Веньямін Іосіфавіч Вацякоў
Веньямін Іосіфавіч Вацякоў (1 жніўня 1921, г. Бугуруслан, Арэнбургская вобласць, Расія — 18 мая 2014[1], г. Мінск) — беларускі вірусолаг[2]. Доктар медыцынскіх навук (1965), прафесар (1966). Акадэмік НАН Беларусі (1995), АМН СССР (1978, член-карэспандэнт з 1971), Расійскай акадэміі медыцынскіх навук (1991). Лаўрэат Дзяржаўнай прэміі Рэспублікі Беларусь (2002).
Веньямін Іосіфавіч Вацякоў | |
---|---|
Вениамин Иосифович Вотяков | |
Дата нараджэння | 1 жніўня 1921 |
Месца нараджэння | |
Дата смерці | 18 мая 2014 (92 гады) |
Месца смерці | |
Грамадзянства | |
Род дзейнасці | навуковец |
Навуковая сфера | вірусалогія |
Месца працы | |
Навуковая ступень | доктар медыцынскіх навук |
Навуковае званне | акадэмік НАНБ, акадэмік АМН СССР, акадэмік РАМН, прафесар |
Альма-матар | |
Прэміі | |
Узнагароды |
Біяграфія
правіцьСкончыў 2-і Маскоўскі медыцынскі інстытут у 1943 годзе[2]. Удзельнічаў у Вялікай Айчыннай вайне[2]. З 1946 года працаваў ва Уфімскім інстытуце эпідэміялогіі і мікрабіялогіі імя Мечнікава, з 1947 года быў навуковым супрацоўнікам Цэнтральнага дзяржаўнага навукова-даследчага кантрольнага інстытута імя П. А. Тарасевіча . З 1950 года ў Беларускім НДІ эпідэміялогіі і мікрабіялогіі: у 1950—1986 дырэктар[2], у 1986-1998 загадчык аддзела, з 1998 па 2006 - галоўны навуковы супрацоўнік.
Навуковая і практычная дзейнасць
правіцьСтварыў беларускую школу вірусолагаў.
Аўтар больш за 800 навуковых прац, у тым ліку 7 манаграфій, 103 вынаходстваў, а таксама навуковага адкрыцця («З'ява рэгуляцыі гіперпаразітызму імунітэтам пазваночных», 1988).
Аўтар навуковых прац па хіміятэрапіі вірусных інфекцый, комплексным вывучэнні клешчавога энцэфаліту , поліяміэліту, удасканаленні прафілактычных прэпаратаў супраць воспы, шаленства, гепатыту, грыпу, герпесу, туберкулёзу[2].
Аўтар вынаходстваў па вірусных інгібітарах, тромбалітычных прэпаратах і супраць адарвання трансплантаваных органаў[2].
Падрыхтаваў 15 дактароў і 39 кандыдатаў навук.
Дакументы В.І.Вацякова (навуковая спадчына і асабістыя дакументы) захоўваюцца ў Нацыянальным архіве Рэспублікі Беларусь[3].
Узнагароды і прэміі
правіцьУзнагароджаны ордэнамі Айчыннай вайны II ступені (1985), Чырвонай Зоркі (1945), «Знакам Пашаны» (1961, 1966), Кастрычніцкай Рэвалюцыі (1981), медалямі.
Лаўрэат Дзяржаўнай прэміі Рэспублікі Беларусь у галіне навукі і тэхнікі (2002, у аўтарскім калектыве) — за цыкл прац «Новыя тэхналогіі прафілактычнай і экалагічнай медыцыны (метады ацэнкі рызыкі ўплыву шкодных фактараў на здароўе насельніцтва, сацыяльна-гігіенічны маніторынг, прынцыпы і сістэма біябяспекі), ліквідацыя эпідэмічнага захворвання масавых інфекцый, папярэджанне імуназалежнай паталогіі».
Асноўныя працы
правіць- Западный клещевой энцефалит Мн.: Беларусь, 1978 (сумесна з І. І. Протасам, В. М. Жданавым).
- Амиотрофический лейкоспонгиоз. Мн.: Беларусь, 1990 (у суаўтарстве).
- Генерализованная герпетическая инфекция: факты и концепция. Мн.: Навука і тэхніка, 1992 (у суаўтарстве).
- Клещевые энцефалиты Евразии. Вопросы экологии, молекулярной эпидемиологии, нозологии, эволюции: монография / В. И. Вотяков, В. М. Злобин, Н. П. Мишаева. — Новосибирск, 2002. — 438 с.
Зноскі
- ↑ Памяти Вениамина Иосифовича Вотякова // Веды. - 2014. - 26 мая. - С. 7
- ↑ а б в г д е Вотяков Вениамин Иосифович // Биографический справочник. — Мн.: «Белорусская советская энциклопедия» имени Петруся Бровки, 1982. — Т. 5. — С. 128. — 737 с.
- ↑ Юркевич О. Ю. Из опыта работы с документами личного происхождения выдающегося учёного-вирусолога // Архівы і справаводства. – 2021. – № 2. – С. 77-81.
Літаратура
правіць- Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 4: Варанецкі — Гальфстрым / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1997. — Т. 4. — 480 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0090-0 (т. 4).
- Беларусь: энцыклапедычны даведнік / Рэдкал. Б. І. Сачанка (гал. рэд.) і інш.; Маст. М. В. Драко, А. М. Хількевіч. — Мн.: БелЭн, 1995. — С. 154. — 800 с. — 5 000 экз. — ISBN 985-11-0026-9.
Спасылкі
правіць- Профіль Веньяміна Вацякова на сайце Нацыянальнай акадэміі Беларусі
- Веньямін Іосіфавіч Вацякоў у базе даных «История белорусской науки в лицах» Цэнтральнай навуковай бібліятэкі імя Якуба Коласа НАН Беларусі (руск.)
- Веньямін Іосіфавіч Вацякоў
- Богданова, Анна. Вениамин Вотяков. В науке всякая стена — дверь . Медицинский вестник (17 сентября 2009). Архівавана з першакрыніцы 19 лютага 2012. Праверана 29 лістапада 2009.
- Некралог В. І. Вацякова Архівавана 8 мая 2018. на сайце РНПЦ эпідэміялогіі і мікрабіялогіі