Plzeň
Ovaj članak ili neki od njegovih odlomaka nije dovoljno potkrijepljen izvorima (literatura, veb-sajtovi ili drugi izvori). |
Plzeň (govorni bosanski Plzenj ) je grad na zapadu Češke i metropola Plzeňskog kraja. Leži na ušću rijeka Mže, Radbuza, Úhlava i Úslava, njihovim spajanjem nastaje rijeka Berounka. Ima preko 170.000 stanovnika, što ga čini četvrtim najvećim gradom u Češkoj Republici.
Plzeň | |
|---|---|
 Plzeň | |
 Grb | |
 | |
| Država |  Češka |
| Površina | |
| • Ukupno | 137,65 km2 |
| Stanovništvo (2011) | |
| • Ukupno | 171.104 |
| Poštanski broj | 301 00 |
| Veb-sajt | www |
Plzeň je poznat kao industrijski i pivarski grad. U gradu se proizvode poznata piva Prazdroj i Gambrinus. Odozdo fermentisno svijetlo pivo se u većem dijelu svijeta naziva Pilsner ili Pils prema njemačkom imenu grada Pilsen. Plzenj ima i kulturni značaj za ČR. U gradu se nalaze razne kulturne ustanove, sagrađene u vrijeme Austro-Ugarske. Grad je i sjedište biskupije. U gradu se nalaze razne obrazovne ustanove, kao npr. Zapadnočeški univerzitet u Plzeňu.
Historija
urediSrednji vijek
urediGrad se prvi put spominje 976. godine. Zahvaljući svom geografskom položaju, kao rakrsnica trgovačkih puteva između Praga i njemačkih zemalja u srednjem vijeku Plzeň stiče status trećeg najvećeg i najvažnijeg grada odmah poslije Praga i Kutne Hore. U tom razdoblju su sagrađene mnoge crkve i samostani.
Rani novi vijek
urediPrva češka štampana knjiga – Kronika Trojánská – godine 1468. je štampana u Plzňu. Godine 1507. grad biva uništen požarom. U periodu od devet mjeseci ovaj grad je bio glavni grad Svetog Rimskog Carstva, kada je car Rudolf II, car Svetog Rimskog Carstva pobjegao pred kugom na prijelomu godina 1599. i 1600. (od septembra sve do juna) u Plzeň.
19. i 20. vijek
urediGodine 1839. je donešena odluka o osnivanju Gradske pivare Plzeň (kasnije preimenovana u Prazdroj). Godine 1859. Emil Škoda preuzima fabriku mašina u Plzeňu, koje će kasnije dobiti naziv Škoda (fabrika) danas Škoda transportation, (razlikovati od fabrike automobila Škoda). Iste godine František Křižík uvodi svoj izum elektrolučnu lampu kao sistem ulične rasvjete u gradu. Godine 1869. osnovana je pivara Gambrinus. Početkom 20. vijeka Plzeň je bio drugi grad po veličini u ČR. Godine 1924. tako nastaje tzv. Veliki Plzeň, tj. broj stanovnika je prešao 100 hiljada. Tokom drugog svjetsko rata Plzeň je većinu vremena proveo pod njemačkom okupacijom. Okupatori su Škodu pretvorili u fabriku oružja, zbog čega je fabrika i bombardovana dana 25. aprila 1945. godine.
Historijski spomenici
uredi
Većina historijskih spomenika, sačuvani su u historijskom jezgru i u okolnim ulicama.
- Gradom dominira gotička Katedrala svetog Bartoloměja sagrađena 1292. godine
- Renesansna vijećnica iz 16. vijeka
- Barokna zgrada samostana, čija je gradnja trajala od 1711. do 1714. godine, periodu od 1805.do 1807. godine vršena je prenamijena zgrade na školu, danas je Državna biblioteka.
- Velika sinagoga i Stara sinagoga
- Zapadonočeški muzej u Plzňu
Saobraćaj
urediOvaj odlomak potrebno je proširiti. |
Gradovi partneri
urediVanjski linkovi
uredi
