Izvorni kôd stranice Inženjerstvo

Nemate dopuštenje da uredite ovu stranicu, iz sljedećeg razloga:
Your IP address is in a range that has been blocked on all Wikimedia Foundation wikis.
The block was made by ‪EPIC‬. The reason given is Open proxy/Webhost: See the help page if you are affected.
Start of block: 09:48, 2 juli 2024
Expiry of block: 09:48, 2 juli 2025
Your current IP address is 206.189.44.186. The blocked range is 206.189.32.0/20.
Navedite sve gornje podatke u upite ili zahtjeve za deblokadu. Ako smatrate da ste greškom blokirani, dodatne informacije i uputstva možete pronaći na stranici o globalnoj smjernici "Zabranjeni otvoreni proksiji".
U suprotnom, zahtjev za blokadu postavite na Meta-Wikiju. You could also send an email to the stewards VRT queue at stewards@wikimedia.org including all above details.
Možete vidjeti i kopirati izvorni kôd ove stranice.
[[File:Maquina vapor Watt ETSIIM.jpg|thumb|253px|[[Parna mašina]], glavni pokretač [[Industrijska revolucija|industrijske revolucije]], naglašava važnost inženjerstva u modernoj historiji. Ova parna mašina izložena je na [[Tehnički univerzitet u Madridu|Tehničkom univerzitetu u Madridu]].]]

'''Inženjerstvo''' ili '''inžinjerstvo''' je praksa korišćenja prirodnih nauka, matematike i procesa inženjerskog projektovanja<ref name=EngineeringMethod>{{cite web |url=https://issues.org/penumbra-engineering-perspective-hammack-anderson/ |title=Working in the Penumbra of Understanding |last1=Hammack |first1=William |last2=Anderson |first2=John |date=February 16, 2022 |website=[[Issues in Science and Technology]] |publisher=[[National Academies of Sciences, Engineering, and Medicine]] and [[Arizona State University]] |access-date=August 3, 2023 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20230803142849/https://issues.org/penumbra-engineering-perspective-hammack-anderson/ |archive-date=August 3, 2023 |quote=The method used by engineers to create artifacts and systems—from cellular telephony, computers and smartphones, and GPS to remote controls, airplanes, and biomimetic materials and devices—isn’t the same method scientists use in their work. The scientific method has a prescribed process: state a question, observe, state a hypothesis, test, analyze, and interpret. It doesn’t know what will be discovered, what truth will be revealed. In contrast, the engineering method aims for a specific goal and cannot be reduced to a set of fixed steps that must be followed. }}</ref> za rješavanje tehničkih problema, povećanja efikasnosti i produktivnosti i poboljšanja sistema. Savremeno inženjerstvo obuhvata mnoge podoblasti koje uključuju projektovanje i poboljšanje [[Infrastruktura|infrastrukture]], [[mašina]], [[Vozilo|vozila]], [[Elektronika|elektronike]], materijala i energetskih sistema.<ref>definition of "engineering" from the
https://dictionary.cambridge.org/dictionary/english/ {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210216234801/https://dictionary.cambridge.org/dictionary/english/ |date=February 16, 2021 }}
 Cambridge Academic Content Dictionary © Cambridge University</ref> Inženjerska disciplina obuhvata širok spektar specijalizovanijih oblasti inženjerstva, svaka sa specifičnijim naglaskom na određene oblasti primenjene [[Matematika|matematike]], [[primenjene nauke]] i vrste primjene. Ljudi obrazovani i primijenjeni u inženjerstvu se zovu [[inženjer]]i.

Inženjerstvo je disciplina, vještina i profesija dobijanja i primjene tehničkog, naučnog i matematskog znanja u dizajniranju i upotrebi materijala, struktura, [[mašina]], uređaja, [[sistem]]a i procesa da bi se sigurno realizovao željeni cilj ili sačinio [[izumi|izum]].

Koncept inženjerstva postoji od veoma ranih vremena, kako je čovječanstvo razvijalo temeljne izume kotur, polugu i točak. Svaki od ovih izuma je u skladu sa modernim definicijama inženjerstva iskorištavajući osnovne mehaničke principe da razvije korisne alate i predmete.

Termin inženjering je izveden iz latinskog ''ingenium'', što znači "urođena kvaliteta".<ref>{{cite web|title=About IAENG|url=http://www.iaeng.org/about_IAENG.html|website=iaeng.org|publisher=International Association of Engineers|access-date=December 17, 2016|archive-date=January 26, 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210126145541/http://www.iaeng.org/about_IAENG.html|url-status=live}}</ref>

== Definicija ==
[[Američko inženjersko vijeće za profesionalni razvoj]] (ECPD, prethodnik ABET-a)<ref name="ABET History">{{Cite web |url=https://www.abet.org/about-abet/history/ |title=About ABET - History |access-date=27 April 2024 |archive-date=26 March 2024 |archive-url=https://web.archive.org/web/20240326113804/https://www.abet.org/about-abet/history/ |url-status=live}}</ref> definisalo je "inženjerstvo" kao:

{{Citat|Kreativna primjena naučnih principa za projektovanje ili razvoj struktura, mašina, aparata ili proizvodnih procesa, ili radova koji ih koriste pojedinačno ili u kombinaciji; ili da ih konstruišu ili rade uz potpuno poznavanje njihovog dizajna; ili da predvidi njihovo ponašanje u specifičnim uslovima rada; sve u pogledu predviđene funkcije, ekonomičnosti rada i sigurnosti života i imovine.<ref name="ECPD Canons">{{Cite web |url=https://www.worldcatlibraries.org/oclc/26393909 |title=Engineers' Council for Professional Development. (1947). Canons of ethics for engineers |access-date=August 10, 2021 |archive-date=September 29, 2007 |archive-url=https://web.archive.org/web/20070929123703/http://www.worldcatlibraries.org/oclc/26393909%26referer%3Dbrief_results |url-status=live }}</ref><ref name="ECPD Definition on Britannica">{{cite encyclopedia |encyclopedia=Encyclopedia Britannica |last=Smith |first=Ralph J. |title=engineering |url=https://www.britannica.com/technology/engineering |archive-url=https://web.archive.org/web/20240425073917/https://www.britannica.com/technology/engineering |archive-date=25 April 2024 |date=29 March 2024}}</ref>}}

== Glavne grane inženjerstva ==
[[File:Hoover dam from air.jpg|thumb|upright=1.15|[[Hooverova brana]]]]

Inženjerstvo je široka disciplina koja se često dijeli na nekoliko poddisciplina. Iako će inženjer obično biti obučen u određenoj disciplini, on ili ona mogu postati multidisciplinirani kroz iskustvo. Inženjerstvo se često karakteriše kao da ima četiri glavne grane:<ref>[https://books.google.com/books?id=Hy9WAAAAMAAJ&q=In+most+universities+it+should+be+possible+to+cover+the+main+branches+of+engineering,+ie+civil,+mechanical,+electrical+and+chemical+engineering+in+this+way. Journal of the British Nuclear Energy Society: Volume 1 British Nuclear Energy Society – 1962 – Snippet view] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150921052200/https://books.google.com/books?id=Hy9WAAAAMAAJ&q=In+most+universities+it+should+be+possible+to+cover+the+main+branches+of+engineering,+ie+civil,+mechanical,+electrical+and+chemical+engineering+in+this+way.&dq=In+most+universities+it+should+be+possible+to+cover+the+main+branches+of+engineering,+ie+civil,+mechanical,+electrical+and+chemical+engineering+in+this+way.&hl=en&ei=2UkYTff0MZL-ngfesbGMDg&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=1&ved=0CCoQ6AEwAA|date=September 21, 2015}} Quote: In most universities it should be possible to cover the main branches of engineering, i.e. civil, mechanical, electrical and chemical engineering in this way. More specialized fields of engineering application, of which [[nuclear power]] is&nbsp;...</ref><ref name="UK Council">[https://web.archive.org/web/20070810194330/http://www.engc.org.uk/documents/Hamilton.pdf The Engineering Profession] by Sir James Hamilton, UK Engineering Council Quote: "The Civilingenior degree encompasses the main branches of engineering civil, mechanical, electrical, chemical." (From the Internet Archive)</ref><ref name="Ramchandani2000">{{cite book|author=Indu Ramchandani|title=Student's Britannica India,7vol.Set|url=https://books.google.com/books?id=g37xOBJfersC&pg=PA146|access-date=March 23, 2013|year=2000|publisher=Popular Prakashan|isbn=978-0-85229-761-2|page=146|quote=Branches: There are traditionally four primary engineering disciplines: civil, mechanical, electrical and chemical.|archive-date=December 5, 2013|archive-url=https://web.archive.org/web/20131205220547/http://books.google.com/books?id=g37xOBJfersC&pg=PA146|url-status=live}}</ref> hemijsko inženjerstvo, građevinarstvo, elektrotehniku i mašinstvo.

=== Hemijsko-procesno inženjerstvo ===
[[Hemijsko inženjerstvo]] je primjena [[Fizika|fizike]], ''hemije'', [[Biologija|biologije]] i inženjerskih principa u cilju izvođenja hemijskih procesa na komercijalnom nivou, kao što je proizvodnja robnih hemikalija, specijalnih hemikalija, rafiniranje nafte, mikrofabrikacija, fermentacija i proizvodnja biomolekula.

=== Građevinarstvo ===
Građevinarstvo je projektovanje i izgradnja javnih i privatnih radova, kao što su [[infrastruktura]] (aerodromi, putevi, željeznice, vodosnabdijevanje itd.), [[most]]ovi, [[tunel]]i, [[Brana|brane]] i [[Zgrada|zgrade]].<ref>{{cite web |title=History and Heritage of Civil Engineering |work=[[ASCE]] |url=http://live.asce.org/hh/index.mxml?versionChecked=true |access-date=August 8, 2007 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20070216235716/http://live.asce.org/hh/index.mxml?versionChecked=true |archive-date=February 16, 2007 }}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.ice.org.uk/careers-and-professional-development/what-is-civil-engineering|title=What is Civil Engineering|date= |publisher=[[Institution of Civil Engineers]]|access-date=May 15, 2017|archive-date=January 30, 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170130040347/https://www.ice.org.uk/careers-and-professional-development/what-is-civil-engineering|url-status=live}}</ref> Građevinarstvo je tradicionalno podijeljeno na brojne poddiscipline, uključujući [[strukturno inženjerstvo]], [[inženjerstvo zaštite okoline]] i [[geodetsko mjerenje]]. Tradicionalno se smatra odvojenim od [[Vojni inženjering|vojnog inženjeringa]].<ref name=eb>{{cite encyclopedia|encyclopedia = Encyclopaedia Britannica|url = https://www.britannica.com/technology/civil-engineering|title = Civil Engineering|last = Watson|first = J. Garth|access-date = April 11, 2018|archive-date = March 31, 2018|archive-url = https://web.archive.org/web/20180331191056/https://www.britannica.com/technology/civil-engineering|url-status = live}}</ref>

=== Elektrotehnika ===
[[Elektrotehnika]] je projektovanje, proučavanje i proizvodnja različitih električnih i elektronskih sistema, kao što su inženjering radiodifuzije, električna kola, generatori, motori, elektromagnetni/elektromehanički uređaji, elektronski uređaji, elektronska kola, optička vlakna, optoelektronski uređaji, računarski sistemi, telekomunikacije , instrumentacija, kontrolni sistemi i elektronika.

=== Mašinstvo ===
Mašinstvo je projektovanje i proizvodnja fizičkih ili mehaničkih sistema, kao što su energetski i [[energetski sistemi]], proizvodi za [[Avijacija|vazduhoplovstvo]]/[[avion]]i, [[sistemi oružja]], [[transport]]ni proizvodi, [[motor]]i, [[kompresor]]i, [[pogonski agregati]], [[Kinematički lanac|kinematičke lance]], [[vakuumska tehnologija]], oprema za izolaciju vibracija, [[Manufaktura|proizvodnja]], [[robotika]] , [[turbine]], [[audio oprema]] i mehatronika.

=== Bioinženjering ===
[[Bioinženjering]] jest inženjering bioloških sistema u korisne svrhe. Primjeri bioinženjerskih istraživanja uključuju [[Bakterija|bakterije]] dizajnirane za proizvodnju kemikalija, novu tehnologiju medicinske slike, prijenosne uređaje za brzu dijagnostiku bolesti, protetiku, biofarmaceutike i organe napravljene od tkiva.

== Interdisciplinarno inženjerstvo ==
Interdisciplinarno inženjerstvo crpi iz više od jedne od glavnih grana prakse. Historijski gledano, [[pomorsko inženjerstvo]] i [[rudarsko inženjerstvo]] su bile glavne grane. Ostale inženjerske oblasti su [[Proizvodno inženjerstvo|proizvodno]], [[Akustično inženjerstvo|akustično]] , [[inženjerstvo korozije]], [[Instrumentacijski i kontrolni inženjering]], [[avijacija]], [[Automobilsko inženjerstvo|automobilsko]], [[Računarsko inženjerstvo|računarstvo]], [[Elektroničko inženjerstvo|elektroničko]], [[Informacioni inženjering|informaciono]], [[Naftno inženjerstvo|nafta]], [[Inženjerstvo zaštite životne sredine|zaštita životne sredine]], [[Sistemski inženjering|sistemsko]], [[Inženjerstvo zvuka|audio]], [[Softversko inženjerstvo|softversko]], [[Arhitektonsko inženjerstvo|arhitektonsko]], [[Poljoprivredno inženjerstvo|poljoprivredno]], [[Inženjerstvo bioloških sistema|biosistemsko]], [[Biomedicinski inženjering|biomedicinsko]],<ref>Bronzino JD, ed., The Biomedical Engineering Handbook, CRC Press, 2006, {{ISBN|0-8493-2121-2}}</ref> [[Geološko inženjerstvo|geološko]] , [[Proizvodnja tekstila|tekstilno]], [[Industrijsko inženjerstvo|industrijsko]], [[Nauka o materijalima|materijale]],<ref>{{cite journal|last1=Bensaude-Vincent|first1=Bernadette|title=The construction of a discipline: Materials science in the United States|journal=Historical Studies in the Physical and Biological Sciences|date=March 2001|volume=31|issue=2|pages=223–48|doi=10.1525/hsps.2001.31.2.223}}</ref> i [[nuklearno inženjerstvo]].<ref>{{cite web |url=http://www.careercornerstone.org/pdf/nuclear/nuceng.pdf |title=Nuclear Engineering Overview |website=Career Cornerstone Center |access-date=August 2, 2011 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20110929162436/http://www.careercornerstone.org/pdf/nuclear/nuceng.pdf |archive-date=September 29, 2011 }}</ref> Ove i druge grane inženjerstva zastupljene su u 36 licenciranih institucija članica Inženjerskog savjeta Ujedinjenog Kraljevstva.

Nove specijalnosti se ponekad kombinuju sa tradicionalnim oblastima i formiraju nove grane – na primer, inženjering i upravljanje zemaljskim sistemima obuhvataju širok spektar predmetnih oblasti uključujući inženjerske studije, nauku o životnoj sredini, inženjersku etiku i filozofiju inženjerstva.

== Ostale grane inžinjerstva ==
=== Vazduhoplovstvo ===
Vazduhoplovstvo pokriva dizajn, razvoj, proizvodnju i operativno ponašanje [[avion]]a, [[Vještački satelit|satelita]] i [[raketa]].

=== Pomorski inženjering ===
[[Pomorski inženjering]] pokriva dizajn, razvoj, proizvodnju i operativno ponašanje plovila i stacionarnih struktura kao što su [[naftna platforma|naftne platforme]] i [[luka|luke]].

=== Računarsko inženjerstvo ===
[[Računarsko inženjerstvo]] (CE) je grana inženjerstva koja integriše nekoliko oblasti računarske nauke i elektronskog inženjerstva potrebnih za razvoj računarskog hardvera i softvera. Računarski inženjeri obično imaju obuku u elektronskom inženjerstvu (ili [[elektrotehnika|elektrotehnici]]), dizajnu softvera i integraciji hardvera i softvera umjesto samo [[Softversko inženjerstvo|softverskog inženjeringa]] ili elektroničkog inženjeringa.

=== Geološko inženjerstvo ===
[[Geološko inženjerstvo]] je povezan sa svime što je izgrađeno na [[Zemlja (planeta)|Zemlji]] ili unutar nje. Ova disciplina primjenjuje geološke nauke i inženjerske principe da usmjerava ili podržava rad drugih disciplina kao što su [[građevinarstvo]], inženjerstvo zaštite okoliša i rudarsko inženjerstvo. Inženjeri geologije su uključeni u studije uticaja za objekte i operacije koje utiču na površinsko i podzemno okruženje, kao što su iskopavanja stijena (npr. tuneli), konsolidacija temelja zgrada, stabilizacija nagiba i nasipa, procjena rizika od klizišta, praćenje podzemnih voda, sanacija podzemnih voda, rudarski iskopi i istraživanje prirodnih resursa.

== Društveni kontekst ==
[[File:Kismet-IMG 6007-gradient.jpg|thumb|left|[[Robot Kismet]] može simulirati niz izraza lica]]

Inženjerska struka se bavi nizom aktivnosti, od saradnje na društvenom nivou, do manjih individualnih projekata. Gotovo svi inženjerski projekti su vezani uz izvor finansiranja: kompaniju, grupu investitora ili vladu. Tipovi inženjeristva koji su manje ograničeni takvim izvorom finansiranja su [[pro bono]] i inženjerstvo [[Pokret otvorenog dizajna|otvorenog dizajna]].

Inženjerstvo je povezano sa društvom, kulturom i ljudskim ponašanjem. Većina proizvoda i konstrukcija koje koristi savremeno društvo, pod utjecajem su inženjerstva. Inženjerske aktivnosti imaju uticaj na [[Životna sredina|životnu sredinu]], [[društvo]], [[Privreda|privredu]] i [[Javna bezbjednost|javnu bezbjednost]].

Inženjerski projekti mogu biti kontroverzni. Primjeri iz različitih inženjerskih disciplina uključuju: razvoj [[Nuklearno oružje|nuklearnog oružja]], [[Brana Tri sutjeske|branu Tri sutjeske]], dizajn i korištenje [[SUV|sportskih terenskih vozila]] i vađenje nafte. Kao odgovor, neke inženjerske kompanije su usvojile ozbiljne politike korporativne i društvene odgovornosti.

Postizanje mnogih [[Milenijski ciljevi razvoja|Milenijskih ciljeva razvoja]] zahtijeva postizanje dovoljnih inženjerskih kapaciteta za razvoj infrastrukture i održivog tehnološkog razvoja.<ref name="MDG">{{cite web|url =http://www.sistech.co.uk/media/ICEBrunelLecture2006.pdf?Docu_id=1420&faculty=14 |archive-url=https://web.archive.org/web/20061006054029/http://www.sistech.co.uk/media/ICEBrunelLecture2006.pdf?Docu_id=1420&faculty=14 |archive-date=October 6, 2006|url-status=dead|title = Engineering Civilisation from the Shadows|last = Jowitt|first = Paul W.|date = 2006 }}</ref>

Nevladine organizacije za razvoj i pomoć u inostranstvu u velikoj mjeri koriste inženjere za primjenu rješenja u scenarijima katastrofe i razvoja. Neke dobrotvorne organizacije koriste inženjering direktno za razvoj:

* [[Inženjeri bez granica]]
* [[Inženjeri protiv siromaštva]]
* Registrirani inženjeri za pomoć u katastrofama
* [[Inženjeri za održivi svijet]]
* [[Inženjerstvo za promjene]]
* Međunarodna ministarstva inženjeringa<ref name="EMI">[http://www.emiusa.org/index.html Home page for EMI] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120414014038/http://emiusa.org/index.html |date=April 14, 2012 }}</ref>

Inženjerske kompanije u razvijenijim ekonomijama suočavaju se sa izazovima u pogledu broja inženjera koji se obučavaju, u poređenju sa onima koji odlaze u penziju. Ovaj problem je istaknut u [[Ujedinjeno Kraljevstvo|Ujedinjenom Kraljevstvu]] gdje inženjering ima loš imidž i nizak status.<ref>{{cite web|url=http://www.engineeringuk.com/About_us/|title=engineeringuk.com/About_us|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20140530210132/http://www.engineeringuk.com/About_us/|archive-date=May 30, 2014}}</ref>  Postoje negativni ekonomski i politički problemi koje to može uzrokovati, kao i etička pitanja.<ref>{{cite web |url=http://www.georgededwards.co.uk/policy/why-does-it-matter-why-are-engineering-skills-important |title=Why Does It Matter? – why are engineering skills important? |author= George Edwards |access-date=June 19, 2014 |url-status=dead |archive-url=https://archive.today/20140619142335/http://www.georgededwards.co.uk/policy/why-does-it-matter-why-are-engineering-skills-important |archive-date=June 19, 2014 }}</ref>

== Odnosi sa drugim disciplinama ==
=== Nauka ===

{{Citat|Naučnici proučavaju svijet kakav jeste; inženjeri stvaraju svijet kakav nikada nije bio.

— Theodore von Kármán<ref name=Caltech>{{cite web
 |title=Chair's Message, Caltech.
 |last=Rosakis
 |first=Ares
 |url=http://www.eas.caltech.edu/about/chair
 |access-date=15 October 2011
 |url-status=dead
 |archive-url=https://web.archive.org/web/20111104130716/http://www.eas.caltech.edu/about/chair
 |archive-date=4 November 2011
}}</ref><ref name=Ryschkewitsch>{{cite web|title=Improving the capability to Engineer Complex Systems – Broadening the Conversation on the Art and Science of Systems Engineering|last=Ryschkewitsch|first=M.G. NASA Chief Engineer|page=8 of 21|url=http://sdm.mit.edu/conf09/presentations/ryschkewitsch.pdf|access-date=October 15, 2011|archive-url=https://web.archive.org/web/20130814075607/http://sdm.mit.edu/conf09/presentations/ryschkewitsch.pdf|archive-date=August 14, 2013|url-status=dead}}</ref><ref>{{cite book|last=American Society for Engineering Education|title=Engineering education|year=1970|publisher=American Society for Engineering Education|volume=60|quote=The great engineer Theodore von Karman once said, "Scientists study the world as it is, engineers create the world that never has been." Today, more than ever, the engineer must create a world that never has been&nbsp;...|url=https://books.google.com/books?id=frZVAAAAMAAJ&q=Scientists+study+the+world+as+it+is;+engineers+create+the+world+that+has+never+been|page=467|access-date=June 27, 2015|archive-date=April 16, 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210416122644/https://books.google.com/books?id=frZVAAAAMAAJ&q=Scientists+study+the+world+as+it+is;+engineers+create+the+world+that+has+never+been|url-status=live}}</ref>}}

[[File:Worker inside the target chamber of the National Ignition Facility.jpg|thumb|upright=1.2|left|Inženjeri, naučnici i tehničari na radu na pozicioneru mete unutar ciljne komore [[National Ignition Facility]] (NIF)]]

Postoji preklapanje između [[Nauka|nauke]] i inženjerske prakse; u inženjerstvu se primjenjuje nauka. Obje oblasti nastojanja se oslanjaju na precizno posmatranje materijala i pojava. I jedni i drugi koriste [[Matematika|matematiku]] i kriterije klasifikacije za analizu i prenošenje zapažanja.

Naučnici će možda morati da završe i inženjerske zadatke, kao što je dizajniranje eksperimentalnih aparata ili izgradnja prototipova. Nasuprot tome, u procesu razvoja tehnologije, inženjeri se ponekad zateknu u istraživanju novih fenomena, postajući tako, za sada, naučnici ili tačnije "inženjerski naučnici".<ref>{{cite web |url=https://www.esm.psu.edu/academics/undergraduate/what-is-engineering-science.aspx |title=What is Engineering Science? |website=esm.psu.edu |access-date=September 7, 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220516163509/https://www.esm.psu.edu/academics/undergraduate/what-is-engineering-science.aspx |archive-date=2022-05-16 |url-status=live}}</ref>

[[File:The station pictured from the SpaceX Crew Dragon 5 (cropped).jpg|thumb|upright=1.2|[[Međunarodna svemirska stanica]] se koristi za izvođenje naučnih eksperimenata u svemiru.]]

U knjizi Šta inženjeri znaju i kako to znaju,<ref name="vincenti">{{cite book|last=Vincenti|first=Walter G. |title=What Engineers Know and How They Know It: Analytical Studies from Aeronautical History|publisher=Johns Hopkins University Press|year=1993|isbn=978-0-8018-3974-0}}</ref> [[Walter Vincenti]] tvrdi da inženjersko istraživanje ima karakter drugačiji od karaktera naučnog istraživanja. Prvo, često se bavi oblastima u kojima se osnovna [[fizika]] ili [[hemija]] dobro razumiju, ali su sami problemi previše složeni da bi se riješili na tačan način.

Postoji "stvarna i važna" razlika između inženjerstva i fizike kao što bilo koja naučna oblasti ima razlike s [[Tehnologija|tehnologijom]].<ref>Walter G Whitman; August Paul Peck. ''Whitman-Peck Physics''. American Book Company, 1946, [https://books.google.com/books?id=gPRLAQAAMAAJ&pg=PA06 p. 06] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200801101650/https://books.google.com/books?id=gPRLAQAAMAAJ&pg=PA06 |date=August 1, 2020 }}. {{OCLC|3247002}}</ref><ref>Ateneo de Manila University Press. Philippine Studies, vol. 11, no. 4, 1963. [https://books.google.com/books?id=WKgSAAAAIAAJ&pg=PA600 p. 600]</ref> Fizika je istraživačka nauka koja traži znanje o principima, dok inženjerstvo koristi znanje za praktičnu primjenu principa. Prvi izjednačava razumijevanje sa matematičkim principom, dok drugi mjeri uključene varijable i stvara tehnologiju.<ref>{{Cite journal | doi=10.1109/JAIEE.1927.6534988|title = Relationship between physics and electrical engineering|journal = Journal of the A.I.E.E.| volume=46| issue=2| pages=107–108|year = 1927|s2cid = 51673339}}</ref><ref>Puttaswamaiah. [https://books.google.com/books?id=lkitoDyVWG0C&pg=PA208 ''Future Of Economic Science''] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20181026144027/https://books.google.com/books?id=lkitoDyVWG0C&pg=PA208 |date=October 26, 2018 }}. Oxford and IBH Publishing, 2008, p. 208.</ref><ref>Yoseph Bar-Cohen, Cynthia L. Breazeal. ''Biologically Inspired Intelligent Robots''. SPIE Press, 2003. {{ISBN|978-0-8194-4872-9}}. [https://books.google.com/books?id=5SZiAKpFwgC&pg=PA190 p. 190]</ref> Za tehnologiju, fizika je pomoćna i na neki način se tehnologija smatra primijenjenom fizikom.<ref>C. Morón, E. Tremps, A. García, J.A. Somolinos (2011) The Physics and its Relation with the Engineering, INTED2011 Proceedings [https://library.iated.org/view/MORON2011THE pp. 5929–34] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20161220101632/https://library.iated.org/view/MORON2011THE |date=December 20, 2016 }}. {{ISBN|978-84-614-7423-3}}</ref> Iako su fizika i inženjerstvo međusobno povezane, to ne znači da je fizičar obučen da radi inženjerski posao. Fizičar bi obično zahtijevao dodatnu i relevantnu obuku.[89] Fizičari i inženjeri se bave različitim poslovima.<ref>R Gazzinelli, R L Moreira, W N Rodrigues. [https://books.google.com/books?id=sJLsCgAAQBAJ&pg=PA110 ''Physics and Industrial Development: Bridging the Gap''] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200801102853/https://books.google.com/books?id=sJLsCgAAQBAJ&pg=PA110 |date=August 1, 2020 }}. World Scientific, 1997, p. 110.</ref>  Ali doktori fizike koji se specijalizuju za sektore inženjerske fizike i primenjene fizike zovu se kao tehnološki službenici, inženjeri za istraživanje i razvoj i inženjeri sistema.<ref>Steve Fuller. Knowledge Management Foundations. Routledge, 2012. {{ISBN|978-1-136-38982-5}}. [https://books.google.com/books?id=ScgJBAAAQBAJ&pg=PA92 p. 92] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200801095210/https://books.google.com/books?id=ScgJBAAAQBAJ&pg=PA92 |date=August 1, 2020 }}</ref>

Primjer za to je korištenje numeričkih aproksimacija [[Navier–Stokesove jednačine|Navier–Stokesovih jednačina]] za opisivanje aerodinamičkog strujanja preko [[Avion|aviona]], ili korištenje metode konačnih elemenata za izračunavanje napona u složenim komponentama. Drugo, inženjerska istraživanja koriste mnoge polu-empirijske metode koje su strane čistom naučnom istraživanju, jedan primjer je metoda varijacije parametara.<ref>{{Cite book |last=Baofu |first=Peter |url=https://books.google.com/books?id=Pu8YBwAAQBAJ&dq=engineering+research+employs+many+semi-empirical+methods+that+are+foreign+to+pure+scientific+research,+one+example+being+the+method+of+parameter+variation&pg=PA141 |title=The Future of Post-Human Engineering: A Preface to a New Theory of Technology |date=2009-03-26 |publisher=Cambridge Scholars Publishing |isbn=978-1-4438-0813-2 |pages=141 |language=en}}</ref>

Kako navode Fung i ostali u reviziji klasičnog inženjerskog teksta ''Osnove mehanike čvrstog materijala'':

{{Citat|Inženjering se prilično razlikuje od nauke. Naučnici pokušavaju razumjeti prirodu. Inženjeri pokušavaju da naprave stvari koje ne postoje u prirodi. Inženjeri ističu inovacije i pronalaske. Da bi utjelovio izum, inženjer mora svoju ideju da konkretizira i dizajnira nešto što ljudi mogu koristiti. To nešto može biti složen sistem, uređaj, gadžet, materijal, metoda, računarski program, inovativni eksperiment, novo rješenje problema ili poboljšanje onoga što već postoji. Budući da dizajn mora biti realističan i funkcionalan, mora imati definisane podatke o svojoj geometriji, dimenzijama i karakteristikama. U prošlosti su inženjeri koji su radili na novim dizajnima otkrili da nemaju sve potrebne informacije za donošenje odluka o dizajnu. Najčešće su bili ograničeni nedovoljnim naučnim saznanjima. Tako su studirali matematiku, fiziku, hemiju, biologiju i mehaniku. Često su morali da dodaju nauke relevantne za njihovu profesiju. Tako su rođene inženjerske nauke.<ref name="Fung">{{cite book|title=Classical and Computational Solid Mechanics, YC Fung and P. Tong|publisher=World Scientific|year=2001}}</ref>}}

Iako inženjerska rješenja koriste naučne principe, inženjeri također moraju uzeti u obzir sigurnost, efikasnost, ekonomičnost, pouzdanost i konstruktivnost ili lakoću proizvodnje, kao i okoliš, etička i pravna razmatranja kao što su kršenje patenta ili odgovornost u slučaju kvara. rješenja.<ref>{{Cite web|url=https://www.nspe.org/resources/ethics/code-ethics|title=Code of Ethics {{!}} National Society of Professional Engineers|website=www.nspe.org|access-date=September 10, 2019|archive-date=February 18, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200218064318/https://www.nspe.org/resources/ethics/code-ethics|url-status=live}}</ref>

=== Medicina i biologija ===
[[File:Modern_3T_MRI.JPG|thumb|left|250px| Klinički [[MRI skener]] 3 tesla]]

Proučavanje ljudskog tijela, iako iz različitih pravaca i u različite svrhe, važna je zajednička veza između medicine i nekih inženjerskih disciplina. Medicina ima za cilj da održi, popravi, poboljša, pa čak i zamijeni funkcije ljudskog tijela, ako je potrebno, korištenjem [[Tehnologija|tehnologije]].

[[File:GFP Mice 01.jpg|thumb|right|Genetski modifikovani miševi koji ispoljavaju zeleni fluorescentni protein, koji svijetli zeleno pod plavim svjetlom. Centralni miš je [[divlji tip]].]]

Moderna medicina može zamijeniti nekoliko tjelesnih funkcija korištenjem umjetnih organa i može značajno promijeniti funkciju ljudskog tijela pomoću umjetnih uređaja kao što su, na primjer, [[neuro implantati]] i [[Elektrostimulator srca|pacemakeri]].<ref name="Boston U">{{Cite web |url=http://www.bu.edu/wcp/Papers/Bioe/BioeMcGe.htm |title=Ethical Assessment of Implantable Brain Chips. Ellen M. McGee and G.Q. Maguire, Jr. from Boston University |access-date=March 30, 2007 |archive-date=April 7, 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160407064911/http://www.bu.edu/wcp/Papers/Bioe/BioeMcGe.htm |url-status=live }}</ref><ref name="IEEE foreign parts">{{Cite journal |url=https://ieeexplore.ieee.org/document/1204814 |title=Foreign parts (electronic body implants) | quote=Feeling threatened by cyborgs? |journal=IEE Review |date=May 2003 |volume=49 |issue=5 |pages=30–33 |doi=10.1049/ir:20030503 |access-date=March 3, 2020 |last1=Evans-Pughe |first1=C. |doi-broken-date=December 7, 2024 }}</ref> Oblasti [[Bionika|bionike]] i [[Medicinska bionika|medicinske bionike]] posvećene su proučavanju sintetičkih implantata koji se odnose na prirodne sisteme.

Nasuprot tome, neke inženjerske discipline gledaju na ljudsko tijelo kao na biološku mašinu koju vrijedi proučavati i posvećene su oponašanju mnogih njegovih funkcija zamjenom biologije tehnologijom. To je dovelo do polja kao što su [[umjetna inteligencija]], [[Neuronska mreža|neuronske mreže]], [[fuzzy logika]] i [[robotika]]. Postoje i značajne interdisciplinarne interakcije između inženjerstva i medicine.<ref name="IME">[http://www.uphs.upenn.edu/ime/mission.html Institute of Medicine and Engineering: Mission statement The mission of the Institute for Medicine and Engineering (IME) is to stimulate fundamental research at the interface between biomedicine and engineering/physical/computational sciences leading to innovative applications in biomedical research and clinical practice.] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070317145554/http://www.uphs.upenn.edu/ime/mission.html |date=March 17, 2007 }}</ref><ref name="IEEE">{{Cite web |url=https://ieeexplore.ieee.org/xpl/RecentIssue.jsp?punumber=51 |title=IEEE Engineering in Medicine and Biology: Both general and technical articles on current technologies and methods used in biomedical and clinical engineering ... |access-date=March 30, 2007 |archive-date=February 13, 2007 |archive-url=https://web.archive.org/web/20070213074931/http://ieeexplore.ieee.org/xpl/RecentIssue.jsp?punumber=51 |url-status=live }}</ref>

Oba polja pružaju rješenja za probleme iz stvarnog svijeta. Ovo često zahtijeva kretanje naprijed prije nego što se pojave u potpunosti razumiju u rigoroznijem naučnom smislu i stoga su eksperimentiranje i empirijsko znanje sastavni dio oba.

Medicina, dijelom, proučava funkciju ljudskog tijela. Ljudsko tijelo, kao biološka mašina, ima mnoge funkcije koje se mogu modelirati primjenom inženjerskih metoda.<ref name="Royal Academy">[http://www.acmedsci.ac.uk/images/pressRelease/1170256174.pdf Royal Academy of Engineering and Academy of Medical Sciences: Systems Biology: a vision for engineering and medicine in pdf: quote1: Systems Biology is an emerging methodology that has yet to be defined quote2: It applies the concepts of systems engineering to the study of complex biological systems through iteration between computational or mathematical modelling and experimentation.] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070410011033/http://www.acmedsci.ac.uk/images/pressRelease/1170256174.pdf |date=April 10, 2007 }}</ref>

Srce na primjer funkcioniše slično kao pumpa,<ref name="Science Museum of Minnesota">{{Cite web |url=http://www.smm.org/heart/lessons/lesson5a.htm |title=Science Museum of Minnesota: Online Lesson 5a; The heart as a pump |access-date=September 27, 2006 |archive-date=September 27, 2006 |archive-url=https://web.archive.org/web/20060927073422/http://www.smm.org/heart/lessons/lesson5a.htm |url-status=live }}</ref> kostur je poput povezane strukture s polugama,<ref name="Minnesota State University emuseum">[http://www.mnsu.edu/emuseum/biology/humananatomy/skeletal/skeletalsystem.html Minnesota State University emuseum: Bones act as levers] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20081220001131/http://www.mnsu.edu/emuseum/biology/humananatomy/skeletal/skeletalsystem.html |date=December 20, 2008 }}</ref> mozak proizvodi električne signale itd.<ref name="UC Berkeley News">{{Cite web |url=http://www.berkeley.edu/news/media/releases/2005/02/23_brainwaves.shtml |title=UC Berkeley News: UC researchers create model of brain's electrical storm during a seizure |access-date=March 30, 2007 |archive-date=February 2, 2007 |archive-url=https://web.archive.org/web/20070202183307/http://www.berkeley.edu/news/media/releases/2005/02/23_brainwaves.shtml |url-status=live }}</ref> Ove sličnosti, kao i sve veći značaj i primjena inženjerskih principa u medicini, doveli su do razvoja oblasti biomedicinskog inženjerstva koje koristi koncepte razvijene u obje discipline.

Nove grane nauke, kao što je [[sistemska biologija]], prilagođavaju analitičke alate koji se tradicionalno koriste za inženjering, kao što su modeliranje sistema i računarska analiza, opisu bioloških sistema.<ref name="Royal Academy"/>

== Također pogledajte ==
{{multicol}}
;Spiskovi
* [[Spisak osnovnih inženjerskih tema]] 
* [[Spisak inženjerskih tema]]
* [[Spisak inženjera]]
* [[Inženjersko društvo]]
* [[Spisak aueronautičkih inženjerskih tema]]
* [[Spisak osnovnih tema hemijskog inženjerstva]]
* [[Spisak elektrotehničkih tema]]
* [[Spisak tema genetskog inženjerstva]]
* [[Spisak tema mašinskog inženjerstva]]
* [[Spisak tema nanoinženjerstva]] 
* [[Spisak tema softverskog inženjerstva]]
{{multicol-prekid}}
{{Portal|Tehnologija}}
;Srodne teme
* [[Dizajn]]
* [[Zemljotresno inženjerstvo]]
* [[Ekonomsko inženjerstvo]]
* [[Inženjeri bez granica]]
* [[Forenzičko inženjerstvo]]
* [[Održivo inženjerstvo]]
* [[Industrijski dizajn]]
* [[Otvoreni hardver]]
* [[Nauka i tehnologija]]
* [[Žene u inženjerstvu]]
{{multicol-kraj}}

== Reference ==
{{Refspisak}}

== Dodatna literatura ==
{{Refbegin}}
* {{cite book|last=Blockley|first=David|title=Engineering: a very short introduction|url=https://archive.org/details/engineeringverys0000bloc|year=2012|publisher=Oxford University Press|location=New York|isbn=978-0-19-957869-6}}
* {{cite book |editor=[[Richard C. Dorf|Dorf, Richard]] |title=The Engineering Handbook |url=https://archive.org/details/engineeringhandb0000unse_ed02 |edition=2 |year=2005 |publisher=CRC |location=Boca Raton |isbn=978-0-8493-1586-2 }}
* {{cite book |last=Billington |first=David P. |title=The Innovators: The Engineering Pioneers Who Made America Modern |url=https://archive.org/details/innovatorsengine0000bill |date= 1996 |publisher=Wiley|edition= New |isbn=978-0-471-14026-9 }}
* {{cite book |last=Madhavan |first=Guru |title=Applied Minds: How Engineers Think |url=https://archive.org/details/appliedmindshowe0000madh |date=2015 |publisher=W.W. Norton }}
* {{cite book |last=Petroski |first=Henry |author-link=Henry Petroski |title=To Engineer is Human: The Role of Failure in Successful Design |date=1992 |publisher=Vintage |isbn=978-0-679-73416-1 |url=https://archive.org/details/toengineerishuma00petr |url-access=registration }}
* {{cite book |last=Lord |first=Charles R. |title=Guide to Information Sources in Engineering |date=2000 |publisher=Libraries Unlimited |isbn=978-1-56308-699-1 |url=https://archive.org/details/guidetoinformati00lord |url-access=registration }}
* {{cite book |last=Vincenti |first=Walter G. |title=What Engineers Know and How They Know It: Analytical Studies from Aeronautical History |date= 1993 |publisher=The Johns Hopkins University Press |isbn=978-0-8018-4588-8 |title-link=What Engineers Know and How They Know It }}
{{Refend}}

{{Commonscat|Engineering}}

{{Oblasti inženjerstva}}

[[Kategorija:Inženjerstvo]]
Šabloni koji su upotrebljeni na ovoj stranici:
Šablon:Citat (pogledaj izvor) (zaštićeno)
Šablon:Citat/styles.css (uredi)
Šablon:Cite book (pogledaj izvor) (poluzaštićeno)
Šablon:Cite encyclopedia (uredi)
Šablon:Cite journal (uredi)
Šablon:Cite web (uredi)
Šablon:Commonscat (pogledaj izvor) (poluzaštićeno)
Šablon:Dotjeraj citate (uredi)
Šablon:Hide in print (uredi)
Šablon:ISBN (uredi)
Šablon:Icon (uredi)
Šablon:Ikona (uredi)
Šablon:Main other (uredi)
Šablon:Multicol (uredi)
Šablon:Multicol-kraj (uredi)
Šablon:Multicol-prekid (uredi)
Šablon:Navbox (pogledaj izvor) (zaštićeno)
Šablon:Navkutija (pogledaj izvor) (poluzaštićeno)
Šablon:OCLC (uredi)
Šablon:Oblasti inženjerstva (uredi)
Šablon:Only in print (uredi)
Šablon:Plain link (uredi)
Šablon:Plainlist/styles.css (uredi)
Šablon:Portal (uredi)
Šablon:Refbegin (uredi)
Šablon:Refbegin/styles.css (uredi)
Šablon:Refend (uredi)
Šablon:Refspisak (uredi)
Šablon:Refspisak/styles.css (uredi)
Šablon:Side box (uredi)
Šablon:Sporedni okvir (pogledaj izvor) (zaštićeno)
Šablon:Webarchive (uredi)
Modul:Arguments (pogledaj izvor) (zaštićeno)
Modul:Check isxn (uredi)
Modul:Citation/CS1 (pogledaj izvor) (zaštićeno)
Modul:Citation/CS1/COinS (pogledaj izvor) (zaštićeno)
Modul:Citation/CS1/Configuration (pogledaj izvor) (zaštićeno)
Modul:Citation/CS1/Date validation (pogledaj izvor) (zaštićeno)
Modul:Citation/CS1/Identifiers (pogledaj izvor) (zaštićeno)
Modul:Citation/CS1/Utilities (pogledaj izvor) (zaštićeno)
Modul:Citation/CS1/Whitelist (pogledaj izvor) (zaštićeno)
Modul:Citation/CS1/styles.css (uredi)
Modul:Navbar (pogledaj izvor) (zaštićeno)
Modul:Navbar/configuration (pogledaj izvor) (zaštićeno)
Modul:Navbar/styles.css (uredi)
Modul:Navbox (pogledaj izvor) (zaštićeno)
Modul:No globals (pogledaj izvor) (zaštićeno)
Modul:Portal (pogledaj izvor) (zaštićeno)
Modul:Portal/images/aliases (uredi)
Modul:Portal/images/t (uredi)
Modul:Side box (pogledaj izvor) (poluzaštićeno)
Modul:Side box/styles.css (uredi)
Modul:Trim quotes (pogledaj izvor) (zaštićeno)
Modul:Webarchive (pogledaj izvor) (zaštićeno)
Modul:Webarchive/data (pogledaj izvor) (poluzaštićeno)
Modul:Yesno (pogledaj izvor) (zaštićeno)
Nazad na Inženjerstvo.
Preuzeto iz "https://bs.wikipedia.org/wiki/Inženjerstvo"