερα ο [[χάρτης ελληνικής έκδοσης]]: '''ΧΕΕ-453''' που καλύπτει και τη νήσο [[Χάλκη Δωδεκανήσου]], αλλά και ο χάρτης '''ΧΕΕ-452''' που καλύπτει όλο τον θαλάσσιο χώρο μέχρι [[Καστελλόριζο]] και τις έναντι ακτές της [[Μικρά Ασία|Μικράς Ασίας]].

== Υποσημειώσεις ==
{{παραπομπές|group="σημ."|refs=
<ref name="μέγεθος">Μετά την [[Κρήτη]], την [[Εύβοια]] και τη [[Λέσβος|Λέσβο]].</ref>
<ref name="πληθυσμός">Μετά μετά την [[Κρήτη]] και την [[Εύβοια]].</ref>
<ref name="αφίξεις">Μετά τους αερολιμένες Αθηνών, Θεσσαλονίκης και Ηρακλείου.</ref>
<ref name="θάλασσαΡόδου">Έτσι ονομάζει η [[Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία]] το κομμάτι της [[Ανατολική Μεσόγειος|Ανατολικής Μεσογείου]] στην περιοχή της Ρόδου.</ref>
<ref name="ρόδο">Η ταυτοποίηση του ''ρόδου'' δεν είναι απλή υπόθεση. Στην εποχή μας, η λέξη ''ρόδο'' παραπέμπει στο [[Τριανταφυλλιά|τριαντάφυλλο]]. Ωστόσο, οι ειδικοί αποφαίνονται πως η τριανταφυλλιά δεν είναι γηγενές φυτό στη Ρόδο και πως η καλλιέργειά της ξεκίνησε μετά τον Μεσαίωνα· οπότε είναι αδύνατο το αρχαίο ''ρόδο'' να είναι το τριαντάφυλλο. Εξετάζοντας το ''ρόδο'', όπως απεικονίζεται στα αρχαία ροδιακά νομίσματα, κάποιοι αναγνώρισαν ένα είδος [[ιβίσκος|ιβίσκου]], το οποίο είναι γηγενές στη Ρόδο. Οπότε, μια άποψη είναι πως ο ιβίσκος είναι το εμβληματικό ''ρόδο'' των αρχαίων Ροδίων. Κάποιοι άλλοι πάλι, σχετίζουν το ''ρόδο'' με τη [[ροδιά]] και πιστεύουν ότι από αυτήν πήρε το όνομά του και το νησί.</ref>
<ref name="γιοιΔία">Τα ονόματά τους: Σπαρταίος, Κρόνιος και Κύτος.</ref>
<ref name="Ρόδος">Ο Ψευδο-Απολλόδωρος αναφέρει μια άλλη εκδοχή: ο Ποσειδώνας και η [[Αμφιτρίτη]] απέκτησαν έναν γιο, τον [[Τρίτωνας|Τρίτωνα]] και μια κόρη τη ''Ρόδη'', η οποία παντρεύτηκε τον Ήλιο. ''(Ψευδο-Απολλόδωρος, Βιβλιοθήκη - Βιβλίο Α΄, {{ws|[[s:Βιβλιοθήκη/Α#vΑ 4,5|§ 4,5]]}})''</ref>
<ref name="Αθηνά">Την ίδια πληροφορία είχε δώσει ο Ήλιος και στους κατοίκους της Αττικής. Ο βασιλιάς των Αθηναίων, [[Κέκροπας]], έκανε θυσία στη θεά με τη χρήση φωτιάς, αλλά οι Ηλιάδες είχαν ήδη κάνει πρώτοι τη δική τους θυσία.</ref>
<ref name="ΑλθαιμένηςΔιόδωρος">Η αφήγηση του Διόδωρου του Σικελού για τον ίδιο μύθο έχει ως εξής: Ο [[Αλθαιμένης]], ο γιος του ηγεμόνα της Κρήτης, [[Κατρέας|Κατρέα]], έλαβε χρησμό πως θα σκότωνε τον πατέρα του. Προσπαθώντας να αποφύγει αυτή τη μοίρα, εξέπλευσε εκούσια μαζί με άλλους από την Κρήτη και κατέπλευσε στην περιοχή της [[Κάμειρος|Καμείρου]]. Εκεί έχτισε το ιερό του Ατταβυρίου Διός και έγινε αποδεκτός από τους ντόπιους. Όμως, ο Κατρέας μην έχοντας άλλους γιους, αποφάσισε να ξαναπάρει τον γιο του στην Κρήτη. Φτάνοντας νύχτα στη Ρόδο, ο Κατρέας με τους συντρόφους του συνεπλάκησαν με τους ντόπιους. Ο Αλθαιμένης σπεύδοντας να τους βοηθήσει, σκότωσε, εν αγνοία του, τον πατέρα του. Όταν τελικά κατάλαβε τι έγινε, απομονώθηκε από τον κόσμο και πέθανε από τη θλίψη του. Οι Ρόδιοι αφού έλαβαν χρησμό άρχισαν να τιμούν τον Αλθαιμένη ως ήρωα. ''(Διόδωρος ο Σικελός, Βιβλιοθήκη Ιστορική - Βιβλίο Ε΄, {{ws|[[s:Ιστορική Βιβλιοθήκη/Ε|§ 55]]}})''</ref>
<ref name="εξάπολη">Αποκαλείτο Δωρική Πεντάπολη μετά την αποβολή της Αλικαρνασσού από το κοινό.</ref>
<ref name="Ρόδη">Ο Στράβωνας αναφέρει ρητά πως οι Ρόδιοι έχτισαν την πόλη, που αργότερα κατέλαβαν οι Μασσαλοί.</ref>
<ref name="Παρθενόπη">Υπάρχουν παραδόσεις που αναφέρουν άλλους Έλληνες ως ιδρυτές της πόλης αυτής.</ref>
<ref name="Σύβαρη">Και ο Στράβωνας αναφέρει πως ''«κάποιοι Ρόδιοι κατοίκησαν κοντά στη Σύβαρη»''. ''(Στράβων, Γεωγραφικά - Βιβλίο ΙΔ΄, {{ws|[[s:Γεωγραφικά/ΙΔ|§ 2.10]]}})''</ref>
<ref name="φόρος">Τα μέλη της συμμαχίας χωρίζονταν σε «φορολογικές περιφέρειες» και πλήρωναν τον αντίστοιχο φόρο. Αρχικά, η Ιαλυσός, η Κάμιρος και η Λίνδος πλήρωναν τον ''«Καρικὸ φόρο»'', όμως από το 438 π.Χ. ο φόρος αυτός καταργήθηκε και όλες οι πόλεις της περιφέρειας πλήρωναν τον ''«Ἰωνικὸ φόρο»''.</ref>
<ref name="Έρατος">Σύμφωνα με την παράδοση, οι Ερατίδες κατάγονταν από τον τον βασιλιά του [[Άργος|Άργους]] ''Έρατο''.</ref>
<ref name="όμηροι">Περίπου το 302 π.Χ., ο Πρεπέλαος, ένας στρατηγός του Λυσίμαχου, αφού κατέλαβε την Έφεσο, βρήκε αυτούς τους ομήρους και τους επέστρεψε στη Ρόδο. ''(Διόδωρος ο Σικελός, Βιβλιοθήκη Ιστορική - Βιβλίο Κ΄, {{ws|[[s:Ιστορική Βιβλιοθήκη/Κ|§ 107]]}})''</ref>
<ref name="Καύνος">Αρκετές δεκαετίες αργότερα, ο Ρωμαίος δι��τάτορας [[Λεύκιος Κορνήλιος Σύλλας]] έθεσε ξανά την Καύνο υπό τον έλεγχο των Ροδίων σε αναγνώριση των υπηρεσιών που προσέφεραν στον [[Α΄ Μιθριδατικός Πόλεμος|Α΄ Μιθριδατικό Πόλεμο]]. ''(Παπαχριστοδούλου, Χριστόδουλος (1994). Ιστορία της Ρόδου: Από τους προϊστορικούς χρόνους έως την ενσωμάτωση της Δωδεκανήσου (1948) (2 έκδοση). Αθήνα: Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών Δωδεκανήσου (Σειρά αυτοτελών εκδόσεων αρ. 1, σελ. 131)''</ref>
<ref name="δώρα">Για τον κατευνασμό των Ρωμαίων, οι Ρόδιοι τους προσέφεραν δώρα τεράστιας οικονομικής αξίας: αρχικά έναν στέφανο αξίας 10.000 χρυσών [[στατήρας|στατήρων]].</ref>
<ref name="επαρχίαΝήσων">Την εποχή του αυτοκράτορα [[Ιουστινιανός Α´|Ιουστινιανού]] η ''επαρχία των Νήσων'' περιλαμβάνει τις κάτωθι πόλεις: Ρόδος, [[Κως]], [[Χίος]], [[Μυτιλήνη]], [[Μήθυμνα Λέσβου|Μήθυμνα]], Πέτελος, [[Τένεδος]], Προσελήνη, [[Άνδρος]], [[Τήνος]], [[Νάξος (πόλη)|Νάξος]], [[Πάρος]], [[Σίφνος]], [[Μήλος]], [[Ίος]], [[Σαντορίνη|Θήρα]], [[Αμοργός]], [[Αστυπάλαια]]. Η Ρόδος ήταν η πρωτεύουσα της επαρχίας και ο διοικητής είχε τον τίτλο ''ηγεμών''.</ref>
<ref name="Βλεμμύδης">Ο [[Νικηφόρος Βλεμμύδης]] λέει πως η εξουσία του Λεόντα προέρχεται από πατρική κληρονομιά.</ref>
<ref name="νομίσματαΛέοντα">Τα νομίσματα αυτής της περιόδου επιβεβαιώνουν το γεγονός αυτό: στην πρόσθια όψη φέρουν την επιγραφή ''ΚΑΙΣΑΡ Ο ΓΑΒΑΛΑΣ'' και στην οπίσθια την επιγραφή ''Ο ΔΟΥΛΟΣ ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΕΩΣ''.</ref>
<ref name="νομίσματαΙωάννη">Τα νομίσματα της περιόδου του Ιωάννη Γαβαλά φέρουν στην πρόσθια όψη την επιγραφή ''ΩΙ Ο ΓΑΒΑΛΑΣ'' (ΩΙ=Ιωάννης) και στην οπίσθια την επιγραφή ''Ο ΑΥΘΕΝΤΗΣ ΤΗΣ ΡΟΔΟΥ''.</ref>
<ref name="γαμβρός">Το ενδεχόμενο αυτό προκύπτει από μια επιστολή του 13ου αιώνα που αναφέρει: ''«... σεβαστέ μέγα δούκα και περιπόθητε γαμβρέ του κραταιού και αγίου βασιλέως και μέγα εξουσιαστά της θεοφρουρήτου νήσου Ρόδου και των Κυκλάδων νήσων, ...»''. Η επιστολή δε φέρει ονόματα, όμως θεωρείται πως αναφέρεται στον Ιωάννη Γαβαλά.</ref>
<ref name="χρον1309">Η χρονολόγηση των γεγονότων της κατάληψης της Ρόδου από τους Ιωαννίτες έχει προβληματίσει πολύ τους ιστορικούς. Στο σημείο της παράδοσης/κατάληψης της πόλης ειδικότερα, ενώ η 15 Αυγούστου θεωρείται βάσιμη ημερομηνία λόγω της θρησκευτικής σημασίας της, η εξακρίβωση του ακριβούς έτους είναι πιο δύσκολη. Το έτος 1309 είναι το πιο ευρέως αποδεκτό από τους σύγχρονους ιστορικούς, με μερίδα ιστορικών να υποστηρίζουν εναλλακτικές προτάσεις για τα έτη 1308 και 1310.</ref>
<ref name="Καινούρια πόρτα">Λέγεται πως ο Σουλεϊμάν μπήκε στην πόλη από την πύλη του Αγίου Αθανασίου και διέταξε αυτή η είσοδος να σφραγιστεί. Η πύλη παρέμεινε κλειστή έως το 1922, όταν ξανανοίχτηκε από τους Ιταλούς. Έτσι οι Ροδίτες της απέδωσαν το όνομα ''«Καινούρια Πόρτα»''.</ref>
<ref name="μαράσια">Πάνω Μαράσια: Άη Γιάννης, Άγιοι Ανάργυροι. Κάτω Μαράσια: Αγία Αναστασία, Μητρόπολη, Άη Γιώργης (Άνω), Άη Νικόλας, Άη Γιώργης ο Κάτω ή Καμένος. Μετά το 1600 δημιουργείται το ''«Νέο Μαράσι»'' ή ''«Νιοχώρι»'', σε μια περιοχή που αρχικά βρίσκονταν μόνο μερικές προξενικές οικίες.</ref>
<ref name="Τούρκικα">Τούρκικοι συνοικισμοί: Καναμάτ, Ζιμπουλί (Ροδίνι), Οσγούρ (τα Σγουρού), Σαντουρλί, Κανδηλί, Μίξη (Ιξιά), Μάντρα Μπαγαζί, Τσαΐρι.</ref>
<ref name="Δεινοκράτης">Ήταν ο εμπνευστής του τύπου ''«Καννάβου»'', που αποτέλεσε αργότερα το πρότυπο για τη δημιουργία πολλών νέων πόλεων.</ref>
}}

== Παραπομπές ==
<references />

== Αρχαίες Πηγές ==
* {{cite wikisource|author=Αθήναιος|title=Δειπνοσοφισταί|wslink=Δειπνοσοφισταί (Σύνοψις)/η|wslanguage=el|ref=Αθήναιος Η΄}}
* {{cite wikisource|author=Αθήναιος|title=Δειπνοσοφισταί|wslink=Δειπνοσοφισταί (Σύνοψις)/ς|wslanguage=el|ref=Αθήναιος Στ΄}}
* {{cite web|author=Γάιος Ιούλιος Υγίνος|title=Θρύλοι - Μνηστήρες της Ωραίας Ελένης|url=https://www.theoi.com/Text/HyginusFabulae2.html|ref=Υγίνος B΄}}
* {{cite wikisource|author=Διόδωρος ο Σικελός|title=Βιβλιοθήκη Ιστορική - Βιβλίο Ε΄|wslink=Ιστορική Βιβλιοθήκη/Ε|wslanguage=el|ref=Διόδωρος Ε΄|author-link=Διόδωρος ο Σικελός}}
* {{cite wikisource|author=Διόδωρος ο Σικελός|title=Βιβλιοθήκη Ιστορική - Βιβλίο ΙΑ΄|wslink=Ιστορική Βιβλιοθήκη/ΙΑ|wslanguage=el|ref=Διόδωρος ΙΑ΄}}
* {{cite wikisource|author=Διόδωρος ο Σικελός|title=Βιβλιοθήκη Ιστορική - Βιβλίο ΙΓ΄|wslink=Ιστορική Βιβλιοθήκη/ΙΓ|wslanguage=el|ref=Διόδωρος ΙΓ΄}}
* {{cite wikisource|author=Διόδωρος ο Σικελός|title=Βιβλιοθήκη Ιστορική - Βιβλίο ΙΔ΄|wslink=Ιστορική Βιβλιοθήκη/ΙΔ|wslanguage=el|ref=Διόδωρος ΙΔ΄}}
* {{cite wikisource|author=Διόδωρος ο Σικελός|title=Βιβλιοθήκη Ιστορική - Βιβλίο ΙΕ΄|wslink=Ιστορική Βιβλιοθήκη/ΙΕ|wslanguage=el|ref=Διόδωρος ΙΕ΄}}
* {{cite wikisource|author=Διόδωρος ο Σικελός|title=Βιβλιοθήκη Ιστορική - Βιβλίο ΙΣτ΄|wslink=Ιστορική Βιβλιοθήκη/ΙΣΤ|wslanguage=el|ref=Διόδωρος ΙΣτ΄}}
* {{cite wikisource|author=Διόδωρος ο Σικελός|title=Βιβλιοθήκη Ιστορική - Βιβλίο ΙΖ΄|wslink=Ιστορική Βιβλιοθήκη/ΙΖ|wslanguage=el|ref=Διόδωρος ΙΖ΄}}
* {{cite wikisource|author=Διόδωρος ο Σικελός|title=Βιβλιοθήκη Ιστορική - Βιβλίο ΙΗ΄|wslink=Ιστορική Βιβλιοθήκη/ΙΗ|wslanguage=el|ref=Διόδωρος ΙΗ΄}}
* {{cite wikisource|author=Διόδωρος ο Σικελός|title=Βιβλιοθήκη Ιστορική - Βιβλίο ΙΘ΄|wslink=Ιστορική Βιβλιοθήκη/ΙΘ|wslanguage=el|ref=Διόδωρος ΙΘ΄}}
* {{cite wikisource|author=Διόδωρος ο Σικελός|title=Βιβλιοθήκη Ιστορική - Βιβλίο Κ΄|wslink=Ιστορική Βιβλιοθήκη/Κ|wslanguage=el|ref=Διόδωρος Κ΄}}
* {{cite wikisource|author=Διόδωρος ο Σικελός|title=Βιβλιοθήκη Ιστορική - Βιβλίο ΚΖ΄|wslink=Ιστορική Βιβλιοθήκη/ΚΖ|wslanguage=el|ref=Διόδωρος ΚΖ }}
* {{cite wikisource|author=Διόδωρος ο Σικελός|title=Βιβλιοθήκη Ιστορική - Βιβλίο ΚΗ΄|wslink=Ιστορική Βιβλιοθήκη/ΚΗ|wslanguage=el|ref=Διόδωρος ΚΗ΄}}
* {{cite wikisource|author=Διόδωρος ο Σικελός|title=Βιβλιοθήκη Ιστορική - Βιβλίο ΚΘ΄|wslink=Ιστορική Βιβλιοθήκη/ΚΘ|wslanguage=el|ref=Διόδωρος ΚΘ΄}}
* {{cite wikisource|author=Διόδωρος ο Σικελός|title=Βιβλιοθήκη Ιστορική - Βιβλίο Λ΄|wslink=Ιστορική Βιβλιοθήκη/Λ|wslanguage=el|ref=Διόδωρος Λ΄}}
* {{cite wikisource|author=Διόδωρος ο Σικελός|title=Βιβλιοθήκη Ιστορική - Βιβλίο ΛΑ΄|wslink=Ιστορική Βιβλιοθήκη/ΛΑ|wslanguage=el|ref=Διόδωρος ΛΑ΄}}
* {{cite wikisource|author=Ηρόδοτος|title=Ιστορίαι - (Βιβλίο Β΄) Ευτέρπη|wslink=Ιστορίαι (Ηροδότου)/Ευτέρπη|wslanguage=el|ref=Ηρόδοτος B΄|author-link=Ηρόδοτος}}
* {{cite wikisource|author=Ηρόδοτος|title=Ιστορίαι - (Βιβλίο Ζ΄) Πολύμνια|wslink=Ιστορίαι (Ηροδότου)/Πολύμνια|wslanguage=el|ref=Ηρόδοτος Ζ΄}}
* {{cite wikisource|author=Θουκυδίδης|title=Ιστορίαι - Βιβλίο Γ΄|wslink=Ιστορία του Πελοποννησιακού Πολέμου/Γ|wslanguage=el|ref=Θουκυδίδης Γ΄|author-link=Θουκυδίδης}}
* {{cite wikisource|author=Θουκυδίδης|title=Ιστορίαι - Βιβλίο Στ΄|wslink=Ιστορία του Πελοποννησιακού Πολέμου/ΣΤ|wslanguage=el|ref=Θουκυδίδης Στ΄}}
* {{cite wikisource|author=Θουκυδίδης|title=Ιστορίαι - Βιβλίο Ζ΄|wslink=Ιστορία του Πελοποννησιακού Πολέμου/Ζ|wslanguage=el|ref=Θουκυδίδης Ζ΄}}
* {{cite wikisource|author=Θουκυδίδης|title=Ιστορίαι - Βιβλίο Η΄|wslink=Ιστορία του Πελοποννησιακού Πολέμου/Η|wslanguage=el|ref=Θουκυδίδης Η΄}}
* {{cite wikisource|author=Ξενοφών|title=Ελληνικά - Βιβλίο Α΄|wslink=Ελληνικά (Ξενοφών)/Α%27|wslanguage=el|ref=Ξενοφών Α΄|author-link=Ξενοφών}}
* {{cite wikisource|author=Ξενοφών|title=Ελληνικά - Βιβλίο Γ΄|wslink=Ελληνικά (Ξενοφών)/Γ%27|wslanguage=el|ref=Ξενοφών Γ΄}}
* {{cite wikisource|author=Ξενοφών|title=Ελληνικά - Βιβλίο Δ΄|wslink=Ελληνικά (Ξενοφών)/Δ%27|wslanguage=el|ref=Ξενοφών Δ΄}}
* {{cite wikisource|author=Όμηρος|title=Ιλιάδα - Ραψωδία Β΄|wslink=Ιλιάς/Β|wslanguage=el|ref=Όμηρος Β΄|author-link=Όμηρος}}
* {{cite wikisource|author=Όμηρος|title=Ιλιάδα - Ραψωδία E΄|wslink=Ιλιάς/E|wslanguage=el|ref=Όμηρος E΄}}
* {{cite wikisource|author=Παυσανίας|title=Ελλάδος Περιήγησις - (Βιβλίο Α΄) Αττικά|wslink=Ελλάδος περιήγησις/Αττικά|wslanguage=el|ref=Παυσανίας Α΄|author-link=Παυσανίας}}
* {{cite wikisource|author=Παυσανίας|title=Ελλάδος Περιήγησις - (Βιβλίο Γ΄) Λακωνικά|wslink=Ελλάδος περιήγησις/Λακωνικά|wslanguage=el|ref=Παυσανίας Γ΄}}
* {{cite wikisource|author=Παυσανίας|title=Ελλάδος Περιήγησις - (Βιβλίο Στ΄) Ηλιακών Β΄|wslink=Ελλάδος περιήγησις/Ηλιακών Β|wslanguage=el|ref=Παυσανίας Στ΄ }}
* {{cite wikisource|author=Παυσανίας|title=Ελλάδος Περιήγησις - (Βιβλίο Η΄) Αρκαδικά|wslink=Ελλάδος περιήγησις/Αρκαδικά|wslanguage=el|ref=Παυσανίας Η΄}}
* {{cite wikisource|author=Παυσανίας|title=Ελλάδος Περιήγησις - (Βιβλίο Ι΄) Φωκικά, Λοκρών Οζόλων|wslink=Ελλάδος περιήγησις/Φωκικά, Λοκρών Οζόλων|wslanguage=el|ref=Παυσανίας Ι΄}}
* {{cite wikisource|author=Πίνδαρος|title=Ολυμπιόνικοι - Z΄|wslink=Ολυμπιόνικοι#ΔΙΑΓΟΡΑ ΡΟΔΙΩ ΠΥΚΤΗ|wslanguage=el|ref=Πίνδαρος Z΄|author-link=Πίνδαρος}}
* {{cite web|author=Πολύαινος|title=Στρατηγήματα - Βιβλίο Α΄|url=http://www.attalus.org/translate/polyaenus1A.html|ref=Πολύαινος Α΄}}
* {{cite web|author=Πολύαινος|title=Στρατηγήματα - Βιβλίο Ε΄|url=http://www.attalus.org/translate/polyaenus5B.html|ref=Πολύαινος Ε΄}}
* {{cite wikisource|author=Πολύβιος|title=Ιστορίαι - Βιβλίο Δ΄|wslink=Ιστορίαι/δ%27|wslanguage=el|ref=Πολύβιος Δ΄}}
* {{cite wikisource|author=Πολύβιος|title=Ιστορίαι - Βιβλίο Ε΄|wslink=Ιστορίαι/ε%27|wslanguage=el|ref=Πολύβιος Ε΄}}
* {{cite wikisource|author=Πολύβιος|title=Ιστορίαι - Βιβλίο ΙΑ΄|wslink=Ιστορίαι/ια%27|wslanguage=el|ref=Πολύβιος ΙΑ΄}}
* {{cite wikisource|author=Πολύβιος|title=Ιστορίαι - Βιβλίο ΙΓ΄|wslink=Ιστορίαι/ιγ%27|wslanguage=el|ref=Πολύβιος ΙΓ΄}}
* {{cite wikisource|author=Πολύβιος|title=Ιστορίαι - Βιβλίο ΙΕ΄|wslink=Ιστορίαι/ιε%27|wslanguage=el|ref=Πολύβιος ΙΕ΄}}
* {{cite wikisource|author=Πολύβιος|title=Ιστορίαι - Βιβλίο ΙΣτ΄|wslink=Ιστορίαι/ις%27|wslanguage=el|ref=Πολύβιος ΙΣτ΄}}
* {{cite wikisource|author=Πολύβιος|title=Ιστορίαι - Βιβλίο ΙΗ΄|wslink=Ιστορίαι/ιη%27|wslanguage=el|ref=Πολύβιος ΙΗ΄}}
* {{cite wikisource|author=Πολύβιος|title=Ιστορίαι - Βιβλίο ΚΑ΄|wslink=Ιστορίαι/κα%27|wslanguage=el|ref=Πολύβιος ΚΑ΄}}
* {{cite wikisource|author=Πολύβιος|title=Ιστορίαι - Βιβλίο ΚΒ΄|wslink=Ιστορίαι/κβ%27|wslanguage=el|ref=Πολύβιος ΚΒ΄}}
* {{cite wikisource|author=Πολύβιος|title=Ιστορίαι - Βιβλίο ΚΔ΄|wslink=Ιστορίαι/κδ%27|wslanguage=el|ref=Πολύβιος ΚΔ΄}}
* {{cite wikisource|author=Πολύβιος|title=Ιστορίαι - Βιβλίο ΚΕ΄|wslink=Ιστορίαι/κε%27|wslanguage=el|ref=Πολύβιος ΚΕ΄}}
* {{cite wikisource|author=Πολύβιος|title=Ιστορίαι - Βιβλίο ΚΖ΄|wslink=Ιστορίαι/κζ%27|wslanguage=el|ref=Πολύβιος ΚΖ΄}}
* {{cite wikisource|author=Πολύβιος|title=Ιστορίαι - Βιβλίο ΚΗ΄|wslink=Ιστορίαι/κη%27|wslanguage=el|ref=Πολύβιος ΚΗ΄}}
* {{cite wikisource|author=Πολύβιος|title=Ιστορίαι - Βιβλίο ΚΘ΄|wslink=Ιστορίαι/κθ%27|wslanguage=el|ref=Πολύβιος ΚΘ΄}}
* {{cite wikisource|author=Πολύβιος|title=Ιστορίαι - Βιβλίο Λ΄|wslink=Ιστορίαι/λ%27|wslanguage=el|ref=Πολύβιος Λ΄}}
* {{cite wikisource|author=Πολύβιος|title=Ιστορίαι - Βιβλίο ΛΓ΄|wslink=Ιστορίαι/λγ%27|wslanguage=el|ref=Πολύβιος ΛΓ΄}}
* {{cite wikisource|author=Στράβων|title=Γεωγραφικά - Βιβλίο ΙΔ΄|wslink=Γεωγραφικά/ΙΔ|wslanguage=el|ref=Στράβων ΙΔ΄}}
* {{cite wikisource|author=Ψεύδο-Απολλόδωρος|title=Βιβλιοθήκη - Βιβλίο Γ΄|wslink=Βιβλιοθήκη/Γ|wslanguage=el|ref=Ψεύδο-Απολλόδωρος Γ΄}}
* {{cite wikisource|author=Ψεύδο-Απολλόδωρος|title=Βιβλιοθήκη - Βιβλίο Επιτομή|wslink=Βιβλιοθήκης Επιτομή|wslanguage=el|ref=Ψεύδο-Απολλόδωρος Επιτομή}}

== Σύγχρονη Βιβλιογραφία ==
* {{cite magazine|title=Ρόδος: Το όνομα της Ρόδου|magazine=Γεωτρόπιο|volume=12|issue=Ιουλ. 2000|pages=20-31}}
* {{cite thesis|title=Τα οθωμανικά τεμένη στην παλαιά πόλη της Ρόδου: Σουλτάν Σουλεϊμάν τζαμί, Μουράντ Ρέις τζαμί, Σουλτάν Μουσταφά τζαμί, Μεχμέτ Αγά τζαμί|type=Ph.D.|publisher=Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών - Σχολή Φιλοσοφική - Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας. Τομέας Αρχαιολογίας και Ιστορίας της Τέχνης|url=https://phdtheses.ekt.gr/eadd/handle/10442/25418}}
* {{cite magazine|last=Charami|first=Olga|title=The Basics|chapter=Swim, Skim or Fly?|language=Αγγλικά|magazine=Greece Is|series=Rhodes|edition=1|issue=2017-2018|ref=harv}}
* {{cite magazine|last=Γουναρίδης|first=Πάρις|title=Η τύχη της Ρόδου κατά τον ΙΓ΄ αιώνα|magazine=Σύμμεικτα|volume=15|issue=2002|pages=177-182}}
* {{cite web|last=Drachmann|first=Anders Bjorn|title=Scholia Vetera in Pindari Carmina, Vol. 1 Scholia in Olympionicas|date=1964|url=http://heml.mta.ca/lace/sidebysideview2/10829507|accessdate=31 Δεκεμβρίου 2014|ref=harv|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160309125325/http://heml.mta.ca/lace/sidebysideview2/10829507|archivedate=2016-03-09|url-status=dead}}
* {{cite magazine|last=Ευθυμίου-Χατζηλάκου|first=Μαρία|title=Γαλλική προξενική έκθεση για τη Ρόδο του 1731|publisher=Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών Δωδεκανήσου|magazine=Δωδεκανησιακά Χρονικά|volume=13|issue=1989|pages=269-276}}
* {{cite book|last=Fintz Menascé|first=Esther|title=Gli Ebrei a Rodi. Storia di un’ antica comunità annientata dai nazisti|language=Ιταλικά|edition=2|publisher=Guerini e associati|location=Mailand|year=2000|isbn=88-7802-312-4}}
* {{cite magazine|last=Karakasis|first=Yiannis|title=Days of Wine and Rhodes|language=Αγγλικά|magazine=Greece Is|series=Rhodes|edition=1|issue=2017-2018|ref=harv}}
* {{cite magazine|last=Leonard|first=John|title=History|chapter=Under the Watchful Eye of Helios|language=Αγγλικά|magazine=Greece Is|series=Rhodes|edition=1|issue=2017-2018|ref=harv}}
* {{cite book|last=Μπογιάννος|first=Θεοφάνης|title=ΡΟΔΟγνωσία: Η Αληθινή Ιστορία της Ρόδου|location=Ρόδος|year=2001}}
* {{cite book|last=Μπογιάννος|first=Θεοφάνης|title=Οι Περιηγητές της Ρόδου|location=Ρόδος|year=2014}}
* Παπαδόπουλος Στέφανος, [https://olympias.lib.uoi.gr/jspui/bitstream/123456789/7322/1/949.505%20%CE%A0%CE%91%CE%A0%20%CE%A4.1.pdf Απελευθερωτικοί Αγώνες των Ελλήνων επί Τουρκοκρατίας], Τεύχος Α', (1453-1669), Θεσσαλονίκη 1982. σελ. 38-40 και 52-55.
* {{cite book|last=Παπαχριστοδούλου|first=Χριστόδουλος|title=Ιστορία της Ρόδου: Από τους προϊστορικούς χρόνους έως την ενσωμάτωση της Δωδεκανήσου (1948)|publisher=Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών Δωδεκανήσου (Σειρά αυτοτελών εκδόσεων αρ. 1)|edition=2|location=Αθήνα|year=1994|ref=harv}}
* {{cite magazine|last=Σαββίδης|first=Αλέξης|title=Η Ρόδος και δυναστεία των Γαβαλάδων|magazine=Δελτίον της Ιστορικής και Εθνολογικής Εταιρείας της Ελλάδος|volume=24|pages=358-376}}
* {{cite magazine|last=Tsiros|first=Giorgos|title=At a Crowded Crossroads|language=Αγγλικά|magazine=Greece Is|series=Rhodes|edition=1|issue=2017-2018|ref=harv}}
* {{cite book|last=Τσιρπανλής|first=Ζαχαρίας Ν.|title=Η Ρόδος και οι Nότιες Σποράδες στα χρόνια των Ιωαννιτών Ιπποτών (14ος-16ος αιώνας)|location=Ρόδος|year=1991}}
* Τσιρπανλής Ζαχαρίας, Μελέτες για την ιστορία της Ρόδου στα χρόνια των Ιπποτών, Θεσσαλονίκη 1970.
* Τσιρπανλής Ζαχαρίας, Στη Ρόδο του 16ου-17ου αιώνα. Από τους Ιωαννίτες Ιππότες στους Οθωμανούς Τούρκους, Ρόδος 2002.
* Τσιρπανλής Ζαχαρίας, [https://olympias.lib.uoi.gr/jspui/bitstream/123456789/6225/1/17.%20%ce%97%20%cf%81%cf%8c%ce%b4%ce%bf%cf%82%20%ce%ba%ce%b1%ce%b9%20%ce%b7%20%ce%b9%cf%83%cf%84%ce%bf%cf%81%ce%af%ce%b1%20%cf%84%ce%b7%cf%82%20%28%ce%91%cf%80%cf%8c%20%cf%84%ce%b1%20%ce%b2%cf%85%ce%b6%ce%b1%ce%bd%cf%84%ce%b9%ce%bd%ce%ac%20%cf%87%cf%81%ce%bf%ce%bd%ce%b9%ce%b1%20%cf%89%cf%82%20%cf%84%ce%b7%ce%bd%20%ce%95%ce%bd%cf%83%cf%89%ce%bc%ce%ac%cf%84%cf%89%cf%83%ce%b7%20%ce%bc%ce%b5%20%cf%84%ce%b7%ce%bd%20%ce%95%ce%bb%ce%bb%ce%ac%ce%b4%ce%b1%29.pdf Η ΡΟΔΟΣ ΚΑΙ Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ (Από τα βυζαντινά χρόνια ως την Ενσωμάτωση με την Ελλάδα)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200710062733/https://olympias.lib.uoi.gr/jspui/bitstream/123456789/6225/1/17.%20%ce%97%20%cf%81%cf%8c%ce%b4%ce%bf%cf%82%20%ce%ba%ce%b1%ce%b9%20%ce%b7%20%ce%b9%cf%83%cf%84%ce%bf%cf%81%ce%af%ce%b1%20%cf%84%ce%b7%cf%82%20(%ce%91%cf%80%cf%8c%20%cf%84%ce%b1%20%ce%b2%cf%85%ce%b6%ce%b1%ce%bd%cf%84%ce%b9%ce%bd%ce%ac%20%cf%87%cf%81%ce%bf%ce%bd%ce%b9%ce%b1%20%cf%89%cf%82%20%cf%84%ce%b7%ce%bd%20%ce%95%ce%bd%cf%83%cf%89%ce%bc%ce%ac%cf%84%cf%89%cf%83%ce%b7%20%ce%bc%ce%b5%20%cf%84%ce%b7%ce%bd%20%ce%95%ce%bb%ce%bb%ce%ac%ce%b4%ce%b1).pdf |date=2020-07-10 }}, Επιστημονική Επετηρίδα Πανεπιστημίου Ιωαννίνων. Φιλοσοφική Σχολή. Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας. τόμος 20, Ιωάννινα 1991.

== Εξωτερικοί σύνδεσμοι ==
{{Βικιλεξικό|Ρόδος}}
{{commonscat}}
{{βικιταξίδια}}
* [https://www.rhodes.gr/ Δήμος Ρόδου]
* [https://rhodeslibrary.gr/ Δημόσια κεντρική βιβλιοθήκη Ρόδου]
* [https://www.aegean.gr/ Πανεπιστήμιο Αιγαίου - Τμήματα Ρόδου]
* [http://rhodes.aspete.gr/index.php/el/ Α.Σ.ΠΑΙ.Τ.Ε. παράρτημα Ρόδου]
* [https://dipe.dod.sch.gr/index.php/sxoleia/katalogos-sxoleion Διεύθυνση Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Δωδεκανήσου]
* [https://blogs.sch.gr/didedod/ Διεύθυνση Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Δωδεκανήσου]
* [https://web.archive.org/web/20110308135237/http://rhodes-transport.gr/ Δρομολόγια Αστικών - Υπεραστικών Λεωφορείων]
* [https://www.xo.gr/dir-loc-geo/Nomos%20Dodekanisou/Rodos/ Τοπικός Χρυσός Οδηγός Ρόδου]
* {{Αρχείο ΕΡΤ|τίτλος=Το νησί των πεταλούδων|αριθμός=47009}}
* {{Αρχείο ΕΡΤ|τίτλος=Ο κολοσσός του Ήλιου|αριθμός=69380}}

{{Δωδεκάνησα}}{{Authority control}}{{Portal bar|Γεωγραφία|Ευρώπη|Ελλάδα}}

[[Κατηγορία:Ρόδος| ]]
Πρότυπα που χρησιμοποιούνται σε αυτή την σελίδα:
Πρότυπο:Abbr (προβολή κώδικα) (ημιπροστατευμένη)
Πρότυπο:Ambox (προβολή κώδικα) (προστατευμένη)
Πρότυπο:Ambox/category (επεξεργασία)
Πρότυπο:Ambox/core (προβολή κώδικα) (προστατευμένη)
Πρότυπο:Authority control (προβολή κώδικα) (προστατευμένη)
Πρότυπο:Both (προβολή κώδικα) (προστατευμένη)
Πρότυπο:Br separated entries (επεξεργασία)
Πρότυπο:Category handler (επεξεργασία)
Πρότυπο:Citation/core (επεξεργασία)
Πρότυπο:Citation/make link (επεξεργασία)
Πρότυπο:Cite book (προβολή κώδικα) (ημιπροστατευμένη)
Πρότυπο:Cite journal (προβολή κώδικα) (ημιπροστατευμένη)
Πρότυπο:Cite magazine (επεξεργασία)
Πρότυπο:Cite thesis (επεξεργασία)
Πρότυπο:Cite web (προβολή κώδικα) (ημιπροστατευμένη)
Πρότυπο:Cite wikisource (επεξεργασία)
Πρότυπο:Commons (επεξεργασία)
Πρότυπο:Commons category (προβολή κώδικα) (προστατευμένη)
Πρότυπο:Commonscat (προβολή κώδικα) (ημιπροστατευμένη)
Πρότυπο:Coord (προβολή κώδικα) (ημιπροστατευμένη)
Πρότυπο:Decimals (επεξεργασία)
Πρότυπο:GRC (επεξεργασία)
Πρότυπο:GRE (επεξεργασία)
Πρότυπο:Hexadecimal (επεξεργασία)
Πρότυπο:Historical populations (επεξεργασία)
Πρότυπο:Historical populations/Row (επεξεργασία)
Πρότυπο:Hlist/styles.css (επεξεργασία)
Πρότυπο:ISO 639 name (επεξεργασία)
Πρότυπο:Icon (επεξεργασία)
Πρότυπο:Max (επεξεργασία)
Πρότυπο:Max/12 (επεξεργασία)
Πρότυπο:Max/2 (επεξεργασία)
Πρότυπο:Max/4 (επεξεργασία)
Πρότυπο:Min (επεξεργασία)
Πρότυπο:Min/12 (επεξεργασία)
Πρότυπο:Min/2 (επεξεργασία)
Πρότυπο:Min/3 (επεξεργασία)
Πρότυπο:Min/4 (επεξεργασία)
Πρότυπο:Portal bar (προβολή κώδικα) (ημιπροστατευμένη)
Πρότυπο:Precision (επεξεργασία)
Πρότυπο:Precision/tz (επεξεργασία)
Πρότυπο:Precision/tz/1 (επεξεργασία)
Πρότυπο:Precision1 (επεξεργασία)
Πρότυπο:Rellink (επεξεργασία)
Πρότυπο:Rnd (επεξεργασία)
Πρότυπο:Rnd/- (επεξεργασία)
Πρότυπο:Sfn (προβολή κώδικα) (ημιπροστατευμένη)
Πρότυπο:Sisterproject (επεξεργασία)
Πρότυπο:Talk other (επεξεργασία)
Πρότυπο:Weather box (επεξεργασία)
Πρότυπο:Weather box/CtoF (επεξεργασία)
Πρότυπο:Weather box/FtoC (επεξεργασία)
Πρότυπο:Weather box/cold (επεξεργασία)
Πρότυπο:Weather box/colgreen (επεξεργασία)
Πρότυπο:Weather box/colh (επεξεργασία)
Πρότυπο:Weather box/colp (επεξεργασία)
Πρότυπο:Weather box/cols (επεξεργασία)
Πρότυπο:Weather box/colt (επεξεργασία)
Πρότυπο:Weather box/inchtometric (επεξεργασία)
Πρότυπο:Weather box/line (επεξεργασία)
Πρότυπο:Weather box/line/date (επεξεργασία)
Πρότυπο:Weather box/metrictoinch (επεξεργασία)
Πρότυπο:Weather box/oneline (επεξεργασία)
Πρότυπο:Weather box/oneline/date (επεξεργασία)
Πρότυπο:Webarchive (επεξεργασία)
Πρότυπο:Wikidata (επεξεργασία)
Πρότυπο:Ws (επεξεργασία)
Πρότυπο:Άλλεςχρήσεις4 (προβολή κώδικα) (ημιπροστατευμένη)
Πρότυπο:Αρχείο ΕΡΤ (επεξεργασία)
Πρότυπο:Βικιλεξικό (επεξεργασία)
Πρότυπο:Βικιταξίδια (επεξεργασία)
Πρότυπο:Δείτε (επεξεργασία)
Πρότυπο:Δεκαεξαδικός (επεξεργασία)
Πρότυπο:Δωδεκ��νησα (επεξεργασία)
Πρότυπο:Επέκταση ενότητας (επεξεργασία)
Πρότυπο:Ιστορικός πληθυσμός (επεξεργασία)
Πρότυπο:Κουτί πληροφοριών καιρού (επεξεργασία)
Πρότυπο:Κύριο (προβολή κώδικα) (ημιπροστατευμένη)
Πρότυπο:Νησί (επεξεργασία)
Πρότυπο:Παραπομπές (προβολή κώδικα) (προστατευμένη)
Πρότυπο:Πλαίσιο πληροφοριών (προβολή κώδικα) (προστατευμένη)
Πρότυπο:Πλαίσιο πλοήγησης (προβολή κώδικα) (προστατευμένη)
Module:Arguments (προβολή κώδικα) (ημιπροστατευμένη)
Module:Authority control (επεξεργασία)
Module:Br separated entries (επεξεργασία)
Module:Category handler (επεξεργασία)
Module:Category handler/blacklist (επεξεργασία)
Module:Category handler/config (επεξεργασία)
Module:Category handler/data (επεξεργασία)
Module:Category handler/shared (επεξεργασία)
Module:Citation/CS1 (επεξεργασία)
Module:Citation/CS1/COinS (επεξεργασία)
Module:Citation/CS1/Configuration (επεξεργασία)
Module:Citation/CS1/Date validation (επεξεργασία)
Module:Citation/CS1/Identifiers (επεξεργασία)
Module:Citation/CS1/Utilities (επεξεργασία)
Module:Citation/CS1/Whitelist (επεξεργασία)
Module:Citation/CS1/styles.css (επεξεργασία)
Module:Coordinates (επεξεργασία)
Module:Footnotes (επεξεργασία)
Module:Functions (επεξεργασία)
Module:Infobox (προβολή κώδικα) (προστατευμένη)
Module:InfoboxImage (επεξεργασία)
Module:Localize (επεξεργασία)
Module:Math (επεξεργασία)
Module:Namespace detect/config (επεξεργασία)
Module:Namespace detect/data (επεξεργασία)
Module:Navbar (επεξεργασία)
Module:Navbar/configuration (προβολή κώδικα) (προστατευμένη)
Module:Navbar/styles.css (προβολή κώδικα) (ημιπροστατευμένη)
Module:Navbox (επεξεργασία)
Module:Navbox/configuration (επεξεργασία)
Module:Navbox/styles.css (προβολή κώδικα) (προστατευμένη)
Module:Portal (επεξεργασία)
Module:Portal/images/other (επεξεργασία)
Module:Portal bar (επεξεργασία)
Module:TableTools (επεξεργασία)
Module:Webarchive (επεξεργασία)
Module:Wikidata (επεξεργασία)
Module:Wikidata/Filterers (επεξεργασία)
Module:Wikidata/Formatters (επεξεργασία)
Module:Wikidata/Formatters/string (επεξεργασία)
Module:Wikidata/i18n (επεξεργασία)
Module:Wikidata/lib (επεξεργασία)
Module:Yesno (προβολή κώδικα) (προστατευμένη)
Επιστροφή στη σελίδα Ρόδος.
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/wiki/Ρόδος"