Izvorni kôd stranice Vojska Republike Srpske

← Vojska Republike Srpske

Nemate dopuštenje da uredite ovu stranicu, iz sljedećih razloga:

Ovaj članak je zaštićen tako da ga samo registrovani korisnici mogu mijenjati.

Zašto je stranica zaštićena?

Iako većinu članaka može uređivati bilo ko, poluzaštita je ponekad potrebna kako bi se spriječio vandalizam na popularnim člancima.
Razlog za zaštitu može se naći u protokolu zaključavanja. Ako nema relevantnih zapisa u protokolu zaključavanja, članak je možda premješten nakon što je zaštićen.

Šta mogu ja uraditi?

Ako imate korisničko ime, prijavite se. Ako još nemate korisnički račun, možete se registrirati; nakon 4 dana i 10 izmjena, moći ćete uređivati poluzaštićene stranice.
Razgovarajte o ovom članku s drugima.
Zatražite ukidanje zaštite članka.
Saznajte više o doprinosu našoj enciklopediji.
Ako ste primijetili grešku ili ako imate prijedlog za jednostavnu promjenu, možete poslati zahtjev za izmjenu klikom na donji link i slijeđenjem uputa. Administrator onda može izvršiti izmjenu umjesto vas. Molimo vas da prvo pogledate stranicu za razgovor, u slučaju da se o datom pitanju već ranije raspravljalo.
Pošaljite zahtjev za izmjenu

Your IP address is in a range that has been blocked on all Wikimedia Foundation wikis.
The block was made by ‪EPIC‬. The reason given is Open proxy/Webhost: See the help page if you are affected.
- Start of block: 09:48, 2 juli 2024
- Expiry of block: 09:48, 2 juli 2025
Your current IP address is 206.189.44.186. The blocked range is 206.189.32.0/20.
Navedite sve gornje podatke u upite ili zahtjeve za deblokadu. Ako smatrate da ste greškom blokirani, dodatne informacije i uputstva možete pronaći na stranici o globalnoj smjernici "Zabranjeni otvoreni proksiji".
U suprotnom, zahtjev za blokadu postavite na Meta-Wikiju. You could also send an email to the stewards VRT queue at stewards@wikimedia.org including all above details.

Možete vidjeti i kopirati izvorni kôd ove stranice.

{{Infokutija nacionalna vojska
| naziv                                   = Vojska Republike Srpske
| slika                                   = Emblem of the Army of Republika Srpska.svg
| veličina_slike                          = 250 px
| opis_slike                              = 
| država                                  = {{ZD|Republika Srpska}} [[Republika Srpska (1992–1995)|Republika Srpska]]
| utemeljena                              = 12. maj 1992.
| grane                                   = Kopnena vojska<br>[[Ratno zrakoplovstvo i protivzračna odbrana Republike Srpske]]
| štab                                    = 
| vrhovni komadant                        = [[Radovan Karadžić]] (1992–1996)
| načelnik štaba                          = [[Ratko Mladić]] (1992–1996)
| ministar odbrane                        = 
| vojno sposobni                          = od 18 god.
| broj raspoloživih za vojnu službu       = 
| broj sposobnih za vojnu službu          = 
| broj godišnje stasalih za vojnu službu  = 
| aktivan sastav                          = 
| rezervni sastav                         = 
| vojni budžet                            = 
| procent BDP-a                           = 
| domaći proizvođači                      = 
| strani dobavljači                       = 
| ukinuta                                 = 1. decembar 2005. ([[Oružane snage Bosne i Hercegovine|OSBiH]])
| podrucje_djelovanja                     = [[Republika Bosna i Hercegovina]]
}}
'''Vojska Republike Srpske''' ('''VRS''') bila je paravojna organizacija [[Republika Srpska|Republike Srpske]] od 1992. do 2005. godine za vrijeme i poslije [[Rat u BiH|rata u BiH]]. Naslijedila je tadašnju [[JNA]] na teritoriji [[BiH]], kako u vojnom kadru, tako i u infrastrukturi i naoružanju. Finansirana je iz [[Beograd]]a, kako za vrijeme rata u BiH, tako i nakon [[Dejtonski sporazum|Dejtonskog sporazuma]]. Tek nakon jačeg angažmana međunarodne zajednice u BiH, finansiranje VRS-a iz Beograda je prestalo.

VRS zajedno sa ostalim srpskim snagama je bila jedna od strana u [[Rat u Bosni i Hercegovini|ratu u Bosni i Hercegovini]] od 1992. do 1995. godine. Dio ratnog rukovodstva VRS-a je optuženo ili osuđeno pred [[MKSJ]] za najteže zločine po međunarodnom pravu, što uključuje etničko čišćenje, zločine protiv čovječnosti, ratne zločine, urbicid, kulturocid i genocid. VRS je jedina vojska u svijetu koja je osuđena za [[Genocid u Srebrenici|genocid]] pred Haškim tribunalom.

Od 1. decembra 2005. nakon reforme odbrane u BiH, VRS je integrisana u sastav [[Oružane snage Bosne i Hercegovine|Oružanih snaga Bosne i Hercegovine]] i nastavlja tradiciju kroz Srpski puk u OS BiH.

== Historija ==

[[Datoteka:960228-A-5792S-005 - Serbian officer shows U.S. soldiers a towed ZiS-3 anti-tank gun.jpg|thumb|Protiv-oklopni top [[ZiS-3]] Vojske RS-a]]
===Osnivanje===
Krajem 1991. godine bilo je sasvim izgledno da će se [[Bosna i Hercegovina]] ocijepiti od tadašnje [[SFRJ]]. Ovakva ideja nije bila prihvaćena od strane srpskih političara u [[BIH]], kao i od većine bosanskih Srba. Vojni vrh [[JNA]] na čelu s [[Veljko Kadijević|Veljkom Kadijevićem]] i [[Blagoje Adžić|Blagojem Adžićem]] je postepeno naoružavao vojna krila srpskih stranaka u BiH. Kako bi odvajanjem BiH od ostatka tadašnje Jugoslavije JNA postala suvišna i strana vojna sila, ona bi se morala povući s teritorije novopriznate i nezavisne države [[RBiH|Republike Bosne i Hercegovine]]. Kako su bosanski Srbi zapravo još vjerovali u ideju [[SFRJ]] i [[JNA]] kao njene vojne sile, nisu vjerovali u novu državu Bosnu i Hercegovinu na osnovu čega je iz dijelova JNA na području Bosne i Hercegovine 12. maja 1992. formirana nova vojska pod nazivom '''Vojska Republike Srpske''' odlukom Narodne skupštine Srpske Republike Bosne i Hercegovine. Štab bivšeg banjalučkog korpusa JNA je preimenovan u štab VRS-a. Sjedište štaba je bilo na [[Pale|Palama]].

===1992.===
Prve vojne operacija VRS je vršila u području Bosanske Posavine s ciljem zaposjedanja koridora i spajanje fizički odvojenih teritorija Republike Srpske. Ova operacija poznata je pod nazivom [[Operacija Koridor]] i trajala je od 7. juna do 26. juna 1992. kada su srpske snage zauzele gradove [[Bosanski Brod]], [[Bosanski Šamac|Šamac]], [[Derventa|Derventu]], [[Brčko]], [[Odžak]] i [[Modriča|Modriču]]. Daljnje operacije VRS je vršila s ciljem zauzimanja glavnog grada RBIH [[Sarajevo|Sarajeva]], što je bilo bezuspješno, ali su grad okružili i vršili iscrpljujuće artiljerijske napade po gradu. Zauzimanjem teritorija i gradova po istočnoj Bosni, srpske snage vrše etnička čišćenja i masovna protjerivanja nesrpskog stanovništva s toga područja.<ref name="Arhivirana kopija">{{Cite web |url=http://www.camo.ch/teme/odbrana-rbih/ratna-hronika-92-95/ |title=Arhivirana kopija |access-date=28. 3. 2015 |archive-date=30. 3. 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150330031216/http://www.camo.ch/teme/odbrana-rbih/ratna-hronika-92-95/ |url-status=dead }}</ref> Tokom [[1992.]] godine snage VRS zaposjedaju veliku teritoriju na području istočne Bosne, istočne Hercegovine, banjalučke regije, Bosanske Posavine i zapadne Bosne, a gradove [[Sarajevo]], [[Goražde]], [[Srebrenica]], [[Žepa]], [[Bihać]] stavljaju pod opsadu.

===1993.===
Početkom 1993. godine VRS vrši intenzivirane napade na području istočne Bosne i Posavine. U martu 1993. VRS pokreće ofenzivu s oklopnim snagama kod mjesta Karuše, s ciljem ovladavanja komunikacije Teslić-Doboj. Ova operacija nosila je kodni naziv "Posljednja šansa", te je urodila velikim porazom. Tokom 1993. dolazi do sukoba između Hrvata i Bošnjaka u Hercegovini, u vrijeme čega srpske snage zauzimaju općinu [[Trnovo]] i probijaju linije Armije RBIH na području [[Igman]]a tokom operacije Lukavac 93. 15. novembra VRS pokreće ofanzivu prema Olovu što je završilo bezuspješno.<ref name="Arhivirana kopija"/>

===1994.===
1994. VRS je vršile velike i intenzivne napade na enklave Bihać i Goražde. Bihać je VRS napadala tokom februarske ofanzive sa brda Grabež, kasnije zajedno sa snagama AP ZB iz pravca Velike Kladuše. Goražde su srpske snage napadale tokom aprila, te su gotovo napredovale do centra grada, ali je njihov proboj kasnije zaustavljen. Prilikom kršenja zone zabrane leta, srpskim snagama su oborena 4 borbena aviona od strane [[NATO]]-a.

===1995.===
Početak 1995. godine je bio obilježen velikim vojnim operacijama usmjerenim protiv VRS-a. 23. marta [[Armija Republike Bosne i Hercegovine|Armija RBIH]] u [[Operacija Vlašić '95|Operaciji ''Vlašić'']] zauzima planinu [[Vlašić]]. Uslijed vojnih gubitaka VRS vrši artiljerijske napade na zaštićene zone čime strada veliki broj civila, što je izazvalo zračne udare [[NATO]]-a. Dana 2. juna 1995. srpska PVO je oborila jedan američki lovac [[F-16]]. VRS zajedno sa snagama [[SVK]] i [[Fikret Abdić|Abdićevih]] pobunjenika 15. juna pokreće [[Operacija "Pauk"|operaciju "Pauk"]] na Bihaćki okrug.<ref>http://www.hkv.hr/hrvatski-tjednik/15662-hrvatski-tjednik-oluja-nakon-18-godina-prvi-put-cijela-istina.html</ref> Nakon zauzimanja [[Srebrenica|Srebrenice]] 11. jula pripadnici VRS i drugih paravojnih formacija počinile su [[Genocid u Srebrenici|genocid nad stanovništvom]] i ratnim zarobljenicima ubivši oko 8372 osoba.<ref>http://www.historija.ba/d/11-godisnjica-genocida-u-srebrenici/</ref> Dana 25. jula snage VRS zauzimaju [[Žepa|Žepu]]. Napredovanjem snaga Armije RBIH, HVO i HV, srpske snage gube teritoriju u [[Bosanska krajina|Bosanskoj krajini]] i sjeverozapadnoj [[Hercegovina|Hercegovini]] uključujući gradove [[Bosanska Krupa|Bosansku Krupu]], [[Bosanski Petrovac]], [[Drvar]], [[Bosansko Grahovo]], [[Glamoč]], [[Donji Vakuf]], [[Ključ]], [[Sanski Most]], [[Mrkonjić Grad]].

== Ratna organizacija ==
[[Predsjednik Republike Srpske]] bio je vrhovni komandant Vojske Republike Srpske

*[[Generalštab Vojske Republike Srpske]]
** [[Prvi krajiški korpus Vojske Republike Srpske|1. Krajiški korpus]], [[Banja Luka]] 
** [[Drugi krajiški korpus Vojske Republike Srpske|2. Krajiški korpus]], [[Drvar]] 
** [[Istočno-bosanski korpus Vojske Republike Srpske|Istočno-bosanski korpus]], [[Bijeljina]]
** [[Sarajevsko- romanijski korpus Vojske Republike Srpske|Sarajevsko- romanijski korpus]], [[Sarajevo]] 
** [[Hercegovački korpus Vojske Republike Srpske|Hercegovački korpus]], [[Bileća]] 
** [[Drinski korpus Vojske Republike Srpske|Drinski korpus]], [[Zvornik]]

== Generali i komandanti ==
[[Datoteka:Evstafiev-ratko-mladic-1993-w.jpg|thumb|General i zapovjednik Vojske RS-a i ratni zločinac [[Ratko Mladić]]]]

* [[Radovan Karadžić]] vrhovni komandant i prvi [[predsjednik Republike Srpske]]
* [[Ratko Mladić]] komandant [[Generalštab Vojske Republike Srpske|Glavnog štaba]] [[VRS]]
* [[Manojlo Milovanović]] Načelnik [[Generalštab Vojske Republike Srpske|Glavnog štaba]] [[VRS]]
* [[Zdravko Tolimir]] Načelnik za sigurnost [[Generalštab Vojske Republike Srpske|Glavnog štaba]] [[VRS]]
* [[Milan Gvero]] načelnik za moral i informisanje [[Generalštab Vojske Republike Srpske|Glavnog štaba]] [[VRS]]
* [[Momir Talić]] komandant [[1. krajiški korpus Vojske Republike Srpske|1.krajiškog korpusa]]
* [[Grujo Borić]] komandant [[2. krajiški korpus Vojske Republike Srpske|2.krajiškog korpusa]]
* [[Novica Simić]], komandant Istočno-bosanskog korpusa
* [[Radovan Grubač]], komandant Hercegovačkog korpusa
* [[Slavko Lisica]], komandant 3. operativne grupe 1.krajiškog korpusa
* [[Stanislav Galić]], komandant Sarajevsko-romanijskog korpusa

Prištabske jedinice:
* [[65. zaštitni motorizovani puk]]
* [[1. gardijska motorizovana brigada]]
* [[Srpska garda Ilidža]]
* [[Garda Panteri]]

== Ratno zrakoplovstvo i protuzračna odbrana ==
Osnivanjem 19. maja [[1992.]] RZ I PZO VRS je od [[JNA]] naslijedilo 22 aviona [[SOKO J-21 Jastreb]], 12 aviona [[SOKO J-22|SOKO J-22 Orao]], 22 helikoptera [[Aerospatiale SA 341 Gazela|Gazela]], 14 helikoptera [[Mi-8]]. Prve letove je zrakoplovstvo izvodilo s ciljem bombardovanja hrvatskih položaja u Bosanskoj Posavini.

==Poslijeratni period==
Nakon potpisivanja [[Dejtonski sporazum|Dejtonskog sporazuma]] Vojska Republike Srpske je priznata kao jedna od dviju zvaničnih vojnih sila [[BIH|Bosne i Hercegovine]] i kao zvanična vojna sila entiteta [[Republika Srpska]]. U Vojsci Republike Srpske počela postepena reforma. Sa oko 180.000 vojnika i oficira u nekoliko godina, broj osoblja je smanjen na 20.000 ljudi. Paralelno, došlo je do promjene u broju korpusa, sa ratnih šest, smanjeno je na četiri i na kraju na tri. Od 1. decembra 2005. godine, Vojska Republike Srpske je ušla u sastav [[Oružane snage Bosne i Hercegovine|Oružanih snaga BiH]] kao Treći pješadijski puk „Republika Srpska“.

== Također pogledajte ==
* [[Rat u Bosni i Hercegovini]]

== Reference ==
{{reference}}

== Vanjski linkovi ==
{{Commonscat|Military of Republika Srpska}}

[[Kategorija:Republika Srpska]]
[[Kategorija:Rat u Bosni i Hercegovini]]
[[Kategorija:Vojska Republike Srpske|*]]
[[Kategorija:Vojska]]
[[Kategorija:Vojska Bosne i Hercegovine]]
[[Kategorija:Srpske paravojne formacije]]
[[Kategorija:Srpski nacionalizam u Bosni i Hercegovini]]

Šabloni koji su upotrebljeni na ovoj stranici:

Šablon:Br separated entries (uredi)
Šablon:Cite web (uredi)
Šablon:Commonscat (pogledaj izvor) (poluzaštićeno)
Šablon:If empty (uredi)
Šablon:Infokutija (pogledaj izvor) (zaštićeno)
Šablon:Infokutija nacionalna vojska (uredi)
Šablon:PAGENAMEBASE (uredi)
Šablon:Plain link (uredi)
Šablon:Plainlist/styles.css (uredi)
Šablon:Podaci o zastavi Republika Srpska (uredi)
Šablon:Reference (uredi)
Šablon:Refspisak (uredi)
Šablon:Refspisak/styles.css (uredi)
Šablon:Side box (uredi)
Šablon:Sporedni okvir (pogledaj izvor) (zaštićeno)
Šablon:ZD (pogledaj izvor) (zaštićeno)
Šablon:ZD/core (uredi)
Modul:Arguments (pogledaj izvor) (zaštićeno)
Modul:Citation/CS1 (pogledaj izvor) (zaštićeno)
Modul:Citation/CS1/COinS (pogledaj izvor) (zaštićeno)
Modul:Citation/CS1/Configuration (pogledaj izvor) (zaštićeno)
Modul:Citation/CS1/Date validation (pogledaj izvor) (zaštićeno)
Modul:Citation/CS1/Identifiers (pogledaj izvor) (zaštićeno)
Modul:Citation/CS1/Utilities (pogledaj izvor) (zaštićeno)
Modul:Citation/CS1/Whitelist (pogledaj izvor) (zaštićeno)
Modul:Citation/CS1/styles.css (uredi)
Modul:If empty (pogledaj izvor) (zaštićeno)
Modul:Infobox (pogledaj izvor) (zaštićeno)
Modul:Infobox/styles.css (pogledaj izvor) (zaštićeno)
Modul:InfoboxImage (pogledaj izvor) (zaštićeno)
Modul:No globals (pogledaj izvor) (zaštićeno)
Modul:Separated entries (pogledaj izvor) (zaštićeno)
Modul:Side box (pogledaj izvor) (poluzaštićeno)
Modul:Side box/styles.css (uredi)
Modul:String (pogledaj izvor) (zaštićeno)
Modul:TableTools (pogledaj izvor) (poluzaštićeno)
Modul:Yesno (pogledaj izvor) (zaštićeno)

Nazad na Vojska Republike Srpske.

Preuzeto iz "https://bs.wikipedia.org/wiki/Vojska_Republike_Srpske"