Прагляд зыходнага тэксту старонкі Беларускія татары

Вам не дазволена правіць гэту старонку, з-за наступнай прычыны:
Ваш IP-адрас у дыяпазоне, які быў заблакаваны на ўсіх вікі-праектах Фонда Вікімедыя.
Блакіроўка была зроблена ‪EPIC‬. Названая прычына: Open proxy/Webhost: See the help page if you are affected.
Пачатак блакіроўкі: 11:48, 2 ліпеня 2024
Канец блакіроўкі: 11:48, 2 ліпеня 2025
Ваш бягучы IP-адрас - 206.189.44.186, а заблакаваны дыяпазон - 206.189.32.0/20. Калі ласка, уключайце ўсе гэтыя падрабязнасці ў свае звароты.
Калі вы лічыце, што былі заблакаваны па памылцы, вы можаце знайсці дадатковую інфармацыю і інструкцыі на старонцы Недапушчальнасць выкарыстання адкрытых проксі-сервераў глабальных правіл.
У адваротным выпадку, каб абмеркаваць блакіроўку, калі ласка, звярніцеся з запытам пра перагляд на МетаВікі або адпраўце электроннае паведамленне ў чаргу VRT stewards па адрасе stewards@wikimedia.org, уключаючы ўсе вышэйпералічаныя дэталі.
Можна бачыць і капіраваць зыходны тэкст гэтай старонкі:
{{Народ
| назва      = Беларускія татары
| выява   = Belarusian Lipka Tatar Flag.svg{{!}}border
| шырыня        = 
| подпіс       = Этнічны сцяг
| саманазва  = 
| колькасць   = 26 тыс. чал
| рассяленне    = {{Сцягафікацыя|Беларусь}} — 10 тыс. чал <br />
{{Сцягафікацыя|Польшча}} — 5 тыс. чал <br />
{{Сцягафікацыя|Літва}} — 4 тыс. чал 
| вымер =
| архкультура =
| мова =
| раса =
| рэлігія = [[іслам]]
| роднасныя = [[татары]], [[крымскія татары]]
| уваходзіць =
| уключае =
| паходжанне =
}}
'''Белару́скія тата́ры''' (татарск. ''tatarlar, татарлар''), таксама гістарычна вядомыя пад назвамі '''лі́пкі''' і '''літо́ўскія тата́ры''' — народ цюркскага паходжання, роднай мовай якога стала беларуская, і мусульманскім веравызнаннем. Жыве ў [[Беларусь|Беларусі]], [[Літва|Літве]], [[Польшча|Польшчы]].

Назвы: ''татары'', цяпер — ''беларускія татары'', гістарычная — ''літоўскія татары'' (зрэдку — ''польскія татары''). Саманазва — на аснове канфесоніму «мусульмане»: ''беларускія мусульмане'', ''літоўскія мусульмане'' (зрэдку магчыма — ''польскія мусульмане'').

Этнонімам «татары» ў часы ВКЛ сталі называць розных па паходжанні цюркамоўных імігрантаў. Беларускія татары паходзяць з крымскіх і ардынскіх татар (паўднёвае Паволжа), а таксама — з выхадцаў Паўночнага Каўказа.{{sfn|Канапацкі|2000|с=27}}

Акрамя крымскіх татар-перасяленцаў рознага часу, за расійскім і савецкім часам беларускія татары ўключалі і асімілявалі мігрантаў з іншых татарскіх народаў (падобнае ўключэнне ў склад народу родаў і цэлых плямён самага рознага паходжання ўвогуле характэрна для ўзаемадзеяння [[цюркі|цюркскіх]] народаў). Другі найбольш роднасны беларускімі татарам народ — [[караімы]], якія разам з татарамі жылі ў [[Крым]]е, і разам з імі прыйшлі на Беларусь (у той жа час і [ў] выніку тых самых грамадскіх працэсаў), але захавалі пры гэтым сваю рэлігійную адметнасць.

== Гісторыя ==
Першыя татары былі запрошаны ў [[ВКЛ]] з Залатой Арды і [[Крым]]а ў пачатку 14 ст., а магчыма, і раней. Ужо ў 1319 г. татары складалі перадавы атрад войска Гедзіміна ў бітве з тэўтонамі{{sfn|Канапацкі|2000|с=24}}.

Татары як асобная этнічная супольнасць фарміруецца не адразу, але не пазней 2-й паловы XVI ст. Першыя перасяленцы належалі да розных плямён, якія нярэдка адрозніваліся паміж сабой, гаварылі на незразумелых мовах (гэта адна з прычын іх хуткай асіміляцыі). Уласна татары складалі большасць, чым і тлумачыцца выбар саманазвы. Рашаючымі фактарамі аб’яднання цюркамоўных этнічных груп у агульную супольнасць «татары» сталі мусульманская вера і арабскаалфавітная літаратура, якую татары стваралі ў Беларусі на працягу многіх стагоддзяў.

Беларускія татары стваралі асобныя татарскія харугвы (атрады), вядомыя асаблівыя татарскія гербы (у тым ліку «Татарская [[Пагоня]]»). Татары не былі завязаны з мясцовым насельніцтвам, з часоў Вітаўта складалі асабістую ахову князя, умовай іх пасялення і трымання зямлі была вайсковая служба, яны былі абавязаны асабіста з’яўляцца на вайну па патрабаванні князя. Татары маглі жаніцца на хрысціянках, але пачаткова не маглі валодаць сялянамі-хрысціянамі. Вялізная колькасць змяшаных шлюбаў прывяла да хрысціянізацыі і беларусізацыі шматлікіх татарскіх родаў (Глінскія, Багдановічы, Свяцкія, Якубовічы і інш.). Татары былі расселены вакол Вільні па стратэгічных кірунках: Коўна, Трокі, Нарач, Менск, Клецк, Наваградак, Іўе, Ліда, Гародня. Татары фармаваліся ў 8 (пазней 6) харугваў і кіраваліся ўласнай арыстакратыяй, нашчадкамі князёў (ханаў), мірзаў і ўланаў (шляхты). Іерархія родаў татарскіх князёў і мірзаў Вялікага Княства Літоўскага паводле старшынства выглядала наступным чынам: [[Пунскія]] і [[Астрынскія]], Уланы, Найманы, Алчыны, Юшэньскія, [[Лоўчыцкія|Лоўчыцкія-Багатырэвічы]], і вымерлыя да пачатку XVII ст. ханскія роды Клецкіх і Мсціслаўскіх. У 1631 годзе былі харугвы ўланская, найманская, крычынская (кандрыцкая), ялёрская, юшынская, ардынская (барынская).{{Крыніца?}}

На войны ў пачатку XVI ст. вялікалітоўскія татары выстаўлялі каля 2000 коней. Татары складалі асобны род лёгкай кавалерыі з апісанымі камплектамі ўзбраення і стандартным забеспячэннем службы. Коні, кальчугі (сцёганыя лямцавыя халаты), шлемы-місюркі, шаблі, сагайдакі (лук і стрэлы), кароткія коп’і, зрэдку агнястрэльная зброя. У 1715—1717 гадах — 8 рот вялікалітоўскі татараў палка Аляксандра Улана (Асаньчуковіча) выступілі на баку Аўгуста ІІ Саса і дапамаглі яму ўтрымаць каралеўскі сталец. У падзяку за гэта кароль паставіў іх на дзяржаўнае утрыманне (жолд) варшаўска-дрэзданскага двара і ў сусветным вайсковым пераліку з’явіўся новы від кавалерыі — уланы, у камплект узбраення якіх уваходзілі: конь, кароткі агнястрэл, пікі, шаблі.{{Крыніца?}}

[[File:Жыхар Татарскай Слабады Мінск.jpg|thumb|Жыхар [[Татарская Слабада|Татарскай Слабады]] ў [[Мінск]]у]]
Татары ў гарадах сяліліся кампактна вуліцамі і кварталамі (Татарскія вуліцы, Татарскія канцы (у [[Мінск]]у — [[Татарская слабада]] і [[Татарскія гароды]]).

У ВКЛ татары-перасяленцы не былі аднароднымі ў сацыяльных, саслоўных і маёмасных адносінах і дзяліліся на катэгорыі і сацыяльныя групы. Напрыклад, былі ваеннаслужылыя татары, якія ў сваю чаргу падзяляліся на гаспадарскіх, панскіх і татар-казакоў. Існаваў падзел таксама на знатных і простых татар. Татарская знаць складалася з князёў, мурзаў і ўланаў. На самым версе стаялі царэвічы і князі з ханскіх радоў Арды ці Крыма. Сацыяльнае і саслоўнае становішча імігрантаў захоўвалася і на новай радзіме.

Асноўныя заняткі татар — вайсковая служба, садоўніцтва, рымарства, жывёлагадоўля, гарбарства.

Пазней, за расійскім і савецкім часам (XIX—XX стст.) замест крымскіх татар (якіх стала мала ў выніку [[скарэнне Крыму|скарэння Крыма]], учыненага рускімі генацыду канца XVIII ст. і выгнання крымскіх татараў у Турцыю), у Беларусь перасяляліся прадстаўнікі іншых татарскіх народаў, у першую чаргу з Татарстана.

== Саманазва ==
Назва ''татары'' беларускім татарам добра вядомая, але выкарыстоўваецца з неахвотай і пераважна ў міжэтнічных зносінах, бо атаясамліваюцца з [[качэўнікамі]] [[Крым]]у і Волгі (і іх нашчадкамі), якія маюць у вачах беларускіх татар нізкі сацыяльны статус і культурны ўзровень. Такім чынам, этнонім ''татары'' здаецца самім беларускім татарам зняважлівым і грэблівым, і ва ўнутраных зносінах паслядоўна замяняецца на назву па [[рэлігія|рэлігіі]] — ''[[мусульмане]]''.

Пры больш-менш сталых кантактах беларускія татары часта ці папраўляюць «памылковую» назву, ці наўпрост просяць называць іх мусульманамі. (Згода беларускага татарына называцца татарынам сведчыць аб значнай асіміляцыі яго ў беларускае грамадства і сур’ёзным разрыве сувязі з татарскай этнічнай супольнасцю. Або — аб павышанай ветлівасці).

== Беларускія мусульмане і татары. Самасвядомасць ==
Тым не менш, беларускія татары (ці — беларускія мусульмане, як яны самі сабе называюць) выразна адрознівалі сябе ад іншых татар. Пры гэтым [сябе] беларускія татары ставілі вышэй, мяркуючы свой лад жыцця, свае побытавыя звычкі, свае веды (як у свецкіх навуках, так і ў Каране) — лепшымі ад іншых цюркскіх народаў, якіх беларускія мусульмане і называлі словам ''татар''. Татары, ва ўяўленнях беларускіх мусульман, бачыліся качэўнікамі, з прымітыўным ладам жыцця, брыдкімі побытавымі звычкамі, нізкім узроўнем ведаў. З усіх роднасных народаў за роўных прызнаваліся толькі [[туркі]], [[турэцкая мова|мова]] каторых вывучалася найбольш дасведчанымі кніжнікамі поруч з [[арабская мова|арабскай]]. Цікава, што крымскія татары (з нашага гледзішча — роднасныя татарам беларускім) — прызнаваліся за «татар», з усімі адмоўнымі «татарскімі» звычкамі (адпаведна і крымская мова — не мела пашаны і не вывучалася). Хутчэй за ўсё такое процістаўленне ўзыходзіць да старадаўніх міжродавых процістаўленняў (у прыватнасці — барацьбы [[белая косць|белай]] і [[чорная косць|чорнай косці]]) у час палітычнай барацьбы за ўладу ў [[Крымскае ханства|Крымскім ханстве]].

Аднак азначанае процістаўленне беларускіх мусульман [[татары|татарамі]] было зусім не абсалютнае: беларускія татары сістэматычна асімілявалі татар-перасяленцаў з [[Крымскае ханства|Крымскага ханства]], якіх было нямала на ўсім працягу гісторыі [[ВКЛ|Вялікага Княства]]. Пры гэтым татары вельмі хутка станавіліся «беларускімі мусульманамі» і засвойвалі іх культуру — уключна са стаўленнем да «татар».

Сляды гэтых поглядаў захаваліся праз увесь перыяд расійскага панавання (з савецкім часам уключна), прынамсі — у выглядзе адмаўлення саманазвы «татары». Але ў наш час саманазва па рэлігіі «мусульмане», нават з прыстаўкай «беларускія» — адзнака культурнай адсталасці, уласцівая мусульманам розных краін: у той жа [[Турцыя|Турцыі]] адсталыя сяляне «не ведаюць», што яны [[туркі]], і лічаць сабе проста «мусульманамі». Вынік таго, што культурны ўзровень беларускіх татар увесь гэты час занепадаў (так, ужо ў XIX стагоддзі перасталі пісацца [[кітабы]], у савецкі час — зачыніліся [[медрэсэ]]), і беларускія татары між іншых мусульман са стану самых перадавых апусціліся да стану самых адсталых.

Аднак стварэнне кітабаў у XIX  ст. не толькі не спынілася, а наадварот, менавіта з XIX ст. сённяшняя кітабістыка мае больш за ўсё кітабаў, прычым вялікіх па аб’ёме і выкананых рознымі перапісчыкамі. Таму вывад аб «заняпадзе культурнага ўзроўню» татар варта перагледзець або пашукаць іншых аргументаў.

У гэты ж час узровень татар (і іх флагмана — казанскіх татар) — несупынна рос. У выніку, у час перабудовы адраджэнне мусульманскага рэлігійнага жыцця не магло быць ажыццёўленае без дапамогі Казані і прывяло да сталай арыентацыі на яе. Улічваючы ж, што звычайная асіміляцыя татар беларусамі ішла сваім ходам, і большая частка цяперашніх татар Беларусі — нядаўнія (апошніх двух стагоддзяў) мігранты з Расіі, якіх у той ці іншай ступені ахапіла татарская нацыянальная культура і татарская палітычная прапаганда, не будзе нічога дзіўнага, калі назва «татары» упершыню стане саманазвай беларускіх татар.

== Этнічныя працэсы ==
[[Файл:Tatars in Belarus — Татары ў Беларусі 2009.png|thumb|300px|right|Колькасць татараў па раёнах і гарадах абласнога падпарадкавання (2009)]]
Склад беларускіх татар быў нестабільны. З аднаго боку, ішла інтэнсіўная асіміляцыя праз шлюбы, пераважна са [[шляхта]]й, пры гэтым адбывалася змена [[рэлігія|канфесійнай]] прыналежнасці на [[хрысціянства|хрысціянскую]] (часткова — натуральным чынам, пазней — па патрабаванні [[абмежавальных законаў]] прынятых у Рэчы Паспалітай з падачы палякаў). Акрамя таго, [[татарскія харугвы]] неслі вялікія ваенныя страты. Вядомыя выпадкі, калі харугвы гінулі ў поўным складзе[]. У выніку, па разліках некаторых даследчыкаў[], поўная асіміляцыя ўсіх татар займала ў Беларусі каля ста год і працэс неаднойчы паўтараўся (што прывяло да з’яўлення [[шляхецкія роды|шляхецкіх родаў]], што не мелі сабе за татар, але выводзілі ад татар свой [[радавод]]). Тым не менш, беларускія татары ніколі не знікалі, бо іх склад сістэматычна папаўняўся, пераважна з [[Крымскае ханства|Крымскага ханства]], як перасяленцамі (звычайна — бежанцамі пры палітычных звадах у Ханстве), так і ваеннапалоннымі (ў час шматлікіх [[крымскія набегі|крымскіх набегаў]] і войнаў з [[Крымскае ханства|Крымам]]).

Беларускія татары (ці — беларускія мусульмане) выразна адрознівалі сабе ад іншых ''татар''. Інакш кажучы, беларуска-татарскі этнас захоўваў сваю [[ідэнтычнасць]], нягледзячы на тое, што адыгрываў у сістэме беларускіх этнасаў ролю [[дэмаграфія|дэмаграфічнага]] [[буфер]]у для [[Асіміляцыя (сацыялогія)|асіміляцыі]] [[цюркі|цюркаў]] беларусамі.

Цяперашні стан беларускіх татар адрозны тым, што хаця за расійскім і савецкім часам (XIX—XX стст.) працягваліся тыя ж працэсы перасялення ў Беларусь і наступнай асіміляцыі, але замест крымскіх татар (якіх стала мала ў выніку [[скарэнне Крыму|скарэння Крыма]], учыненага расіянамі генацыду канца XVIII ст. і выгнання крымскіх татар у Турцыю), у Беларусь перасяляліся прадстаўнікі іншых татарскіх народаў. Акрамя таго, з пачатку XX ст., яны падпадалі пад дзеянне татарскай палітычнай прапаганды і татарскай нацыянальнай культуры, элементы якіх прыносілі з сабой. Яны не былі асіміляваныя беларускімі татарамі і не засвоілі іх культуры. Звычайна гэтыя татары асіміляваліся наўпрост у беларусы (і многія мігранты XIX стагоддзя, хаця і пішуцца татарамі, але страцілі сувязь з татарскай супольнасцю). Але нацыянальнае і рэлігійнае адраджэнне з 1990-х гадоў дазволіла татарскім мігрантам звязацца, і гэтая сувязь будуецца на новай глебе — на глебе [[татары|татарскай нацыянальнай культуры]], сувязі з [[Татарстан]]ам, вывучэння [[татарская мова|татарскай мовы]], прызнання сабе [[татары|татарамі]]. Такім чынам, у Беларусі з татар рознага паходжання складаецца [[дыяспара]] Татарстана. Гэтыя татары жывуць у Беларусі, але беларускімі татарамі не становяцца, хаця і звязаныя з імі рэлігіяй і афіцыйнай назвай (афіцыйна ўсе татары ў Беларусі маюцца за адзін народ). Наадварот, варта чакаць, што ў цяперашняй сітуацыі асіміляцыя пойдзе ў адваротны бок: рэшткі «беларускіх мусульман», якіх будзе рабіцца ўсё менш — з-за натуральнай асіміляцыі беларусамі, будуць паглынутыя культурнейшай, палітычна арганізаванай, грашавітай дыяспарай Татарстана. Адзінай перашкодай гэтаму працэсу можа стаць тое, што далейшай міграцыі ўсходніх татар у Беларусь перашкаджае дзяржаўная мяжа з Расіяй, што з часам можа прывесці да размывання і асіміляцыі самой дыяспары Татарстана.

== Дэмаграфія ==
[[File:Lukiškės Mosque (Józef Oziębłowski).jpg|thumb|[[Віленская мячэць|Мячэць у Вільні]] (1830)]]
У 1897 г. адносна кампактныя групы татараў жылі ў [[Мінскі павет|Мінскім]] (1217 чал.), [[Навагрудскі павет (Расійская імперыя)|Навагрудскім]] (874), [[Гродзенскі павет (Расійская імперыя)|Гродзенскім]] (813), [[Ігуменскі павет|Ігуменскім]] (766), [[Слуцкі павет|Слуцкім]] (692), [[Брэсцкі павет (Расійская імперыя)|Брэсцкім]] (480), [[Кобрынскі павет (Расійская імперыя)|Кобрынскім]] (252), [[Пружанскі павет (Расійская імперыя)|Пружанскім]] (183), [[Слонімскі павет (Расійская імперыя)|Слонімскім]] (178), [[Віленскі павет (Расійская імперыя)|Віленскім]] (137) паветах.

Па перапісе [[1970]] г. сярод татараў Беларусі лічылі роднай мовай [[Татарская мова|татарскую]] больш за 24 %, [[Беларуская мова|беларускую]] — больш за 34 %. Па стане на [[1999]] г. татараў на Беларусі было каля 13 тыс. чал. Самая вялікая іх супольнасць у [[Іўе|Іўі]].

== Культура беларускіх татар ==
[[File:Беларускія татары.jpg|thumb|Беларускія татары �� музычнымі інструментамі]]
Беларускія татары доўгі час захоўвалі самабытныя рысы вядзення гаспадаркі, у хатнім побыце, адзенні, фальклоры. Даследчыкі татарскай культуры адзначалі такія характэрныя рысы татар, як сумленнасць, гасціннасць, акуратнасць. Жанчыны-татаркі вылучаліся сціпласцю і цнатлівасцю. У хатах беларускіх ��атараў было заўсёды чыста, сядзібы ўпрыгожвала мноства кветак. Пры апісанні побыту клецкіх татар этнограф [[П. М. Шпілеўскі]] адзначаў, што татары вядуць жыццё працалюбівае, ні ігрышчаў, ні танцаў: заўсёдная цішыня і спакой пануюць паміж імі{{sfn|Канапацкі|2000|с=41}}.

== Вядомыя асобы ==
* [[Аляксандр Рамановіч]] (1871—1933) — [[Расія|расійскі]] і [[Другая Рэч Паспалітая|польскі]] военачальнік, генерал-маёр.
* [[Мацей Аляксандравіч Сулькевіч]] (1865—1920) — расійскі і [[азербайджан]]скі военачальнік, [[Крымскія татары|крымска-татарскі]] дзеяч, генерал-лейтэнант.
* [[Сцяпан Хусейнавіч Александровіч]] (1921—1986), беларускі [[пісьменнік]], прафесар, [[доктар філалагічных навук]], заслужаны работнік культуры.
* [[Ібрагім Барысавіч Канапацкі]] (1949—2005). беларускі грамадска-палітычны, культурны і рэлігійны дзеяч, [[гісторык]], адзін з лідараў татарскага адраджэння ў Беларусі.
* [[Гасан Канапацкі]] (1878—1953) — беларускі ваенны і нацыянальны дзеяч, палкоўнік.
* [[Ібрагім Рафаілавіч Гембіцкі]] (1900—1974) — беларускі графік.
* [[Бекір Міхайлавіч Смольскі]] (1913—1982) — беларускі вучоны ў галіне цеплафізікі.
* [[Дзмітрый Браніслававіч Смольскі]] (1937—2017) — беларускі кампазітар, педагог.
* [[Барыс Амуратавіч Байрашэўскі]] (1936) — беларускі вучоны ў галіне цеплаэнергетыкі.

== Гл. таксама ==
* [[Татары]]
* [[Кухня беларуска-літоўскіх татараў]]
* [[Татарская мова ў Беларусі]]

{{зноскі}}

== Літаратура ==
* {{кніга
|аўтар          = [[Ібрагім Барысавіч Канапацкі|Канапацкі І. Б.]]
|частка         = 
|загаловак      = Гісторыя і культура беларускіх татар: Вучэб. дапам.
|арыгінал       = 
|спасылка       = 
|адказны        = І. Б. Канапацкі, [[Аляксандр Іванавіч Смолік|А. І. Смолік]].
|выданне        = 
|месца          = [[Мн.]]
|выдавецтва = Бел. ун-т культуры
|год = 2000
|том =
|старонкі =
|старонак = 259
|серыя =
|isbn =
|тыраж =
|ref = Канапацкі
}}
* ''[[Антон Канстанцінавіч Антановіч|Антонович, А. К.]]'' Белорусские тексты, писанные арабским письмом, и их графико-орфографическая система / А. К. Антонович. — Вильнюс, 1968.
* ''Вольскі, В.'' Татары на Беларусі (гіст. нарыс) / В. Вольскі // Наш край. 1927. № 4.
* ''Думін, С. У.'' Беларускія татары : мінулае і сучаснасць / С. У. Думін, І. Б. Канапацкі. — Мінск, 1993.
* ''Канапацкі, І. Б.'' Гісторыя і культура беларускіх татар / І. Б. Канапацкі, А. І. Смолік. — Мінск, 2000.
* ''[[Аляксандр Іванавіч Лакотка|Лакотка, А. І.]]'' Бераг вандраванняў, ці адкуль у Беларусі мячэці / А. І. Лакотка. — Мінск, 1994.
* ''Мянжынскі В.'' Дакументы па гісторыі беларускіх татар у Кнігах запісаў Метрыкі ВКЛ № 28, 30, 43/ / Іслам і Умма (абшчына) татар-мусульман Беларусі, Літвы і Польшчы на мяжы тысячагоддзяў: Матэрыялы VI міжнароднай навукова-практычнай канферэнцыі. — Мінск. — 2001. — С. 41-47. 
* ''Мухлинский, А. О.'' Исследование о происхождении и состоянии литовских татар / А. О. Мухлинский. — СПб., 1857.
* Litauische Tataren// Zeitung der 10 armee(Wilna). - [http://digi.ub.uni-heidelberg.de/diglit/feldztg10armee1915bis1916/1281?sid=521418321b01b797a541e4a7ba5fc1b5][http://digi.ub.uni-heidelberg.de/diglit/feldztg10armee1915bis1916/1344?sid=521418321b01b797a541e4a7ba5fc1b5 № 151. — 2 Gilbhart 1916.]
* ''Богдан С., Пабеданосцава-Кая А.'' Ясінскія, Луцкевічы, Александровічы і ўсе нашы татары // Наша гісторыя, № 5, 2018, с. 68-75. ISBN 2617—2305
* {{крыніцы/ЭГБ|6-1|Тата́ры|Канапацкі І.|508—511}}

== Спасылкі ==
{{Commonscat|Tatar people in Belarus}}
* [http://www.lyczkowski.net/be/artykul/litouskija-tatary.html Літоўскія татары (мусьлімы)] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20190411173835/http://www.lyczkowski.net/be/artykul/litouskija-tatary.html |date=11 красавіка 2019 }} {{ref-be}}
* [http://arche.by/by/20/30/1259/ Віталь Вольскі. Татары на Беларусі]{{Недаступная спасылка}}
* [http://csl.bas-net.by/mediaplayer/december2011/Tatar.swf Рукапісы татараў Беларусі канца XVII-пачатку [[XX стагоддзе|XX ст.]] : ] віртуальная выстаўка на сайце Цэнтральнай навуковай бібліятэкі імя Я.Коласа НАН Беларусі
* [http://www.vokrugsveta.ru/vs/article/6716/ Сороктатар и не только это] {{ref-ru}}
* [http://pawet.net/library/v_ethnography/02j/%D0%9B%D0%B8%D1%82%D0%BE%D0%B2%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D1%82%D0%B0%D1%82%D0%B0%D1%80%D1%8B.html Шимелевич М. Литовские татары. Этнографический очерк. Вильно, 1905. — 14 c.] // на [[pawet.net]]

{{rq|refless}}
{{Нацыянальны склад насельніцтва Беларусі}}

[[Катэгорыя:Татары]]
[[Катэгорыя:Народы Беларусі]]
[[Катэгорыя:Беларуска-літоўскія татары]]
Шаблоны на гэтай старонцы:
Вярнуцца да Беларускія татары.
Узята з "https://be.wikipedia.org/wiki/Беларускія_татары"