Чатал-Оба ҡурғандары: өлгөләр араһындағы айырма

Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән

Һыҙылған

19:51, 6 май 2017 өлгөһө

Чатал-Оба ҡурғандары
Ил:	Рәсәй
Бейеклеге:	4 метр
Төҙөлөү датаһы:	урта бронза дәүере
Артефакттар:	алтын сармат биҙәүестәре

Чатал-Оба ҡурғандары Ростов өлкәһенең Мясниковский районы Чалтырь ауылына ингән ерҙә урынлашҡан археологик объекттар^[1]. Тикшеренеүселәр көньяҡ һәм төньяҡ ҡурғандарҙы айыра^[2].

Тарихы

Тикшеренеүселәр уларҙы урта бронза дәүере осоронда нигеҙләнгән, тип фаразлай. Көньяҡ ҡурған территорияһында археологик ҡаҙыныу эштәрен 1996 йылда билдәле археолог Евгений Иванович Беспалов^[3] алып бара. Тикшеренеүҙәр ваҡытында өс төп өйөм һәм бик күп ҡәберлектәр булыуы теркәлә. Уларҙың икеһе бронза быуатының — һуң, тағы ла туғыҙы урта бронза дәүеренә ҡарай. Бер ҡәберлек XVII—XVIII быуат осороноҡо тип иҫәпләнә. Ҡурған территорияһында ҡаҙыныу эштәре алып барғанда тегеп ҡуйыла торған сармат биҙәүестәре табыла^[4]

2001 йылда төньяҡ ҡурғанды тикшереү менән РРО ВООПИиК археологик экспедицияһы шөғөлләнә. Һөҙөмтәлә биш төп өйөм, 18 ҡәберлек табыла, уларҙың 16-һын тикшеренеүселәр урта бронза быуаты дәүеренә индерә. Шулай уҡ ҡыпсаҡтарҙың таш ҡоймалы ғибәҙәтханаһы, иртә сармат һәм бәшәнәктәр осороноң ҡәберлектәре табыла^[2].

Һүрәтләнеше

Чатал-Оба ҡурғандарының хәҙерге бейеклеге 4 метрға етә, элек уларҙың башҡаса булыуы ла ихтимал. Дон әрмәндәре был ҡәберлектәрҙе бик йыш «курган — вилка» тип атай. Улар Ҡоро Чалтырь йырынының уң ярындағы убала урынлашҡан. Чатал-Оба ҡурғандары ырыу зыяраты булған тигән ҡараш та йәшәй. Катакомбаларҙа табылған ҡәберлектәр урта бронза дәүеренә ҡарай. Иртә катакомбаларҙа табылған ерләү кострукциялары ҡалдыҡтарында ағас ҡаҙыҡтар осрай.^[2]. Ҡайһы бер экспонаттар, Танаис археологик музей-ҡурсаулығы коллекцияларында күрһәтелә^[5].

Иҫкәрмәләр

↑ Мясниковский район
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 П.
↑ Штрихи к портрету археолога Е.
↑ «Донского Шлимана» погубило древнее золото скифов.
↑ Археологический музей-заповедник Танаис

[Мясниковский_район-1] Мясниковский район

[П._А._Ларенок._Курганы_Чатал_Оба_(некоторые_полевые_наблюдения_о_развитии_погребального_обряда_в_эпоху_средней_бронзы_на_правобережье_дельты_р._Дон)-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 П.

[Штрихи_к_портрету_археолога_Е.И.Беспалого-3] Штрихи к портрету археолога Е.

[Донского_Шлимана_погубило_древнее_золото_скифов-4] «Донского Шлимана» погубило древнее золото скифов.

[Археологический_музей-заповедник_Танаис-5] Археологический музей-заповедник Танаис

[1]

@@ 13 юл: / 13 юл: @@
 |lon_dir = E|lon_deg = |lon_min = |lon_sec =
 }}
-'''Чатал-Оба ҡурғандары''' [[Ростов өлкәһе|Ростов өлкәһенең]] Мясниковский районы Чалтырь ауылына ингән ерҙә урынлашҡан археологик объекттар<ref name="Мясниковский район">[http://www.donland.ru/Default.aspx?pageid=77258 Мясниковский район]</ref>. Тикшеренеүселәр көньяҡ һәм төньяҡ ҡурғандарҙы айыра<ref name="П. А. Ларенок. Курганы Чатал Оба (некоторые полевые наблюдения о развитии погребального обряда в эпоху средней бронзы на правобережье дельты р. Дон)">[http://rostov-region.ru/books/item/f00/s00/z0000010/st010.shtml П.]</ref>.
+'''Чатал-Оба ҡурғандары''' [[Ростов өлкәһе]] Мясниковский районы Чалтырь ауылына ингән ерҙә урынлашҡан археологик объекттар<ref name="Мясниковский район">[http://www.donland.ru/Default.aspx?pageid=77258 Мясниковский район]</ref>. Тикшеренеүселәр көньяҡ һәм төньяҡ ҡурғандарҙы айыра<ref name="П. А. Ларенок. Курганы Чатал Оба (некоторые полевые наблюдения о развитии погребального обряда в эпоху средней бронзы на правобережье дельты р. Дон)">[http://rostov-region.ru/books/item/f00/s00/z0000010/st010.shtml П.]</ref>.
 == Тарихы ==
-Тикшеренеүселәр уларҙы [//ru.wikipedia.org/wiki/Бронзовый_век урта бронза дәүере] осоронда нигеҙләнгән, тип фаразлай. Көньяҡ ҡурған территорияһында археологик ҡаҙыныу эштәрен [[1996 йыл]]да билдәле археолог Евгений Иванович Беспалов<ref name="Штрихи к портрету археолога Е.И.Беспалого">[http://www.donvrem.dermartology.ru/Files/article/m14/2/art.aspx?art_id=217 Штрихи к портрету археолога Е.]</ref> алып бара. Тикшеренеүҙәр ваҡытында өс төп өйөм һәм бик күп ҡәберлектәр булыуы теркәлә. Уларҙың икеһе бронза быуатының — һуң, тағы ла туғыҙы урта бронза дәүеренә ҡарай. Бер ҡәберлек [[XVII]]—[[XVIII быуат]] осороноҡо тип иҫәпләнә. Ҡурған территорияһында ҡаҙыныу эштәре алып барғанда тегеп ҡуйыла торған сармат биҙәүестәре табыла<ref name="Донского Шлимана" погубило древнее золото скифов>«Донского Шлимана» погубило древнее золото скифов.</ref>
+Тикшеренеүселәр уларҙы [//ru.wikipedia.org/wiki/Бронзовый_век урта бронза дәүере] осоронда нигеҙләнгән, тип фаразлай. Көньяҡ ҡурған территорияһында археологик ҡаҙыныу эштәрен [[1996 йыл]]да билдәле археолог Евгений Иванович Беспалов<ref name="Штрихи к портрету археолога Е.И.Беспалого">[http://www.donvrem.dermartology.ru/Files/article/m14/2/art.aspx?art_id=217 Штрихи к портрету археолога Е.]</ref> алып бара. Тикшеренеүҙәр ваҡытында өс төп өйөм һәм бик күп ҡәберлектәр булыуы теркәлә. Уларҙың икеһе бронза быуатының — һуң, тағы ла туғыҙы ур��а бронза дәүеренә ҡарай. Бер ҡәберлек [[XVII]]—[[XVIII быуат]] осороноҡо тип иҫәпләнә. Ҡурған территорияһында ҡаҙыныу эштәре алып барғанда тегеп ҡуйыла торған сармат биҙәүестәре табыла<ref name="Донского Шлимана погубило древнее золото скифов>«Донского Шлимана» погубило древнее золото скифов.</ref>
-[[2001 йыл]]да төньяҡ ҡурғанды тикшереү менән РРО ВООПИиК археологик экспедицияһы шөғөлләнә. Һөҙөмтәлә биш төп өйөм, 18 ҡәберлек табыла, уларҙың 16-һын тикшеренеүселәр урта бронза быуаты дәүеренә индерә. Шулай уҡ ҡыпсаҡтарҙың таш ҡоймалы ғибәҙәтханаһы, иртә сармат һәм бәшәнәктәр осороноң ҡәберлектәре табыла<ref name="П. А. Ларенок. Курганы Чатал Оба (некоторые полевые наблюдения о развитии погребального обряда в эпоху средней бронзы на правобережье дельты р. Дон)"></ref>.
+[[2001 йыл]]да төньяҡ ҡурғанды тикшереү менән РРО ВООПИиК археологик экспедицияһы шөғөлләнә. Һөҙөмтәлә биш төп өйөм, 18 ҡәберлек табыла, уларҙың 16-һын тикшеренеүселәр урта бронза быуаты дәүеренә индерә. Шулай уҡ ҡыпсаҡтарҙың таш ҡоймалы ғибәҙәтханаһы, иртә сармат һәм бәшәнәктәр осороноң ҡәберлектәре табыла<ref name="П. А. Ларенок. Курганы Чатал Оба (некоторые полевые наблюдения о развитии погребального обряда в эпоху средней бронзы на правобережье дельты р. Дон)"/>.
 == Һүрәтләнеше ==
-Чатал-Оба ҡурғандарының хәҙерге бейеклеге 4 метрға етә, элек уларҙың башҡаса булыуы ла ихтимал. Дон әрмәндәре был ҡәберлектәрҙе бик йыш «курган — вилка» тип атай. Улар Ҡоро Чалтырь йырынының уң ярындағы убала урынлашҡан. Чатал-Оба ҡурғандары ырыу зыяраты булған тигән ҡараш та йәшәй. Катакомбаларҙа табылған ҡәберлектәр урта бронза дәүеренә ҡарай. Иртә катакомбаларҙа табылған ерләү кострукциялары ҡалдыҡтарында ағас ҡаҙыҡтар осрай.<ref name="П. А. Ларенок. Курганы Чатал Оба (некоторые полевые наблюдения о развитии погребального обряда в эпоху средней бронзы на правобережье дельты р. Дон)"></ref>. Ҡайһы бер экспонаттар, [[Танаис (музей-ҡурсаулыҡ)|Танаис археологик музей-ҡурсаулығы]] коллекцияларында күрһәтелә<ref name="Археологический музей-заповедник Танаис">[http://www.museum-tanais.ru/photo/arheologiya-okrugi Археологический музей-заповедник Танаис]</ref>.
+Чатал-Оба ҡурғандарының хәҙерге бейеклеге 4 метрға етә, элек уларҙың башҡаса булыуы ла ихтимал. Дон әрмәндәре был ҡәберлектәрҙе бик йыш «курган — вилка» тип атай. Улар Ҡоро Чалтырь йырынының уң ярындағы убала урынлашҡан. Чатал-Оба ҡурғандары ырыу зыяраты булған тигән ҡараш та йәшәй. Катакомбаларҙа табылған ҡәберлектәр урта бронза дәүеренә ҡарай. Иртә катакомбаларҙа табылған ерләү кострукциялары ҡалдыҡтарында ағас ҡаҙыҡтар осрай.<ref name="П. А. Ларенок. Курганы Чатал Оба (некоторые полевые наблюдения о развитии погребального обряда в эпоху средней бронзы на правобережье дельты р. Дон)"/>. Ҡайһы бер экспонаттар, [[Танаис (музей-ҡурсаулыҡ)|Танаис археологик музей-ҡурсаулығы]] коллекцияларында күрһәтелә<ref name="Археологический музей-заповедник Танаис">[http://www.museum-tanais.ru/photo/arheologiya-okrugi Археологический музей-заповедник Танаис]</ref>.
 == Иҫкәрмәләр ==
 {{примечания}}
-[[Категория:Ростов өлкәһендә иҫтәлекле урындар]]
+[[Категория:Ростов  иҫтәлекле ]]