Χάρης Αγγάνης

Ο Αγγάνης γεννήθηκε στις 20 Απριλίου 1929 στην πόλη Λιν (Lynn) της Μασαχουσέτης και ήταν το μικρότερο από επτά αδέρφια. Βαφτίστηκε Αριστοτέλης-Γέωργιος αλλά η μητέρα του τον φώναζε Άρη, από το οποίο προέκυψε το αμερικάνικο Harry. Οι γονείς του ονομάζονταν Γεώργιος και Γεωργία και ήταν Έλληνες μετανάστες από τον Λογκανίκο της Λακωνίας. Στα 16 του χρόνια έχασε τον πατέρα του από πνευμονία. Έπρεπε να εργαστεί σκληρά για να επιβιώσει. Όμως, τα μεγαλύτερα αδέρφια του ανέλαβαν την σίτισή του, μιας και είχε κλίση στον αθλητισμό. Ήταν ψηλός, σωματώδης και είχε δυνατό αριστερό χέρι.^[3]

Μεγάλωσε παίζοντας μπέιζμπολ και φουτμπόλ στις αμμουδιές του Λιν. Ξεχώρισε για τα αθλητικά του προσόντα στις ομάδες του μπέιζμπολ και κυρίως του φουτμπόλ του τοπικού γυμνασίου Lynn Classical High στη θέση του αριστερού αμυντικού (left quarterback) με το νούμερο 33. Το νούμερο αυτό συνέχισε να φορά και αργότερα στο κολέγιο, προς τιμήν του ειδώλου του, του Σάμι Μπόου (Sammy Baugh) που ήταν αμυντικός των Redskins. Με την ομάδα μπέιζμπολ έπαιζε στις μικρές τάξεις και κατάφερε να επιλεγεί δύο φορές σε All-Star της ηλικίας του στη Νέα Υόρκη και στο Σικάγο. Μάλιστα είχε αγωνιστεί και σε ημιεπαγγελματικό επίπεδο. Αλλά είχε μεγαλύτερη αγάπη και ταλέντο για το αμερικανικό ποδόσφαιρο.

Στις πρώτες δυο χρονιές του με την ομάδα φουτμπόλ του γυμνασίου το Lynn Classical High πέτυχε 21 νίκες, μία ισοπαλία και μία ήττα. Συχνά σκόραρε μόνο αυτός διανύοντας όλο το γήπεδο. Τεράστιο πλήθος συγκεντρωνόταν να τον δει και το 1947, στην τελευταία του σεζόν, η ομάδα του γυμνασίου έκοψε 160.000 εισιτήρια, αριθμό ρεκόρ. Στα τρία χρόνια του στο γυμνάσιο είχε 326 πετυχημένες πάσες στις 502 (4.149 γιάρδες), σκόραρε 48 φορές (touchdown) και πέτυχε 39 έξτρα πόντους με σουτ. Στην τελευταία του χρονιά στο γυμνάσιο επιλέχτηκε ως καλύτερος αμυντικός παίκτης των γυμνασίων της Αμερικής (All-America High School Quarterback). Ενδιαφέρθηκαν 75 κολέγια να τον εντάξουν στη δύναμή τους αλλά εκείνος επέλεξε το Πανεπιστήμιο της Βοστόνης (Boston University), για να μείνει κοντά στη χήρα μητέρα του.^[4]

Στα χρόνια των σπουδών του στο Πανεπιστήμιο της Βοστόνης (Boston University) ήταν βασικό μέλος της ομάδας αμερικανικού ποδοσφαίρου στη θέση του αριστερού αμυντικού. Την περίοδο αυτή το πανεπιστήμιο ��νώρισε τις μεγαλύτερες διακρίσεις της ιστορίας του στο άθλημα, η ομάδα του έτυχε για πρώτη φορά παναμερικανικής αναγνώρισης, κάτι που δεν κατάφερε ποτέ ξανά και που είναι απίθανο να καταφέρει στο μέλλον, μιας και από το 1997 το πανεπιστήμιο της Βοστόνης διέλυσε την ομάδα φουτμπόλ. Το όνομά του έγινε θρύλος και στις εμφανίσεις του Αγγάνη συγκεντρωνόταν μεγάλο πλήθος. Είναι χαρακτηριστικό ότι στον πρώτο αγώνα που έδωσε είχε 18.000 φιλάθλους. Το 1949, ως δευτεροετής, πέτυχε ρεκόρ σχολής με 15 πάσες για σκοράρισμα (touchdown passes).

Στη συνέχεια κλήθηκε να υπηρετήσει στους πεζοναύτες (United States Marine Corps) και έχασε τη σεζόν του 1950. Αγωνίστηκε στις ομάδες φουτμπόλ και μπέιζμπολ της μονάδας του «Marine Corps Base Camp Lejeune» στην πολιτεία Βόρεια Καρολίνα. Ακολούθως πήρε απαλλαγή από την υπηρεσία του στους πεζοναύτες για να υποστηρίξει τη μητέρα του και τη σεζόν 1951-52 επέστρεψε στο κολέγιο. Το 1952 έγινε ο πρώτος αθλητής του Boston University που έγινε All-America, δηλαδή επιλέχτηκε στους καλύτερους παίκτες κολεγίων φουτμπόλ της χρονιάς στις ΗΠΑ κι έπαιξε στο All-Star game 59 λεπτά. Εκεί έδωσε δύο πάσες για σκοράρισμα και ανακηρύχθηκε πολυτιμότερος παίκτης (MVP), οδηγώντας τους Βόρειους στη νίκη με 20-14.

Στις τρεις γεμάτες χρονιές του στο κολεγιακό πρωτάθλημα η ομάδα του Πανεπιστημίου της Βοστόνης πέτυχε 17 νίκες, 10 ισοπαλίες και μόνο μία ήττα. Το 1952 σε αγώνα με το Μέριλαντ στο γήπεδο της Βοστόνης συγκεντρώθηκε πλήθος ρεκόρ 40.000 θεατών. Ο Αγγάνης πέτυχε άλλο ένα ρεκόρ του κολεγίου του, στέλνοντας πάσα από απόσταση 1.402 γιάρδες (1.282 μ.), τη μεγαλύτερη της σεζόν και κέρδισε το Έπαθλο Bulger Lowe (Bulger Lowe Award) ως καλύτερος παίκτης φουτμπόλ της Νέας Αγγλίας.

Αν και τα ρεκόρ του στο κολεγιακό πρωτάθλημα διαδέχονταν το ένα το άλλο, παρέμενε ομαδικός στο παιχνίδι του. Είναι χαρακτηριστικό πώς αντέδρασε, όταν σε κάποιο ματς της Βοστόνης ο προπονητής Μπαφ Ντονέλι (Buff Donelli) τον πληροφόρησε πως θα έπρεπε να πασάρει πιο συχνά, διότι με οκτώ ακόμα πάσες θα κατέρριπτε το εθνικό ρεκόρ της σεζόν. Εκείνος απάντησε «Ποιος θέλει τα ρεκόρ; Ας κερδίσουμε τα ματς!» ^[5]

Όταν αποφοίτησε, ο Πολ Μπράουν, προπονητής της ομάδας αμερικανικού ποδοσφαίρου Κλίβελαντ Μπράουνς (Cleveland Browns), τον θεώρησε ως κατάλληλο για διάδοχο του Ότο Γκράχαμ και το 1952 τον έβαλε πρώτη επιλογή στα ντραφτ του επαγγελματικού πρωταθλήματος (National Football League) προσφέροντάς του 25.000 δολάρια. Όμως, ο Τομ Γιόκι (Tom Yawkey), ιδιοκτήτης της επαγγελματικής ομάδας μπέιζμπολ Ρεντ Σοξ της Βοστόνης (Boston Red Sox), του πρόσφερε 35.000 δολάρια και ο Αγγάνης υπέγραψε στην ομάδα του. Το μπέιζμπολ δεν ήταν το καλύτερό του άθλημα αλλά υπέγραψε στους Ρεντ Σοξ για να παραμείνει στη Βοστόνη, κοντά στη μητέρα του. Με τους Ρεντ Σοξ αγωνίστηκε στο επαγγελματικό πρωτάθλημα Major League Baseball στη θέση του παίκτη πρώτης βάσης (first baseman).

Μετά την αποφοίτησή του, το 1953, έπαιξε αρχικά στο Λούιβιλ (Louisvile) στην μικρότερη επαγγελματική κατηγορία Triple-A της American Association. Εκεί είχε μέσο όρο χτυπημάτων (batting average) 0,281, πέτυχε 23 πλήρεις γύρους (home run) και 108 φόρες η ομάδα του σκόραρε από το ρόπαλο του (RBI: runs batted in). Στο τέλος της σεζόν ανακηρύχθηκε δεύτερος πολυτιμότερος παίκτης (MVP) της American Association, με μία μόλις ψήφο διαφορά από τον πρώτο.

Έκανε το ντεμπούτο του στη μεγάλη κατηγορία (M.L.B.) στις 23 Απριλίου 1954. Είχε μια μέτρια εναρκτήρια σεζόν, αν και ήταν πρώτος μεταξύ των παικτών πρώτης βάσης στην Δυτική Λίγκα (American League) τόσο στις ασίστ όσο και στο fielding percentage. Είχε μέσο όρο χτυπημάτων 0,251 και 11 πλήρεις γύρους. Ένα αξιομνημόνευτο στιγμιότυπο συνέβη τη βραδιά που γινόταν η τελετή αποφοίτησής του από το πανεπιστήμιο και εκείνος είχε αγώνα με τους Ρεντ Σοξ. Έπαιξε στο ματς, και ενώ φαινόταν να λήγει ισόπαλο και να έχει παράταση, οδήγησε την ομάδα του στη νίκη με δυο πετυχημένες διαδρομές. Στη συνέχεια έφυγε τρέχοντας για τη Σχολή, όπου πρόλαβε να αλλάξει ρούχα και παραλάβει το δίπλωμά του. Την άλλη μέρα η εφημερίδα Boston Globe υπό τον χαρακτηριστικό τίτλο: "HARRY'S HEYDAY" είχε δυο φωτογραφίες του δίπλα-δίπλα: μια να σηκώνει το κύπελλο της νίκης και μια με το δίπλωμα της σχολής.

Το 1955 έκανε πολύ καλό ξεκίνημα, με επιδόσεις 0,313 αλλά στις 2 Ιουνίου μετά από ένα αγώνα στο Σικάγο ένιωσε εξαντλημένος, είχε πόνους στο στήθος, υψηλό πυρετό και έντονο βήχα. Μεταφέρθηκε αεροπορικώς στη Βοστόνη και μπήκε στο νοσοκομείο με πνευμονία, από όπου δεν ξαναβγήκε. Εικοσιπέντε μέρες αργότερα, στις 27 Ιουνίου, οι γιατροί αποφάσισαν να τον σηκώσουν καθιστό σε μια καρέκλα, όπου πέθανε από πνευμονική εμβολή. Την κηδεία του παρακολούθησαν πάνω από τριάντα χιλιάδες άνθρωποι ενώ είκοσι χιλιάδες ακόμα είχαν παραταχθεί στους δρόμους από όπου πέρασε το φέρετρο. Θάφτηκε δίπλα στον πατέρα του στο νεκροταφείο του Λιν. Η πονεμένη μητέρα του πέθανε 12 χρόνια αργότερα, το 1967.

Αν και είχε γνωρίσει την καταξίωση δεν έχασε την ανθρωπιά του. Όταν η ελληνική κοινότητα του Λιν οργάνωσε ένα γεύμα προς τιμήν του, αρνήθηκε να κρατήσει το ποσό που συγκεντρώθηκε και το έστειλε στο χωριό των γονιών του, τον Λογκανίκο της Σπάρτης, για την αγορά αθλητικού υλικού για τα παιδιά. Αρνήθηκε να μεταφερθεί από το διαμέρισμα δεύτέρου ορόφου που έμενε με τη μητέρα του και με το ποσό που αντιστοιχούσε χρηματοδότησε την κατασκευή των βοηθητικών κτιρίων του ναού Αγ. Γεωργίου του Λιν.

Επίσης, όταν του προσέφεραν ένα αυτοκίνητο αξίας 6.000 δολαρίων ως δώρο για την αποφοίτησή του από το κολέγιο, δεν το δέχθηκε και ζήτησε από το κολέγιο το αντίτιμο να δοθεί για τη θέσπιση υποτροφίας για άπορους Έλληνες σπουδαστές.

• "Δεν είμαστε πλέον ξένοι. Χάρις στο Χάρη είμαστε πάλι οι Χρυσοί Έλληνες (Golden Greeks)". Αυτά ήταν τα λόγια της μητέρας του Αγγάνη δυο χρόνια μετά το θάνατό του. Δεν ήταν απλά υπερβολές της μητρικής υπερηφάνειας. Ήταν τα λόγια μιας Ελληνίδας που χάρη στις επιτυχίες του γιου της είδε να αλλάζει η γνώμη των Αμερικανών για τους Έλληνες, που ως τότε ήταν για αυτούς οι: "Βρωμοέλληνες" (Dirty Greeks). – “Harry Agganis' legend lives on”, by Courtney Deveau, at ^[6]

Μετά το θάνατό του ο Αγγάνης τιμήθηκε με διάφορους τρόπους.

• Στις 11 Νοεμβρίου 1955 η οδός Γκάφνι (Gaffney Street) του πάρκου μπέιζμπολ Braves Field (τόπος των γενναίων) στη Βοστόνη μετονομάστηκε σε οδός Χάρη Αγγάνη (Harry Agganis Way).
• Το 1974 συμπεριλήφθηκε στο Κολεγιακό Μουσείο Αμερικανικού Ποδοσφαίρου (College Football Hall of Fame) στην πόλη Σάουθ Μπεντ της Ινδιάνα.
• Το 1995, έπειτα από μακροχρόνια προσπάθεια, στήθηκε το μπρούτζινο άγαλμά του έξω από το Στάδιο της Βοστόνης. Κόστισε 140.000 δολάρια που συγκεντρώθηκαν από δωρεές και χορηγίες, με πρωτοβουλία του συγγραφέα Νίκου Τσιώτου, βιογράφου του Αγγάνη και του δημοσιογράφου της Boston Globe Αντ. Νταμπίλη.
• Το νέο μεγάλο κλειστό στάδιο 7.200 θέσεων της Βοστόνης ονομάστηκε Agganis Arena.
• Το Έπαθλο Χάρη Αγγάνη (Harry Agganis Award) απονέμεται κάθε χρόνο από τους αθλητικούς συντάκτες του Νιου Ίγκλαντ (New England Sports Writers) στον καλύτερο παίκτη κολεγιακού φουτμπόλ.
• Το Harry Agganis All-Star game που διεξάγεται 39 χρόνια για φιλανθρωπικούς σκοπούς, συγκεντρώνει τους κορυφαίους παίκτες αμερικανικού ποδοσφαίρου της πολιτείας.

• Αμερικάνικο ποδόσφαιρο:
  • 1945-1947: Lynn Classical High.
  • 1948-1949: Boston University
  • 1950: Marine Corps Base Camp LeJeune, North Carolina
  • 1951-1952: Boston University
• Μπέιζμπολ:
  • 1944-1945: Lynn Classical High.
  • 1950: Marine Corps Base Camp LeJeune, North Carolina
  • 1953: Louisvile (Triple-A, American Association)
  • 13/4/1954 ως 2/6/1955: Boston Red Sox (Major League Baseball)

• 1947: Καλύτερος αμυντικός παίκτης των γυμνασίων της Αμερικής (All-America High School Quarterback).
• 1952: Στους καλύτερους παίκτες κολεγίων φουτμπόλ (All-America).
• 1952: Πολυτιμότερος παίκτης στο All-Star Game (MVP).
• 1952: Καλύτερος παίκτης φουτμπόλ της Νέας Αγγλίας (Bulger Lowe Award).
• 1953: Δεύτερος πολυτιμότερος παίκτης μπέιζμπολ (MVP) της American Association.
• 1954: 7η θέση στην Major League Baseball με 8 τρίτες βάσεις
• Ρεκόρ καριέρας στην Major League Baseball:
  • Μ.Ο. χτυπημάτων: 0,261
  • Χτυπήματα (hits): 135
  • Γύροι (RBI): 67

Η υποτροφία Αγγάνη (Agganis' legacy) χορηγείται από το Ίδρυμα Αγγάνη (Agganis Foundation), το οποίο διέθεσε πάνω από 1,1 εκατομμύρια δολάρια σε 780 σπουδαστές-αθλητές της Βοστόνης και της Βόρειας Ακτής συμπεριλαμβανομένης και της Λιν, της πόλης που γεννήθηκε.

Το Ίδρυμα ξεκίνησε το 1955 από την ομάδα Ρεντ Σοξ της Βοστόνης (Boston Red Sox), τον ιδιοκτήτη της ομάδας Τόμας Γιόκι (Thomas A. Yawkey), την εφημερίδα του Λιν Daily Item και τον μέντορα του Αγγάνη Χάρολντ Ζίμαν (Harold O. Zimman), του οποίου το όνομα φέρει το γήπεδο ποδοσφαίρου του Πανεπιστημίου Ταφτς (Tufts University). Το ίδρυμα διοργανώνει ετήσιους αγώνες γυμνασίων τους Agganis All-Star Classics με τους καλύτερους αθλητές, τελειόφοιτους μαθητές των γυμνασίων της ανατολικής Μασαχουσέτης στα αθλήματα: μπέιζμπολ, μπάσκετ, αμερικανικό ποδόσφαιρο, ποδόσφαιρο και σόφτμπολ.

Επίσης, κάθε άνοιξη διεξάγεται ένα ετήσιο τουρνουά μπάσκετ, το Harry Agganis Basketball tournament, στην γενέτειρά του την πόλη Λιν της Μασαχουσέτης. Γίνεται στο γήπεδο του ναού του Αγ. Γεωργίου και μετέχουν ομάδες από τη Μασαχουσέτη, το Νιου Χαμσάιρ, τη Νέα Υόρκη ακόμα και από την Ελλάδα. Το τουρνουά διοργανώνεται σε ανάμνηση της αγάπης που είχε ο Αγγάνης για τον αθλητισμό, αποτελεί μια ευκαιρία για θέαμα, άμιλλα και διασκέδαση και βοηθά στη σύσφιξη των σχέσεων της ελληνικής κοινότητας.

• Νίκος Τσιώτος, "Harry Agganis, The golden Greek: An all-american story".
• Γιάννης Παπαδόπουλος, "Ο χρυσός Έλληνας της Βοστόνης", ΤΑ ΝΕΑ, Σαββατοκύριακο 3-4/10/2009, σελ. 29.

• http://www.coachwyatt.com/harryagganis.htm