Аарон

Аарон
Род дзейнасці	kohen, прарок
Дата нараджэння	не раней за 1700 да н.э. і не пазней за 1396 да н.э.
Месца нараджэння	Старажытны Егіпет, Егіпет
Дата смерці	не раней за 1580 да н.э. і не пазней за 1274 да н.э.
Месца смерці	Mount Haroun[d], Aqaba Governorate[d], Іарданія
Месца пахавання	Mount Hor[d]
Веравызнанне	Mosaic Judaism[d][1]
Бацька	Амрам[d]
Маці	Іяхаведа[d]
Жонка	Elisheba[d]
Дзеці	Eleazar[d], Ithamar[d], Надаб і Абігу
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Аарон (іўр.: אַהֲרֹן) — паводле біблейскага падання, першасвяштар ізраільскага народа, сын Амрама і Іахаведы, левіт, старэйшы брат прарока Майсея, дзейсны яго супрацоўнік і памочнік у справе вызвалення сваіх суайчыннікаў ад егіпецкай няволі.

Паводле Бібліі, быў закліканы да гэтай дзейнасці самім богам, які адвёў яму 123 гады зямнога жыцця і надзяліў яго род правам першасвятарства. Менавіта ад яго першасвятарскі сан зрабіўся спадчынным і перадаваўся да старэйшага прадстаўніка ў яго родзе. Астатнія прадстаўнікі гэтага жрэчаскага роду выконвалі абавязкі святяроў. Аб велізарным значэнні гэтай жрэчаскай касты ў тагачасным грамадскім жыцці сведчыць той факт, што першасвятары прымалі самы дзейсны ўдзел як у рэлігійных, так і грамадска-палітычных справах. Яны служылі ў войску ў якасці кіраўнікоў, пісцоў і простых воінаў. Амаль усе ізраільскія суды былі запоўнены святарамі, якія судзілі народ па закону Майсея. Але галоўным і важнейшым іх абавязкам была служба алтару, вывучэнне закону і навучанне народа. Апрача іх ніхто не меў права набліжацца да алтара, запальваць свяцільні, курыць фіміям, прымаць ахвярапрынашэнні і ажыццяўляць розныя іншыя свяшчэнныя дзеянні. Галоўным жа начальнікам над святарамі і над усім племем левітаў з’яўляўся сам першасвятар, які прадстаўляў народ свайго племя, насіў спецыяльнае адзенне, быў кіраўніком судовых спраў, тлумачальнікам волі боскай і вестуном ісціны ў апошняй інстанцыі. Ён абвяшчаў будучы лёс краіны і народа, карыстаўся выключнымі правамі і адыгрываў выдатную ролю ў яго гісторыі, таму нярэдка здаралася, што вярхоўная ўлада і годнасць першасвятара спалучаліся ў адной асобе. Падзенне Іерусаліма ў часы Рымскай імперыі паклала канец існаванню іудзейскага першасвятарства.^[2]

У раннехрысціянскім і раннім сярэднявечным мастацтве Аарон часта выяўляўсяся юным, у антычных адзеннях (мазаікі царквы Санта-Марыя-Маджорэ ў Рыме, 432—440). З IX ст. замацавалася традыцыя ўяўляць Аарона старым, у першасвятарскім уборы. Выявы Аарона сустракаюцца ў складзе кампазіцый на біблейскія тэмы ў ліку старазапаветных прарокаў у роспісах і скульптуры гатычных парталаў, таксама ў візантыйскім і старажытнарускім мастацтве.

• Скарына Ф. Творы: Прадмовы, сказанні, пасляслоўі, акафісты, пасхалія / Уступ. арт., падрыхт. тэкстаў, камент., слоўнік А. Ф. Коршунава, паказальнікі А. Ф. Коршунава, В. А. Чамярыцкага. — Мн.: Навука і тэхніка, 1990. — С. 159. — 207 с.: іл. ISBN 5-343-00151-3.

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Аарон
• Большая российская энциклопедия Архівавана 6 лістапада 2019. (руск.)