Шумэр
Шумэр — старажытная краіна ў Паўднёвай Мэсапатаміі, на землях сучаснага Ірака. Існавала ў 4—2 тыс. да н. э. Старажытныя паселішчы на гэтых землях вядомыя з 4 тыс. да н. э. У 2-й пал. 4 тыс. да н. э. заселена шумэрамі, якія заснавалі тут гарады-дзяржавы: Кіш, Лагаш, Ума, Ур, Урук і інш.
На думку шэрагу сучасных гісторыкаў, першыя сталыя паселішчы шумэраў на поўдні Мэсапатаміі зьявіліся паміж 5500 і 4000 гадамі да н. э., пра што сьведчаць назвы гарадоў, рэкаў і іншых геаграфічнвых назваў на шумэрскай мове, якая ўяўляе сабой аглютынатыўны ізалят[1][2][3].
Гэтыя пасяленцы, былі яны шумэрамі ці не, зьяўляліся носьбітамі культуры Ўбэйд, якая ў сваю чаргу разьвілася з Самарскай культуры паўночнай часткі Мэсапатаміі. Не зважаечы на тое, што ўбэйдыйцы не згадваюцца ні ў адным шумэрскім тэксце, менавіта іх сучасныя гісторыкі лічаць першая цывілізацыйная сілай у Шумэры, бо яны асушвалі балоты, займаліся сельскай гаспадаркай, гандлем і рамёствамі, у тым ліку ткацтвам, вытворчасьцю вырабаў са скуры і мэталаў, ганчарнай справай, узводзілі будынкі з каменьню[4][5][6][7][8].
Асноўныя заняткі насельніцтва: рыбалоўства, земляробства, жывёлагадоўля, рамёствы. Эканоміка Шумэра была заснавана на ірыгацыйным земляробстве: у абшчынных, храмавых і буйнаўласьніцкіх гаспадарках выкарыстоўвалася праца вольных абшчыньнікаў, кліентаў, рабоў.
Крыніцы
рэдагаваць- ^ «Ancient Mesopotamia. Teaching materials»(недаступная спасылка). Oriental Institute in collaboration with Chicago Web Docent and eCUIP, The Digital Library.
- ^ «The Ubaid Period (5500-4000 B.C.)» In Heilbrunn Timeline of Art History. Department of Ancient Near Eastern Art. The Metropolitan Museum of Art, New York.
- ^ «Beyond the Ubaid», (Carter, Rober A. and Graham, Philip, eds.), University of Durham.
- ^ «Sumer (ancient region, Iraq)». Britannica Online Encyclopedia
- ^ Kleniewski, Nancy; Thomas, Alexander R (2010-03-26). «Cities, Change, and Conflict: A Political Economy of Urban Life». Cengage Learning. ISBN 978-0-495-81222-7.
- ^ Maisels, Charles Keith (1993). «The Near East: Archaeology in the „Cradle of Civilization“». Routledge. — С. 139. — ISBN 978-0-415-04742-5.
- ^ Maisels, Charles Keith (2001). «Early Civilizations of the Old World: The Formative Histories of Egypt, the Levant, Mesopotamia, India and China». Routledge. ISBN 978-0-415-10976-5.
- ^ Shaw, Ian; Jameson, Robert (2002). «A dictionary of archaeology». Wiley-Blackwell. — С. 505. — ISBN 978-0-631-23583-5.
Літаратура
рэдагаваць- Беларуская Савецкая Энцыклапедыя. У 12 т. Т.11. Футбол — Яя; Дадатак / Беларуская Савецкая Энцыклапедыя; Рэдкал.: П. У. Броўка (гал. рэд.) і інш. — Мн.: Бел.Сав.Эн., 1974. — 656 с.: іл., карты.
- БелЭн у 18 т. Т. 17. — Мн., 2003.
Вонкавыя спасылкі
рэдагаваць- Старажытная шумэрская гісторыя. (анг.)