Беларускі арабскі альфабэт

Белару́скі ара́бскі альфабэ́т створаны ў XVI стагодзьдзі як сродак запісу беларускай мовы з дапамогай арабскай пісьменнасьці. Ён складаецца з дваццаці васьмі графэм, зь некаторымі адрозьненьнямі ад звычайнага арабскага альфабэту:

• Для гукаў «ж», «ч» і «п», якія адсутнічаюць у арабскай мове, выкарыстоўваліся цюрска-пэрсыдзкія графэмы

• Для пазначэньня мяккіх гукаў «дз» і «ц» былі створаныя новыя графэмы

і

• Для гуку «ў» не было створана асобнай графэмы, ён запісваўся гэтак жа, як і «у»:

Беларускі арабскі альфабэт выкарыстоўваўся літоўскімі татарамі, якія жылі на тэрыторыі Вялікага Княства Літоўскага. На працягу XIV—XVI стагодзьдзяў яны перасталі карыстацца ўласнай мовай і пачалі карыстацца літоўскай (старабеларускай), але запісанай арабскімі літарамі. Вядомая спадчына гэтай традыцыі пісьменнасьці — гэта беларускія кнігі-кітабы. Існавалі і польскія тэксты, запісаныя арабскім пісьмом. Мяркуецца, яны зьявіліся не раней за XVII ст.

Кірыліца	Лацінскі	Арабскі
Б, б	B, b	ب
Ц, ц	C, c
Ч, ч	Č, č	چ
Х, х	CH, ch	ح
Д, д	D, d	د
ДЖ, дж	DŽ, dž	ج
Ф, ф	F, f	ف
Ґ, ґ	G, g	غ
Г, г	H, h	ه
Й, й	J, j	ى
К, к	K, k	ق
Л, л	Ł, ł	ل
М, м	M, m	م
Н, н	N, n	ن
П, п	P, p	پ
Р, р	R, r	ر
С, с	S, s	ص
Ш, ш	Š, š	ش
Т, т	T, t	ط
Ў, ў	Ŭ, ŭ	و
В, в	V, v	و
З, з	Z, z	ض
Ж, ж	Ž, ž	ژ
ЦЬ, ць	Ć, ć	س
ДЗЬ, дзь	DŹ, dź
ЛЬ, ль	L, l	ل
НЬ, нь	Ń, ń	ن
СЬ, сь	Ś, ś	ث
ЗЬ, зь	Ź, ź	ز
ТЬ, ть[1]	TJ, tj	ت
КЬ, кь[1]	KJ, kj	ك
'	-	ع
Ь, ь	-	-

• Д-р Ян Станкевіч. Беларускія мусульмане і беларуская літаратура арабскім пісьмом. [Адбітка з гадавіка Беларускага Навуковага Таварыства, кн. I.] — Вільня : Друкарня Я. Левіна, 1933 ; Менск : Беларускае коопэрацыйна-выдавецкае таварыства «Адраджэньне», 1991 [факсімільн.]. — 3-е выд.

• Кітабы — унікальная зьява ў беларускай мове на pravapis.org