Izvorni kôd stranice Łódź

Nemate dopuštenje da uredite ovu stranicu, iz sljedećeg razloga:

Your IP address is in a range that has been blocked on all Wikimedia Foundation wikis.

The block was made by ‪EPIC‬. The reason given is Open proxy/Webhost: See the help page if you are affected.

Start of block: 09:48, 2 juli 2024
Expiry of block: 09:48, 2 juli 2025

Your current IP address is 206.189.44.186. The blocked range is 206.189.32.0/20.

Navedite sve gornje podatke u upite ili zahtjeve za deblokadu. Ako smatrate da ste greškom blokirani, dodatne informacije i uputstva možete pronaći na stranici o globalnoj smjernici "Zabranjeni otvoreni proksiji".

U suprotnom, zahtjev za blokadu postavite na Meta-Wikiju. You could also send an email to the stewards VRT queue at stewards@wikimedia.org including all above details.

Možete vidjeti i kopirati izvorni kôd ove stranice.

{{Infokutija naselje
| ime                     = Łódź
| izvorno_ime             = Lodz
| naselje_vrsta           = Grad
| slika                   ={{Photomontage
 |color=#ffffff
 | photo1a = Manufaktura panorama Łódź.jpg{{!}}Manufaktura, an arts centre, shopping mall, and leisure complex
 | photo2a = Piotrkowska Street at Dusk - Lodz - Poland - 02 (9234837828).jpg{{!}}Piotrkowska Street
 | photo2b = Łódź Fabryczna.jpg{{!}}Łódź Fabryczna railway station
 | photo3a = Łódź - Pałac Izraela Poznańskiego.jpg{{!}}Poznański Palace, seat of the Museum of the City of Łódź
 | photo3b = SM Łódź Skansen Łódzkiej Architektury Drewnianej - willa Światłowskiego 2017 (2).jpg{{!}}Światłowski Villa in the Wooden Architecture Skansen near the White Factory
 | photo4a = 2012-06-02 Photo from tram trip 09.jpg{{!}}Grand Theater
 | photo4b = EC1 Łódź sixpack.jpg{{!}}EC1 Science and Technology Center
 | spacing = 2
 | border = 0
 | size = 280
}}
| slika_opis              = {{hlist|Gore, pa slijeva nadesno: [[Manufaktura (tržni centar)|Manufaktura]] (top)|[[Piotrkowska ulica]] (drugi red lijevo)|[[Łódź Fabryczna željeznička stanica]] (drugi red desno)|[[Izrael Poznański Palata|Poznański Palata]] (Muzej grada Łódźa) (treći red liejvo)|[[Łódź Drvena arhitektura Skansen|Drvena arhitektura Skansen]] blizu [[Bijele fabrike]] (treći red desno)|[[Veliko pozorište, Łódź|Veliko pozorište]] (donji red lijevo)|[[EC1 Naučno-tehnološki centar u Łódźu|EC1 Naučno-tehnološki centar]] (donji red desno)}}
| slika_zastava           = POL Łódź flag.svg
| slika_grb               = [[Datoteka:POL Łódź COA.svg|75px]]
| moto                    = {{lang|la|Ex navicula navis}} ("Od čamca brod")
| pushpin_karta           = Poljska
| koordinate              = {{Coord|51|46|37|N|19|27|17|E|region:PL-10_type:city(672,000)|display=inline,title}}
| podjela_vrsta           = [[Spisak suverenih država|Država]]
| podjela_ime             = {{ZD|POL}} [[Poljska]]
| podjela_vrsta1          = [[Vojvodstva Poljske|Vojvodstva]]
| podjela_ime1            = [[Lodzko vojvodstvo|Łódź]]
| podjela_vrsta2          = [[Povjat|Opštine]]
| podjela_ime2            = ''gradska opština''
| uspostavljanje_naslov   = Prvo spominjanje
| uspostavljanje_datum    = 1332
| vladajuće_tijelo        = Gradsko vijeće Lođa
| vođa_partija            = [[Građanska platforma (Poljska)|GP]]
| vođa_titula             = Gradonačelnik
| vođa_ime                = [[Hanna Zdanowska]]
| površina_ukupno         = 293.25
| nadmorska_visina        = 162
| stanovništvo_datum      = 31. decembar 2021
| stanovništvo_ukupno     = 670642<ref name="population">{{cite web|url=https://bdl.stat.gov.pl/BDL/dane/teryt/jednostka|title=Local Data Bank|access-date=10. 6. 2022|publisher=Statistics Poland}} Data for territorial unit 1061000.</ref>
| stanovništvo_gustoća    = 2292
| stanovništvo_metro      = 1100000
| vremenska_zona1         = CET
| utc_ofset1              = +1
| vremenska_zona1_DST     = CEST
| utc_ofset1_DST          = +2
| poštanski_broj_vrsta    = [[Poštanski broj]]
| poštanski_broj          = 90-001 do 94–413
| pozivni_broj_vrsta      = [[Pozivni broj]]
| pozivni_broj            = +48 42
| veb-sajt                = {{URL|http://www.uml.lodz.pl/}}
}}
'''Łódź''', koji se takođe bez dijakritičkih znakova može nazvati kao '''Lodz''', jest grad u centralnoj [[Poljska|Poljskoj]] i bivši industrijski centar. Glavni je grad [[Lodzko vojvodstvo|Lodskog vojvodstva]] i nalazi se otprilike 120&nbsp;km jugozapadno od [[Varšava|Varšave]].<ref>{{cite web|url=https://www.trasa.info/wyznaczanie-trasy/lodz-warszawa|title=Łódź – Warszawa trasa i odległość na mapie • dojazd PKP, BUS, PKS |publisher=www.trasa.info |access-date=2. 8. 2018}}</ref>  Na popisu od 2022. Łódź ima 670.642 stanovnika<ref name="population" /> što ga čini četvrtim najvećim gradom u zemlji. Ime grada na [[poljski jezik|poljskom jeziku]] znači "brod", koji se takođe može vidjeti i na [[grb]]u grada.

Łódź je nekada bio malo naselje koje se prvi put pojavljuje u zapisima iz 14. vijeka. Gradska prava dao mu je 1423. poljski kralj [[Vladislav II, kralj Poljske|Vladislav II]], i poslije ostao je privatni grad kujavskih biskupa i klera do kraja 18. vijeka. U [[Druga podjela Poljske|drugoj podjeli Poljske]] 1793, Łódź je pripojen [[Pruska|Pruskoj]], i nakon toga je postao dio [[Napoléon Bonaparte|Napoleonskog]] [[Varšavsko Vojvodstvo|Vojvodstva Varšave]]; grad se pridružio [[Kongresna Poljska|Kongresu Poljske]], koja je bila pod ruskom kontrolom, na [[Bečki kongres|Bečkom kongresu]] 1815. [[Druga industrijska revolucija]] (od 1870) donijela je brzi rast tekstilne proizvodnje i stanovništva zahvaljujući prilivu migranata, posebno Nijemaca i Jevreja. Sve od industrijalizacije ovog područja, grad je bio [[Multietnička država|multinacionalan]] i borio se sa društvenim nejednakostima, kao što je dokumentirano u romanu [[Obećana zemlja (roman|Obećanja zemlja]] autora [[Władysław Reymont]]a, dobitnika [[Nobelova nagrada|Nobelove nagrade]]. Kontrasti su se uveliko odrazili na arhitekturu grada, gdje su luksuzne vile postojale zajedno sa fabrikama crvene cigle i skupljim stambenim kućama.<ref name="staypoland.com">{{cite web|url=http://www.staypoland.com/about_lodz.htm|title=Lodz – Tourism {{!}} Tourist Information – Lodz, Poland| publisher=eTravel S.A.|department=staypoland.com}}</ref>

Industrijski razvoj i demografski nalet učinili su Łódź jednim od najvećih gradova u Poljskoj. Pod njemačkom okupacijom tokom [[Drugi svjetski rat|Drugog svjetskog rat]]a Łódź je nakratko preimenovan u Litzmannstadt po [[Kral Litzmann|Karlu Litzmannu]]. Stanovništvo grada bilo je progonjeno, a njegova jevrejska manjina bila je prisiljena u ograđenu zonu poznatu kao Lodzski geto, odakle su poslani u njemačke koncentracione logore i logore istrebljenja. Grad je postao privremeno sjedište Poljske 1945.

Łódź je doživio nagli demografski i ekonomski pad nakon 1989. Grad je tek 2010-ih počeo dobijati nazad svoje stare boje, u to vrijeme je obnovljen veći dio centra.<ref>{{cite journal |last1=Cysek-Pawlak |first1=Monika |last2=Krzysztofik |first2=Sylwia |date=2017 |title=Integrated Approach as a Means of Leading the Degraded Post-Industrial Areas Out of Crisis – A Case Study of Lodz |journal= IOP Conference Series: Materials Science and Engineering |volume=245 |issue=8 |pages=082036 |doi=10.1088/1757-899X/245/8/082036 |issn= 1757-8981 |eissn= 1757-899X |bibcode=2017MS&E..245h2036C |doi-access=free }}</ref> Poznat je međunarodno po svojoj filmskoj školi, kolijevci za najpoznatije poljske glumce i režisere.<ref name="staypoland.com"/> Godine 2017. grad je uvršten u [[UNESCO]]-ovu mrežu kreativnih gradova i nazvan UNESCO [[grad filma]].<ref>[http://thenews.pl/1/11/Artykul/333180,Poland%E2%80%99s-Lodz-named-UNESCO-City-of-Film "Poland’s Łódź named UNESCO City of Film."] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180731213041/http://thenews.pl/1/11/Artykul/333180,Poland%E2%80%99s-Lodz-named-UNESCO-City-of-Film |date=31. 7. 2018}} Radio Poland. Retrieved 3. 11. 2017</ref>

== Reference ==
{{refspisak}}

== Vanjski linkovi ==
{{Commons|Łódź}}
{{Wikivoyage|Łódź}}
* {{Official website|http://www.lodz.pl/}}
* [http://www.mpk.lodz.pl/ Zvanična stranica javnog prijevoza]
* [https://web.archive.org/web/20051024093811/http://www.mapa.lodz.pl/eng/ Gradska mapa od Łódźa]
* [http://www.bfcollection.net/cities/poland/lodz/lodz_01.html Historijske slike od Łódźa]
* [http://www.sse.lodz.pl/ Ekonomska zona Łódź]
* [http://www.airport.lodz.pl/ Łódź-Lublinek Airport] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120414220953/http://www.airport.lodz.pl/ |date=14. 4. 2012 }}
* {{Cite EB1911|wstitle= Lodz |volume= 16 | page = 862 |short= 1}}
* {{webarchive |url=https://web.archive.org/web/20190905204306 |title=''The Łódź Post''}} —English language newspaper
* [http://www.holocaustresearchproject.net/ghettos/Lodz/lodzghetto.html The Łódź Ghetto] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20181020080058/http://www.holocaustresearchproject.net/ghettos/Lodz/lodzghetto.html |date=20. 10. 2018 }}

{{Poljski gradovi}}

{{DEFAULTSORT:Łódź}}
[[Kategorija:Łódź| ]]
[[Kategorija:Gradovi u Poljskoj]]

Šabloni koji su upotrebljeni na ovoj stranici:

Šablon:Both (uredi)
Šablon:Cite EB1911 (uredi)
Šablon:Cite encyclopedia (uredi)
Šablon:Cite journal (uredi)
Šablon:Cite web (uredi)
Šablon:Cite wikisource/make link (uredi)
Šablon:Commons (uredi)
Šablon:Coord (pogledaj izvor) (poluzaštićeno)
Šablon:Country abbreviation (uredi)
Šablon:Hide in print (uredi)
Šablon:Hlist (uredi)
Šablon:ISO 3166 code (uredi)
Šablon:If empty (uredi)
Šablon:Ifempty (uredi)
Šablon:Infobox (pogledaj izvor) (zaštićeno)
Šablon:Infokutija naselje (uredi)
Šablon:Infokutija naselje/kolone (uredi)
Šablon:Infokutija naselje/kolone/styles.css (uredi)
Šablon:Infokutija naselje/link (uredi)
Šablon:Infokutija naselje/styles.css (uredi)
Šablon:Jezik (uredi)
Šablon:Lang (uredi)
Šablon:Location map (uredi)
Šablon:Lokacijska karta (uredi)
Šablon:Navbox (pogledaj izvor) (zaštićeno)
Šablon:Navkutija (pogledaj izvor) (poluzaštićeno)
Šablon:Official website (uredi)
Šablon:PAGENAMEBASE (uredi)
Šablon:Photomontage (uredi)
Šablon:Plain link (uredi)
Šablon:Plainlist/styles.css (uredi)
Šablon:Podaci o zastavi POL (uredi)
Šablon:Podaci o zastavi Poljska (uredi)
Šablon:Poljski gradovi (uredi)
Šablon:Polparty (uredi)
Šablon:Refspisak (uredi)
Šablon:Refspisak/styles.css (uredi)
Šablon:Side box (uredi)
Šablon:Službeni sajt (uredi)
Šablon:Sporedni okvir (pogledaj izvor) (zaštićeno)
Šablon:URL (uredi)
Šablon:Webarchive (uredi)
Šablon:Wikivoyage (uredi)
Šablon:Yesno (uredi)
Šablon:ZD (pogledaj izvor) (zaštićeno)
Šablon:ZD/core (uredi)
Modul:Arguments (pogledaj izvor) (zaštićeno)
Modul:Citation/CS1 (pogledaj izvor) (zaštićeno)
Modul:Citation/CS1/COinS (pogledaj izvor) (zaštićeno)
Modul:Citation/CS1/Configuration (pogledaj izvor) (zaštićeno)
Modul:Citation/CS1/Date validation (pogledaj izvor) (zaštićeno)
Modul:Citation/CS1/Identifiers (pogledaj izvor) (zaštićeno)
Modul:Citation/CS1/Utilities (pogledaj izvor) (zaštićeno)
Modul:Citation/CS1/Whitelist (pogledaj izvor) (zaštićeno)
Modul:Citation/CS1/styles.css (uredi)
Modul:Coordinates (pogledaj izvor) (poluzaštićeno)
Modul:Coordinates/styles.css (uredi)
Modul:Country extract (uredi)
Modul:If empty (pogledaj izvor) (zaštićeno)
Modul:Infobox (pogledaj izvor) (zaštićeno)
Modul:Infobox/styles.css (pogledaj izvor) (zaštićeno)
Modul:InfoboxImage (pogledaj izvor) (zaštićeno)
Modul:List (pogledaj izvor) (zaštićeno)
Modul:Location map (pogledaj izvor) (zaštićeno)
Modul:Location map/data/Poland (uredi)
Modul:Location map/data/Poljska (uredi)
Modul:Math (pogledaj izvor) (zaštićeno)
Modul:Navbar (pogledaj izvor) (zaštićeno)
Modul:Navbar/configuration (pogledaj izvor) (zaštićeno)
Modul:Navbar/styles.css (uredi)
Modul:Navbox (pogledaj izvor) (zaštićeno)
Modul:No globals (pogledaj izvor) (zaštićeno)
Modul:Official website (pogledaj izvor) (zaštićeno)
Modul:Photo montage (pogledaj izvor) (poluzaštićeno)
Modul:Side box (pogledaj izvor) (poluzaštićeno)
Modul:Side box/styles.css (uredi)
Modul:String (pogledaj izvor) (zaštićeno)
Modul:TableTools (pogledaj izvor) (poluzaštićeno)
Modul:Template wrapper (pogledaj izvor) (zaštićeno)
Modul:URL (pogledaj izvor) (zaštićeno)
Modul:Webarchive (pogledaj izvor) (zaštićeno)
Modul:Webarchive/data (pogledaj izvor) (poluzaštićeno)
Modul:Yesno (pogledaj izvor) (zaštićeno)

Nazad na Łódź.

Preuzeto iz "https://bs.wikipedia.org/wiki/Łódź"