Бабруйскаграмаш

На 2021 год плошча заводу «Бабруйскаграмаш» складала 60 гектараў. Зь іх 29 га прыпадала на будынкі, у тым ліку 16,8 га — на вытворчыя, 3,8 га — на побытава-кіраўнічыя і 1,1 га на склады. Прадпрыемства налічвала 1972 прылады абсталяваньня і 5 вытворчасьцяў:

• Нарыхтоўча-прэсавая. Улучала крывашыпныя гільяцінныя нажніцы і плязмарэзы з праграмным кіраваньнем (ЛПК) для раскрою ліставога мэталу таўшчынёй да 25 мілімэтраў, гідраўлічны каардынатна-прабіўны прэс з ЛПК 250/30-2500, дыскавыя пілы і крывашыпныя прэсы 40—1000 т, чаканачныя прэсы да 1600 тонаў і гідраўлічныя прэсы да 160 тонаў, а таксама лістазгінальныя прэсы з ЛПК, намаганьнем ад 135—350 тонаў і даўжынёй згіну да 620 см. Цэх аснашчаўся кранамі грузападымальнасьцю ад 10 да 30 тонаў.
• Зборачна-зварачная. Ажыцьцяўлялася 4 віды зваркі: паўаўтаматычная ў асяродзьдзі вуглякіслага газу, аўтаматычная пад слоем флюсу, кантактная і ў асяродзьдзі аргону. Для вырабу цыстэрнаў пры аўтазварцы выкарыстоўвалі безупынную навіўку сьпіральна-шоўнай трубы рулённай сталі таўшчынёй 5 мілімэтраў. У цэху месьціліся стэнды, вытворчыя лініі і кантавальнікі, стапэлі і перавозьнікі, а таксама краны грузападымальнасьцю да 10 тонаў.
• Мэханаапрацоўчая. На такарных станках з ЛПК апрацоўвалі дэталі прамерам да 40 см і даўжынёй да мэтру, а на агульных такарных станках — дэталі прамерам да мэтру і даўжынёй да 5 мэтраў. На гарызантальным станку з ЛПК НВ-630 фрэзэравалі, сьвідравалі і расточвалі вузлы прамерам і вышынёй да мэтру пры вазе да 1200 кг. Канічныя зубчатыя колы наразалі прамерам да 32 см, а цыліндрычныя зубчатыя колы — прамерам да 2-х мэтраў. На шліфавальным станках з ЛПК аўтаматычна апрацоўвалі валы прамерам да 20 см і даўжынёй да 2-х мэтраў.
• Зборачная. Пры стапэльнай зборцы на канвэеры выкарыстоўвалі: 1) станок МС9717Д-2Б рухомага разьмяшчэньня зборачных і зварачных дэталяў даўжынёй да 3-х мэтраў і вагой ад 10 да 500 кг; 2) стэнды зборкі дыскавых колаў прамерам 150 см, шырынёй 80 см і прамерам вобаду 14—26 цаляў; 3) стэнды выпрабаваньня вузлоў і машынаў.
• Фарбавальная. Дзейнічала лінія фарбаваньня буйнапамерных вырабаў і ўстаноўка бескамэрнага фарбаваньня пнэўмараспыляльнікам, а таксама беспаветраны распыляльнік. Канчаткова сабраныя вырабы фарбавалі дакафарбай у прахадных камэрах з наступнай сушкай і маркіроўкай. У гальванічным аддзяленьні на лініі выконвалі цьвёрдае храмаваньне, цынкаваньне з храматаваньнем і аксыдаваньне. Цэхі аснашчаліся кранамі грузападымальнасьцю ад 5 да 30 тонаў, а адкрытыя складзкія пляцоўкі — кранамі падымальнасьцю да 32-х тонаў. Матэрыялы перавозілі аўтапагрузчыкамі, трактарамі і самаходамі, а таксма дызэльным лякаматывам па чыгунцы. Дапаможнымі цэхамі былі: інструмэнтальны і рамонтна-мэханічны, электрацэх і энэргацэх, а таксама дрэваапрацоўчая вытворчасьць, ачышчальныя збудаваньні і станцыя рэгазіфікаваньня вадкага прапану-бутану^[9].

На 2021 год «Бабруйскаграмаш» выпускаў 247 узораў тэхнікі, зь іх 88 дапаможнай:

• 34 узоры кормаўборачнай тэхнікі — 17 відаў дыскавых і сэгмэнтна-пальцавых касілак, 12 відаў рулённых і цюкавых прэс-падборнікаў, а таксама 5 відаў трактарных грабляў-валкавальнікаў і варашылак^[10];
• 22 узоры тэхнікі для ўнясеньня ўгнаеньняў — 7 відаў раскідвальнікаў арганічых угнаеньняў і 15 відаў разьмеркавальнікаў для мінэральных^[11];
• 30 узораў трактарных прычэпаў, у тым ліку 12 самазвальных і агульных паўпрычэпаў, 9 адмысловых паўпрычэпаў для кармоў і рулёнаў^[12];
• 23 узоры прыгатавальнікаў і раздатчыкаў кармоў — 3 віды здрабняльнікаў грубых кармоў і рулёнаў, 13 відаў кормараздатчыкаў з выгрузным канвэерам і зьмешвальнікам, а таксама 7 відаў корманарыхтоўнікаў у выглядзе здрабняльнікаў збожжа і ўпакоўшчыкаў сена і сілажу^[13];
• 30 узораў глебаапрацоўчага абсталяваньня — 6 відаў дыскавых агрэгатаў, 7 відаў дыскавых і зубавых баронаў, кольчата-зубчатую катку і 3 віды акучнікаў, 13 дыскавых і корпусных плугоў^[14];
• 4 узоры тэхнікі для ўрабленьня льну — 2 віды прэс-падборшчыкаў і па адным відзе абарочвальніка і ўспушвальніка стужак льну^[15];
• 11 узораў пунктырных і шыроказахопных сеялак, у тым ліку 4 пасяўныя агрэгаты^[16];
• 5 узораў лесапрамысловых машынаў — па 2 віды лесавозных паўпрычэпаў і пажаратушыльных машынаў, а таксама машыну для пасадкі сажанцаў^[17];
• 88 узораў дапаможнага абсталяваньня — падавальныя бункеры і дазатары, драбілкі і палівамыечныя машыны, канвэеры і кантэйнэры, гідраўлічныя нажы і пэрфаратары плястыкавых пляшак, гідраўлічныя прэсы і дыскавыя сартавальнікі, вэртыкальна-сьвідравальныя і цэнтравальна-падразныя станкі, кармушкі для рыбы і апілкападавальнікі, брыкетавальнікі і лініі прэсаваньня кардону і пляшак^[18].

На 2021 год «Бабруйскаграмаш» меў 56 дылераў у 45 краінах:

• 12 краінах Азіі — Аб’яднаныя Арабскія Эміраты, Азэрбайджан, Армэнія (2), Віетнам, Грузія, Індыя, Казахстан (3), Кыргыстан, Манголія, Сырыя, Таджыкістан, Узбэкістан (2);
• 17 краінах Афрыкі — Ангола, Буркіна-Фасо, Гана (2), Гвінэя, Замбія, Зымбабвэ, Кенія, Мадагаскар, Мазамбік, Малаві, Нігерыя, Паўднёвы Судан, Судан, Сьера-Леонэ, Тога, Чад і Эгіпет;
• 1-й краіне Паўночнай Амэрыкі — Куба;
• 15 краінах Эўропы — Беларусь, Латвія, Летува, Расея, Польшча і Ўкраіна (4), а таксама Баўгарыя, Вугоршчына, Малдова (2), Сэрбія, Фінляндыя, Францыя, Чэхія, Швэцыя і Эстонія^[19].

Збыт праз пазыку ў Беларусі фінансавалі «Белаграпрамбанк» і «Беларусбанк», а празь лізінг — «Прамагралізінг». Пры пастаўцы за мяжу збыт фінансавалі «Банк разьвіцьця Рэспублікі Беларусь» і «Прамагралізінг», а ў Казахстане і Ўкраіне дадаткова — «Казаграфінанс» і «Укргазбанк»^[20]. Гарантыйны тэрмін выкарыстаньня тэхнікі «Бабруйскаграмаш» у Беларусі складаў 2 гады, а за мяжой — 1 год. На прадпрыемстве дзейнічала 5 выязных брыгадаў, якія аднаўлялі тэхніку ў Магілёўскай вобласьці. У астатніх 5 абласьцях Беларусі тэхніку абслугоўвалі 15 тэхнічных цэнтраў: 1) 3 у Берасьцейскай — Бяроза, Жабінка і Пінск; 2) 4 у Віцебскай — Віцебск, Ворша, Глыбокае і Полацак; 3) 1 у Гарадзенскай — Іўе; 4) 3 у Гомельскай — Гомель, Петрыкаў і Шацілавічы; 5) 4 у Менскай — Барысаў, Любань, Фаніпаль (Койданаўскі раён) і Юбілейны пасёлак (Менскі раён). За мяжой такія тэхнічныя цэнтры працавалі ў 14 краінах:

• 7 краінах Азіі — Азэрбайджан (Баку), Армэнія (Бюрэгаван і Шаўмян), Грузія (Тбілісі), Казахстан (Какшатаў і Ўральск), Таджыкістан (Гісар), Туркмэністан (Ашгабад), Узбэкістан (Ургенч, Харэзмская вобласьць);
• 7 краінах Эўропы — Латвія (Улброка, Ропаскі край), Летува (Вільня), Расея (27: Арэнбург, Барнавул, Белгарад, Бузулук, Вінзілі ў Цюменскай вобласьці, Волскі, Іжэўск, Канск, Краснадар, Курск, Леніна ў Растоўскай вобласьці, Малая Шыльна ў Татарстане, Масква, Міхайлаўск у Стаўрапольскім краі, Нявіннамыск, Омск, Падгорны пасёлак у Валагодзкай вобласьці, Перм, Саранск, Саратаў, Смаленск, Уладзівасток, Уршак у Башкірыі, Юрузань у Чалябінскай вобласьці) і Ўкраіна (Кіеў і Мікалаеў), а таксама Малдова (Чадыр-Лунга), Румынія (Галац), Славаччына (Кошыцы), Чэхія (Клічаны, Сярэднечэскі край)^[21].

23 верасьня 1974 году Міністэрства машынабудаваньня для жывёлагадоўлі і кормавытворчасьці СССР ухваліла Загад № 166 аб стварэньні «Бабруйскага заводу раскідвальнікаў угнаеньняў» (Беларуская ССР). Прадпрыемства налічвала 988 супрацоўнікаў. У верасьні 1975 году выпусьцілі першыя 11 досьледных узораў раскідвальнікаў вадкіх арганічных угнаеньняў «РЖТ-8. Да канца 1975 году выпусьцілі 250 такіх раскідвальнікаў. У 1981 годзе дасягнулі праектнай магутнасьці заводу ў 26 000 машынаў. Спачатку выпускалі 4 узоры раскідвальнікаў арганічных угнаеньняў: «РЖТ-8» для вадкіх грузападымальнасьцю 8 тонаў, «ПРТ-10» на 10 тонаў, «РЖТ-16» для вадкіх падымальнасьцю 16 тонаў і «ПРТ-16» на 16 тонаў.

У сьнежні 1982 году раскідвальнік «ПРТ-10» атрымаў Дзяржаўны знак якасьці, бо вызначаў дозу ўнясеньня ўгнаеньня ў глебу. У складзе прадпрыемства стварылі Дзяржаўнае спэцыялізаванае праектна-канструктарскае тэхналягічнае бюро (ДСПКТБ). На заводзе ўкаранілі плязьменную рэзку дэталяў і гарачую накатку зубцоў зорак, аўтазварку пад своем флюсу і аўтацынкаваньне, афарбоўку струменевым аблівам і апрацоўку станкамі дэталяў хадавой сыстэмы на лініі. Таксама ўвялі лініі штампоўкі лянжэронаў, выраб днішчаў і бартоў машынаў. Абнавілі лінію абечкаў машынаў, канвэер зборкі балянсіраў і аўтаматычную лінію афарбоўкі бартоў і рамаў.

У 1991 годзе пачалі распрацоўку кормазагатовачных машынаў. Спачатку асвоілі вытворчасьць рулённых прэс-падборшчыкаў «ПРФ». У сэрыйную вытворчасьць запусьцілі «ПРФ-110», «ПРФ-145» і «ПРФ-180». Пазьней запусьцілі вытворчасьць перавозчыкаў рулёнаў «ТР-Ф-5» і размотчыкаў-раздатчыкаў грубых кармоў «РГ-1». Урэшце пачалі выраб 4-ротарных дыскавых касілак «КДН-210», грубляў-варашылак «ГВР-630» і кормараздатчыкаў «КРФ-10». Пасьля 2000 году сталі выпускаць машыны ўнясеньня мінэральных угнаеньняў «МСВД-0,5», «РШУ-12», «МТТ-4У» і «МТТ-4Ш». У 2005 годзе ўнітарнае прадпрыемства «Бабруйскаграмаш» пераўтварылі ў адкрытае акцыянэрнае таварыства.

19 кастрычніка 2012 году Савет міністраў Беларусі ўхваліў Пастанову № 948 аб стварэньні холдынгу «Бабруйскаграмаш», у склад якога ўвайшлі 5 ААТ: «Бабруйсксельмаш», «Воршааграпраммаш» (Віцебская вобласьць), «Маладэчанскі станкабудаўнічы завод» (Менская вобласьць), «НДІбудаўталінія» (Магілёў) і «Берасьцейскі электрамэханічны завод»^[6] (апошні ў 2020-м пасьля выхаду «Тэхналіт Полацак»).

У 2015 годзе ў Расеі адчынілі Гандлёвы дом «Бабруйскаграмаш», які да 2021 году стварыў звыш 100 дылераў і прадстаўніцтваў у большасьці вобласьцяў^[22]. На травень 2015 году ў Казахстане дзейнічала сумесная зборачная вытворчасьць прэс-падборшчыкаў «Бабруйскаграмашу»^[23]. На красавіка 2016 году працавала прадстаўніцтва «Бабруйскаграмашу» ў Румыніі^[24]. У 2017 годзе «Бабруйскаграмаш» выступіў сузаснавальнікам зборачнай вытворчасьці «УзБелАграмаш» ва Ўзбэкістане^[25]. У лістападзе 2017 году зборачная вытворчасьць запрацавала ў таджыцкім горадзе Гісар^[26]. У сьнежні 2017 году ў Грузію паставілі 120 машынаў «Бабруйскаграмаш». 22 сакавіка 2018 году на Беларуска-грузінскім бізнэс-форуме ў Тбілісі заключылі пагадненьне з ТАА «Гермэс» аб гандлёвым прадстаўніцтве ў Грузіі^[27]. Пры гэтым падпісалі кантракт на пастаўку 70 машынаў у 1-м паўгодзьдзі^[28]. На сакавік 2018 году «Бабруйскаграмаш» вырабляў 70 відаў навясной і прычапной сельгастэхнікі^[29]. У ліпені 2018 году ў Каіры (Эгіпет) запусьцілі зборачную вытворчасьць касілак, прэс-падборшчыкаў і раскідвальнікаў угнаеньняў сумесна з прадпрыемствам «Хэлван»^[30].

8 жніўня 2019 году на Міжнароднай выставе харчаваньня і сельскай гаспадаркі ў Найробі (Кенія) падпісалі Мэмарандум аб узаемаразуменьні з прадпрыемствам «Пэвін» і дасягнулі дамоўленасьці аб пастаўцы тэхнікі празь яго^[31]. 30 жніўня 2019 году Навукова-практычны цэнтар мэханізацыі сельскай гаспадаркі прадставіў на Шклоўскім ільнозаводзе 4 машыны для поўнага цыклю зборкі льну. У стварэньні машынаў узяў удзел і «Бабруйскаграмаш»^[32]. На верасень 2019 году на 6 заводах холдынгу «Бабруйскаграмаш» працавала 2400 чалавек, зь якіх каля 1900 на заводзе ў Бабруйску. Сярэднемесячны заробак складаў 820 рублёў (392 даляры ЗША)^[33]. 18 лютага 2020 году зь Міністэрствам прамысловасьці Беларусі падпісалі дарожную мапу пра выхад з холдынгу ААТ «Тэхналіт Полацак», месца якога да восені заняў «Берасьцейскі электрамэханічны завод». «Бабруйскаграмаш» вырабляў звыш 90 мадэляў сельскагаспадарчых машынаў^[34].

На лістапад 2020 году прадпрыемства мела за мяжой 5 зборачных вытворчасьцяў, у тым ліку ў Казахстане, Расеі і Таджыкістане. Каля 75 % агрэгатаў адгружалі ў Расею па перадаплаце праз уласны гандлёвы дом^[8]. У 2020 годзе на прэс-падборшчыкі прыпала 39 % вытворчасьці^[4]. У 2021 годзе прадпрыемствы холдынгу выпускалі звыш 150 найменьняў тэхнікі, якую пастаўлялі ў больш як 50 краінаў^[35]. 15 чэрвеня 2021 году распрацавалі кампутарызаваны разьмеркавальнік мінэральных угнаеньняў, які дазваляў вызначаць дозу ўнясеньня ўгнаеньня з кабіны трактара^[36].

• Барыс Лапенка (1974—1975)
• Анатоль Увараў (1975—1987)
• Яўген Пахілка (1987—2010)
• Сяргей Казачонак (2010—2014)
• Аляксандар Ерамееў (27 сьнежня 2014^[37] — 2018)
• Надзея Лазарэвіч (ад 13 лістапада 2018 году^[38])

• «Бабруйскаграмаш» // Газэта «Зьвязда», 7 чэрвеня 2021 г. Праверана 2 верасьня 2021 г.
• Навіны (рас.) // ААТ «Бабруйскаграмаш», 26 жніўня 2021 г. Праверана 2 верасьня 2021 г.
• Інавацыі і распрацоўкі (рас.)
• Вакансіі
• Весьнік «Бабруйскаграмашу»