Izvorni kôd stranice PTEN

Nemate dopuštenje da uredite ovu stranicu, iz sljedećeg razloga:
Your IP address is in a range that has been blocked on all Wikimedia Foundation wikis.
The block was made by ‪EPIC‬. The reason given is Open proxy/Webhost: See the help page if you are affected.
Start of block: 09:48, 2 juli 2024
Expiry of block: 09:48, 2 juli 2025
Your current IP address is 206.189.44.186. The blocked range is 206.189.32.0/20.
Navedite sve gornje podatke u upite ili zahtjeve za deblokadu. Ako smatrate da ste greškom blokirani, dodatne informacije i uputstva možete pronaći na stranici o globalnoj smjernici "Zabranjeni otvoreni proksiji".
U suprotnom, zahtjev za blokadu postavite na Meta-Wikiju. You could also send an email to the stewards VRT queue at stewards@wikimedia.org including all above details.
Možete vidjeti i kopirati izvorni kôd ove stranice.
{{Infokutija gen}}
[[Slika:PTEN regulation image.jpg|right|thumbnail|350px|Regulcija i [[posttranslacijske modifikacije]]  gena PTEN]]
'''Homolog fosfataze i tenzina''' ('''PTEN''') je [[fosfataza]] koja je kod [[ljudi]] [[kodon|kodirana]] [[gen]]om '''PTEN'''.<ref name="pmid9090379">{{cite journal | vauthors = Steck PA, Pershouse MA, Jasser SA, Yung WK, Lin H, Ligon AH, Langford LA, Baumgard ML, Hattier T, Davis T, Frye C, Hu R, Swedlund B, Teng DH, Tavtigian SV | title = Identification of a candidate tumour suppressor gene, MMAC1, at chromosome 10q23.3 that is mutated in multiple advanced cancers | journal = Nature Genetics | volume = 15 | issue = 4 | pages = 356–62 | date = april 1997 | pmid = 9090379 | doi = 10.1038/ng0497-356 | s2cid = 41286105 }}</ref> [[Mutacije]] ovog gena korak su u razvoju mnogih [[kancer]]a, posebno glioblastoma, [[rak pluća|raka pluća]], [[rak dojke|dojke]] i [[rak prostate|prostate]]. Geni koji odgovaraju PTEN-u ([[ortolozi]])<ref name="OrthoMaM">{{Cite web | title = OrthoMaM phylogenetic marker: PTEN coding sequence | url = http://www.orthomam.univ-montp2.fr/orthomam/data/cds/detailMarkers/ENSG00000171862_PTEN.xml | access-date = 4. 9. 2021 | archive-date = 27. 12. 2016 | archive-url = https://web.archive.org/web/20161227130823/http://www.orthomam.univ-montp2.fr/orthomam/data/cds/detailMarkers/ENSG00000171862_PTEN.xml | url-status = dead }}</ref> su identificirani kod većine [[sisar]]a za koje su dostupni potpuni podaci o [[genom]]u.

''PTEN'' djeluje kao [[gen supresije tumora]], djelovanjem svog proteinskog proizvoda fosfataze. Ova [[fosfataza]] uključena je u regulaciju [[ćelijski ciklus|ćelijskog ciklusa]], sprječavajući ćelije da rastu i dijele se prebrzo.<ref name ="pmid15448614"/> Meta je mnogih lijekova protiv raka.

Protein kodiran ovim genom je [[fosfatidilinositol-3,4,5-trisfosfat 3-fosfataza]]. Sadrži domen sličan [[TNS1|tenzinu]], kao i katalitski domen sličan onom kod  dvostruke specifičnosti [[proteinska tirozin-fosfataza|proteiskih tiroziđn-fosfataza]]. Za razliku od većine proteinskih tirozin-fosfataza, ovaj protein prvenstveno defosforilira [[fosfoinozitid]]ne supstrate. Negativno regulira unutarćelijske razine [[fosfatidilinositol (3,4,5)-trisfosfat|fosfatidilinositol-3,4,5-trisfosfata]] u ćelijama i funkcionira kao supresor tumora, negativnom regulacijom [[Akt/PKB signalni put|Akt/PKB signalnog puta]].<ref>{{Cite web| title = Entrez Gene: PTEN phosphatase and tensin homolog (mutated in multiple advanced cancers 1)| url = https://www.ncbi.nlm.nih.gov/sites/entrez?Db=gene&Cmd=ShowDetailView&TermToSearch=5728}}</ref>

==Aminokiselinska sekvenca==
Dužina [[polipeptid]]nog lanca je 403 [[aminokiseline]], а [[molekularna masa|molekulska težina]] 47.166  [[dalton (jedinica)|Da]].<ref name="UniProt">{{cite web|url=http://www.uniprot.org/uniprot/P60484#sequences |title=UniProt, P60484 |access-date=4. 9. 2021}}</ref>
<table  style="font-family:monospace;"><tr style="text-align:right;"><th>10</th><th></th><th>20</th><th></th><th>30</th><th></th><th>40</th><th></th><th>50</th></tr>
<tr style="background-color: #eee;"><td>MTAIIKEIVS</td><td style="background-color: #f9f9f9;"></td><td>RNKRRYQEDG</td><td style="background-color: #f9f9f9;"></td><td>FDLDLTYIYP</td><td style="background-color: #f9f9f9;"></td><td>NIIAMGFPAE</td><td style="background-color: #f9f9f9;"></td><td>RLEGVYRNNI</td></tr>
<tr style="background-color: #eee;"><td>DDVVRFLDSK</td><td style="background-color: #f9f9f9;"></td><td>HKNHYKIYNL</td><td style="background-color: #f9f9f9;"></td><td>CAERHYDTAK</td><td style="background-color: #f9f9f9;"></td><td>FNCRVAQYPF</td><td style="background-color: #f9f9f9;"></td><td>EDHNPPQLEL</td></tr>
<tr style="background-color: #eee;"><td>IKPFCEDLDQ</td><td style="background-color: #f9f9f9;"></td><td>WLSEDDNHVA</td><td style="background-color: #f9f9f9;"></td><td>AIHCKAGKGR</td><td style="background-color: #f9f9f9;"></td><td>TGVMICAYLL</td><td style="background-color: #f9f9f9;"></td><td>HRGKFLKAQE</td></tr>
<tr style="background-color: #eee;"><td>ALDFYGEVRT</td><td style="background-color: #f9f9f9;"></td><td>RDKKGVTIPS</td><td style="background-color: #f9f9f9;"></td><td>QRRYVYYYSY</td><td style="background-color: #f9f9f9;"></td><td>LLKNHLDYRP</td><td style="background-color: #f9f9f9;"></td><td>VALLFHKMMF</td></tr>
<tr style="background-color: #eee;"><td>ETIPMFSGGT</td><td style="background-color: #f9f9f9;"></td><td>CNPQFVVCQL</td><td style="background-color: #f9f9f9;"></td><td>KVKIYSSNSG</td><td style="background-color: #f9f9f9;"></td><td>PTRREDKFMY</td><td style="background-color: #f9f9f9;"></td><td>FEFPQPLPVC</td></tr>
<tr style="background-color: #eee;"><td>GDIKVEFFHK</td><td style="background-color: #f9f9f9;"></td><td>QNKMLKKDKM</td><td style="background-color: #f9f9f9;"></td><td>FHFWVNTFFI</td><td style="background-color: #f9f9f9;"></td><td>PGPEETSEKV</td><td style="background-color: #f9f9f9;"></td><td>ENGSLCDQEI</td></tr>
<tr style="background-color: #eee;"><td>DSICSIERAD</td><td style="background-color: #f9f9f9;"></td><td>NDKEYLVLTL</td><td style="background-color: #f9f9f9;"></td><td>TKNDLDKANK</td><td style="background-color: #f9f9f9;"></td><td>DKANRYFSPN</td><td style="background-color: #f9f9f9;"></td><td>FKVKLYFTKT</td></tr>
<tr style="background-color: #eee;"><td>VEEPSNPEAS</td><td style="background-color: #f9f9f9;"></td><td>SSTSVTPDVS</td><td style="background-color: #f9f9f9;"></td><td>DNEPDHYRYS</td><td style="background-color: #f9f9f9;"></td><td>DTTDSDPENE</td><td style="background-color: #f9f9f9;"></td><td>PFDEDQHTQI</td></tr>
<tr style="background-color: #eee;"><td>TKV</td></tr>
</table>
{{refbegin|4}}
:'''C''': [[Cistein]]
:'''D''': [[Asparaginska kiselina]]
:'''E''': [[Glutaminska kiselina]]
:'''F''': [[Fenilalanin]]
:'''G''': [[Glicin]]
:'''H''': [[Histidin]]
:'''I''': [[Izoleucin]]
:'''K''': [[Lizin]]
:'''L''': [[Leucin]]
:'''M''': [[Metionin]]
:'''N''': [[Asparagin]]
:'''P''': [[Prolin]]
:'''Q''': [[Glutamin]]
:'''R''': [[Arginin]]
:'''S''': [[Serin]]
:'''T''': [[Treonin]]
:'''V''': [[Valin]]
:'''W''': [[Triptofan]]
:'''Y''': [[Tirozin]]
{{refend}}

== Funkcija ==

Protein PTEN djeluje kao [[fosfataza]] za defosforilaciju [[fosfatidilinozitol (3,4,5)-trisfosfat]]a (PtdIns (3,4,5) ''P''<sub>3</sub> ili PIP<sub>3</sub>). PTEN specifično katalizira [[fosforilacija|defosforilaciju]] 3' fosfatnog [[inozitol]]skog prstena u PIP<sub>3</sub>, što rezultira bifosfatnim proizvodom PIP<sub>2</sub> ([[PtdIns (4,5) P2]]). Ova defosforilacija je važna jer rezultira inhibicijom [[AKT|Akt]]-signalnog puta, koji ima važnu ulogu u regulaciji ćelijskog ponašanja, poput [[ćelijski rast|rasta]], preživljavanja i migracija.

PTEN također ima slabu aktivnost proteinskih [[fosfataza]], ali je ta aktivnost također ključna za njegovu ulogu [[gen supresije tumora|supresora tumora]]. Aktivnost proteinske fosfataze PTEN -a može biti uključena u regulaciju [[ćelijski ciklus|ćelijskog ciklusa]], sprječavajući ćelije da rastu i dijele se prebrzo.<ref name="pmid15448614">{{cite journal | vauthors = Chu EC, Tarnawski AS | title = PTEN regulatory functions in tumor suppression and cell biology | journal = Medical Science Monitor | volume = 10 | issue = 10 | pages = RA235–41 | date = oktobar 2004 | pmid = 15448614 | url = http://www.medscimonit.com/fulltxt.php?ICID=11797 }}</ref> Bilo je mnogo prijavljenih proteinskih [[supstrat (biohemija)|supstrat]] za PTEN, uključujući [[IRS1]]<ref>{{cite journal | vauthors = Shi Y, Wang J, Chandarlapaty S, Cross J, Thompson C, Rosen N, Jiang X | title = PTEN is a protein tyrosine phosphatase for IRS1 | journal = Nature Structural & Molecular Biology | volume = 21 | issue = 6 | pages = 522–7 | date = juni 2014 | pmid = 24814346 | pmc = 4167033 | doi = 10.1038/nsmb.2828 }}</ref> i [[neuređeni protein|neuređene]].<ref>{{cite journal | vauthors = Shnitsar I, Bashkurov M, Masson GR, Ogunjimi AA, Mosessian S, Cabeza EA, Hirsch CL, Trcka D, Gish G, Jiao J, Wu H, Winklbauer R, Williams RL, Pelletier L, Wrana JL, Barrios-Rodiles M | title = PTEN regulates cilia through Dishevelled | journal = Nature Communications | volume = 6 | pages = 8388 | date = septembar 2015 | pmid = 26399523 | pmc = 4598566 | doi = 10.1038/ncomms9388 | bibcode = 2015NatCo...6.8388S }}</ref>

PTEN je jedna od meta kandidata za lijekove kao što su [[onkomir]] i [[MIRN21]].

== Struktura ==
[[Strukturna biologija|Struktura]] PTEN-ovog jezgra (riješeno [[rendgenska kristalografija|kristalografijom rendgenskih zraka]], vidi sliku u gornjem desnom uglu<ref name = "pmid10555148"/>) otkriva da se prvenstveno sastoji od [[fosfataza|fosfataznog]] i [[C2-domen]]a: fosfatazni domen sadrži [[aktivno mjesto]], koje obavlja [[enzim]]sku funkciju proteina, dok C2-domen veže [[ćelijska membrana|fosfolipidnu membranu]]. Tako PTEN veže membranu putem svojih domena fosfataze i C2, dovodeći aktivno mjesto na PIP<sub>3</sub> vezan za membranu, kako bi je defosforilirao.

Dva domena PTEN -a, [[proteinska tirozin-fosfataza|tirozin-fosfatazni]] i C2-domen, naslijeđeni su zajedno kao jedna jedinica i stoga čine superdomen, ne samo u PTEN -u, već i u raznim drugim proteinima u [[gljiva]]ma, [[biljka]]ma i [[životinja]]ma, naprimjer, [[tenzin]]ski proteini i [[auksilin]].<ref>{{cite journal | vauthors = Haynie DT, Xue B | title = Superdomains in the protein structure hierarchy: The case of PTP-C2 | journal = Protein Science | volume = 24 | issue = 5 | pages = 874–82 | date = maj 2015 | pmid = 25694109 | pmc = 4420535 | doi = 10.1002/pro.2664 }}</ref>

[[Aktivno mjesto]] PTEN -a sastoji se od tri petlje, [[TI-petlja|TI]], [[P-petlja|P]] i [[petlja WPD]], a sve su imenovane prema nomenklaturi [[PTPB1]].<ref name="pmid10555148">{{cite journal | vauthors = Lee JO, Yang H, Georgescu MM, Di Cristofano A, Maehama T, Shi Y, Dixon JE, Pandolfi P, Pavletich NP | title = Crystal structure of the PTEN tumor suppressor: implications for its phosphoinositide phosphatase activity and membrane association | journal = Cell | volume = 99 | issue = 3 | pages = 323–34 | date = oktobar 1999 | pmid = 10555148 | doi = 10.1016/S0092-8674(00)81663-3 | s2cid = 5624414 | doi-access = free }}</ref> Zajedno čine neobično dubok i širok džep, koji omogućava PTEN-u da primi glomaznu [[fosfatidilinozitol 3,4,5-trisfosfat]]mu podlogu. Smatra se da mehanizam reakcije defosforilacije PTEN-a prolazi kroz [[fosfoenzim]]ski intermedijar, sa stvaranjem [[fosfodiesterska veza|fosfodiesterske veze]] na aktivnom mjestu [[cistein]]a, C124.

U kristalnoj strukturi PTEN-a nije prisutan kratki 10-aminokiselinska nestrukturirana regija [[N-terminal]]nog domena fosfataze (od ostataka 6 do 15), poznata pod različitim imenima PIP2 vezni domen (PBD) ili PIP2 vezni motiv (PBM) <ref>{{cite journal | vauthors = Campbell RB, Liu F, Ross AH | title = Allosteric activation of PTEN phosphatase by phosphatidylinositol 4,5-bisphosphate | journal = The Journal of Biological Chemistry | volume = 278 | issue = 36 | pages = 33617–20 | date = septembar 2003 | pmid = 12857747 | doi = 10.1074/jbc.C300296200 | doi-access = free }}</ref><ref>{{cite journal | vauthors = Iijima M, Huang YE, Luo HR, Vazquez F, Devreotes PN | title = Novel mechanism of PTEN regulation by its phosphatidylinositol 4,5-bisphosphate binding motif is critical for chemotaxis | journal = The Journal of Biological Chemistry | volume = 279 | issue = 16 | pages = 16606–13 | date = april 2004 | pmid = 14764604 | doi = 10.1074/jbc.M312098200 | doi-access = free }}</ref><ref>{{cite journal | vauthors = McConnachie G, Pass I, Walker SM, Downes CP | title = Interfacial kinetic analysis of the tumour suppressor phosphatase, PTEN: evidence for activation by anionic phospholipids | journal = The Biochemical Journal | volume = 371 | issue = Pt 3 | pages = 947–55 | date = maj 2003 | pmid = 12534371 | pmc = 1223325 | doi = 10.1042/BJ20021848 }}</ref> Ovo područje povećava afinitet PTEN-a za plazmamembranu vezivanjem za [[fosfatidilinositol 4,5-bisfosfat]] ili eventualno bilo koji anionski [[lipid]].

U kristalnoj strukturi također nije prisutan [[Unutrašnje neuređeni proteini|unutrašnje neuređena]] [[C-terminal]]na regija (CTR) (obuhvata ostatke 353–403). CTR je konstitutivno [[Fosforilacija|fosforiliran]] na različitim položajima, koji utiču na različite aspekte PTEN-a, uključujući njegovu sposobnost vezanja na lipidne membrane, a djeluju i kao protein ili lipidna [[fosfataza]].<ref>{{cite journal | vauthors = Rahdar M, Inoue T, Meyer T, Zhang J, Vazquez F, Devreotes PN | title = A phosphorylation-dependent intramolecular interaction regulates the membrane association and activity of the tumor suppressor PTEN | journal = Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America | volume = 106 | issue = 2 | pages = 480–5 | date = januar 2009 | pmid = 19114656 | pmc = 2626728 | doi = 10.1073/pnas.0811212106 | bibcode = 2009PNAS..106..480R }}</ref><ref name=":0">{{cite journal | vauthors = Masson GR, Perisic O, Burke JE, Williams RL | title = The intrinsically disordered tails of PTEN and PTEN-L have distinct roles in regulating substrate specificity and membrane activity | journal = The Biochemical Journal | volume = 473 | issue = 2 | pages = 135–44 | date = januar 2016 | pmid = 26527737 | pmc = 4700475 | doi = 10.1042/BJ20150931 }}</ref>

Osim toga, PTEN se može eksprimirati i kao PTEN-L<ref>{{cite journal | vauthors = Hopkins BD, Fine B, Steinbach N, Dendy M, Rapp Z, Shaw J, Pappas K, Yu JS, Hodakoski C, Mense S, Klein J, Pegno S, Sulis ML, Goldstein H, Amendolara B, Lei L, Maurer M, Bruce J, Canoll P, Hibshoosh H, Parsons R | title = A secreted PTEN phosphatase that enters cells to alter signaling and survival | journal = Science | volume = 341 | issue = 6144 | pages = 399–402 | date = juli 2013 | pmid = 23744781 | pmc = 3935617 | doi = 10.1126/science.1234907 | bibcode = 2013Sci...341..399H }}</ref> (poznat kao PTEN-Long ili PTEN-α<ref>{{cite journal | vauthors = Liang H, He S, Yang J, Jia X, Wang P, Chen X, Zhang Z, Zou X, McNutt MA, Shen WH, Yin Y | title = PTENα, a PTEN isoform translated through alternative initiation, regulates mitochondrial function and energy metabolism | journal = Cell Metabolism | volume = 19 | issue = 5 | pages = 836–48 | date = maj 2014 | pmid = 24768297 | pmc = 4097321 | doi = 10.1016/j.cmet.2014.03.023 }}</ref>), alternativna varijanta početnog mjesta inicijatora [[leucin]]a, koja dodaje dodatne 173 aminokiseline na [[N-kraj]] PTEN-a. Tačna uloga ovog produženja aminokiselina još nije poznata, niti uzrokujuće izlučivanje PTEN-a iz ćelije ili interakciju s [[mitohondrija]]ma. Predviđeno je da će produžetak N-terminala biti u velikoj mjeri poremećen,<ref>{{cite journal | vauthors = Malaney P, Uversky VN, Davé V | title = The PTEN Long N-tail is intrinsically disordered: increased viability for PTEN therapy | journal = Molecular BioSystems | volume = 9 | issue = 11 | pages = 2877–88 | date = novembar 2013 | pmid = 24056727 | doi = 10.1039/c3mb70267g }}</ref> iako postoje dokazi da ima neka struktura u posljednjih dvadeset aminokiselina ekstenzije (najproksimalnije do početka PTEN -ovog [[metionin]]a).<ref name=":0" />

== Klinički značaj ==

=== Kancer ===

PTEN je jedan od najčešće izgubljenih [[gen supresije tumora|gena supresije tumora]] u ljudskim kancerima; u stvari, procjenjuje se da je do 70% muškaraca s rakom prostate u vrijeme postavljanja dijagnoze izgubilo kopiju gena "PTEN".<ref name="pmid16079851">{{cite journal | vauthors = Chen Z, Trotman LC, Shaffer D, Lin HK, Dotan ZA, Niki M, Koutcher JA, Scher HI, Ludwig T, Gerald W, Cordon-Cardo C, Pandolfi PP | title = Crucial role of p53-dependent cellular senescence in suppression of Pten-deficient tumorigenesis | journal = Nature | volume = 436 | issue = 7051 | pages = 725–30 | date = august 2005 | pmid = 16079851 | pmc = 1939938 | doi = 10.1038/nature03918 | bibcode = 2005Natur.436..725C }}</ref> Brojna istraživanja otkrila su povećanu učestalost gubitka ''PTEN''-a  u tumorima koji su jače vidljivi na dijagnostičkim snimcima kao što je [[magnetna rezonanca|mpMRI]], što potencijalno odražava povećanu [[Ćelijska proliferacija|proliferaciju]] i ćelijske gustoće u ovim tumorima.<ref>{{Cite journal|last1=Norris|first1=Joseph M.|last2=Simpson|first2=Benjamin S.|last3=Parry|first3=Marina A.|last4=Allen|first4=Clare|last5=Ball|first5=Rhys|last6=Freeman|first6=Alex|last7=Kelly|first7=Daniel|last8=Kim|first8=Hyung L.|last9=Kirkham|first9=Alex|last10=You|first10=Sungyong|last11=Kasivisvanathan|first11=Veeru|date=1. 7. 2020|title=Genetic Landscape of Prostate Cancer Conspicuity on Multiparametric Magnetic Resonance Imaging: A Systematic Review and Bioinformatic Analysis|url= |journal=European Urology Open Science|language=en|volume=20|pages=37–47|doi=10.1016/j.euros.2020.06.006|pmid=33000006|pmc=7497895|issn=2666-1683|doi-access=free}}</ref>

Tokom razvoja tumora dolazi do [[mutacija]] i [[delecija (genetika)|delecija]] PTEN-a koje inaktiviraju njegovu enzimsku aktivnost što dovodi do povećane [[ćelijska proliferacija|ćelijske proliferacije]] i smanjene ćelijske smrtnosti. Česta genetička inaktivacija PTEN -a javlja se kod [[glioblastom]]a, [[rak endometrija|raka endometrija]] i [[rak prostate|raka prostate]]; smanjena ekspresija se nalazi u mnogim drugim tipovima tumora, poput [[rak pluća|raka pluća]] i [[rak dojke|dojke]]. Nadalje, mutacija ''PTEN'' također uzrokuje niz nasljednih predispozicija za rak.

=== Neokancerozna neoplazija ===
Identificirano je više od 70 [[mutacija]] u genu ''PTEN'' kod ljudi sa [[Cowdenov sindrom|Cowdenovim sindromom]].  Ove mutacije se mogu promijeniti u malom broju [[bazni par|parova baza]] ili, u nekim slučajevima, delecijom velikog broja parova baza.  Većina ovih mutacija uzrokuje da gen ''PTEN'' pravi protein koji ne radi ispravno ili uopće ne radi. Neispravan protein ne može zaustaviti [[ćelijska dioba|diobu črlija]] ili signalizirati abnormalnim ćelijama da umru, što može dovesti do rasta tumora, posebno u [[dojka]]ma, [[štitnjača|štitnjači]] ili [[maternica|maternici]].<ref name="JMG1">{{cite journal | vauthors = Pilarski R, Eng C | title = Will the real Cowden syndrome please stand up (again)? Expanding mutational and clinical spectra of the PTEN hamartoma tumour syndrome | journal = Journal of Medical Genetics | volume = 41 | issue = 5 | pages = 323–6 | date = maj 2004 | pmid = 15121767 | pmc = 1735782 | doi = 10.1136/jmg.2004.018036 }}</ref>

Mutacije u genu "PTEN" uzrokuju nekoliko drugih poremećaja koje, poput Cowdenovog sindroma, karakterizira razvoj nekanceroznih tumora nazvanih [[hamartom]]i. Ovi poremećaji uključuju [[Bannayan-Riley-Ruvalcabain sindrom]] i [[sindrom sličan Proteusu]]. Zajedno, poremećaji uzrokovani mutacijama ''PTEN''-a nazivaju se [[PTEN sindrom hamartomskog tumora]] ili PHTS. Mutacije odgovorne za ove sindrome uzrokuju da rezultirajući protein bude nefunkcionalan ili odsutan. Neispravan protein omogućava ćeliji da se nekontrolirano dijeli i sprječava umiranje oštećenih ćelija, što može dovesti do rasta tumora.

=== Funkcija mozga i autizam ===

Defekti gena ''PTEN'' navode se kao potencijalni uzrok poremećaja spektra [[autizam|autizma]].<ref>{{cite journal | vauthors = Napoli E, Ross-Inta C, Wong S, Hung C, Fujisawa Y, Sakaguchi D, Angelastro J, Omanska-Klusek A, Schoenfeld R, Giulivi C | title = Mitochondrial dysfunction in Pten haplo-insufficient mice with social deficits and repetitive behavior: interplay between Pten and p53 | journal = PLOS ONE | volume = 7 | issue = 8 | pages = e42504 | year = 2012 | pmid = 22900024 | pmc = 3416855 | doi = 10.1371/journal.pone.0042504 | bibcode = 2012PLoSO...742504N}}</ref>

Kada je neispravan, protein ''PTEN'' stupa u interakciju s proteinom drugog gena poznatog kao ''Tp53'', kako bi umanjio proizvodnju energije u [[neuron]]ima. Ovaj teški stres dovodi do skoka štetnih promjena [[DNK]] u [[mitohondrija]]ma i abnormalnih razina proizvodnje energije u [[mali mozak|malom mozgu]] i [[hipokampus]]u, regijama mozga koje su kritične za društveno [[ponašanje]] i spoznaju. Kada je protein PTEN nedovoljan, njegova interakcija sa [[p53]] izaziva i nedostatke u drugim proteinima koji su takođe pronađeni kod pacijenata sa [[poteškoće u učenju|poteškoćama u učenju]] uključujući [[autizam]].<ref name="pmid22900024">https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3416855<nowiki/>Ljudi s autizmom i mutacijama gena ''PTEN'' mogu imati [[Makrocefalija|makrocefaliju]] (neobično velike glave).<nowiki><ref></nowiki>{{Cite book|last1=Charney|first1=Dennis S.|url=https://books.google.com/books?id=y8M9DwAAQBAJ&pg=PA846|title=Charney & Nestler's Neurobiology of Mental Illness|last2=Sklar|first2=Pamela B.|last3=Nestler|first3=Eric J.|last4=Buxbaum|first4=Joseph D.|date=2018|publisher=Oxford University Press|isbn=9780190681425|pages=846|language=en}}</ref>

Pacijenti s neispravnim ''PTEN''-om  mogu razviti lezije cerebelarne mase zvane displazijski gangliocitom ili [[Lhermitte-Duclosova bolest|Lhermitte-Duclosovu bolest]].<ref name = "JMG1"/>

=== Regeneracija ćelija ===

Snažna veza PTEN-a s inhibicijom [[ćelijski rast|rasta ćelija]] proučava se kao moguća [[Biološka meta|terapijska meta]] u tkivima koja se obično ne regeneriraju u zrelim životinjama, poput središnjih [[neuron]]a. Pokazalo se nedavno da [[delecija (genetika)|delecijska mutacija]] PTEN-a<ref>{{cite news|url=http://www.latimes.com/health/boostershots/la-heb-rodent-20100813,0,5830521.story |title=Rodent of the Week: Nerves regenerated after spinal cord injury|date=13. 8. 2010 | work=The Los Angeles Times}}</ref> dopušta regeneraciju živaca kod [[miš]]eva.<ref name="pmid20694004">{{cite journal | vauthors = Liu K, Lu Y, Lee JK, Samara R, Willenberg R, Sears-Kraxberger I, Tedeschi A, Park KK, Jin D, Cai B, Xu B, Connolly L, Steward O, Zheng B, He Z | title = PTEN deletion enhances the regenerative ability of adult corticospinal neurons | journal = Nature Neuroscience | volume = 13 | issue = 9 | pages = 1075–81 | date = septembar 2010 | pmid = 20694004 | pmc = 2928871 | doi = 10.1038/nn.2603 }}</ref><ref>[https://www.nature.com/articles/s42003-019-0524-1 GSK3-CRMP2 signaling mediates axonal regeneration induced by Pten knockout]</ref>

== Kao cilj lijekova ==

=== PTEN inhibitori ===
Spojevu [[bisperoksovanadij]]a  mogu imati neuroprotektivni učinak nakon ozljede [[CNS]]-a.<ref name=Walker2012>{{cite journal | vauthors = Walker CL, Walker MJ, Liu NK, Risberg EC, Gao X, Chen J, Xu XM | title = Systemic bisperoxovanadium activates Akt/mTOR, reduces autophagy, and enhances recovery following cervical spinal cord injury | journal = PLOS ONE | volume = 7 | issue = 1 | pages = e30012 | year = 2012 | pmid = 22253859 | pmc = 3254642 | doi = 10.1371/journal.pone.0030012 | bibcode = 2012PLoSO...730012W }}</ref> PTEN ise inhibira [[sarkopoterij]]em.<ref name="pmid24882728">{{cite journal | vauthors = Rozenberg K, Smirin P, Sampson SR, Rosenzweig T | title = Insulin-sensitizing and insulin-mimetic activities of Sarcopoterium spinosum extract | journal = Journal of Ethnopharmacology | volume = 155 | issue = 1 | pages = 362–72 | date = august 2014 | pmid = 24882728 | doi = 10.1016/j.jep.2014.05.030 }}</ref>

== Ćelijske linije==

Ćelijske linije sa poznatim PTEN mutacijama uključuju:
* [[prostata]]: [[LNCaP]], [[PC-3]]
* [[bubreg]]: [[786-O]]
* glioblastom: [[U87|U87MG]] <ref name="pmid9072974">{{cite journal | vauthors = Li J, Yen C, Liaw D, Podsypanina K, Bose S, Wang SI, Puc J, Miliaresis C, Rodgers L, McCombie R, Bigner SH, Giovanella BC, Ittmann M, Tycko B, Hibshoosh H, Wigler MH, Parsons R | title = PTEN, a putative protein tyrosine phosphatase gene mutated in human brain, breast, and prostate cancer | journal = Science | volume = 275 | issue = 5308 | pages = 1943–7 | date = mart 1997 | pmid = 9072974 | doi = 10.1126/science.275.5308.1943 | s2cid = 23093929 }}</ref>
* [[dojka]] : [[MB-MDA-468]], [[BT549]]<ref name="pmid9072974"/>
*[[mokraćna bešika]]: [[J82]], [[UMUC-3]]
[[slika:PTEN-Akt interactions.jpg|280px|thumb|right|[[Interakcija gena]] [[Akt]] i PTEN]]
== Interakcije ==
Pokazano je da  gen PTEN ima [[interakcija protein-protein|interakcije]] sa:
{{refbegin|2}}
* [[CSNK2A2]],<ref name=pmid12297295>{{cite journal | vauthors = Miller SJ, Lou DY, Seldin DC, Lane WS, Neel BG | title = Direct identification of PTEN phosphorylation sites | journal = FEBS Letters | volume = 528 | issue = 1–3 | pages = 145–53 | date = septembar 2002 | pmid = 12297295 | doi = 10.1016/S0014-5793(02)03274-X | s2cid = 1093672 | doi-access = free }}</ref> 
* [[CSNK2A1]],<ref name=pmid12297295/>
* [[MAGI3]]<ref name=pmid10748157>{{cite journal | vauthors = Wu Y, Dowbenko D, Spencer S, Laura R, Lee J, Gu Q, Lasky LA | title = Interaction of the tumor suppressor PTEN/MMAC with a PDZ domain of MAGI3, a novel membrane-associated guanylate kinase | journal = The Journal of Biological Chemistry | volume = 275 | issue = 28 | pages = 21477–85 | date = juli 2000 | pmid = 10748157 | doi = 10.1074/jbc.M909741199 | doi-access = free }}</ref>
* [[Major vault protein|MVP]],<ref name=pmid12177006>{{cite journal | vauthors = Yu Z, Fotouhi-Ardakani N, Wu L, Maoui M, Wang S, Banville D, Shen SH | title = PTEN associates with the vault particles in HeLa cells | journal = The Journal of Biological Chemistry | volume = 277 | issue = 43 | pages = 40247–52 | date = oktobar 2002 | pmid = 12177006 | doi = 10.1074/jbc.M207608200 | doi-access = free }}</ref> 
* [[NEDD4]],<ref name=pmid18498243>{{cite journal | vauthors = Wang X, Shi Y, Wang J, Huang G, Jiang X | title = Crucial role of the C-terminus of PTEN in antagonizing NEDD4-1-mediated PTEN ubiquitination and degradation | journal = The Biochemical Journal | volume = 414 | issue = 2 | pages = 221–9 | date = septembar 2008 | pmid = 18498243 | doi = 10.1042/BJ20080674 }}</ref>
* [[Androgeni receptor|NR3C4]],<ref name=pmid15205473>{{cite journal | vauthors = Lin HK, Hu YC, Lee DK, Chang C | title = Regulation of androgen receptor signaling by PTEN (phosphatase and tensin homolog deleted on chromosome 10) tumor suppressor through distinct mechanisms in prostate cancer cells | journal = Molecular Endocrinology | volume = 18 | issue = 10 | pages = 2409–23 | date = oktobar 2004 | pmid = 15205473 | doi = 10.1210/me.2004-0117 | doi-access = free }}</ref>
* [[P53]],<ref name=pmid12620407>{{cite journal | vauthors = Freeman DJ, Li AG, Wei G, Li HH, Kertesz N, Lesche R, Whale AD, Martinez-Diaz H, Rozengurt N, Cardiff RD, Liu X, Wu H | title = PTEN tumor suppressor regulates p53 protein levels and activity through phosphatase-dependent and -independent mechanisms | journal = Cancer Cell | volume = 3 | issue = 2 | pages = 117–30 | date = februar 2003 | pmid = 12620407 | doi = 10.1016/S1535-6108(03)00021-7 | doi-access = free }}</ref> i
* [[PTK2]].<ref name=pmid10400703>{{cite journal | vauthors = Tamura M, Gu J, Danen EH, Takino T, Miyamoto S, Yamada KM | title = PTEN interactions with focal adhesion kinase and suppression of the extracellular matrix-dependent phosphatidylinositol 3-kinase/Akt cell survival pathway | journal = The Journal of Biological Chemistry | volume = 274 | issue = 29 | pages = 20693–703 | date = juli 1999 | pmid = 10400703 | doi = 10.1074/jbc.274.29.20693 | doi-access = free }}</ref><ref name=pmid11857088>{{cite journal | vauthors = Haier J, Nicolson GL | title = PTEN regulates tumor cell adhesion of colon carcinoma cells under dynamic conditions of fluid flow | journal = Oncogene | volume = 21 | issue = 9 | pages = 1450–60 | date = februar 2002 | pmid = 11857088 | doi = 10.1038/sj.onc.1205213 | doi-access = free }}</ref>
{{refend}}

== Također pogledajte ==
* [[Sindrom multiplog hamartoma]]

== Reference ==
{{Reflist|35em}}

== Dopunska literatura ==
{{Refbegin|35em}}
* {{cite journal | vauthors = Li J, Yen C, Liaw D, Podsypanina K, Bose S, Wang SI, Puc J, Miliaresis C, Rodgers L, McCombie R, Bigner SH, Giovanella BC, Ittmann M, Tycko B, Hibshoosh H, Wigler MH, Parsons R | title = PTEN, a putative protein tyrosine phosphatase gene mutated in human brain, breast, and prostate cancer | journal = Science | volume = 275 | issue = 5308 | pages = 1943–7 | date = mart 1997 | pmid = 9072974 | doi = 10.1126/science.275.5308.1943 | s2cid = 23093929 }}
* {{cite journal | vauthors = Simpson L, Parsons R | title = PTEN: life as a tumor suppressor | journal = Experimental Cell Research | volume = 264 | issue = 1 | pages = 29–41 | date = mart 2001 | pmid = 11237521 | doi = 10.1006/excr.2000.5130 }}
* {{cite journal | vauthors = Eng C | title = PTEN: one gene, many syndromes | journal = Human Mutation | volume = 22 | issue = 3 | pages = 183–98 | date = septembar 2003 | pmid = 12938083 | doi = 10.1002/humu.10257 | s2cid = 13417857 }}
* {{cite journal | vauthors = Hamada K, Sasaki T, Koni PA, Natsui M, Kishimoto H, Sasaki J, Yajima N, Horie Y, Hasegawa G, Naito M, Miyazaki J, Suda T, Itoh H, Nakao K, Mak TW, Nakano T, Suzuki A | title = The PTEN/PI3K pathway governs normal vascular development and tumor angiogenesis | journal = Genes & Development | volume = 19 | issue = 17 | pages = 2054–65 | date = septembar 2005 | pmid = 16107612 | pmc = 1199575 | doi = 10.1101/gad.1308805 }}
* {{cite journal | vauthors = Leslie NR, Downes CP | title = PTEN function: how normal cells control it and tumour cells lose it | journal = The Biochemical Journal | volume = 382 | issue = Pt 1 | pages = 1–11 | date = august 2004 | pmid = 15193142 | pmc = 1133909 | doi = 10.1042/BJ20040825 }}
* {{cite journal | vauthors = Sansal I, Sellers WR | title = The biology and clinical relevance of the PTEN tumor suppressor pathway | url = https://archive.org/details/sim_journal-of-clinical-oncology_2004-07-15_22_14/page/n301 | journal = Journal of Clinical Oncology | volume = 22 | issue = 14 | pages = 2954–63 | date = juli 2004 | pmid = 15254063 | doi = 10.1200/JCO.2004.02.141 }}
* {{cite journal | vauthors = Waite KA, Eng C | title = Protean PTEN: form and function | journal = American Journal of Human Genetics | volume = 70 | issue = 4 | pages = 829–44 | date = april 2002 | pmid = 11875759 | pmc = 379112 | doi = 10.1086/340026 }}
* {{cite journal | vauthors = Zhou XP, Waite KA, Pilarski R, Hampel H, Fernandez MJ, Bos C, Dasouki M, Feldman GL, Greenberg LA, Ivanovich J, Matloff E, Patterson A, Pierpont ME, Russo D, Nassif NT, Eng C | title = Germline PTEN promoter mutations and deletions in Cowden/Bannayan-Riley-Ruvalcaba syndrome result in aberrant PTEN protein and dysregulation of the phosphoinositol-3-kinase/Akt pathway | journal = American Journal of Human Genetics | volume = 73 | issue = 2 | pages = 404–11 | date = august 2003 | pmid = 12844284 | pmc = 1180378 | doi = 10.1086/377109 }}
* {{cite journal | vauthors = Ji SP, Zhang Y, Van Cleemput J, Jiang W, Liao M, Li L, Wan Q, Backstrom JR, Zhang X | title = Disruption of PTEN coupling with 5-HT2C receptors suppresses behavioral responses induced by drugs of abuse | journal = Nature Medicine | volume = 12 | issue = 3 | pages = 324–9 | date = mart 2006 | pmid = 16474401 | doi = 10.1038/nm1349 | s2cid = 22093776 }}
{{Refend}}

== Vanjski linkovi==
* [https://www.ncbi.nlm.nih.gov/bookshelf/br.fcgi?book=gene&part=phts  GeneReviews/NCBI/NIH/UW entry on PTEN Hamartoma Tumor Syndrome (PHTS)]
* {{MeshName|PTEN+Protein}}
* {{Cite web| url = https://www.genecards.org/cgi-bin/carddisp.pl?gene=PTEN | title = PTEN Gene - phosphatase and tensin homolog | work = GeneCards | publisher = The Weizmann Institute of Science | archive-url =https://web.archive.org/web/20071008150651/http://www.genecards.org/cgi-bin/carddisp.pl?gene=PTEN| archive-date =8. 10. 2007| url-status = dead | access-date = 12. 3. 2009}}
* {{Cite web| url =http://www.alzforum.org/res/com/gen/alzgene/geneoverview.asp?geneid=351| title =Gene overview of all published AD-association studies for PTEN| work =Alzforum: AlzGene| publisher =Alzheimer Research Forum| archive-url =https://web.archive.org/web/20090210213449/http://www.alzforum.org/res/com/gen/alzgene/geneoverview.asp?geneid=351| archive-date =10. 2. 2009| access-date =12. 3. 2009| url-status =dead}}
*[https://web.archive.org/web/20121207210858/http://www.ucdmc.ucdavis.edu/publish/news/mindinstitute/6866 Research shows gene defect's role in autism-like behavior]
*[https://www.youtube.com/watch?v=11uWdukMhTc Dance Your PhD 2017 : A Story of Tumor Suppression] Deepti Mathur. PTEN and cancer explained in dance. A metabolic pathway uses glutamine to create a component of DNA. This pathway is regulated in part by PTEN. Loss of PTEN allows the pathway to go into overdrive, leading to cancer. A drug that interrupts the PTEN pathway preferentially destroys cancer cells.
* [https://www.ebi.ac.uk/pdbe/pdbe-kb/proteins/P60484 PDBe-KB] provides an overview of all the structure information available in the PDB for Human Phosphatidylinositol 3,4,5-trisphosphate 3-phosphatase and dual-specificity protein phosphatase PTEN

{{PDB Gallery|geneid=5728}}
{{Geni supresije tumora}}
{{Proteinske tirozin-fosfataze}}
{{Fosfataze}}
{{enzimi}}

{{DEFAULTSORT:Pten (Gene)}}
[[Kategorija:Geni supresije tumora]]
[[Kategorija:Proteini perifernih membrana]]
[[Kategorija:EC 3.1.3]]
[[Kategorija:Geni na hromosomu 10]]
[[Kategorija:Ljudski proteini]]
[[Kategorija:Enzimi]]
[[Kategorija:Proteomika]]
Šabloni koji su upotrebljeni na ovoj stranici:
Šablon:Cite book (pogledaj izvor) (poluzaštićeno)
Šablon:Cite journal (uredi)
Šablon:Cite news (uredi)
Šablon:Cite web (uredi)
Šablon:Enzimi (uredi)
Šablon:Esteraze (uredi)
Šablon:Fosfataze (uredi)
Šablon:Geni supresije tumora (uredi)
Šablon:Geni supresije tumora i onkogeni (uredi)
Šablon:Infokutija gen (uredi)
Šablon:MeSH name (uredi)
Šablon:MeshName (uredi)
Šablon:Navbox (pogledaj izvor) (zaštićeno)
Šablon:Navkutija (pogledaj izvor) (poluzaštićeno)
Šablon:PDB Gallery (uredi)
Šablon:PDB Gallery/5728 (uredi)
Šablon:Proteinske tirozin-fosfataze (uredi)
Šablon:Refbegin (uredi)
Šablon:Refbegin/styles.css (uredi)
Šablon:Refend (uredi)
Šablon:Reflist (uredi)
Šablon:Refspisak (uredi)
Šablon:Refspisak/styles.css (uredi)
Šablon:Tl (uredi)
Modul:Arguments (pogledaj izvor) (zaštićeno)
Modul:Citation/CS1 (pogledaj izvor) (zaštićeno)
Modul:Citation/CS1/COinS (pogledaj izvor) (zaštićeno)
Modul:Citation/CS1/Configuration (pogledaj izvor) (zaštićeno)
Modul:Citation/CS1/Date validation (pogledaj izvor) (zaštićeno)
Modul:Citation/CS1/Identifiers (pogledaj izvor) (zaštićeno)
Modul:Citation/CS1/Utilities (pogledaj izvor) (zaštićeno)
Modul:Citation/CS1/Whitelist (pogledaj izvor) (zaštićeno)
Modul:Citation/CS1/styles.css (uredi)
Modul:Infobox3cols (pogledaj izvor) (zaštićeno)
Modul:InfoboxImage (pogledaj izvor) (zaštićeno)
Modul:Infokutija gen (uredi)
Modul:Navbar (pogledaj izvor) (zaštićeno)
Modul:Navbar/configuration (pogledaj izvor) (zaštićeno)
Modul:Navbar/styles.css (uredi)
Modul:Navbox (pogledaj izvor) (zaštićeno)
Modul:No globals (pogledaj izvor) (zaštićeno)
Modul:String (pogledaj izvor) (zaštićeno)
Nazad na PTEN.
Preuzeto iz "https://bs.wikipedia.org/wiki/PTEN"