Μάχη του Χαττίν

Το 1099 οι σταυροφόροι κατέκτησαν την Ιερουσαλήμ και οι μουσουλμάνοι είχαν διαιρεθεί. Μετά όμως από 80 χρόνια η κατάσταση είχε αλλάξει. Στις τάξεις των Σταυροφόρων επικρατούσε διχόνοια, ενώ οι μουσουλμάνοι ενώθηκαν με αρχηγό τον Σαλαντίν. Το 1186 οι σταυροφόροι είχαν έρθει σε εμφύλια διαμάχη σχετικά με τη διαδοχή του βασιλιά Βαλδουίνου Δ' της Ιερουσαλήμ από τον Γκυ Λουζινιάν. Εν τω μεταξύ, είχαν νικήσει τον Σαλαντίν στη μάχη του Μονγκισάρ, αλλά ηττήθηκαν στη μάχη της Κρεσόν. Αργότερα, ο κόμης της Τρίπολης Ραϋμόνδος Γ' της Τρίπολης ήρθε σε χωριστή συνεννόηση με τον Σαλαντίν και επέτρεψε στον στρατό του τελευταίου να εισχωρήσει από το βορρά στη Γαλιλαία, απειλώντας το βασίλειο της Ιερουσαλήμ.

Τελικά οι Ραϋμόνδος και Γκυ Λουζινιάν συμφιλιώθηκαν και με 16.000 πεζούς και 1.200 ιππότες, στις 2 Ιουλίου του 1187 ξεκίνησαν από την Άκρα για να αντιμετωπίσουν τον Σαλαντίν έχοντας μαζί τους τον Τίμιο Σταυρό. Τότε ο Σαλαντίν, για να αναγκάσει τον στρατό των Σταυροφόρων να απομακρυνθεί από τη βάση του στη Σεπφωρίδα (Σαφουρίγια), όπου διέθεταν αποθέματα νερού, πολιόρκησε το κάστρο της Τιβεριάδας που κρατούσε η σύζυγος του Ραϋμόνδου.

Η απειλή εναντίον της Τιβεριάδας προκάλεσε πολεμικό συμβούλιο στο οποίο ο Ραϋμόνδος συμβούλευσε να μην απομακρυνθούν από τη Σεπφωρίδα για να μην πέσουν στην παγίδα. Όμως οι Ραϊνάλδος του Στατιγιόν, πρίγκηπας της Αντιόχειας, και Ζεράρ ντε Ριντεφόρ, Μέγας Μάγιστρος των Ναϊτών Ιπποτών, τον αποκάλεσαν δειλό και επηρέασαν τον Γκυ να αποφασίσει να κινηθούν προς την Τιβεριάδα. Την επόμενη μέρα ο στρατός των Σταυροφόρων κινήθηκε από τη Σεπφωρίδα στην Τιβεριάδα δια μέσου της ερήμου. Στη διαδρομή, οι στρατιώτες του Σαλαντίν παρενοχλούσαν την πορεία των σταυροφόρων. Το μεσημέρι οι Φράγκοι έφτασαν σε μια πηγή αλλά δεν σταμάτησαν να ξεκουραστούν και συνέχισαν την πορεία τους. Ο Σαλαντίν εκμεταλλεύτηκε την ευκαιρία, κατέλαβε αυτή την πηγή και έκλεισε το δρόμο των Σταυροφόρων για υποχώρηση.

Τελικά μετά από δύσκολη πορεία οι Σταυροφόροι στρατοπέδευσαν στο Χαττίν, σε μια περιοχή όπου υπήρχαν δύο λόφοι οι οποίοι ονομάζονταν "Κέρατα" του Χαττίν. Επίσης οι μουσουλμάνοι τους ταλαιπώρησαν ακόμα περισσότερο ανάβοντας φωτιές, δημιουργώντας αποπνικτική ατμόσφαιρα. Οι χριστιανοί εγκλωβισμένοι αποφάσισαν να πολεμήσουν. Η μάχη άρχισε με τους υπέρτερους μουσουλμάνους (διέθεταν 30.000 άνδρες) να ρίχνουν βέλη κατά των χριστιανών. Οι τελευταίοι επιτέθηκαν ορμητικά εναντίον τους αλλά ο Σαλαντίν τους κατατρόπωσε. Μάλιστα τρεις φορές επιχείρησε ο Μουσουλμάνος ηγεμόνας να καταλάβει τη βασιλική σκηνή και απέτυχε, επιτυγχάνοντας την τέταρτη φορά.

Μετά τη μάχη οι σταυροφόροι μετρούσαν νεκρούς της τάξης των 15.700 ανδρών. Ο ίδιος ο Γκύ των Λουζινιάν αιχμαλωτίστηκε και όλοι οι Ναΐτες και οι Ιωαννίτες ιππότες που πήραν μέρος στη μάχη εκτελέστηκαν. Ο ίδιος ο Σαλαντίν αποκεφάλι��ε τον Ραϊνάλδο του Σατιγιόν, εκδικούμενος έτσι τη θρασύτητα και την αγριότητα που είχε επιδείξει ο τελευταίος εναντίον των καραβανιών των μουσουλμάνων στις διάφορες ληστρικές του επιδρομές. Στον ίδιο τον Γκυ φέρθηκε ιπποτικά, αν και τον κράτησε φυλακισμένο. Οι υπόλοιποι αιχμάλωτοι αφέθηκαν σταδιακά ελεύθεροι, πληρώνοντας λύτρα.

Στη συνέχεια, και αφού δεν υπήρχε πια καμμιά δύναμη να τον σταματήσει, ο Σαλαντίν κατέλαβε τα φρούρια της Άκρας, της Ναμπλούς, της Γιάφφας, της Σιδώνας, της Βηρυττού και της Ασκάλωνας (Ασκελόν). Στη συνέχεια πολιόρκησε την Ιερουσαλήμ η οποία παραδόθηκε στις 2 Οκτωβρίου του 1187.

Η φοβερή ήττα του Χατίν και η επακόλουθη πτώση της Ιερουσαλήμ προκάλεσαν μεγάλη συγκίνηση στη Δύση και την έναρξη της Γ' Σταυροφορίας, το 1189.

• Πολεμικές Σελίδες, εκδόσεις Αμυντική γραμμή, τεύχος 15, Δεκέμβριος 2007