Прагляд крыніцы для Біткойн

Вы ня маеце дазволу на рэдагаваньне гэтай старонкі з наступнай прычыны:

Ваш IP-адрас у дыяпазоне, які быў заблакаваны на ўсіх вікі-праектах Фонда Вікімедыя.

Блакіроўка была зроблена ‪EPIC‬. Названая прычына: Open proxy/Webhost: See the help page if you are affected.

Пачатак блакіроўкі: 11:48, 2 ліпеня 2024
Канец блакіроўкі: 11:48, 2 ліпеня 2025

Ваш бягучы IP-адрас - 206.189.44.186, а заблакаваны дыяпазон - 206.189.32.0/20. Калі ласка, уключайце ўсе гэтыя падрабязнасці ў свае звароты.

Калі вы лічыце, што былі заблакаваны па памылцы, вы можаце знайсці дадатковую інфармацыю і інструкцыі на старонцы Недапушчальнасць выкарыстання адкрытых проксі-сервераў глабальных правіл.

У адваротным выпадку, каб абмеркаваць блакіроўку, калі ласка, звярніцеся з запытам пра перагляд на МетаВікі або адпраўце электроннае паведамленне ў чаргу VRT stewards па адрасе stewards@wikimedia.org, уключаючы ўсе вышэйпералічаныя дэталі.

Вы можаце праглядаць і капіяваць крынічны тэкст гэтай старонкі.

{{Праграма
|Назва                       = Біткойн
|Лягатып                     = Bitcoin logo.svg
|Памер лягатыпу              = 200пкс
|Выгляд                      = Bitcoin-core-v0.10.0.png
|Памер выявы выгляду         = 220пкс
|Подпіс да выявы выгляду     = Біткойн-гаманец (2015 г.)
|Распрацоўка                 = Сатошы Накамота
|Напісаны на                 = [[C++]]
|Апэрацыйная сыстэма         = [[Лінукс]], [[MacOS]], [[Windows]]
|Тып                         = [[крыптавалюта]]
|Ліцэнзія                    = [[Масачусэцкі тэхналягічны інстытут]] (ЗША)
|Афіцыйная старонка          = [https://bitcoin.org/ bitcoin.org]
|вэрсіі                      = 
}}
'''Біткойн''' ({{мова-en|bitcoin|скарочана}}; [[біт]] + coin — манэта) — [[крыптавалюта]], створаная ў студзені 2009 году распрацоўнікам пад мянушкай Сатошы Накамота пасьля публікацыі канцэпцыі 31 кастрычніка 2008 году.

Выкарыстоўваецца ў якасьці міжнароднага сродку аплаты. Ствараецца з дапамогай здабыцьця рашэньня крыптазадачы спосабам поўнага перабору. Пагатоў здабывальнік выкарыстоўвае [[Сэрвэр (апаратнае забесьпячэньне)|сэрвэр]]. Уяўляе сабой непаўторны матэматычны код, які можа выкарыстоўвацца аднойчы. Іх агульную колькасьць абмежавалі 21 мільёнам лічбавых манэтаў да 2140 году без магчымасьці паскарэньня выпуску<ref>[https://dzengi.com/ru/chto-takoe-bitcoin-prostim-yazikom Что такое биткоин простым языком]</ref>. Біткойн дзеліцца на 100 млн «сатошы». Выпуск крыптавалюты, апрацоўка транзацыяў і пацьверджаньне выконваюцца супольна па Сеціве праз аднарангавую сетку з адчыненым доступам. Парадак аплаты выключае замарозку рахунка, спыненьне і скасаваньне аплаты. Празрыстасьць разьлікаў дазваляе ва ўсялякі час даведацца па адрасе біткойна пра ўсе транзакцыі, прынятыя на гэты адрас і адпраўленыя зь яго да моманту стварэньня лічбавай манэты. Пагатоў сетка «Біткойн» дазваляе разьлікі бязь зьвестак пра ўладальніка рахунку пры дапамозе кода з блізу 34 [[лічба]]ў і [[Лацінскі альфабэт|лацінскіх]] літараў<ref name="з">{{Артыкул|аўтар=Іван Купарвас.|загаловак=Грошы не для партманета|спасылка=http://www.zviazda.by/be/news/20160418/1460993368-shto-za-vitamin-taki-virtualny-bitkoyn|выданьне=[[Зьвязда]]|тып=газэта|год=19 красавіка 2016|нумар=[http://www.zviazda.by/be/number/72-28182 72 (28182)]|старонкі=[http://www.zviazda.by/sites/default/files/19kra-8.indd_.pdf 8]|issn=1990-763x}}</ref>.

== Рысы ==
Уступленьне ў разьмеркаваную аплатную сетку «Біткойн» вымагае ўсталяваньня адпаведнай аднайменнай праграмы. [[Праграмнае забесьпячэньне]] зьяўляецца цалкам адкрытым і дазваляе здабываць і абменьваць біткойны зь іншымі ўдзельнікамі. На [[біржа]]х біткойны маюць [[абменны курс]] у папяровыях валютах (даляр ЗША і [[эўра]])<ref>{{Навіна|аўтар=Міхаіл Астапчык|загаловак=Навіны свабоднага ПЗ|спасылка=https://www.kv.by/content/323537-naviny-svabodnaga-pz|выдавец=Партал «Кампутарныя весьці»|дата публікацыі=25 лютага 2013|дата доступу=9 студзеня 2018}}</ref>.

<gallery widths="350px">
Файл:Транзакцыі bitcoin.png|Транзакцыі біткойна
</gallery>

=== Здабываньне ===
Новы абсяг біткойнаў ствараюць праз рашэньне матэматычнай задачы. Код у аснове крыптавалюты зьмяняецца праз далучэньне новых камбінацыяў. Грашовую масу біткойнаў у абарачэньні («клубок») разам зь летапісам усіх абменаў імі між уладальнікамі і хэш-сумамі называюць [[Блёкчэйн|ланцугом блёкаў]] (анг. blockchain). Каб здабыць новы аб’ём крыптавалюты, пры дапамозе сэрвэрнага [[кампутар]]а адшукваюць лічбавую пасьлядоўнасьць, якую складаюць з папярэдняй хэш-сумай. У выніку атрымліваецца новая хэш-сума. За рашэньне такой задачы здабывальнік атрымлівае тую колькасьць біткойнаў, на якую вырастае маса крыптавалюты ў абарачэньні. Пры здабываньні крыптавалюты выкарыстоўваюць прафэсіныя відэакарты, бо іх працэсар выконвае складаныя матэматычныя вылічэньні шматкроць хутчэй за [[цэнтральны працэсар]] кампутара. Такія відэакарты задзіночваюць у блёкі на сэрвэрах, якія зьмяшчаюць у адным памяшканьні («фэрма»). З гадамі ўзнагарода за рашэньне задачы паступова зьмяншаецца, бо лік здабывальнікаў расьце пры адначасным скарачэньні яшчэ нездабытай рэшты біткойнаў<ref name="ч">{{Навіна|аўтар=Дзяніс Лаўнікевіч|загаловак=Майніць беларусам ці не майніць|спасылка=https://novychas.by/ekanomika/majnic-belarusam-ci-ne-majnic|выдавец=Газэта «[[Новы час (газэта)|Новы час]]»|дата публікацыі=4 ліпеня 2017|дата доступу=9 студзеня 2018}}</ref>.

== Мінуўшчына ==
{{Валюта
|Валюта       = Біткойн
|Выява        = Bitcoin.png
|Подпіс выявы = 
|Краіна       = ЗША
|Падзел       = сатошы
|ISO          = XBT
|Скарачэньне  = BTC
|Дата і курс  = 9 студзеня 2018
|Курс         = $14 962,4
}}
31 кастрычніка 2008 г. распрацоўнік пад мянушкай Сатошы Накамота апублікаваў канцэпцыю крыптавалюты «Біткойн», якую стварыў 3 студзеня 2009 году. 18 сакавіка 2013 г. Служба па барацьбе зь фінансавымі злачынствамі Ведамства скарбу ЗША абвясьціла выпуск і абмен віртуальнай валюты фінансавай [[паслуга]]й. 11 красавіка 2013 г. [[цана]] на біткойн упала з $260 да $130 за 6 гадзінаў праз затрымкі ў абмене на [[біржа]]х, якія зазналі нястачу вылічальнай магутнасьці. 15 траўня 2013 г. Ведамства айчыннай бясьпекі ЗША замарозіла [[банкаўскі рахунак]] найбольшай біткойн-біржы «Магія: анлайн-сход» (mtgox.com; Японія) за парушэньне Закону аб супрацьдзеяньні адмываньню грошай<ref name="з"/>. У 2013 годзе здабывальнік атрымліваў за знойдзены новы блёк 50 біткойнаў. У студзені 2014 г. [[цана]] біткойна дасягнула $1100, але неўзабаве ўпала больш як удвая. У 2015 годзе ўзнагарода здабывальніка за блёк скарацілася да 25 біткойнаў<ref name="ч"/>.

22 кастрычніка 2015 г. Суд Эўрапейскага Зьвязу ([[Люксэмбург]]) вызваліў гандаль біткойнамі ад [[Падатак на дададзеную вартасьць|падатку на дададзеную вартасьць]]. 8 сьнежня 2015 г. амэрыканскі журналіст назваў стваральнікам біткойна аўстралійскага прадпрымальніка Крэйга Райта (нар. 1970, [[Брысбэйн]], штат Кўінзлэнд). 2 траўня 2016 г. Крэйг Райт паказаў журналістам «[[BBC|Брытанскай вяшчальнай карпарацыі]]» створаныя на пачатку разьвіцьця біткойна лічбавыя подпісы ў якасьці доказу яго вынаходзтва. Райт патлумачыў мянушку прысьвячэньнем японскаму мысьляру 18 стагодзьдзя {{Артыкул у іншым разьдзеле|Тамінага Накамота||ja|富永仲基}} (1715—1746), які выступаў за вольны гандаль і адпрэчваў тагачасныя кірункі думкі<ref>{{Артыкул|аўтар=Іван Купарвас.|загаловак=Крэйг Райт прызнаўся ў стварэньні біткойнаў|спасылка=http://www.zviazda.by/be/news/20160520/1463753523-kreyg-rayt-pryznausya-u-stvarenni-bitkoynau|выданьне=Зьвязда|тып=газэта|год=21 траўня 2016|нумар=[http://www.zviazda.by/be/number/95-28205 95 (28205)]|старонкі=[http://www.zviazda.by/sites/default/files/21may-13.indd_.pdf 13]|issn=1990-763x}}</ref>.

У пачатку сакавіка 2016 году на біткойн прыпадала 80% з $6,5 млрд капіталізацыі ўсіх (звыш 200) крыптавалютаў<ref>{{Навіна|аўтар=Аляксей Варабей|загаловак=Лічбавае золата: ці легальныя крыптавалюты ў Беларусі|спасылка=https://ideaby.org/btc/|выдавец=Анлайн-часопіс «Ідэя»|дата публікацыі=9 сакавіка 2016|дата доступу=9 студзеня 2018}}</ref>. На красавік 2016 году вылічальная сетка «Біткойн» 8-кратна перавышала агульную вылічальную магутнасьць усіх супэркампутараў у сьвеце. Кожныя 10 хвілінаў здабывалі каля 25 біткойнаў<ref name="з"/>. У 2017 годзе здабывальнік атрымліваў за знойдзены блёк 12,5 біткойнаў. На ліпень 2017 год крыптавалютная «фэрма» каштавала каля $20 000 і спажывала амаль столькі [[Электраэнэргія|электраэнэргіі]], колькі шматкватэрны жылы дом. Пагатоў асноўная магутнасьць такіх «фэрмаў» засяроджвалася ў Кітаі<ref name="ч"/>.

17 студзеня 2019 году было абвешчана, што кампанія Bitcoin ATM Coinme ў партнэрстве з канвэртарам манэтаў Coinstar распрацавалі праект для продажу Біткойну ў звычайных прадуктовых супэрмаркетах<ref>[https://cryptobit.media/ru/news/crypto/765/ У Каліфорніі, Тэхасе і Вашынгтоне можна купіць Bitcoin ў супэрмаркеце]{{Недаступная спасылка|date=January 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref>.

== Беларусь ==
Пры канцы 2012 году ў Менску зьявілася крыптавалютная «фэрма», якую заснаваў сыстэмны адміністратар аднаго зь міністэрстваў<ref name="ч"/>. У 2017 годзе дзелі біткойнаў у выглядзе «сатошы» сталі прымаць для разьлікаў у адной з [[кавярня]]ў [[Маладэчна]] (Менская вобласьць)<ref>{{Навіна|аўтар=Натальля Тур|загаловак=У маладэчанскай кавярні можна разьлічыцца біткойнамі|спасылка=https://www.rh.by/by/468/50/18704/?tpl=11|выдавец=«[[Рэгіянальная газета]]»|дата публікацыі=18 сьнежня 2017|дата доступу=9 студзеня 2018}}</ref>.

== Крыніцы ==
{{Крыніцы}}

== Вонкавыя спасылкі ==
* {{Навіна|аўтар=Віталь Каляда|загаловак=Ці можна майніць бітку на хаце без рэгістрацыі ў якасьці ІП і смс|спасылка=http://vvk.by/ci-mozhna-majnic-bitku-na-xace-bez-registracyi-ў-yakasci-ip-sms/|выдавец=«Юрыдычны буцік»|дата публікацыі=14 лістапада 2017|дата доступу=9 студзеня 2018}}
* [https://web.archive.org/web/20170504195413/https://blockchain.info/ Азіральнік блёкаў «Біткойн»]{{ref-en}}

[[Катэгорыя:Крыптавалюты]]
[[Катэгорыя:Пратаколы дастасоўнага слою]]
[[Катэгорыя:Альтэрнатыўныя валюты]]
[[Катэгорыя:Кросплятформавае праграмнае забесьпячэньне]]
[[Катэгорыя:Зьявіліся ў 2009 годзе]]
[[Катэгорыя:C++]]
[[Катэгорыя:Плацёжныя сыстэмы]]

Шаблёны, якія ўжываюцца на гэтай старонцы:

Вярнуцца да старонкі «Біткойн».

Атрымана з «https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/Біткойн»