Y Philipinau
(Ailgyfeiriad o Pilipinas)
Gwlad o 7,107 o ynysoedd mawr a bychain yn ne-ddwyrain Asia yw'r Philipinau neu Ynysoedd y Philipinau,[1] yn swyddogol Gweriniaeth y Philipinau (Ffilipineg: Pilipinas, Saesneg: Philippines). Mae wedi'i lleoli 1210 km (750 milltir) i'r dwyrain o dir mawr cyfandir Asia. Catholigion yw'r mwyafrif o'r boblogaeth. Ceir lleiafrif Islamaidd yn y de. Manila ar ynys Luzon yw prifddinas y wlad.
 | |
| Republika ng Pilipinas | |
| Arwyddair | Mae'n fwy o hwyl yn y Philipinau  |
|---|---|
| Math | gwladwriaeth sofran, gwladwriaeth archipelagig, gwlad |
| Enwyd ar ôl | Felipe II, brenin Sbaen |
| Prifddinas | Manila |
| Poblogaeth | 109,035,343 |
| Anthem | Lupang Hinirang |
| Pennaeth llywodraeth | Bongbong Marcos |
| Cylchfa amser | Amser Safonol y Philipinau, Asia/Manila |
| Iaith/Ieithoedd swyddogol | Filipino, Saesneg |
| Daearyddiaeth | |
| Rhan o'r canlynol | De-ddwyrain Asia |
| Gwlad |  Y Philipinau |
| Arwynebedd | 343,448 km² |
| Gerllaw | Môr De Tsieina, Môr y Philipinau, Môr Celebes |
| Yn ffinio gyda | Gweriniaeth Pobl Tsieina, Indonesia, Japan, Maleisia, Palaw, Taiwan |
| Cyfesurynnau | 12°N 123°E |
| Gwleidyddiaeth | |
| Corff gweithredol | Llywodraeth y Philipinau |
| Corff deddfwriaethol | Cyngres y Philipinau |
| Swydd pennaeth y wladwriaeth | Arlywydd y Philipinau |
| Pennaeth y wladwriaeth | Bongbong Marcos |
| Swydd pennaeth y Llywodraeth | Arlywydd y Philipinau |
| Pennaeth y Llywodraeth | Bongbong Marcos |
 | |
| Crefydd/Enwad | Catholigiaeth, Islam, Cristnogaeth |
| Ariannol | |
| Cyfanswm CMC (GDP) | $394,087 million, $404,284 million |
| Arian | Philippine peso |
| Canran y diwaith | 7.1 canran |
| Cyfartaledd plant | 2.89 |
| Mynegai Datblygiad Dynol | 0.699 |
Ceir corff, Sentro Rizal er mwyn hyrwyddo iaith Tagalog safonnol y wlad a diwylliant y wladwriaeth. Sefydlwyd Sentro Rizal yn 2009.
Rhanbarthau
golygu| Rhanbarth | Dosbarthiad | Canolfan lywodraethol |
|---|---|---|
| Gorllewin Luzon | Rhanbarth I | Dinas San Fernando, La Union |
| Dyffryn Cagayan | Rhanbarth II | Dinas Tuguegarao, Cagayan |
| Luzon Canolog | Rhanbarth III | Dinas San Fernando, Pampanga |
| CALABARZON | Rhanbarth IV-A | Dinas Calamba, Laguna |
| MIMARO | Rhanbarth IV-B | Dinas Calapan, Oriental Mindoro |
| Bicol | Rhanbarth V | Dinas Legazpi, Albay |
| Gorllewin Visayas | Rhanbarth VI | Dinas Iloilo |
| Canolbarth Visayas | Rhanbarth VII | Dinas Cebu |
| Dwyrain Visayas | Rhanbarth VIII | Dinas Tacloban, Leyte |
| Gorynys Zamboanga | Rhanbarth IX | Dinas Pagadian, Zamboanga del Sur |
| Gogledd Mindanao | Rhanbarth X | Dinas Cagayan de Oro |
| Davao | Rhanbarth XI | Dinas Davao |
| SOCCSKSARGEN | Rhanbarth | Dinas Koronadal, De Cotabato |
| Caraga | Rhanbarth XIII | Dinas Butuan |
| Mindanao | Filipino | Dinas Cotabato |
| Rhanbarth Gweinyddol Cordillera | CAR | Dinas Baguio |
| Metro Manila | NCR | Manila |
Pobl nodedig o'r Philipinau
golygu- Encarnacion Alzona (1895 - 2001) - Ymgyrchydd dros hawliau merched a hanesydd Philipinaidd. Hi oedd y fenyw Ffilipinaidd gyntaf i ennill Ph.D.
Cyfeiriadau
golygu- ↑ Geiriadur yr Academi, [Philippine].