Вінаробства ў Азербайджане

Пры археалагічных раскопках, якія праводзіліся ў Акстафінскім раёне, у наваколлях Шамуцепе (гістарычнага помніка 05-04 тыс. да н.э.) у 1962 годзе, былі выяўленыя насенне вінаграда. Археолаг Ларэнца Канстанцін, даследвалы дзікую флору Прыкаспійскіх рэгіёнаў, у тым ліку і Азербайджана пацвердзіў гэты факт. Археалагічныя знаходкі ва Узерліктэпе, Кюльтапе, Казахе сведчаць аб старажытнай культуры вінаграда і вінаробства (канец III — пачатак II тысячагоддзі да н.э.). Пасля ў мусульманскім Азербайджане, як і ў Сярэдняй Азіі, спажыванне віна пераследвалася і гэта прывяло да распаўсюджванню сталовых, кишмишных і изюмных гатункаў вінаграда і заняпаду вінаробства. Мясцовыя гатункі вінаграда ствараліся ў выніку селекцыі ў кожнай буйной населенай мясцовасці ў асобнасці. Большасць мясцовых гатункаў вінаграду ў Азербайджане адбылося ад дзікага вінаграда, шляхам акультурвання. У выніку натуральнага і штучнага адбору быў створаны багаты фонд мясцовых гатункаў рознага гаспадарчага значэння.^[1]

У 1980-х гадах па колькасці заробленай валюты дзяржкамітэт Азербайджана па вінаградарстве займаў першае месца ў СССР, апярэджваючы нафтавую прамысловасць.^[2] У 1985 годзе ў выніку антыалкагольнай кампаніі, што праводзілася Гарбачовым, Азербайджан вымусілі высекчы не толькі плантацыі з тэхнічнымі сартамі, але і з унікальнымі сталовымі сартамі вінаграду. Пасля 1985 года было раскарчаваны вінаграднікі на плошчы больш чым 130 тыс. га. Да 2008 годзе пад вінаграднікі выдзелена 7 тыс. га. Стаўка зроблена на вытворчасць якасных сартоў вінаграда і як следства марачных сартоў вінаў, а не на танныя сарты, як у часы Саюза.

Усяго вядома 450 мясцовых гатункаў вінаграда. Многія з іх атрымалі распаўсюд у краінах СНД і Балтыі.

• Аг шаны,
• Кара шаны,
• Кішміш,
• Табрызі,
• Баяншыра і інш.

• Акстафа
• Садылы
• Алабашлы
• Шэмаха
• Кара-чанах
• Агдам

• Матраца
• Мартуні
• Кюрдамір
• Мадрасэ
• Акстафа
• Шахдаг
• Шэмаха
• Габеля
• Лэйла
• Дэрвіш
• Чынар
• Агні Баку

• ААТ «Бакы-Шараб-1»
• ТАА «Азер-Франс»
• «Тауз-Балтыя»^[3]

• Узнагароды Азербайджанскіх вінаў: 27-ы Міжнародны трафей за якасць (Узнагарода Новага Тысячагоддзя), 2000 г. (Мадрыд);
• Міжнародная Залатая зорка за якасць, 2000 г. (Жэнева);
• Міжнародная Плацінавая зорка за якасць, 2001 г. (Парыж);
• Залатымі медалямі за віны «Сем прыгажунь» і «Дзявочая вежа» уручаныя на 4-й Міжнароднай прафесійнай дэгустацыі вінаў;
• Залаты медаль за віно «Іванаўка», які быў уручаны на 5 Міжнароднай прафесійнай дэгустацыі, 2001 г. (Масква).
• Залаты медаль за віно «Сеўгілім» уручаны на 6-й Міжнароднай прафесійнай дэгустацыі він 2002 г. (Масква).
• Залаты медаль за віно «Букет Азербайджана» на Міжнародным прафесійным конкурсе вінаў, 2003 г. (Масква).^[1]

• Вінаградарства і вінаробства Азербайджана (руск.)
• Азербайджан: вінаградарства мае патрэбу ў карэннай мадэрнізацыі Архівавана 25 лютага 2010. (руск.)
• Гісторыя Архівавана 24 лютага 2010. (руск.)