Μπουργκάς

Παρόμοια γραμματική σύνθεση έχουν οι πόλεις Μπούργος στην Ισπανία και πολλές που περιέχουν το Γερμανικό "burg" (πόλη), όπως το Αμβούργο. Θεωρείται ευρέως, και στον επίσημο ιστότοπο του Μπουργκάς, ότι το όνομα της πόλης προέρχεται από τη Λατινική λέξη "burgos", που σημαίνει "πύργος", από ένα τοπικό αρχαίο Ρωμαϊκό ταξιδιωτικό σταθμό, που βρισκόταν στην περιοχή του σημερινού λιμανιού του Μπουργκάς. 15 αιώνες αργότερα ο οικισμός αναφέρεται από το Βυζαντινό ποιητή Μανουήλ Φιλή ως Πύργος. Υπάρχουν αρκετές άλλες εξηγήσεις για την προέλευση του ονόματος. Κατά μία από αυτές το όνομα της πόλης προέρχεται από το Γοτθικό "baurgs", που σημαίνει "ενοποιημένα τοιχισμένα χωριά". Σύμφωνα με το Βούλγαρο Καθηγητή Κιρίλ Βλάχοβ το όνομα της πόλης προέρχεται από τη Θρακική λέξη "πιούργκ", που σημαίνει "οχύρωση ξύλινα δοκάρια". Υποστηρίζεται επίσης ότι το όνομα τελικά προέρχεται από το όνομα του Χαν Μπουρτάζ.

Το Μπουργκάς βρίσκεται στο δυτικότερο σημείο του ομώνυμου κόλπου και στο ανατολικό τμήμα της ομώνυμης πεδιάδας, στα ανατολικά της Ανω Θρακικής Πεδιάδας. Το Μπουργκάς απέχει 389 χλμ. από τη Σόφια, 272 χλμ. από τη Φιλιππούπολη και 335 χλμ. από την Κωνσταντινούπολη. Δυτικά, βόρεια και νότια η πόλη περιβάλλεται από τις Λίμνες του Μπουργκάς : Μπουργκάς, Ατανάσοφσκο και Μαντρένσκο, που φιλοξενούν αρκετές εκατοντάδες είδη πτηνών. Τμήμα της πόλης αποτελεί το Νησί της Αγίας Αναστασίας.

Το Μπουργκάς έχει υγρό υποτροπικό κλίμα (Κλιματική ταξινόμηση Κέππεν: Cfa) με μερικές θαλάσσιες και ηπειρωτικές επιδράσεις. Το καλοκαίρι στο Μπουργκάς διαρκεί περίπου πεντε μήνες από τα Μέσα Μαίου μέχρι τα τέλη Σεπτεμβρίου. Η μέση θερμοκρασία την υψηλή περίοδο είναι 24 °C. Οι θερμοκρασίες της θάλασσας το καλοκαίρι είναι γύρω στους 23 °C-24 °C την αυγή και ανεβαίνουν στους 29 °C-30 °C, με μέση τιμή 26 °C. Οι χειμώνες είναι ήπιοι, συγκρινόμενοι με το εσωτερικό της χώρας, με θερμοκρασία μέση μεν 4 °C-5 °C και σπάνια κάτω από 0 °C. Η υψηλότερη θερμοκρασία έχει καταγραφεί τον Αύγουστο του 2003 ( 42.8 °C) και η χαμηλότερη ( -17.8 °C) τον Ιανουάριο του 1952.

Οι Υγροβιότοποι του Μπουργκάς αναγνωρίζονται ιδιαίτερα για τη σημασία τους για τη βιοποικιλότητα και ως δεξαμενή πόρων για διάφορα προϊόντα που χρησιμοποιούνται από τους ανθρώπους.

Η Λίμνη του Μπουργκάς είναι η μεγαλύτερη της Βουλγαρίας, βρίσκεται στο μέσο της πόλης και είναι σημαντική για τα μεταναστευτικά πτηνά. Πάνω από 250 είδη πτηνών ζουν στην περιοχή της λίμνης, από τα οποία τα 61 απειλούνται με εξαφάνιση στη Βουλγαρία και τα 9 παγκοσμίως, προσελκύοντας ενδιαφερόμενους παρατηρητές πουλιών από όλο τον κόσμο. Οι λίμνες φιλοξενούν επίσης σημαντικό ψάρια και ασπόνδυλα. Στην περιοχή έχουν καταγραφεί αρκετά είδη ζώων της κόκκινης λίστας της IUCN - 5 ασπόνδυλα, 4 ψάρια, 4 αμφίβια, 3 ερπετά, 5 πτηνά και 3 θηλαστικά. Ευρισκόμενη κατά μήκος της δεύτερης μεγαλύτερης διαδρομής αποδημητικών πτηνών της Ευρώπης, κατά μήκος των δυτικών ακτών της Μαύρης Θάλασσας, η περιοχή είναι σημαντικός ενδιάμεσος σταθμός για μεγάλο αριθμό από θαλασσοπούλια, αρπακτικά πτηνά και στρουθιόμορφα. Κάθε χρόνο κατά τη μετανάστευση και τη διαχείμαση συγκεντρώνονται εκεί πάνω από 20.000 (μέχρι 100.000) θαλασσοπούλια.

Η Λίμνη Ατανάσοφσκο είναι μια από τις δύο λίμνες αλμυρού νερού στην περιοχή της Μαύρης Θάλασσας και περιέχει σπάνια και αντιπροσωπευτικά δείγματα υδροβιότοπων. Είναι κεντρικό σημείο για τη βιοποικιλότητα με πολλά φυτά και ζώα της κόκκινης λίστας. Είναι γνωστό σημείο συνωστισμού μεταναστευτικών πτηνών με περίπου 60.000 αρπακτικά και 240.000 πελαργούς, πελεκάνους και γερανούς να περνούν από την περιοχή και συχνά να προσγειώνονται σε μεγάλους αριθμούς για ξεκούραση. Εδώ έχουν καταγραφεί οι υψηλότεροι αριθμοί στη Ευρώπη αποδημητικών ροδοπελεκάνων, αργυροπελεκάνων, καλαμόκιρκος και μαυροκιρκίνεζων.

Τα αρχαιότερα ίχνη ζωής στην περιοχή χρονολογούνται πριν 3000 χρόνια, από την Εποχή του Χαλκού και τις αρχές της Εποχής του Σιδήρου. Οι ευνοϊκές συνθήκες, της εύφορης πεδιάδας γύρω από τη θάλασσα, προσέλκυσαν εδώ ανθρώπους από την πρώιμη αρχαιότητα.Τα μεγαλύτερα ίχνη άφησαν οι Θράκες, που κατέστησαν την περιοχή πλούσια σε αρχαιολογικά ευρήματα (περίπου από τον 4ο αιώνα π.Χ.). Μεταξύ αυτών είναι το ιερό τους στο Μπεγκλίκ Τας στη νότια ακτή και ένας ταφικός τύμβος κοντά στο θέρετρο Σλάντσεφ Μπριάγκ. Κατασκεύασαν επίσης τα ιαματικά λουτρά Άκουε Καλίντε και το φρούριο Τύρσις.

Υπό το Δαρείο Α΄ έγινε τμήμα της Αυτοκρατορίας των Αχαιμενιδών, πριν ιδρυθεί το βασίλειο των Οδρυσών. Ελληνες από την Απολλωνία ίδρυσαν στην περιοχή Σλάντκιτε Κλαντένζι (σήμερα συνοικία Πομπέντα) μια αγορά, με το όνομα Πύργος, για εμπόριο με τους Θράκες βασιλιάδες. Κατά την κυριαρχία των Αρχαίων Ρωμαίων ιδρύθηκε κοντά στο Μπουργκάς η Colonia Flavia Deultemsium (ή Dibaltum, ή Develtum) σαν στρατιωτική αποικία για βετεράνους από το Βεσπασιανό. Οι Ρωμαίοι ίδρυσαν την Κολονία στον κύριο δρόμο Βία Πόντικα (αρχαίο Ρωμαϊκό δρόμο στη Θράκη κατά μήκος της Μαύρης Θάλασσας, από το Βυζάντιο μέχρι τη σημερινή Ρουμανία). Ήταν η δεύτερη σημαντικότερη πόλη στην επαρχία Αιμίμοντος. Το 376 οι Γότθοι κατέστρεψαν μια επίλεκτη Ρωμαϊκή στρατιωτική μονάδα κοντά στο Ντεβέλτουμ.

Το Μεσαίωνα υπήρχαν στην περιοχοί μερικοί σημαντικοί οικισμοί : το φρούριο Σκαφίδα, ο Πόρος, το Ρουσόκαστρον (Μάχη του Ρουσόκαστρου 1332), τα Λουτρά των Βυζαντινών, Βουλγάρων και Οθωμανών Αυτοκρατόρων (Άκουε Καλίντε) και χτίστηκε ένα μικρό φρούριο ονόματι Πύργος, εκεί όπου βρίσκεται σήμερα το Μπουργκάς, που πιθανότατα χρησιμοποιήθηκε ως παρατηρητήριο. Υπό τη Βυζαντινή Αυτοκρατορία έγινε σημαντική πόλη στις ακτές της Μαύρης Θάλασσας. Ο Βούλγαρος βασιλιάς Κρούμος ανήγειρε ένα μεθοριακό τείχος (Ερκέσιγια) μήκους 140 χιλιομέτρων από τη Μαύρη Θάλασσα (κοντά στο Γκόρνο Εζέροβο) μέχρι τον Ποταμό Εβρο.

Το 1206 ο Λατίνος Αυτοκράτορας Ερρίκος της Φλάνδρας (βλέπε Δ΄ Σταυροφορία) κατέστρεψε την Άκουα Καλίντε, γνωστή πλέον ως Θερμόπολις. Τα Λουτρά ξαναχτίστηκαν αργότερα από τους Βυζαντινούς και τους Βουλγάρους. Ο Πόρος μνημονευόταν το 1270 σε ένα έγγραφο του Πατριαρχείου της Κωνσταντινούπολης. Κοντά στον Πόρο έλαβε χώρα το 1304 η Μάχη της Σκαφίδας, όπου ο Βούλγαρος Τσάρος Θεόδωρος Σβετοσλάβ νίκησε τους Βυζαντινούς και κατέκτησε τις νότιες ακτές της Μαύρης Θάλασσας.

Στην αρχή του 14ου αιώνα η περιοχή λεηλατήθηκε από την Καταλανική Εταιρεία. Το 13ο αιώνα η πόλη αναφέρεται με το όνομα Μπουργκάς από το Βυζαντινό ποιητή Μανουήλ Φιλή στα έργα του.

Μόνο κατά το 17ο αιώνα αναπτύχθηκε, στη σημερινή περιοχή της πόλης, ένας οικισμός, που μετονομάστηκε Αχελο-Πιργάς. Αργότερα μετονομάστηκε πάλι σε Μπουργκάς και είχε μόνο 3000 κατοίκους. Στις αρχές του 19ου αιώνα το Μπουργκάς αποδεκατίστηκε μετά από επιδρομές συμμοριών κιρτζαλήδων. Από τα μέσα του 19ου αιώνα είχε ανακτήσει την οικονομική του σημασία μέσω της χειροτεχνίας και της εξαγωγής σιτηρών. Το Μπουργκάς ήταν μια μικρή πόλη στο σαντζάκι του Ισλίμιγιε (Σλίβεν), αρχικά του Εγιαλέτ της Ρούμελης και στη συνέχεια εκείνου της Σιλίστρας και της Αδριανούπολης, πριν την απελευθέρωση του 1878. Το 17ο και 18ο αιώνα το Μπουργκάς έγινε σημαντικό κέντρο δημητριακών και διέθετε τη δική του μονάδα σιτηρών, το Μπουργκάς-Κιλέ. Η πόλη ήταν το τοπικό εμπορικό κέντρο και διοικητικό κέντρο του Καζά του Μπουργκάς. Το 1865 το λιμάνι του Μπουργκάς ήταν, μετά την Τραπεζούντα, το δεύτερο σημαντικότερο Οθωμανικό λιμάνι στη Μαύρη Θάλασσα και το μεγαλύτερο κέντρο της νότιας Βουλγαρικής Ακτής της Μαύρης Θάλασσας.

Ηταν έδρα διαμερίσματος στην Ανατολική Ρωμυλία πριν ενσωματωθεί στο Πριγκιπάτο της Βουλγαρίας το 1885. Από τα τέλη του 19ου αιώνα το Μπουργκάς έγινε σημαντικό οικονομικό και βιομηχανικό κέντρο. Το πρώτο αναπτυξιακό σχέδιο της πόλης υιοθετήθηκε το 1891 και η διάταξη και η όψη της πόλης άλλαξε, ιδιαίτερα μέσω των νεόδμητων δημοσίων κτιρίων. Το 1888 ιδρύθηκε η δημοτική βιβλιοθήκη, το 1891 δημιουργήθηκε ο θαλάσσιος κήπος και το 1897 ανεγέρθηκε ο Καθεδρικός των αδελφών Κυρίλλου και Μεθοδίου. Το 1895 ο Γκεόργκι Ιβάνοφ άνοιξε στο Μπουργκάς το πρώτο τυπογραφείο, ακολουθούμενο από εκείνο του Χρίστο Βέλτσεφ το 1897, που μετονομάστηκε το 1900 σε Τυπογραφείο Αδελφών Βελτσέβι.

Τα εγκαίνια της σιδηροδρομικής γραμμής προς τη Φιλιππούπολη στις 27 Μαίου 1890 και το βαθέων υδάτων λιμάνι το 1903 ήταν σ��μαντικές φάσεις αυτής της άνθησης και οδήγησαν στη γρήγορη εκβιομηχάνιση της πόλης. Την περίοδο που ακολούθησε ιδρύθηκαν 151 εργοστάσια. Ανάμεσά τους το Εργοστάσιο ζάχαρης από τον Αβράμ Χαλιόφσκι, οι Μεγάλοι Βουλγαρικοί Μύλοι του Ιβάν Χατζιπέτροφ και η ελαιουργεία και σαπωνοποιία Καμπάνα. Το 1900 οι ιαματικές πηγές των αρχαίων Ακουε Καλίντε περιελήφθησαν στην αστική περιοχή. Το 1903 εγκαινιάσθηκε το νέο κτίριο του Κεντρικού Σιδηροδρομικού Σταθμού του Μπουργκάς.

Ιδρυμένο στο Μπουργκάς το 1924 το Deweko (σήμερα HemusMark AD) ήταν το πρώτο εργοστάσιο μολυβιών στη Νοτιοανατολική Ευρώπη και έγινε το 1937 επίσημος προμηθευτής της Βουλγαρικής Μοναρχίας. Το 1925 άνοιξε στο Μπουργκάς μια ειδικευμένη ανώτερη σχολή μηχανικής και τεχνολογιών και την επόμενη χρονιά μια μεγάλη σκεπαστή αγορά. Λόγω του ψυχρού κύματος το χειμώνα 1928/29 η Μαύρη Θάλασσα πάγωσε στα τέλη Ιανουαρίου και τις αρχές Φεβρουαρίου, ώστε το κοντινό νησί Σβέτα Αναστάσια ήταν προσπελάσιμο με τα πόδια. Το 1934 το Μπουργκάς είχε ήδη 34.260 κατοίκους.

Κατά το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο στις 9 Σεπτεμβρίου 1944 στρατεύματα του Κόκκινου Στρατού κατέλαβαν την πόλη και σύντομα ολόκληρη τη χώρα. Στα Λαικά Δικαστήρια που ακολούθησαν καταδικάστηκαν ιδιαίτερα μέλη πλούσιων οικογενειών της διανόησης και μέλη του Δικηγορικού Συλλόγου. Οι δύο Δίκες των Λαικών Δικαστηρίων έγιναν στο πρώην κτίριο του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου του Μπουργκάς (σήμερα έδρα του Κυβερνήτη της Επαρχίας). Αφότου οι Κομμουνιστές πήραν την εξουσία το 1945 έκλεισαν η Γερμανική και η Ιταλική Σχολή και το Λαικό Πανεπιστήμιο και πάνω από 160 εργοστάσια και επιχειρήσεις (ανάμεσά τους οι μεγάλες εταιρείες Μεγάλοι Βουλγαρικοί Μύλοι, Βέριγκα, Πλαγκ, Ντάμπ κ.α.), καταστήματα, λουτρά και άλλες ιδιωτικές επιχειρήσεις εθνικοποιήθηκαν. Η εθνικοποίηση και η ανικανότητα διοίκησης από τους νέους επικεφαλής οδήγησε τις εταιρείες σε κατάρρευση του εφοδιασμού τροφίμων και στην έλλειψη ειδών πρώτης ανάγκης στην πόλη. Οι πολιτικές διώξεις κατά του πληθυσμού του Μπουργκάς συνεχίστηκαν τα λίγα χρόνια που ακολούθησαν. Η πρόσβαση στα πανεπιστήμια και άλλα ανώτερα εκπαιδευτικά ιδρύματα στη Βουλγαρική πρωτεύουσα ήταν απαγορευμένη για τους νέους του Μπουργκάς και μερικοί από αυτούς κλείστηκαν στη φυλακή και σε στρατόπεδα εργασίας.

Μετά το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου η Χαγκανάχ (Εβραϊκή παραστρατιωτική οργάνωση) οργάνωσε αρκετές αποστολές για τους Ευρωπαίους επιζώντες του Ολοκαυτώματος, που κατέληγαν στο Μπουργκάς για πλοία προς την Παλαιστίνη. Με αυτές τις αποστολές μετανάστευσαν περίπου 12.000 άνθρωποι, μεταξύ αυτών και ο Εβραϊκός πληθυσμός της πόλης. Τα επόμενα χρόνια το κέντρο της πόλης του Μπουργκάς, σε αντίθεση με πολλές άλλες Βουλγαρικές πόλεις, δεν επηρεάστηκε πολύ από την Κομμουνιστικού τύπου αστικοποίηση και έχει διατηρήσει το μεγαλύτερο μέρος της αρχιτεκτονικής του, του 19ου και των αρχών του 20ού αιώνα. Σταδιακά ιδρύθηκαν μερικές πετρελαϊκές και χημικές βιομηχανίες.

Οι τρομοκράτες του Κινήματος 2 Ιουνίου (Γερμανική τρομοκρατική οργάνωση) Τιλ Μάγιερ, Γκαμπριέλε Ρόλνικ, Γκούντρουν Στύρμερ και Αγγέλικα Γκόντερ συνελήφθησαν στις 21 Ιουνίου 1978 στο Μπουργκάς από Γερμανούς αξιωματούχους και μεταφέρθηκαν στη Γερμανία.

Σήμερα το τοπικό λιμάνι είναι το μεγαλύτερο στη Βουλγαρία, συμβάλλοντας σημαντικά στην τοπική οικονομία. Το Μπουργκάς φιλοξενεί επίσης ετήσιες εθνικές εκθέσεις και διεθνή φεστιβάλ και έχει ένα ζωντανό φοιτητικό πληθυσμό πάνω από 6000, που αυξάνει την ελκυστικότητα της πόλης. Η ιστορική εταιρεία διατηρεί επίσης ένα υπαίθριο μουσείο στο Μπεγκλίκ Τας και το Ντεβέλτουμ. Αρκετές χώρες έχουν προξενεία στο Μπουργκάς, ανάμεσά τους η Ελλάδα, η Τουρκία, η Λευκορωσία, η Ρουμανία, η Ρωσία και η Ουκρανία.

Στις 18 Ιουλίου 2012 πραγματοποιήθηκε μια τρομοκρατική επίθεση από ένα βομβιστή αυτοκτονίας σε ένα επιβατικό λεωφορείο, που μετέφερε Ισραηλινούς τουρίστες, στο Αεροδρόμιο του Μπουργκάς. Το λεωφορείο μετέφερε 42 Ισραηλινούς, κυρίως νέους, από το αεροδρόμιο στα ξενοδοχεία τους, μετά την άφιξή τους με πτήση από το Τελ Αβίβ. Η έκρηξη σκότωσε το Βούλγαρο οδηγό του λεωφορείου και 5 Ισραηλινούς.

Την πρώτη δεκαετία μετά την απελευθέρωση της Βουλγαρίας, του 1880, ο πληθυσμός του Μπουργκάς ήταν περίπου 6.000 κάτοικοι. Από τότε άρχισε να αυξάνει κυρίως λόγω της μετανάστευσης από τις αγροτικές περιοχές και τις γύρω μικρότερες πόλεις, φθάνοντας στην κορύφωσή του την περίοδο 1988-1991, ξεπερνώντας τις 200.000.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της τελευταίας απογραφής του 2011 τα άτομα που δήλωσαν την εθνική τους ταυτότητα κατανέμονται ως εξής :

• Βούλγαροι: 171.898 (93.2%)
• Τούρκοι: 3.800 (2.1%)
• Ρομά: 3.422 (1.9%)
• Αλλοι: 1.330 (0.7%)
• Απροσδιόριστοι: 666 (0.4%)
  • Μη δηλώσαντες: 19.155 (9.6%)

Σύνολο : 200.271

• Περιφερειακό Ιστορικό Μουσείο
• Εθνογραφικό Μουσείο
• Αρχαιολογικό Μουσείο
• Μουσείο Φύσης και Επιστήμης
• Ρωμαϊκή πόλη του Ντεβέλτουμ
• Ρωμαϊκά και μεσαιωνικά λουτρά Ακουα Καλίντε
• Φρούριο Πόρος
• Ρουσόκαστρο
• Τείχος Ερκέσιγια
• Δημοτική Πινακοθήκη
• Θέατρο Αντριάνα Μπούντεβσκα
• Δημοτική Παραλία
• Πάνθεον
• Προκυμαία
• Θαλάσσιο Καζίνο
• Ομφαλός του Μπουργκάς
• Κτίριο Περιφερειακού Τελωνείου
• Κεντρικός Σιδηροδρομικός Σταθμός

Οπερα

Το σύγχρονο κτίριο της Οπερας του Μπουργκάς στεγάζει δύο μεγάλα μουσικά ιδρύματα της πόλης, την Κρατική Οπερα και τη Φιλαρμονική.

Θαλάσσιος Κήπος

Ενα δημοτικό πάρκο κατασκευάστηκε το 1910 για τους κατοίκους του Μπουργκάς από τον ασρχικηπουρό της πόλης Γκεόργκι Ντούτεφ.

• Καθεδρικός Άγιων Κύριλλου και Μεθόδιου
• Εκκλησία της Αγίας Θεοτόκου
• Εκκλησία του Αγίου Ιωάννη ντης Ρίλα (Ιβάν Ρίλσκι)
• Εκκλησία της Αγίας Τριάδας
• Εκκλησία του Αγίου Δημητρίου
• Εκκλησία του Αγίου Αθανασίου
• Εκκλησία του Αγίου Νικολάου
• Εκκλησία του Αγίου Ποιμένος του Ζωγράφου
• Μονή της Αγίας Θεοτόκου
• Μονή της Αγίας Αναστασίας, στο ομώνυμο νησί

Η Αρμενική αποστολική και Ορθόδοξη Εκκλησία Σουρπ Χατς (Εκκλησία του Αγίου Σταυρού) κατασκευάστηκε το 1853 και είναι μια από τις παλιότερες της πόλης και έχει καταχωρηθεί ως ένα από τα πολιτιστικά μνημεία της, Με βιτρό παράθυρα και περίτεχνη διακόσμηση στο εσωτερικό της.

• Βουλγαρική Ελληνοκαθολική Εκκλησία Κοίμησης της Θεοτόκου
• Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία της Αγίας Θεομήτορος

• Αρκάδιος Δημητρακόπουλος (1824–1908), Έλληνας μεγαλέμπορος
• Κώστας Βάρναλης (1884–1974), Ελληνας ποιητής
• Ζλάτο Γιάνκοφ (γ. 1966), ποδοσφαιριστής
• Ράινα Καμπαϊβάνσκα (γ. 1934), τραγουδίστρια όπερας
• Ράντοστιν Κισίσεφ (γ. 1974), ποδοσφαιριστής
• Γκεόργκι Κοσταντίνοφ (γ. 1950), πρώτος Βούλγαρος Ολυμπιονίκης στην πυγμαχία
• Νικόλα Στάντσεφ (1930-2009), πρώτος Βούλγαρος Ολυμπιονίκης
• Γκεόργκι Τσιλίκοφ (γ. 1978), ποδοσφαιριστής

Ο Αγωγός Μπουργκάς - Αλεξανδρούπολης ήταν σχεδιαζόμενος αγωγός πετρελαίου που δεν υλοποιήθηκε, ο οποίος προβλεπόταν να μεταφέρει αργό πετρέλαιο, προέλευσης από την Κασπία Θάλασσα, από το λιμάνι του Μπουργκάς σε τερματικό σταθμό στο λιμάνι Αλεξανδρούπολης. Από το καλοκαίρι του 2010 (έτος που προβλεπόταν αρχικά η ολοκλήρωση του έργου) η βουλγαρική πλευρά άρχισε να προβάλλει αντιρρήσεις, για να φτάσει το Δεκέμβριο του 2011 να ανακοινώσει και επίσημα την αποχώρησή της από το σχέδιο.

• Δημοσιεύματα. Εταιρία Μακεδονικών Σπουδών. 2007. http://books.google.com/books?id=axUWAQAAMAAJ&dq=%CE%A0%CF%8D%CF%81%CE%B3%CE%BF%CF%82+%CE%92%CE%BF%CF%85%CE%BB%CE%B3%CE%B1%CF%81%CE%AF%CE%B1&q=%CE%A0%CF%8D%CF%81%CE%B3%CE%BF#search_anchor. 
• Γ. Α. Καζαμίας (1999). Οι Ελληνες της Βουλγαριας: Ένα ιστορικό τμήμα του περιφερειακού ελληνισμού. Ίδρυμα Μελετών Χερσονήσου του Αίμου. 
• Τάκης Καρβέλης (1992). Η μεταπολεμική πεζογραφία: από τον πόλεμο του '40 ως τη δικτατορία του '67. Εκδόσεις Σοκόλη. 
• Δωδώνη. Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων. Τμήμα Φιλοσοφίας, Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας. 1985. http://books.google.com/books?id=p0ZoAAAAMAAJ&dq=%CE%A0%CF%8D%CF%81%CE%B3%CE%BF%CF%82+%CE%92%CE%BF%CF%85%CE%BB%CE%B3%CE%B1%CF%81%CE%AF%CE%B1&q=%CE%A0%CF%8D%CF%81%CE%B3%CE%BF#search_anchor. 
• Αγγ. Σιόλας, Ε. Αλεξίου, Νέος εικονογραφημένος Γεωγραφικός Άτλας
• ΣΥΓΧΡΟΝΟΣ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΣ ΠΟΛΙΤΙΚΟΣ ΧΑΡΤΗΣ (1:37.000.000), Εκδ. Νικόδημος

• Πανεπιστήμιο Καθ. Δρ. Assen Zlatarov
  • Σχολή Τεχνολογίας
  • Aleko Konstantinov Σχολη Φιλοξενίας
  • Ιατρική Σχολή
• Ελεύθερο Πανεπιστήμιο Μπουργκάς

• Βουλγαρική Ακτή της Μαύρης Θάλασσας
• Αγωγός Μπουργκάς - Αλεξανδρούπολης

• Επίσημη ιστοσελίδα της Πόλης του Μπουργκάς
• Περιφερειακή Διοίκηση Μπουργκάς
• Ιστοσελίδα του Λιμανιού του Μπουργκάς