Πιτθεύς (δήμος)

Ο δήμος πήρε πιθανώς το όνομά του, από τον μυθικό επώνυμο ήρωα Πιτθέα (Πιτθεύς), ο οποίος ήταν φίλος του Αιγέα και βασιλιάς της Τροιζήνας, γιος του Πέλοπα και της Ιπποδαμείας. Ο Πιτθέας ήταν πατέρας της Αίθρας και παππούς του βασιλιά της Αθήνας Θησέα. ^[2]

Ο δήμος του Πίθου, ήταν δήμος των Μεσογείων.^[3] Η τοποθεσία του δήμου αυτού δεν έχει ακόμα ταυτιστεί επακριβώς με κάποια σημερινή περιοχή και σύμφωνα με τον John S. Traill παραμένει άγνωστη,^[4] αν και άλλοι σύγχρονοι ερευνητές θεωρούν ότι πιθανότατα βρισκόταν βορειοανατολικά της περιοχής του σύγχρονου Χαλανδρίου.

Ο ερευνητής του 19ου αιώνα Διονύσιος Σουρμελής, πίστευε ότι ο δήμος Πίθου βρίσκονταν στην περιοχή Κωλοπίθεζα.^[5]

Ο δήμος, η ύπαρξη του οποίου επιβεβαιώνεται και από διάφορες επιγραφές,^[6] ως μέλος της Κεκροπίδας φυλής, συμμετείχε με 3 ή 4 βουλευτές στην αρχαία Βουλή των 500, κατά την πρώτη περίοδο (508 – 307/306 π.Χ.). Κατά τη δεύτερη (307/306 – 224/223 π.Χ.) και την τρίτη περίοδο (224/223 – 201/200 π.Χ.) ο δήμος αντιπροσωπευόταν με 4 ή 5 βουλευτές στη Βουλή των 600. Κατά την τέταρτη (201/200 π.Χ. – 126/127) και την πέμπτη περίοδο (126/127 – 3ος αιώνας) είναι άγνωστος ο αριθμός βουλευτών–αντιπροσώπων του δήμου.

Ο δημότης του αρχαίου Πίθου ονομαζόταν Πιθεύς^[7][8] ή Πιτθεύς.^[9][10] Οι περισσότεροι ερευνητές αναφέρουν τον δήμο ως μέλος της Κεκροπίδος φυλής,^[11] αλλά, συναντάται και ως δήμος της Αιγηίδος φυλής.^[12] Από τον δήμο αυτόν προερχόταν ένας από τους κατηγόρους του Σωκράτη, ο Μέλητος («Μέλητος Μελήτου Πιτθεύς»)^[13]. Άλλο πρόσωπο από τον ίδιο δήμο ήταν ο Διοκλής Πιτθεύς^[14]. Ο δήμος αναφέρεται σε διάφορα έργα για την εξαιρετική παραγωγή καρπών στην περιοχή του, όπως τα φουντούκια και τα βελανίδια.

Λόγω της σύνδεσής του με τον παππού του Πιτθέα, ο Θησέας λατρευόταν αρχικά ως τοπικός ήρωας. Ο δήμος είχε σύνδεση με την αρχαία Παλλήνη, όπου βρισκόταν ο περίφημος ναός της Αθηνάς της Παλληνίδος και ήταν μέλος της θρησκευτικής συμμαχίας–συνομοσπονδίας, γνωστής ως η «Κοινωνία της Αθηνάς Παλληνίδος». Η θρησκευτική αυτή συμμαχία περιλάμβανε, εκτός από τον δήμο Πίθου, τους δήμους της Παλλήνης, του Γαργηττού, των Αχαρνών και των Παιονιδών, αλλά δεν αποκλείεται η πιθανότητα συμμετοχής και άλλων δήμων. Ο δήμος συμμετείχε επίσης στην ετήσια εορτή Θεσμοφόρια.

Υπήρξαν διάφοροι γνωστοί πολίτες από το δήμο του Πίθου, όπως ο Δεινίας ο Πιθεύς, ο Δείνων ο Πιθεύς γιος του Δεινία, ο Δημαίνετος ο Πιθεύς, ο βουλευτής Δημήτριος ο Πιθεύς γιος του Βρομίου, ο βουλευτής Διονύσιος ο Πιθεύς, ο θεσμοθέτης Δρομοκλής ο Πιθεύς κ.α.^[15] Από τους πλέον γνωστούς, οι οποίοι είχαν κάποιου είδους σχέση με το δήμο ή τη�� περιοχή του ήταν επίσης οι:

• Μέλητος, 4ος-3ος αιώνας π.Χ., (είχε ενταχθεί στον δήμο).

• Αρχαία Αθήνα
• Κεκροπίδα φυλή

Πρωτογενείς πηγές

• Αρποκρατίων, «Λεξικόν των δέκα ρητόρων», Π, λήμμα "ΠΙΤΘΕΥΣ".
• Διογένης Λαέρτιος, «Βίοι φιλοσόφων», Βιβλίο Β΄, «Σωκράτης», 40.
• Πλούταρχος, «Βίοι Παράλληλοι», «Θησεύς», 3.1-4.1.
• Ελληνικές επιγραφές - IG Πιθ & Πιτθ Attica (IG I-III).

Δευτερογενείς πηγές

• Pithus, στην ιστοσελίδα: referenceworks.brillonline.com,
• John S. Traill: The political organization of Attica: a study of the demes, trittyes, and phylai, and their representation in the Athenian Council,“Attica”. (51, 59, 62, 68, 112 Nr. 115, Tab. 7.). Princeton: American School of Classical Studies at Athens (ASCSA), 1975, ISBN 978-0-87661-514-0
• John S. Traill: Demos and trittys. Epigraphical and topographical studies in the organization of Attica. Athenians Victoria College, Toronto 1986, p. 4, 11, 13f., 21f., 24f., 135.
• Peter Siewert, "Die Trittyen Attikas und die Heeresreform des Kleisthenes", C.H. Beck, München 1982, ISBN 3406080634, ISBN 9783406080630

• «Pithos». www.ancientworlds.net. Ανακτήθηκε στις 29 Μαΐου 2015. ^{[νεκρός σύνδεσμος]}