Тэатынеркірхэ

Царква
Тэатынеркірхэ
Theatinerkirche
Тэатынеркірхэ ўначы
48°08′31″ пн. ш. 11°34′35″ у. д.HGЯO
Краіна	Германія
Месцазнаходжанне	Мюнхен[1]
Канфесія	каталіцтва
Епархія	Архідыяцэзія Мюнхена і Фрайзінга[d]
Ордэнская прыналежнасць	дамініканцы
Архітэктурны стыль	архітэктура барока[d]
Архітэктар	Агасціна Барэлі[d] і Ларэнца Перці[d]
Заснавальнік	Генрыета Адэлаіда Савойская
Дата заснавання	1663
Будаўніцтва	1663—1690 гады
Сайт	theatinerkirche.de (ням.)
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Тэатынеркірхэ (ням.: Theatinerkirche) — каталіцкая калегіяльная царква Святога Каятана ў Мюнхене, была прыдворнай і адначасова ордэнскай царквой ордэна тэатынцаў. Гэта першая царква, пабудаваная ў стылі італьянскага позняга барока на паўночным боку Альпаў.

Царква Св. Каятана знаходзіцца ў Фельдхернхале і ўваходзіць у архітэктурны ансамбль плошчы Адэонсплац.

У 1659 г. Генрыета Адэлаіда Савойская, жонка курфюрста Фердынанда Марыі, дала зарок у падзяку за нараджэнне спадчынніка ўзвесці найпрыгожую царкву. Гэтая царква планавалася як прыдворная царква і калегіяцкая царква ордэна тэатынцаў.

Пасля нараджэння 11 ліпеня 1662 г. кронпрынца і будучага курфюрста Макса Эмануэля балонскі архітэктар Агасціна Барэлі атрымаў заказ на праектаванне і будаўніцтва царквы. Для будаўніцтва царквы і кляштара была выбрана паўночная частка раёна Кройцфіртэль акурат пад гарадскімі сценамі і ля гарадскіх варот Швабінгертор насупраць Рэзідэнцыі. А ўжо 19 красавіка 1663 года ў падмурак царквы быў закладзены першы камень. Узорам для Барэлі паслужыла галоўная царква тэатынцаў Сант-Андрэа-дэла-Вале ў Рыме. У ходзе будаўніцтва паміж Барэлі і падрадчыкам будаўніцтва Антоніа Спінелі, тэатынцамі і нават духоўнікам Генрыеты ўзнік сур’ёзны канфлікт, які прывёў да адстаўкі Барэлі. У 1664 г. Агасціна Барэлі скончыў узвядзенне сцен і пакінуў Мюнхен. У тым жа годзе пераемнікам Барэлі стаў Энрыка Цукалі. Яго асноўнай задачай было вонкава афармленне царквы. Цукалі аформіў 71-метровы барабан купала і вежы. Адначасова ён працаваў над дэкаратыўным убраннем інтэр’еру царквы. У 1674 Джавані Нікола Петры, Джавані Віскардзі, а таксама Абрахам Лойтнер прыступілі да ляпных прац.

Асвячэнне яшчэ недабудаванай царквы адбылося 11 чэрвеня 1675 года. Прычынай працяглага будаўніцтва былі доўгае абмеркаванне формы фасада. Канчатковае рашэнне так і не было прынята. Цукалі ўзвёў па сваім праекце з 1684 па 1692 гг. вежы, у 1688 г. было завершана ўнутранае аздабленне. З 1692 г. і да заканчэння будаўніцтвам кіраваў Джавані Віскардзі. Генрыета Савойская так і не ўбачыла гатовую Тэатынеркірхэ, яна памерла ў 1676 г.

Тым не менш фасад Тэатынеркірхэ застаўся няскончаным, бо нягледзячы на ​​працяглыя дыскусіі бакам так і не ўдалося прыйсці да адзінага меркавання. Толькі амаль праз сто гадоў пасля асвячэння царквы Франсуа дэ Кювілье-старэйшы спраектаваў фасад царквы ў стылі ракако, узвядзенне якога завяршыў ужо яго сын.

Знешняе аблічча кляштара вызначыў Цукалі, пад яго кіраўніцтвам Ларэнца Петры ажыццяўляў будаўніцтва. Царква і кляштар утвараюць вялікі чатырохвугольнік паміж гарадской сцяной, Театынерштрасэ, Сальватарштрасэ і Сальватарплац.

• Klaus Gallas. München. Von der welfischen Gründung Heinrichs des Löwen bis zur Gegenwart: Kunst, Kultur, Geschichte. DuMont. Köln 1979 ISBN = 3-7701-1094-3
• Dehio Handbuch der Deutschen Kunstdenkmäler; Bayern IV: München und Oberbayern, Darmstadt 1990, S. 705