Ҡатнашыусы:Alfiya55 битенең сығанаҡ тексын ҡарарға

Битте мөхәррирләү ғәмәлен башҡара алмайһығыҙ. Сәбәбе:
IP-адресығыҙ бөтә Викимедиа Фонды викиларында блокланған.
Блок ҡуйыусы: ‪EPIC‬. Сәбәбе: Open proxy/Webhost: See the help page if you are affected.
Блоктың башланғыс датаһы: 08:48, 2 июль 2024
Блоктың тамамланыу датаһы: 08:48, 2 июль 2025
Ағымдағы IP-адресығыҙ: 206.189.44.186. Блокланған арауыҡ: 206.189.32.0/20
Был мәғлүмәттәрҙе барлыҡ мөрәжәғәттәрегеҙҙә лә күрһәтегеҙ. Әгәр блоклауға яңылыш эләктем тип уйлаһағыҙ, өҫтәмә мәғлүмәтте һәм инструкцияларҙы глобаль асыҡ прокси ҡағиҙәләрендә таба алаһығыҙ.
Юғиһә, блок тураһында фекер алышыу өсөн Мета-викила тикшереү һорауы яҙығыҙ. Һеҙ шулай уҡ стюардтарҙың stewards@wikimedia.org адресындағы VRT сиратына бөтә юғарыла күрһәтелгән мәғлүмәттәр ҡушып электрон хат ебәрә алаһығыҙ.
Һеҙ был биттең сығанаҡ тексын ҡарай һәм күсермәһен ала алаһығыҙ:
{{Userbox/Йылнамә/ваҡыт}}

#  [[Аҡбутина Әлфиә Носрат ҡыҙы]]
#  [https://xtools.wmflabs.org/pages/ba.wikipedia.org/Alfiya55 Мәҡәләләр]
#  https://xtools.wmflabs.org/ec/ba.wikipedia.org/Alfiya55
#  https://red-key.rbsmi.ru/news/bashkirskiy-yazyk-i-vikipediya/

{{Стаж UserBox|year=2013|month=10|day=19}}
{{Вики-һабантуйҙа ҡатнашыусы}}
{{User Asian Month}}
[[Категория:Вики-Һабантуй 2015-тә ҡатнашыусылар]]
{{РБ100 ҡатнашыусыһы}}
{{Энциклопедия үҙәге 2020 ҡатнашыусыһы}}

{{User ba}}
{{user ba-3}}
{{User ru-4}}
{{Windows UserBox}}
{{Башҡортостан UserBox}}
{{Бесәй UserBox}}


{{Ҡатнашыусыларға эш}}

{{Уң-юғары-яҡшы|Әбүғәлисина|495}}
{{Уң-юғары-Һайланған|Хаммурапи ҡанундары|480}}
{{Уң-юғары-Һайланған|Ете гүзәл (Низами)|465}}
{{Уң-юғары-Һайланған|Дөйөм сағыштырмалыҡ теорияһы|450}}
{{Уң-юғары-Һайланған|Альцгеймер ауырыуы|435}}
{{Уң-юғары-Һайланған|Ҡара упҡын|420}}
{{Уң-юғары-Һайланған|Ҙур шартлау|405}}
{{Уң-юғары-Һайланған|Microsoft|390}}
{{Уң-юғары-Һайланған|Интернет|375}}
{{Уң-юғары-Һайланған|Яңырыу|360}}
{{Уң-юғары-Һайланған|Антика|345}}
{{Уң-юғары-Һайланған|Татарстан башҡорттары|330}}
{{Уң-юғары-Һайланған|Рим империяһы|315}}
{{Уң-юғары-Һайланған|Скрипка|300}}
{{Уң-юғары-Һайланған|Глобалләшеү|285}}
{{Уң-юғары-Һайланған|Харламов Валерий Борисович|300}}

= Эске һылтанмаларҙы ҡуйыу өлгөһө =

* <nowiki>{{comment|һүҙ|тәржемә йә аңлатма}}</nowiki>
* <nowiki>{{subst:L}}</nowiki>
* <nowiki>{{10000}}</nowiki>* 
* <nowiki>{{Тәржемә ителгән мәҡәлә|ru|Русса исеме|00.02.2022}}</nowiki>
* <nowiki>{{Энциклопедия үҙәге 2020 мәҡәләһе|ҡатнашыусы= Alfiya55}}</nowiki>
* <nowiki>{{Вики-яҙ 2019 |ҡатнашыусы= Alfiya55|тема=  |тема2=  |тема3=  |ил= |ил2=  |ил3= }}</nowiki>

* <nowiki>{{5РБ100|Alfiya55}}</nowiki>
* <nowiki>{{Эш өҫтөндә|Alfiya55}}</nowiki> 
* <nowiki>{{Башҡорттар2021|ҡатнашыусы Alfiya55}}</nowiki>
* <!- -> тексты йәшереү билдәһе.  


== Энциклопедияға һылтанма ҡалыптары ==
+
{| class="wikitable"
+
|+ Caption text
+
|-
+
! Ҡалып !! Ҡулланыу өлгөһө !! Күренеше
+
|-
+
| {{tl|БЭ}} (Башҡорт энциклопедияһы) ||<nowiki>{{БЭ|81767|Алдар}}</nowiki> ||{{БЭ|81767|Алдар}}
+
|-
+
| {{tl|ЭБЭ}} (Башкирская энциклопедия) || <nowiki>{{ЭБЭ|81767|Алдар}}</nowiki>|| {{ЭБЭ|81767|Алдар}}
+
|-
+
| {{tl|ВЭБ}} (Военная энциклопедия башкир)) || <nowiki>{{ВЭБ|51372|Алдар Исекеев}}</nowiki>|| {{ВЭБ|51372|Алдар Исекеев}}
+
|-
+
| {{tl|СЮЭ}} (Салават Юлаев: Энциклопедия) || <nowiki>{{СЮЭ|52227|Абдрешит Галиев}}</nowiki> || {{СЮЭ|52227|Абдрешит Галиев}}
+
|} 

* '''Викидәреслектә''' мәҡәлә исеме алдынан, категория исеме алдынан префикс (Wb/ba) ҡуймайбыҙ.
Википедиянан → викидәреслеккә һылтанма эшләү өсөн яҙабыҙ:<nowiki>[[b:Ер еләге ултыртыу|Ер еләге ултыртыу]]</nowiki>
* Күренә:[[b:Ер еләге ултыртыу|Ер еләге ултыртыу]]
Викидәреслектән → википедияға һылтанма эшләү өсөн яҙабыҙ: <nowiki>[[w:Алмағас ҡорто|Алмағас ҡорто]]</nowiki>
* Күренә:[[Алмағас ҡорто]]
*

== Кәрәкле һылтанмалар ==
* https://glosbe.com/ru/ba/
* https://copyvios.toolforge.org/

* https://incubator.wikimedia.org/wiki/Wb/ba/Башҡорт_теле/Һүҙлектәр/

* [https://xtools.wmflabs.org/ec/ba.wikipedia.org/Alfiya55  Дөйөм статистика]

* https://ba.wikipedia.org/wiki/Проект:Вики-мәктәп/Дәреслектәр

* [[http://maps.kulturarb.ru/rb/2147-izvestnye-lyudi-nurimanovskogo-rajona| Нуриман районының билдәле кешеләре]]

* https://ba.wikipedia.org/wiki/Портал:Нуриман_районы

* https://ba.wikipedia.org/wiki/Нуриман_районы

*https://ru.wikimedia.org/wiki/%D0%9A%D0%BE%D0%BD%D0%BA%D1%83%D1%80%D1%81%D1%8B/%D0%A3%D0%B7%D0%BD%D0%B0%D0%B9_%D0%BC%D0%B8%D1%80._%D0%9D%D0%B0%D1%87%D0%BD%D0%B8_%D1%81_%D0%BF%D0%BE%D0%B1%D1%80%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%BC%D0%BE%D0%B2

= Наградалар =

== ☆ Орден ☆ ==
{{Орден2|Oxygen480-actions-rating.svg|Бер һайланған мәҡәлә|Бер һайланған мәҡәлә яҙған өсөн. --[[Ҡатнашыусы:Регион102|Регион102]] ([[Ҡатнашыусы менән һөйләшеү:Регион102|әңгәмә]]) 11:43, 19 ғинуар 2015 (UTC)}}

== ★ Миҙал ★ ==
{{Орден2|Cscr-featuredtopic gold.svg|Биш һайланған мәҡәлә|Биш һайланған мәҡәлә яҙған өсөн. --[[Ҡатнашыусы:Ryanag|Ryanag]] ([[Ҡатнашыусы менән һөйләшеү:Ryanag|әңгәмә]]) 03:45, 27 май 2015 (UTC)}}

== ☆ Орден ☆ ==
{|background-color:#FFFDD0; border: 3px solid #395C98;
|+
|-
|[[File:Bashkortostan Barnstar silver.png|left|80px]]
|<center> '''Көмөш орден'''
:
:'''''Башҡорт Википедияһында мәҡәләләр яҙыу буйынса бик ҙур эш башҡарғанығыҙ өсөн'''''<br />''<small>Алдағы эшегеҙҙә тик уңыштар теләйем һәм [[Википедия:Һәр тел бүлегендә булырға тейеш мәҡәләләр исемлеге|1000]] һәм [[Проект:Мириада/Исемлек|10000 проектары]] буйынса<br /> мәҡәләләр яҙырға саҡырам, оло ихтирам менән [[Ҡатнашыусы:Ryanag|Ryanag]] ([[Ҡатнашыусы менән һөйләшеү:Ryanag|әңгәмә]]) 16:43, 1 август 2015 (UTC)''
|+
|}
== ☆ Орден ☆ ==
{{Орден2|Asia medal.svg|Азия айлығы-2015|[[Проект:Википедияла Азия айлығы|«Азия айлығы-2015»]] марафонында әүҙем ҡатнашҡанығыҙ өсөн орден. --[[Ҡатнашыусы:Ryanag|Ryanag]] ([[Ҡатнашыусы менән һөйләшеү:Ryanag|әңгәмә]]) 07:59, 13 декабрь 2015 (UTC)}}
== ☆ Миҙал ☆ ==
{{Орден2|PODY barnstar.png|Ун һайланған мәҡәлә|Ун һайланған мәҡәлә яҙған өсөн. --[[Ҡатнашыусы:Ryanag|Ryanag]] ([[Ҡатнашыусы менән һөйләшеү:Ryanag|әңгәмә]]) 07:51, 16 декабрь 2015 (UTC)}}

== ☆ Орден ☆ ==
{|background-color:#FFFDD0; border: 3px solid #395C98;
|+
|-
|[[File:Bashkortostan Barnstar.png|left|80px]]
|<center> '''<span style="color:#FF8C00">Алтын орден</span>'''
:
:'''''Башҡорт Википедияһында һайланған һәм яҡшы мәҡәләләр, 1000 һәм 10000 проектары исемлектәренә<br /> ингән мәҡәләләр яҙыу буйынса бик ҙур эш башҡарғанығыҙ өсөн'''''<br />''<small>Алдағы эшегеҙҙә һәм тормошоғоҙҙа тик уңыштар теләйем, оло ихтирам менән  [[Ҡатнашыусы:Ryanag|Ryanag]] ([[Ҡатнашыусы менән һөйләшеү:Ryanag|әңгәмә]]) 05:38, 31 ғинуар 2016 (UTC)</small>''
|+
|}

== Юбилей менән!!! ==
Ысын күңелдән оло юбилейығыҙ менән тәбрик итәм. Ижади уңыштар һәм ныҡлы һаулыҡ теләйем.
--[[Ҡатнашыусы:Айсар|Айсар]] ([[Ҡатнашыусы менән һөйләшеү:Айсар|әңгәмә]]) 09:29, 9 октябрь 2015 (UTC)
== Иран һәм Тунис викимарафоны ==
== ☆ Миҙал ☆ ==
{{Орден2|BoNM - Iran Hires.png|Иран викимиҙалы|[[Проект:Иран һәм Тунис|«Иран һәм Тунис»]] һәм [[Проект:Мириада|«Мириада»]] проекттары сиктәрендә [[Иран]] тураһында күләмле мәҡәләләр яҙғанығыҙ өсөн.}}--[[Ҡатнашыусы:З. ӘЙЛЕ|З. ӘЙЛЕ]] ([[Ҡатнашыусы менән һөйләшеү:З. ӘЙЛЕ|әңгәмә]]) 04:26, 4 июль 2017 (UTC)
== ☆ Миҙал ☆ ==
{{Орден2|BoNM - Tunisia Hires.png|Тунис викимиҙалы|[[Проект:Иран һәм Тунис|«Иран һәм Тунис»]] һәм [[Проект:Мириада|«Мириада»]] проекттары буйынса [[Тунис]] тураһында күләмле мәҡәләләр яҙғанығыҙ өсөн.}}--[[Ҡатнашыусы:З. ӘЙЛЕ|З. ӘЙЛЕ]] ([[Ҡатнашыусы менән һөйләшеү:З. ӘЙЛЕ|әңгәмә]]) 04:26, 4 июль 2017 (UTC)
== Әзербайжан айлығы ==
[[File:Azerbaijan Barnstar (bronze).svg|180px]] Әзербайжан айлығында әүҙем ҡатнашыуығыҙ өсөн. [[Ҡатнашыусы:З. ӘЙЛЕ|З. ӘЙЛЕ]] ([[Ҡатнашыусы менән һөйләшеү:З. ӘЙЛЕ|әңгәмә]]) 11:06, 7 декабрь 2017 (UTC)

== Рәхмәт билдәһе ==

{| style="{{float left}} width:430px; background-color: #F0FFFF; border: 3px solid #00FFFF; text-align: center;"
 | rowspan=2 | [[Файл:Olympic Barnstar Hires 2.png|100px|border|]]
 | height=20px style="border-bottom: 1px solid #000; font-size:8pt;" |«[[Проект:Олимпия викимарафоны|Олимпия викимарафоны]]»'''<br><big><font color="MidnightBlue">'''проектынан рәхмәт билдәһе</font></big>
 |-
 |align="left" style="font-size:9pt;padding:4pt;line-height:1.25em"|[[Файл:Olympics.gif|border|22px]] [[Проект:Олимпия викимарафоны|<big>Олимпия викимарафоны</big>]] <small><font color="MidnightBlue">'''өсөн яҙылған яңы мәҡәләләр өсөн'''</font>.<br><small>Артабанда Башҡорт Википедияһы киңлектәрендә ижади уңыштар теләйбеҙ, ҙур рәхмәт!</small>
|}

== ☆ Орден ☆ ==

{|background-color:#FFFDD0; border: 3px solid #395C98;
|+
|-
|[[файл:WAAP Barnstar.png|left|100px]]
|<center> <span style="color:#ff0000">'''Нобель ордены'''</span>
:
:'''''[[Башҡорт Википедияһы]]нда [[Нобель премияһын алған ҡатын-ҡыҙҙар исемлеге|Нобель премияһын алған ҡатын-ҡыҙҙар]]ға бағышланған мәҡәләләр яҙған өсөн.'''''<br />''<small>Алдағы тормошоғоҙҙа һәм эшегеҙҙә тик уңыштар теләйем, оло ихтирам менән --[[Ҡатнашыусы:Ryanag|Ryanag]] ([[Ҡатнашыусы менән һөйләшеү:Ryanag|әңгәмә]]) 03:28, 17 сентябрь 2018 (UTC)''
|+
|}
== ☆ Орден ☆ ==
{|background-color:#FFFDD0; border: 3px solid #395C98;
|+
|-
|[[файл:BoNM - Iraq Hires.png|left|100px]]
|<center> <span style="color:green">'''Ираҡ ордены'''</span>
:
:'''''[[Башҡорт Википедияһы]]нда [[Ираҡ тарихы]]на бағышланған мәҡәләләр яҙған өсөн.'''''<br />''<small>Алдағы тормошоғоҙҙа һәм эшегеҙҙә тик уңыштар теләйем, оло ихтирам менән --[[Ҡатнашыусы:Ryanag|Ryanag]] ([[Ҡатнашыусы менән һөйләшеү:Ryanag|әңгәмә]]) 03:28, 17 сентябрь 2018 (UTC)''
|+
|}
== ☆ Миҙал ☆ ==
{|background-color:#FFFDD0; border: 3px solid #395C98;
|+
|-
|[[файл:Wiki expansion 5+ barnstar.png|left|100px]]
|<center> <span style="color:green">'''3-сө дәрәжәле миҙал'''</span>
:
:'''''[[Башҡорт Википедияһы]]нда «Юбилярға Википедия бүләге» темаһына 5 мәҡәлә яҙған өсөн'''''<br />''<small>Яңы йыл менән! Бар эшегеҙҙә ижади уңыштар, ныҡлы һаулыҡ теләйем! Ихтирам менән --[[Ҡатнашыусы:Айсар|Айсар]] ([[Ҡатнашыусы менән һөйләшеү:Айсар|әңгәмә]]) 08:38, 2 ғинуар 2019 (UTC)''
|+
|}
== ☆ Башҡортостан 100 ☆ ==
{| style="{{float left}} width:430px; background-color: #FFFFE0; border: 3px solid DarkOrange; text-align: center;"
 | rowspan=2 | [[Файл:Coat of Arms of Bashkortostan.svg|100px|border|]]
 | height=20px style="border-bottom: 1px solid #000; font-size:8pt;" |  <big>[[Башҡортостан]]дың [[Файл:Flag of Bashkortostan.svg|border|22px]] <br> <font color="MidnightBlue">'''Рәхмәт билдәһе</font></big>''' 
 |-
 |align="left" style="font-size:9pt;padding:4pt;line-height:1.25em"| '''[[Проект:Башҡортостан 100|<big>Башҡортостан 100</big>]]''' <font color="MidnightBlue">'''супер-марафонында ҡатнашҡан өсөн'''</font>
|}
== ☆ Орден ☆ ==

{|background-color:#FFFDD0; border: 3px solid #395C98;
|+
|-
|[[файл:Myriada Barnstar Silver.png|left|100px]]
|<center> <span style="color:#ff0000">'''[[Проект:Мириада|«Мириада» проектының]] Көмөш ордены'''</span>
:
:'''''[[Башҡорт Википедияһы]]нда [[Проект:Мириада|«Мириада» проекты исемлегенән]] мәҡәләләр яҙған өсөн.'''''<br />''<small>Алдағы тормошоғоҙҙа һәм эшегеҙҙә тик уңыштар теләйем, оло ихтирам менән  [[Ҡатнашыусы:Ryanag|Ryanag]] ([[Ҡатнашыусы менән һөйләшеү:Ryanag|әңгәмә]]) 00:43, 18 февраль 2019 (UTC)''
|+
|}

= Текстар =
=== Викимедиа ===
{{*}}[[Википедия:Бикләүҙәр]]{{*}}[[Википедия:Төҙәтеүҙәр һуғышы]]{{*}}[[Википедия:Метапедизм]]{{*}}[[Википедия:Пинг]]{{*}}[[Википедия:Емерткес тәртип]]{{*}}[[Википедия:Джимми Уэйлстың Википедия нигеҙҙәре тураһында белдереүе]]{{*}}[[Википедия:Википедия медицина кәңәштәре бирмәй]]{{*}}[[Википедия:Википедияны файҙаланыу һеҙҙең өсөн хәүефле булыуы мөмкин]]{{*}}[[Википедия:Википедия  юридик кәңәштәр бирмәй]]{{*}}[[Википедия:Википедияла яҙылғандар һеҙҙә ризаһыҙлыҡ тыуҙырыуы ихтимал]]{{*}}[[Википедия:Түләүле ҡатнашыу]]{{*}}[[Википедия:Викибирелмәләр]]{{*}}[[Википедия:Мәҡәләләргә милексе булыу]]{{*}}[[Википедия:Тролдәрҙе ашатмағыҙ]]{{*}}[[Википедия:Мета-вики]]{{*}}[[Википедия:Яңы килгәндәргә бәйләнмәгеҙ]]{{*}}[[Википедия:Ҡағиҙәләр менән уйнамағыҙ]]{{*}}[[Википедия:Кәмһетеүгә, янауға һәм дошмансыллыҡҡа юл ҡуймау]]{{*}}[[Википедия:Асыҡ прокси-серверҙар ҡулланыуҙың тыйылыуы]]{{*}}[[Википедия:Ҡурсаҡтар]]{{*}}[[Википедия:Ҡатнашыусыларҙы эҙәрләмәгеҙ]]{{*}}[[Википедия:Википедияға нисек идара ителә]]{{*}}[[Википедия:Ҡатнашыусыларҙың хоҡуҡтары]]{{*}}[[Википедия:Википочта]]{{*}}[[Википедия:Вандализм]]{{*}}[[Википедия:Маргиналь теориялар]]{{*}}[[Википедия:Оригиналь тикшеренеүҙәрҙең юл ҡуйылғыһыҙлығы]]{{*}}[[Википедия:Етем мәҡәләләр]]{{*}}[[Википедия:Биттәрҙең исемен үҙгәртеү]]{{*}}[[Википедия:Бүлектәр]]{{*}}[[Википедия:Тышҡы һылтанмалар]]{{*}}[[Википедия:Төшөрмәләр]]{{*}}[[Википедия:Сығанаҡтарға һылтанмалар]]{{*}}[[Википедия:Төҫтәр таблицаһы]]{{*}}[[Википедия:Һүрәт ҡуйыу]]{{*}}[[Википедия:Ҡалып-карточкалар]]{{*}}[[Википедия:Навигация ҡалыптары]]{{*}}[[Википедия:Махсус символдар]]{{*}}[[Википедия:Интервики]]{{*}}[[Википедия:Һүрәттәрҙе лицензиялау]]{{*}}[[Википедия:Фотоһүрәттәр]]{{*}}[[Википедия:Мәҡәләләрҙең биҙәлеше]]{{*}}[[Википедия:Мәҡәләләргә исем биреү/Топонимика]]{{*}}[[Википедия:Мәҡәләләргә исем биреү/Сит телдәрҙән үҙләштерелгән һүҙҙәр]]{{*}}[[Википедия:Мәҡәләләргә исем биреү]]{{*}}[[Википедия:Викификатор]]{{*}}[[Википедия:Ҡалыптар/Файлдарҙың лицензиялары]]{{*}}[[Википедия:Ҡатнашыусыларҙың тиңлеге]]{{*}}[[Википедия:Ҡатнашыусыларҙың исемдәре]]{{*}}[[Википедия:Викидаусыллыҡ]]{{*}}[[Википедия:Дөрөҫлөк]]{{*}}[[Википедия:Мәҡәлә эстәлегендә нисбәтлелек]]{{*}}[[Википедия:Камил мәҡәлә]]{{*}}[[Википедия:Бойондороҡло сығанаҡтар]]{{*}}[[Википедия:Мәнфәғәттәрҙең бәрелеше]]{{*}}[[Википедия:Үҙнәшерле эштәрҙе асыҡлау һәм ҡулланыу ]]{{*}}[[Википедия:Сығанаҡ төрҙәре]]{{*}}[[Википедия:Аныҡһыҙ һүҙҙәр һәм ғибәрәләр ҡулланмағыҙ]]{{*}}[[Википедия:Замандаштарҙың биографиялары]]{{*}}[[Википедия:Веб-сайттарҙың әһәмиәтлелек критерийҙары]]{{*}}[[Википедия:VRT]]{{*}}[[Википедия:Автобиографиялар]]{{*}}[[Википедия:Программаларҙың әһәмиәтлелек критерийҙары]]{{*}}[[Википедия:Шартһыҙ әһәмиәтлелек]]{{*}}[[Википедия:Мәҡәлә өсөн ҡулайһыҙ темалар исемлеге]]{{*}}[[Википедия:Йыш яһала торған хаталар]]{{*}}[[Википедия:Мәҡәләгеҙ юйҙырылмаһын өсөн нимә эшләргә]]{{*}}[[Википедия:Категориялаштырыу]]{{*}}[[Википедия:Мәҡәләләрҙең күләме]]{{*}}[[Википедия:Мәҡәләләрҙе тәржемә итеү]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}

=== Башҡорттар проектына ===
{{*}}[[Ҡисса-и Йософ]]{{*}}[[Силәбе өлкәһе башҡорттары ҡоролтайы]]{{*}}[[Башҡорт һәм татар мәҙәни үҙәге (Силәбе өлкәһе)]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}

=== Башҡортостан 2 ===
[[Шәл бәйләнем (йыр)]]{{*}}[[Хәжирә йыры]]{{*}}[[Һаҡмар (йыр)]]{{*}}[[Башҡортостан Республикаһының Арбитраж суды]]{{*}}[[Анцуб заводы]]{{*}}[[Алексеевка (совхоз)]]{{*}}[[Ай тотолған төндә (опера)]]{{*}}[[Апитерапия]]{{*}}[[Аннинск баҡыр иретеү заводы]]{{*}}[[Протеза]]{{*}}[[Серафимовка нефть ятҡылығы]]{{*}}[[Селтәрлеуртаташ]]{{*}}[[Кабальнов Юрий Степанович]]{{*}}[[Ай тотолған төндә (балет)]]{{*}}[[Ай тотолған төндә (балет)]]{{*}}[[Китап графикаһы]]{{*}}[[Шапкина Людмила Васильевна]]{{*}}[[Крайзельбурд Леонид Петрович]]{{*}}[[Ябалаҡлы ҡурғандары]]{{*}}[[Обыдённов Михаил Фёдорович]]{{*}}[[Милли халыҡ музыка ҡоралдары оркестры]]{{*}}[[Халыҡ календары]]{{*}}[[Халдеева Галина Викторовна]]{{*}}[[Фразеология]]{{*}}[[Башҡортостандың хор музыкаһы]]{{*}}[[Урал алды бөгөлө]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}

===Нуриман районы===
[[Алишкина Клара Таһир ҡыҙы]]{{*}}[[Носратуллин Вил Ҡасим улы]]{{*}}[[Ҡыҙыл шишмә]]{{*}}[[Иванов Леонид Александрович (сәйәсмән)]]{{*}}[[Шәһиҙуллин Альберт]]{{*}}[[Страупе Борис Петрович]]{{*}}[[Гилёва Мария Ивановна]]{{*}}[[Мозжерин Василий Иванович]]{{*}}[[Ганцева Лидия Ивановна]]{{*}}[[Нуриман районының флагы]]{{*}}[[Шәйғәлимов Рим Кәрим улы]]{{*}}[[Таҡыртау (Ҡыҙыл Шишмә)]]{{*}}[[Эҫем тар колеялы тимер юлы]]{{*}}[[Сотников Сергей Михайлович]]{{*}}[[Упҡанкүл (Нуриман районындағы күл)]]{{*}}[[Павловка һыуһаҡлағысы]]{{*}}[[Кәримова Роза Шәйхетдин ҡыҙы]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}

===Тел белеме. Әҙәбиәт ғилеме=== 
[[Классик филология]]{{*}}[[Гомер һорауы]]{{*}}[[Редупликация]]{{*}}[[Фонетика]]{{*}}[[Графема]]{{*}}[[Хәреф]]{{*}}[[Ижекле яҙыу]]{{*}}[[Алло��он]]{{*}}[[Идеограмма]]{{*}}[[Иероглиф]]{{*}}[[Телдәрҙең генетик классификацияһы]]{{*}}[[Ethnologue]]{{*}}[[Донъя телдәре]]{{*}}[[Телдәрҙең кодтары]]{{*}}[[Дәүләт телдәренең исемлеге]]{{*}}[[Телмәр өнө]]{{*}}[[Башҡорт-рус ике теллелеге]]{{*}}[[Башҡорт телендә морфонология]]{{*}}[[Башҡорт теленең морфологияһы]]{{*}}[[Башҡорт теле]]{{*}}[[Башҡорт теленең фразеологияһы]]{{*}}[[Тел философияһы]]{{*}}[[Башҡорт телендә редупликация]]{{*}}[[Башҡорт телендә аффиксация]]{{*}}[[]]{{*}}[[Өндәрҙе әйтеү]]{{*}}[[Орфоэпия]]{{*}}[[Агглютинатив телдәр]]{{*}}[[Субстантивлашыу]]{{*}}[[Элизия (тел белеме)]]{{*}}[[Шәрҡиәт]]{{*}}[[Конверсия (тел белеме)]]{{*}}[[Планлы тел]]{{*}}[[Апокопа]]{{*}}[[Палиндром]]{{*}}[[Грамматикализация]]{{*}}[[Орфография]]{{*}}[[Баҫма хатаһы]]{{*}}[[Башҡорт теленең фонетикаһы]]{{*}}[[Эпентеза]]{{*}}[[Метрика (поэзия)]]{{*}}[[Фонология]]{{*}}[[Бодуэн де Куртенэ Иван Александрович]]{{*}}[[Башҡорт теленең фонологияһы]]{{*}}[[Башҡорт телендә һуҙынҡылар]]{{*}}[[Иренләшеү]]{{*}}[[Эпитеза]]{{*}}[[Forvo]]{{*}}[[Стеноз]]{{*}}[[Артикуляция (фонетика)]]{{*}}[[Тон (тел ғилеме)]]{{*}}[[Лексикография]]{{*}}[[Ассимиляция (тел белеме)]]{{*}}[[Протеза]]{{*}}[[Катанов Николай Фёдорович]]{{*}}{{*}}[[Фразеология]]{{*}}[[Хитап]]{{*}}[[Фарсы теленән үҙләштерелгән һүҙҙәр]]{{*}}[[Шына яҙыу]]{{*}}[[Ижек]]{{*}}[[Уғыҙ теле]]{{*}}[[Иҫке төрки теле]]{{*}}[[Төшөрмә]]{{*}}[[Транслитерация]]{{*}}[[]]{{*}}{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}

===Дөйөм темалар=== 
[[Глобалләшеү]] {{*}}[[Эль-Ниньо]] {{*}}[[Бәрхәт тарҡалыу]]{{*}}[[Эсемлек]]{{*}}[[Һуғыш]]{{*}}[[Факт]]{{*}}[[Ижтимағи-иҡтисади формация]]{{*}}[[Яңырыу]]{{*}}[[Сәйәсмән]]{{*}}[[Экологик һәләкәт]]{{*}}[[Кислород һәләкәте]]{{*}}[[Идара итеү субъекты]]{{*}}[[Ун бер ил төркөмө]]{{*}}[[ЭТП буйынса илдәр исемлеге (номинал)]]{{*}}[[Wocu]]{{*}}[[Валюта курсы]]{{*}}[[Донъя валютаһы]]{{*}}[[77 төркөмө]]{{*}}[[Патент хоҡуғы]]{{*}}[[Урбанизация]]{{*}}[[Мультикультурализм]]{{*}}{{*}}[[Үҙәкләштереү]]{{*}}[[Доллар]]{{*}}[[Конкуренция (иҡтисад)]]{{*}} [[Ирекле сауҙа (фритредерлыҡ)]]{{*}}[[Халыҡ-ара валюта системаһы]]{{*}}[[Алтын миллиард]]{{*}}[[Фәнни-техник революция]]{{*}}[[Космополитизм]]{{*}}[[IKEA]]{{*}}[[Кунжут]]{{*}}[[Донъя баҙары]]{{*}} [[IP-телефония]]{{*}}[[Биг-Мак индексы]]{{*}} [[Биг-Мак]]{{*}} [[Антиглобализм]]{{*}} [[Халыҡтың миграцияһы]]{{*}} [[Экспорт]]{{*}} [[Бойондороҡһоҙ дәүләттәр берләшмәһе]] {{*}} [[Америкалашыу]]{{*}}[[Procter & Gamble]]{{*}} [[Халыҡ-ара валюта фонды]] {{*}}[[Империализм]] {{*}} [[Донъяға ҡараш]]{{*}}[[Апартеид]]{{*}}[[Донъя иҡтисады]]{{*}}[[Иҡтисад үҫеүе]]{{*}}[[Скрипка]] {{*}}[[The Economist]]{{*}} [[Донъя финанс баҙары]]{{*}}[[Мәғрифәтлек дәүере]] {{*}}[[Нигеҙ (химия)]]{{*}}[[Каллиграфия]]{{*}}[[Антика]]{{*}}[[Арктика]]{{*}}[[Теләктәшлек]]{{*}}[[Эстетика]]{{*}}[[Шишмә (һыу)]]{{*}}[[Псевдоним]]{{*}}[[Евразия иҡтисади берләшмәһе]]{{*}}[[АНЗЮС]]{{*}}[[АНЗЮК]]{{*}}[[Яҡын Көнсығыш Антантаһы]]{{*}}[[Балтик ��нтантаһы]]{{*}}[[ГУАМ]]{{*}}[[Көнсығыш партнёрлығы]]{{*}}[[Кесе Антанта]]{{*}}[[Коллектив хәүефһеҙлек тураһындағы договор ойошмаһы]]{{*}}[[Урта диңгеҙ Антантаһы]]{{*}}[[Балҡан Антантаһы]]{{*}}[[Антанта]]{{*}}[[Берҙәм иҡтисади киңлек]]{{*}}[[Ғәрәп Берлеге]]{{*}}[[Сафари клубы]]{{*}}[[Америка дәүләттәре ойошмаһы]]{{*}}[[Көньяҡ Атлантик договор ойошмаһы]]{{*}}[[ISO 639]]{{*}}[[Логотип]]{{*}}[[Билдә]]{{*}}[[ISO 3166-1]]{{*}}[[ISO 3166-2]]{{*}}[[ISO 3166-3]]{{*}}[[UN/LOCODE]]{{*}}[[Илдең коды]]{{*}}[[Валюталарҙың кодтары һәм классификаторҙары]]{{*}}[[Биометрия]]{{*}}[[Биометрик технологиялар]]{{*}}[[Метрология]]{{*}}[[Кеше капиталы]]{{*}}[[Машиналар эшләү]]{{*}}[[Халыҡ-ара стандартлаштырыу ойошмаһы]]{{*}}[[Халыҡ-ара стандарттар көнө]]{{*}}[[Төбәк стандарты]]{{*}}[[Дәүләт-ара стандарт]]{{*}}[[ISO 4217]]{{*}}[[Труа унцияһы]]{{*}}[[Дәүләт-ара стандартлаштырыу, метрология һәм сертификатлау советы]]{{*}}[[Опера]]{{*}}[[Фольклор әкиәте сюжеттары белешмәлеге]]{{*}}[[Тальк]]{{*}}[[Империя]]{{*}}[[Консерватория]]{{*}}[[Стипендия]]{{*}}[[Академия]]{{*}}[[Тыуған көн]]{{*}}[[Традиция]]{{*}}[[Флаг]]{{*}}[[Карнавал]]{{*}}[[Акционерҙар йәмғиәте]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}

===Рәсәй Федерацияһы (СССР)===
[[Социалистик Хеҙмәт Геройы]]{{*}}[[Муниципаль берәмек]]{{*}}[[Рәсәй Федерацияһының Һалым полицияһы федераль хеҙмәте]]{{*}}[[Рәсәйҙең һалым системаһы]]{{*}}[[Дөйөм Рәсәй муниципаль берәмектәр территориялары классификаторы (ОКТМО)]]{{*}}[[Рәсәй Федерацияһының Һалым кодексы]]{{*}}[[Рәсәй Федерацияһының Бюджет кодексы]]{{*}}[[Рәсәй Федерацияһының Енәйәт кодексы]]{{*}} [[Рәсәй Федерацияһының Хеҙмәт кодексы]]{{*}}[[Рәсәйҙең суд системаһы]]{{*}}[[Рәсәй Федерацияһы субъекттарының кодтары]]{{*}}[[Рәсәй Федерацияһының Ғаилә кодексы]]{{*}}[[Федераль һалым хеҙмәте]]{{*}}[[Административ хоҡуҡ боҙоуҙар тураһында кодекс]]{{*}}[[Рәсәй Федерацияһы Конституцияһы]]{{*}}[[Рәсәйҙең Именлек советы]]{{*}}[[Рәсәй Федерацияһының Прокуратураһы]]{{*}}[[Рәсәйҙә дин]]{{*}}[[Нетребко Анна Юрьевна]]{{*}}[[Киркоров Филипп Бедросович]]{{*}}[[Сотникова Гөлназ Ивановна]]{{*}}[[Носков Николай Иванович (музыкант)]]{{*}}[[Осипова Кристина Константиновна]]{{*}}[[Таривердиев Микаэл Леонович]]{{*}}[[Александров Анатолий Петрович]]{{*}}[[Курчатов институты]]{{*}}[[Дәүләт думаһы]]{{*}}[[Федераль йыйылыш]]{{*}}[[Курчатов Игорь Васильевич]]{{*}}[[Рәсәй Федерацияһының Юғары суды]]{{*}}[[Федерация Советы]]{{*}}[[Рәсәйҙең космос сәнәғәте]]{{*}}[[Рәсәй Банкы]]{{*}}[[Алфёров Жорес Иванович]]{{*}}[[Чехов йорто]]{{*}}[[Спиваков Владимир Теодорович]]{{*}}[[Владимир Спиваковтың Халыҡ-ара хәйриә фонды]]{{*}}[[Рәсәй Федерацияһының социаль картаһы]]{{*}}[[Рәсәйҙә социаль эшҡыуарлыҡ]]{{*}}[[Рәсәйҙең киң мәғлүмәт саралары]]{{*}}[[Александра Маринина]]{{*}}[[Чилингаров Артур Николаевич]]{{*}}[[Ладыженская Ольга Александровна]]{{*}}[[Харитон Юлий Борисович]]{{*}}[[46-сы гвардия төнгө бомбардировка авиация полкы]]{{*}}[[Ҡатын-ҡыҙ батальондары]]{{*}}[[ГОЭЛРО]]{{*}}[[Иван IV-нең Судебнигы]]{{*}}[[Рәсәй Президенты Хакимиәте]]{{*}}[[Апрель тезистары]]{{*}}[[Софья Ғөбәйҙуллина]]{{*}}[[Ғарифуллина Аида Эмиль ҡыҙы]]{{*}}[[Ғарипова Динә Фәһим ҡыҙы]]{{*}}[[Бөтә Рәсәй Императоры]]{{*}}[[Рәсәй Федерацияһының Конституция суды]]{{*}}[[Радаев Василий Кузьмич]]{{*}}[[Кулдуркаев Яков Яковлевич]]{{*}}[[Беззубова Фёкла Игнатьевна]]{{*}}[[Русланова Лидия Андреевна]]{{*}}[[Шокша (этник төркөм)]]{{*}}[[Сятко]]{{*}}[[Ломоносов Михаил Васильевич]]{{*}}[[Административ үҙәк]]{{*}}[[Рәсәйҙең ауыл хужалығы]]{{*}}[[СССР-ҙы һаҡлап ҡалыу тураһында Бөтә Союз референдумы]]{{*}}[[В. В. Виноградов исемендәге Рус теле институты (Рәсәй Фәндәр академияһы)]]{{*}}[[Ядро тикшеренеүҙәре берләштерелгән институты]]{{*}}[[Ожегов һүҙлеге]]{{*}}[[Баксан нейтрино обсерваторияһы]]{{*}}[[Токамак]]{{*}}[[Ғәлиәскәр Камал]]{{*}}[[Тинчурин Кәрим Ғәли улы]]{{*}}[[Ғәлиәскәр Камал исемендәге Татар дәүләт академия театры]]{{*}}[[Ғамзатов Рәсүл Ғамзат улы]]{{*}}[[Лезгин яҙмаһы]]{{*}}[[Татар әҙәбиәте]]{{*}}[[Ҡазан (Волга буйы) федераль университеты]]{{*}}[[Ҙур совет энциклопедияһы]]{{*}}[[Ҙур Рәсәй энциклопедияһы]]{{*}}[[Федератив договор]]{{*}}[[Белый Виктор Аркадьевич]]{{*}}[[Федерализм]]{{*}}[[Геодезия, аэросъёмка һәм картография үҙәк ғилми-тикшеренеү институты]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}

===Көнбайыш=== 
[[Загреб обсерваторияһы]]{{*}}[[Румын әҙәбиәте]]{{*}}[[Молдавия гербы]]{{*}}[[Молдавия флагы]]{{*}}[[Украина гривнаһы]]{{*}}[[Украина Президенты]]{{*}}[[Вуковар өсөн алыш]]{{*}}[[Harmonia Caelestis]]{{*}} [[Шумадия]]{{*}} [[Белград фонд биржаһы]]{{*}} [[Сербия иҡтисады]]{{*}}[[Ҡарагеоргиевичтар]]{{*}}[[Ҡарагеоргий]]{{*}}[[Обреновичтар]]{{*}}[[Сербия короллеге]]{{*}}[[Башка плитаһы]]{{*}} [[Словакияның иҡтисады]]{{*}}[[Күбәләктәр (ҡыҫҡа сериал)]]{{*}} [[Рошен]]{{*}}[[Сербия халҡы]]{{*}}[[Словакия халҡы]]{{*}} [[Хорватия халҡы]] {{*}} [[Албан кухняһы]]{{*}} [[Албанияның административ бүленеше]] {{*}}[[Албандар]]{{*}}[[Арнауттар ]]{{*}}[[Арберештар]]{{*}}[[Албан теленең тоск диалекты]]{{*}}[[ Албан теленең гег диалекты ]]{{*}} [[Шкумбини]]{{*}}[[Тирана]]{{*}}[[Тирана университеты]]{{*}}[[Эстонияның дәүләт ҡоролошо]]{{*}}[[Эстония муниципалитеттары]]{{*}}[[Эстония географияһы]]{{*}}[[Австрияның дәүләт ҡоролошо]]{{*}}[[Герцеговина (өлкә)]]{{*}}[[Серб Республикаһының динары ]]{{*}}[[Австрияның Милли советы]]{{*}}[[Австрия Парламенты]]{{*}}[[Фин-уғыр халыҡтары]]{{*}}[[Украинаның ағас ҡорамдары]]{{*}} [[Молдованың тимер юлы]]{{*}} [[Тәпәш Татра тауҙары]]{{*}}[[Болгария общиналары]]{{*}}[[Болгарияның административ бүленеше]]{{*}}[[Македония Республикаһының иҡтисады]]{{*}}[[Македония денары]]{{*}}[[Венгрия опера театры]]{{*}}[[Ҡояшлы Яр (Болгария)]]{{*}}[[Латыш теле]]{{*}}[[Евклидтың параллеллек аксиомаһы]]{{*}}[[Византия империяһы]]{{*}}[[Беларусь Республикаһының Милли опера һәм балет театры]]{{*}}[[Белоруссия Конституцияһы]]{{*}}[[Бобруйск]]{{*}}[[Витебск]]{{*}}[[Македония Республикаһының Конституцияһы]]{{*}}[[Македония Республикаһы һәм НАТО]]{{*}}[[Македония Республикаһы һәм Европа берләшмәһе]]{{*}}[[Ғосман Македонияһы]]{{*}}[[Эске македон-одрин революцион ойошма]]{{*}}[[Гайдуктар]]{{*}}[[Беларусь Республикаһының Милли банкыһы]]{{*}}[[Чернобыль АЭС-ы]]{{*}}[[Белорус һумы]]{{*}} [[Песняры]]{{*}}[[Приштина]]{{*}}[[Белоруссияның административ бүленеше]]{{*}}[[АҠШ-тың Азия флоты]]{{*}}[[Маастрихт договоры]]{{*}}[[Рим империяһы]]{{*}}[[Пьер Ферма]]{{*}}[[Ференц Лист]]{{*}}[[Доватор Лев Михайлович]]{{*}}[[Сальвадор Дали]]{{*}}[[Жан-Поль Готье]]{{*}}[[Джозеф Стиглиц]]{{*}}[[Уго Чавес]] {{*}}[[Диоген]]{{*}}[[Мария Петкович]]{{*}}[[Антон Дончев]]{{*}}[[Эрнё Рубик]]{{*}}[[Бела Барток]]{{*}}[[Имре Кальман]]{{*}}[[Адель (йырсы)]]{{*}}[[Раймонд Вольдемарович Паулс]]{{*}}[[Сиртаки]]{{*}}[[Вангелис]]{{*}}[[Демис Руссос]]{{*}}[[Хайнц Фишер]]{{*}}[[Антонио Сальери]] {{*}}[[Жамала]]{{*}}[[Велимир Живоинович]]{{*}}[[Бранислав Нушич]]{{*}}[[Родрик Дэни]]{{*}}[[Брижит Бардо]]{{*}}[[Джек Николсон]]{{*}}[[Лоренс Оливье]]{{*}}[[Вивьен Ли]]{{*}}[[Украинала декоммунизация]]{{*}}[[Украинаны урыҫлаштырыу]]{{*}}[[Украинаға хакер һөж��мдәре (2017)]]{{*}}[[Икенсе донъя һуғышында нацизмды еңеү көнө]]{{*}}[[Травиата]]{{*}}[[Питер О’Тул]]{{*}}[[Христиан демократияһы]]{{*}}[[Хай-тек (стиль)]]{{*}}[[Витрувий]]{{*}}[[Бодли китапханаһы]]{{*}}[[Сынйырлы китаптар]]{{*}}[[Янченко Николай Александрович]]{{*}}[[Шарль Бодлер]]{{*}}[[Кларк Артур Чарльз]]{{*}}[[Жан Расин]]{{*}}[[Пьер Корнель]]{{*}}[[Британ энциклопедияһы]]{{*}}[[Лувр]]{{*}}[[Хәҙерге сәнғәт музейы (Нью-Йорк)]]{{*}}[[Оксфорд инглиз теле һүҙлеге]]{{*}}[[Равенна]]{{*}}[[Эсхин]]{{*}}[[Демосфен]]{{*}}[[Луций Анней Сенека]]{{*}}[[Жан Ренуар]]{{*}}[[Луиджи Пиранделло]]{{*}}[[Федерико Гарсиа Лорка]]{{*}}[[Антропология милли музейы (Мексика)]]{{*}}[[Гюстав Флобер]]{{*}}[[Вашингтон Ирвинг]]{{*}}[[Кальдерон де ла Барка Педро]]{{*}}[[Брокгауз энциклопедияһы]]{{*}}[[Ҙур Ларусс энциклопедияһы]]{{*}}[[Рикардо Давид]]{{*}}[[Мальтус Томас]]{{*}}[[Фукидид]]{{*}}[[Эпикур]]{{*}}[[Карнеги Эндрю]]{{*}}[[Ирекле ете сәнғәт]]{{*}}[[Покемон]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}

===Медицина=== 
[[Полиомиелит]]{{*}}[[Йыуан эсәк]]{{*}}[[Альцгеймер ауырыуы]]{{*}}[[Яман шеш]]{{*}}[[Фармакология]]{{*}}[[Плацебо]]{{*}}[[Стеноз]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}

===0=== 
Мәҙәниәт-ара күперҙәр:[[Юпанки Атауальпа]]{{*}}[[Консуэло де Сент-Экзюпери]]{{*}}[[Ситарроса Альфредо]]{{*}}[[Орейро Наталия]]{{*}}[[Ливия мәҙәниәте]]{{*}}[[Аяла Пруденсия]]{{*}}[[Сальвадор әҙәбиәте]]{{*}}[[Боливия музыкаһы]]{{*}}[[Ибраһим әл-Куни]]{{*}}[[Азиз Несин]]{{*}}[[Испан теленең риоплат һөйләше]]{{*}}[[Араукана]]{{*}}[[Танпынар Әхмәт Хәмди]]{{*}}[[Ғорурлыҡ (фильм, 2014, Иордания)]]{{*}}[[Май  пирамидаһы]]{{*}}[[Бачата]]{{*}}[[Сәйед Кастро Аиша]]{{*}}[[Герра Хуан Луис]]{{*}}[[Меренге]]{{*}}[[Кассеус Франц]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}

===Көнсығыш 1===
[[Жибран Хәлил Жибран]]{{*}}[[Сөләймәнов Олжас Омар улы]]{{*}}[[Бекмәмбәтов Тимур Нуруахит улы]]{{*}}[[Ҡорманғазы Сағырбайулы]]{{*}}[[Ҡырымтатар академия музыкаль драма театры]]{{*}}[[Ҡырымтатар музыкаһы]]{{*}}[[Ҡараев Ҡара Әбелфәз улы]]{{*}}[[Нино Катамадзе]]{{*}}[[Векуа Илья Несторович]]{{*}}[[Дауыт]]{{*}}[[Һауа (персонаж)]]{{*}}[[Нух (Ной)]]{{*}}[[Сөләймән]]{{*}}[[Сәба батшабикәһе]] {{*}}[[Сәмәд Вурғун]]{{*}}[[Нәсими]]{{*}}[[Оҙон Хәсән]]{{*}}[[Саул улы]]{{*}}[[Гаспарян Дживан Арамаисович]]{{*}}[[Шарль Азнавур]]{{*}}[[Исмәғил I]]{{*}}[[Лисициан Карина Павловна]]{{*}}[[Долуханян Александр Павлович]]{{*}}[[Лисициан Рузанна Павловна]] {{*}}[[Амиранашвили Медея Петровна]]{{*}}[[Брегвадзе Нани Георгиевна]]{{*}}[[Амиранашвили Пётр Варламович]]{{*}}[[Абуладзе Тенгиз Евгеньевич]]{{*}}[[Фәхрениса Зейд]]{{*}}[[Тарҡан]]{{*}}[[Спендиаров Александр Афанасьевич]]{{*}}[[Әртуғрул]]{{*}}[[Фәтхулла Гүлән]]{{*}}[[Сөләймән I]] {{*}}[[Мөхәммәт Заман]]{{*}}[[Ибн Тәймиә]]{{*}}[[Ширваншаһ]]{{*}}[[Жаһит Арф]]{{*}}[[Заратустра]]{{*}}[[Ғосман I]]{{*}}[[Баһрам V]]{{*}}[[Хүләгү]]{{*}}[[Ли Куан Ю]] {{*}}[[Мәхмәт II]]{{*}}[[Әл-Фараби]]{{*}}[[Аветисян Минас Карапетович]]{{*}}[[Абашидзе Лейла Михайловна]]{{*}}[[Джанашиа Симон Николаевич]]{{*}}[[Папян Асмик Арутюновна]]{{*}}[[Баязит I]]{{*}}[[Айшә Эрзан]]{{*}}[[Нашидә Гөзде Дурмуш]]{{*}}[[Миһри Мүшфик Ханым]]{{*}}[[Әйүбоғлу Бәҙри Рәхми]]{{*}}[[Төркиә әҙәбиәте]]{{*}}[[Әзербайжан келәме музейы]]{{*}}[[Фәләстин]]{{*}}[[Әзербайжан келәме]]{{*}}[[Шаһсевәндәр]]{{*}}[[Әзербайжан Милли сәнғәт музейы]]{{*}}[[Йәһүдтәр]]{{*}}[[Ҡорҡот ата китабы]]{{*}}[[Фәләстин тарихы]]{{*}}[[Хаммурапи ҡанундары]]{{*}}[[Иврит телендәге әҙәбиәт]]{{*}}[[Синай ярымутрауы]]{{*}}[[Сүриә тарихы]]{{*}}[[Рум солтанлығы]]{{*}}[[Ливан тарихы]]{{*}}[[Кесе Азия]]{{*}}[[Яңысарҙар]]{{*}}[[Төрөк-ҡурд ҡаршылығы]]{{*}}[[Төркиәнең административ бүленеше]]{{*}}[[Дәвширмә]]{{*}}[[Әндәрүн]]{{*}}[[Сипаһтар]]{{*}}[[Төркиәнең Бөйөк милләт мәжлесе]]{{*}}[[Танзимат]]{{*}}[[Топҡапы]]{{*}}[[Истикләл (Истанбул)]]{{*}}[[Истанбул ҡыйралышы]]{{*}}[[Түнел]]{{*}}[[Төрөк лираһы]]{{*}}[[Истанбул метрополитены]]{{*}}[[Таҡсим (майҙан)]]{{*}}[[Долмабахче һарайы]]{{*}}[[Ғалата башняһы]]{{*}}[[Фарсы әҙәбиәте]]{{*}}[[Аҡ Ҡуйлылар]]{{*}}[[Ете гүзәл (Низами)]]{{*}}[[Искәндәрнамә]]{{*}}[[Дастан]]{{*}}[[Хорасан]]{{*}}[[Карфаген]]{{*}}[[Ғәрәп яҙы]]{{*}}[[Урта фарсы теле]]{{*}}[[Әзербайжан музыкаһы]]{{*}}[[Израиль тарихы]]{{*}} [[Ҡумран ҡулъяҙмалары]]{{*}} [[Моссад]]{{*}}[[Әзербайжан тарихы]]{{*}} [[Әл-Жәзирә]]{{*}}[[Исфаһан]]{{*}}[[Измир]]{{*}}[[Бәйрүт]]{{*}}[[Бөйөк Ебәк юлы]]{{*}}[[Әһәмәниҙәр дәүләте]]{{*}}[[Тель-Авив]]{{*}}[[Ен]]{{*}}[[Ҡытай фәлсәфәһе]]{{*}}[[Ҡыҙыл бүлмәләге төш]]{{*}}[[Тэрияки]]{{*}}[[Пекин операһы]]{{*}}[[Петра]]{{*}}[[Рупия]]{{*}}[[Ҡытай юане]]{{*}}[[Рохиньялар]]{{*}}[[Сәфәүиҙәр]]{{*}}[[Ғосман империяһы]]{{*}}[[Ҡырым тарихы]]{{*}}[[Боронғо Мысыр]]{{*}}[[Төркиә тарихы]]{{*}}[[Төрөктәр]]{{*}}[[Азиаттар]]{{*}}[[Азия уйындары]]{{*}} [[Азия финанс кризисы]] {{*}} [[Азия]]{{*}}[[Аддис-Абеба]] {{*}}[[Сәба батшалығы]] {{*}} [[Иудаизм]]{{*}}[[Парсиҙар]]{{*}}[[Вано Сараджишвили исемендәге Тбилиси дәүләт консерваторияһы]]{{*}}[[Картвелология]]{{*}}[[Давати стелаһы]]{{*}}[[Никорцминда]]{{*}}[[Грузияның президенты]]{{*}}[[К. Марджанишвили исемендәге Тбилиси академия театры]]{{*}}[[Палиашвили исемендәге Грузин опера һәм балет театры]]{{*}}[[Триалети һырты]]{{*}}[[Грузия тимер юлы]]{{*}}[[Bank of Georgia]]{{*}}[[Йивли манараһы]]{{*}}[[Ильяс бей мәсете]]{{*}}[[Мысыр баҙары]]{{*}}[[Оло баҙар]]{{*}}[[Истанбул Сапфиры]]{{*}}[[Хозур (роман)]]{{*}}[[Төркиәлә туризм]]{{*}}[[Ҡудайбергенов Динмөхәммәт Ҡанат улы]]{{*}}[[Самрук-ҡазына]]{{*}}[[Ҡаҙаҡфильм]]{{*}}[[Ҡаҙағстан Республикаһының Милли банкы]]{{*}}[[Ҡаҙағстан банктары исемлеге]]{{*}}[[Ҡаҙағстандың дәүләт төҙөлөшө]]{{*}}[[Библияның ҡаҙаҡ теленә тәржемәләре]]{{*}}[[Ҡаҙағстан тәңкәһе]]{{*}}[[Ҡаҙағстан Парламенты Мәжлесе]]{{*}}[[Бабилия]]{{*}}[[Митанни]]{{*}}[[Субарту]]{{*}}[[Адаб (ҡала)]]{{*}}[[Киш (Шумер)]]{{*}}[[Шумер һәм Аккад батшалары исемлеге]]{{*}}[[Бабил батшалары]]{{*}}[[Ассирия батшалары]]{{*}}[[Гилгәмеш]]{{*}}[[Саргон Боронғо]]{{*}}[[Шумер календары]]{{*}}[[Бабил медицинаһы]]{{*}}[[Шумерҙар]]{{*}}[[Аккадтар]]{{*}}[[Бабилдар]]{{*}}[[Ассирия сәнғәте]]{{*}}[[Аккаде]]{{*}}[[Акшак]]{{*}}[[Ашшур (ҡала)]]{{*}}[[Бад-тибира]]{{*}}[[Борсиппа]]{{*}}[[Тель-Фехериә]]{{*}}[[Дер]]{{*}}[[Дилбат]]{{*}}[[Гирсу]]{{*}}[[Дур-Куригальзу]]{{*}}[[Дур-Шаррукин]]{{*}}[[Исин]]{{*}}[[Казаллу]]{{*}}[[Нимруд]]{{*}}[[Кар-Тукульти-Нинурта]]{{*}}[[Кута (боронғо ҡала)]]{{*}}[[Лагаш]]{{*}}[[Тель-Брак]]{{*}}[[Мари (боронғо ҡала)]]{{*}}[[Марад]]{{*}}[[Ниппур]]{{*}}[[Ларса]]{{*}}[[Нузи]]{{*}}[[Сиппар]]{{*}}[[Тутуб]]{{*}}[[Туттуль]]{{*}}[[Токио фонд биржаһы]]{{*}}[[Моро ислам азат итеү фронты]]{{*}}[[Евразия берлеге]]{{*}}[[Sony]]{{*}}[[Көньяҡ Азия төбәк хеҙмәттәшлеге ассоциацияһы]]{{*}}[[Азияның үҙәк банктары һәм валюталары]]{{*}}[[Үҙәк договор ойошмаһы]]{{*}}[[Көньяҡ-Көнсығыш Азия договоры ойошмаһы]]{{*}}[[Сәбалар]]{{*}}[[Азат Кашмир]]{{*}}[[Йәш төрөктәр]]{{*}}[[Мәрсин]]{{*}}[[Мәрсин порты]]{{*}}[[Тарсус]]{{*}}[[Әзербайжан Республикаһының Үҙәк банкы]]{{*}}[[Әзербайжан бейеүе]]{{*}}[[Әзербайжандың ауыл хужалығы]]{{*}}[[Әзербайжандың банк системаһы]]{{*}}[[Әзербайжан сәйе]]{{*}}[[Баҡы телебашняһы]]{{*}}[[Нафталан]]{{*}}[[Әзербайжандың энергетикаһы]]{{*}}[[Әзербайжандың административ-территориаль бүленеше]]{{*}}[[Ләйлә менән Мәжнүн (опера)]]{{*}}[[Шәмәхә астрофизика обсерваторияһы]]{{*}}[[Әзербайжан Милли Советы]]{{*}}[[Анатолия юлбарыҫтары]]{{*}}[[Төркиә авиацияһы]]{{*}}[[Бесәйҙәр ҡалаһы]]{{*}}[[Октай Синаноғлу]]{{*}}[[Хулуси Бехчет]]{{*}}[[Төркиә энергетикаһы]]{{*}}[[Төркиәнең атом энергетикаһы]]{{*}}[[Айла (фильм)]]{{*}}[[Төркиәнең Ғилми-техник тикшеренеүҙәр советы]]{{*}}[[Бәрәс (фильм, 2014)]]{{*}}[[Төркиә кинематографы]]{{*}}[[Гөбөргәйелдәрҙе өйрәтеүсе]]{{*}}[[Фикрет Муалла]]{{*}}[[Истанбул Лүтфи Кырдар халыҡ-ара күргәҙмә һәм конгресс үҙәге]]{{*}}[[Төркиәнең сауҙа палаталары һәм тауар биржалары берлеге]]{{*}}[[Төркиәлә конституция референдумы (2017)]]{{*}}[[Төркиәнең конституция тарихы]]{{*}}[[Европа берлеге менән Төркиә араһында таможня берлеге]]{{*}}[[Шәриф Мардин]]{{*}}[[Төркиә тарихында бер партиялы осор]]{{*}}[[Али Баба һәм ҡырҡ юлбаҫар]]{{*}}[[Әбделхәмит II]]{{*}}[[Бағдад]]{{*}}[[Урта Көнсығыш]]{{*}}[[Пальмира]]{{*}}[[Иврит]]{{*}}[[Ясир Арафат]]{{*}}[[Әзербайжан Википедияһы]]{{*}}[[Әзербайжан дәүләт иҡтисад университеты]]{{*}}[[Сүриә һуғыштары]]{{*}}[[Хайку]]{{*}}[[Уғыҙнамә]]{{*}}[[Халдейҙар]]{{*}}[[Амориҙар]]{{*}}[[Хаммурапи]]{{*}}[[Хань Фэй]]{{*}}[[Ли Сы]]{{*}}[[Әбү Симбел]]{{*}}[[Шына яҙыу]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]

===Башҡортостан 1===
[[Ғималова Фәнүзә Арыҫлан ҡыҙы]]{{*}}[[Ғималов Фуат Рамазан улы]]{{*}}[[Органик химия институты (Рәсәй Фәндәр академияһы Өфө фәнни үҙәге)]]{{*}}[[Биология институты (Рәсәй Фәндәр академияһы Өфө фәнни үҙәге)]]{{*}}[[Рәсәй Фәндәр академияһы Өфө фәнни үҙәге]]{{*}}[[Тарих, тел һәм әҙәбиәт институты (РФА Өфө фәнни үҙәге)]]{{*}}[[РФА Нефть химияһы һәм катализ институты]]{{*}}[[Леонтьев Алексей Фёдорович]]{{*}}[[Напалков Валентин Васильевич]]{{*}}[[Хажиев Фәнғәт Хаммат улы]]{{*}}[[Казаков Валерий Петрович]]{{*}}[[Монаков Юрий Борисович]]{{*}}[[Толстиков Генрих Александрович]]{{*}}[[Рафиҡов Сәғит Рәүеф улы]]{{*}} [[Юнысов Марат Сабир улы]]{{*}}[[Нәзиров Ромэн Ғафан улы]]{{*}}[[Башҡорт шәжәрәһе]]{{*}}[[Кащеев Фёдор Александрович]]{{*}}[[Кузнецов Алексей Александрович (рәссам)]]{{*}}[[Сәлиғәскәрова Мәғәфүрә Ғәлиулла ҡыҙы]]{{*}}[[СССР ордендары]]{{*}}[[Башҡорт менталитеты]]{{*}}[[Аҡбуҙат (опера)]]{{*}}[[Заимов Халик Шакир улы]]{{*}} [[Сафиуллин Хәләф Ғата улы]]{{*}} [[Пейко Николай Иванович]]{{*}} [[Спадавеккиа Антонио Эммануилович]]{{*}} [[Башҡорттарҙың телмәр этикеты]]{{*}}[[Башҡорттарҙың ҡунаҡ этикеты]]{{*}}[[Шәрәфетдинов Марсель Ирек улы]]{{*}}[[Татарстан башҡорттары]] {{*}}[[Дәүләтшин Абдулла Сибәғәтулла улы]]{{*}} [[Башҡорт этикеты]]{{*}}[[Башҡорт хореографияһы]]{{*}} [[Каруанһарай (Өфө)]]{{*}} [[ПОЛИЭФ]]{{*}} [[Арыҫланов Һаҙый Мөхәмәҙи улы]]{{*}} [[Абыҙгилдин Абрек Әмир улы]]{{*}} [[Атнабаева Зинира Ҡасим ҡыҙы]]{{*}} [[Баймырҙин Хәмит Хәйервара улы]]{{*}} [[Бараг Лев Григорьевич]]{{*}} [[Аралбаева Әминә Кәшфи ҡыҙы]]{{*}} [[Сотников Иван Владимирович]]{{*}}[[Моталов Ғәйнетдин Хәйретдин улы]]{{*}}[[Моталов Миңләхмәт Ғилметдин улы]]{{*}}[[Шәфиев Бәхтегәрәй Әғзәм улы]]{{*}}[[Мортазин Рәүеф Әхмәт улы]]{{*}}[[Бәшир Рәмиев]]{{*}}[[Турахан кәшәнәһе]] {{*}}[[Өфө сәнғәт мәктәбе]]{{*}}[[Башҡорт операһы]]{{*}} [[ДДТ (төркөм)]]{{*}}[[Шевчук Юрий Юлианович]]{{*}}[[Хөсәйенов Айҙар Гайдар улы]]{{*}}[[Дауытов Вилләр Йомағол улы]]{{*}}[[Башҡортостан Республикаһының Композиторҙар берлеге]]{{*}}[[Раянов Фәнис Мансур улы]]{{*}}[[Башҡортостанда философия]]{{*}}[[Башҡортостандағы фәнни мәктәптәр]]{{*}}[[Башҡорт-рус ике теллелеге]]{{*}}[[Усманов Хәмзә Фәтих улы]]{{*}}[[Әйүпов Риф Сәлих улы]][[Бәширов Мәсғүт Зәйнетдин улы]]{{*}}[[Ғайсин Айрат Рәшит улы]]{{*}}[[Ғәзизов Роберт Хәким улы]]{{*}}[[Ғәбитов Рәйеф Лотфулла улы]]{{*}}[[Хәсәншин Данил Дәүләтша улы]]{{*}}[[Давыдова Эльмира Минһаж ҡыҙы]]{{*}}[[Ключарёв Александр Сергеевич]]{{*}}[[Скурко Евгения Романовна]]{{*}}[[Ҡолбарисов Шамил Зөфәр улы]]{{*}}[[Башҡортостанда музыка]]{{*}}[[БигМатур]]{{*}}[[Эйхенвальд Антон Александрович]]{{*}}[[Чемберджи Николай Карпович]]{{*}}[[Рәхимов Камил Йософ улы]]{{*}}[[Хәбибуллин Руслан Әмин улы]]{{*}}[[Монастырский Вадим Наумович]]{{*}}[[Сигачёв Владимир Николаевич]]{{*}}[[Асанбаев Рөстәм Николай улы]]{{*}}[[Тимонин Анатолий Николаевич]]{{*}}[[Родионов Геннадий Степанович]]{{*}}[[Иҫәнбаев Мазһар Насип улы]]{{*}}[[Вахитов Венер Абсатар улы]]{{*}}[[Шаммазов Айрат Минһаж улы]]{{*}}[[Ҡайбышев Оскар Әкрәм улы]]{{*}}[[Джемилев Усеин Мәмәт улы]]{{*}}[[Хөснөтдинова Эльза Камил ҡыҙы]]{{*}}[[Шаһапов Владислав Шәйхеләғзәм улы]]{{*}}[[Тимербулатов Вил Мамил улы]]{{*}}[[Камалетдинов Морат Абдулхаҡ улы]]{{*}}[[Казанцева Тамара Тимофеевна]]{{*}}[[Ҡунаҡова Райхана Вәлиулла ҡыҙы]]{{*}}[[Сәләхов Таһир Теймур улы]]{{*}}[[Заман (төркөм)]]{{*}}[[Тиманова Вера Викторовна]]{{*}}[[Циолковский Станислав Фомич]]{{*}}[[Калинушкин Николай Александрович]]{{*}}[[Фазылов Хәтип Сәрүәр улы]]{{*}}[[Башҡортостан ауыл хужалығы ғилми-тикшеренеү институты]]{{*}}[['Башкирский изумруд' алмағасы]]{{*}}[[Ҡолмөхәмәтов Азамат Рәхмәт улы]]{{*}}[[Сәйфетдинов Шаһыбал Сәхәүетдин улы]]{{*}}[[Усманов Әбүбәкер Нурйән улы]]{{*}}[[Вәлиев Камил Абдрахман улы (физик)|Вәлиев Камил Абдрахман улы]]{{*}}[[Ғүмәрова Люциә Шаһыбал ҡыҙы]]{{*}}[[Мөхәмәтлатипов Филор Усман улы]]{{*}}[[Вәлиев Руслан Зөфәр улы ]]{{*}}[[Башҡортостандың дәүләт суверенитеты тураһында декларация]]{{*}}[[Йәнекәев Зөфәр Ирғәле улы]]{{*}}[[Башҡортостан Республикаһының Хәтер китабы ]]{{*}}[[Башҡорт дәүләт университетының Стәрлетамаҡ филиалы]]{{*}}[[Өфө Бөйөк Ватан һуғышы йылдарында]]{{*}}[[Балкашин Николай Васильевич (генерал)]]{{*}}[[Башҡорттарҙың таралып ултырыуы]]{{*}}[[Тархан (титул)]]{{*}}[[Йәнекәев Ғайса Хәмиҙулла улы]]{{*}}[[Өфөнөң административ бүленеше]]{{*}}[[Цветы Башкирии]]{{*}}[[Йәшел Сауҡалыҡ (Өфө)]]{{*}}[[Октябрь проспекты (Өфө)]]{{*}}[[Салауат Юлаев проспекты]]{{*}}[[Зәки Вәлиди урамы (Өфө)]]{{*}}}[[Базилевка (Башҡортостан)]]{{*}}[[Һупайлы]]{{*}}[[Өфө урамдары]]{{*}}[[Өфө күлдәре]]{{*}}[[Соҡалаҡ]]{{*}}[[Тимашев (Өфө)]]{{*}}[[Башҡортостан Республикаһының Ер һәм мөлкәт мөнәсәбәттәре министрлығы]]{{*}}[[Рәсәй Федерацияһы субъекттары буйынса башҡорттарҙың һаны]]{{*}}[[Башҡортостан Республикаһының Милли банкы]]{{*}}[[Боден күле өҫтөндәге һәләкәт]]{{*}}[[Глумилин (Өфө)]]{{*}}[[Өфө үҙәге]]{{*}}[[Иҫке Өфө]]{{*}}[[Инорс]]{{*}}[[Шаҡша-Төньяҡ]]{{*}}[[Теләшев Илшат Ғүмәр улы]]{{*}}[[Әхәтов Искәндәр Шәүкәт улы]]{{*}}[[Әхәтова Ираида Әбүбәкер ҡыҙы]]{{*}}[[Һөйөндөков Йәлил Төхвәт улы]]{{*}}[[Сафин Хәлил Мәсғүт улы]]{{*}}[[Кинйәкәев Әхтәм Рәхмәтулла улы]]{{*}}[[Башҡорт дәүләт опера һәм балет театрының опера труппаһы]]{{*}}[[Иҡтисад институты  (Рәсәй Фәндәр академияһы Урал бүлексәһе)]]{{*}}[[Социаль-иҡтисади тикшеренеүҙәр институты (Рәсәй Фәндәр академияһы Өфө фәнни үҙәге)]]{{*}}[[Пучков Виктор Николаевич]]{{*}}[[Геология институты (Рәсәй Фәндәр академияһы Өфө фәнни үҙәге)]]{{*}}[[Башҡорт дәүләт опера һәм балет театрының балет труппаһы]]{{*}}[[Башҡорт АССР-ының иҡтисады]]{{*}}[[Сангалов Юрий Александрович]]{{*}}[[Сабитов Камил Басир улы]]{{*}}[[Плечев Владимир Вячеславович]]{{*}}[[Панов Александр Константинович]]{{*}}[[Нуғаев Рәйес Йәнфүр улы]]{{*}}[[Одиноков Виктор Николаевич]]{{*}}[[Мухин Виктор Сергеевич]]{{*}}[[ Мәсәғүтов Рим Хәким улы]]{{*}}[[Мифтахов Мансур Сәһәрйәр улы]]{{*}}[[Новокшенов Виктор Юрьевич]]{{*}}[[Мөхәмәтйәров Альфред Муллағәли улы]]{{*}}[[Красичков-Терновский Игорь Фёдорович]]{{*}}[[Майстренко Валерий Николаевич]]{{*}}[[Камилов Феликс Хөсәйен улы]]{{*}}[[Ляпина Нәфисә Кәбир ҡыҙы]]{{*}}[[Зорин Владимир Викторович]]{{*}}[[Дегтярёв Александр Николаевич]]{{*}}[[Әхмәтов Арыҫлан Фәрит улы]]{{*}}[[Вәлиуллин Рим Абдулла улы]]{{*}}[[Мәһәҙиева Бибикамал Мәһәҙи ҡыҙы]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}


===Фән, техника, электроника, интернет=== 
[[Евклидтың параллеллек аксиомаһы]] [[Радиоактив тарҡалыу]]{{*}}[[Электрон ҡулайлама]]{{*}}[[Электроника]]{{*}}[[Элементар киҫәксә]]{{*}}[[Гәрәбә]]{{*}}[[Электрон]]{{*}}[[Электромагнит нурланыш]]{{*}}[[Классик механика]]{{*}}[[Инженерлыҡ эше]]{{*}}[[Дублин йәҙрәһе]]{{*}}[[ВКонтакте]]{{*}}[[Рунет]]{{*}}[[Рубин (конструкторлыҡ бюроһы)]]{{*}}[[Традицион йондоҙ атамалары]] {{*}}[[Иң эре йондоҙҙар исемлеге]]{{*}}[[Яҡтылыҡ]]{{*}}[[Дөйөм сағыштырмалыҡ теорияһы]]{{*}}[[Сағыштырмалыҡ теорияһы]]{{*}}[[Махсус сағыштырмалыҡ теорияһы]]{{*}}[[Ҡара упҡын]]{{*}}[[Ҙур шартлау]]{{*}}[[Skype]]{{*}} [[ICQ]]{{*}}[[Intel]]{{*}}[[Microsoft]]{{*}} [[Интернет]]{{*}}[[Рәсәйҙәге географик домендар]]{{*}}[[ICANN]]{{*}}[[.рф]]{{*}}[[.su]]{{*}}[[IBM]]{{*}}[[Яндекс.Деньги]]{{*}}[[WebMoney]]{{*}}[[Биткойн]]{{*}}[[Сатоси Накамото]]{{*}}[[Криптовалюта]]{{*}}[[Аҡыллы контракт]]{{*}}[[Криптография]]{{*}}[[Скрипттар теле]]{{*}}[[Bitcoin Foundation]]{{*}}[[Бүлгеләнгән мәғлүмәт базаһы]]{{*}}[[Linux]]{{*}}[[Болот мәғлүмәт базалары]]{{*}}[[Тел буйынса локалләштереү]]{{*}}[[Программа тәьминәтен локалләштереү]]{{*}}[[Стелларатор]]{{*}}[[Мәғлүмәт системаһы]]{{*}}[[Технология]] яҡшыртыу{{*}}[[Ҡалдыҡһыҙ технология]]{{*}}[[Хәрби техника]]{{*}}[[Ҡоралдар]]{{*}}[[Юғары технологиялар]]{{*}}[[Технология тарихы]]{{*}}[[Генетик инженерия]]{{*}}[[Микробиология]]{{*}}[[Icecast]]{{*}}[[Блокчейн]]{{*}}[[Фән]]{{*}}[[Гипотеза]]{{*}}[[Презумпция]]{{*}}[[Оккам бәкеһе]]{{*}}[[Теория]]{{*}}[[Мәғлүмәт теорияһы]]{{*}}[[Аксиома]]{{*}}[[Forvo]]{{*}}[[Машина тәржемәһе]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}

===Иҡтисад. Финанстар. Эшҡыуарлыҡ===  
[[Amazon (компания)]]{{*}}[[Билл Гейтс]]{{*}}[[Alibaba Group]]{{*}}[[Taobao]]{{*}}[[В2В]]{{*}}[[]]{{*}}[[Уоррен Баффетт]]{{*}}[[Килем һалымы]]{{*}}[[]]{{*}}[[Франчайзинг]]{{*}}[[QIWI]]{{*}}[[Alipay]]{{*}}[[AliExpress]]{{*}}[[Актив (бухгалтерия)]]{{*}}[[Кредиторлыҡ бурысы]]{{*}}[[Дебиторлыҡ бурысы]]{{*}}[[Кредит]]{{*}}[[Ҡиммәт]]{{*}}{{*}}[[Пассив (бухгалтерия)]]{{*}}[[Мөлкәткә һалым]]{{*}}[[ГОСТ 7.67]]{{*}}[[ISSN (Халыҡ-ара стандарт серия номеры)]]{{*}}[[ISO стандарттары исемлеге]]{{*}}[[ISBN (Халыҡ-ара стандарт китап номеры)]]{{*}}[[EAN (European Article Number), тауарҙың Европа номеры]]{{*}}[[WorldCat (библиографик мәғлүмәт базаһы)]]{{*}}[[Һалым ставкаһы]]{{*}}[[Һалым һалыу объекты]]{{*}}[[Прогрессив һалым]]{{*}}[[Ер һалымы]]{{*}}[[Транспорт һалымы]]{{*}}[[Һыу һалымы]]{{*}}[[Һалым осоро]]{{*}}[[Һалым базаһы]]{{*}}[[Йыйым (иҡтисад)]]{{*}}[[Табышҡа һалым]]{{*}}[[Пошлина]]{{*}}[[Оброк]]{{*}}[[Дивиденд]]{{*}}[[Мөлкәт (милек объекты)]]{{*}}{{*}}[[Күсемһеҙ мөлкәт]]{{*}}{{*}}[[Күсемле әйбер]]{{*}}[[Ҡануниәт]]{{*}}[[Акциз]]{{*}}{{*}}[[Коллектив договор]]{{*}}[[Хеҙмәт договоры]]{{*}}[[Эш ваҡыты]]{{*}}[[Өҫтәмә ҡиммәткә һалым]]{{*}}[[Яһаҡ]]{{*}}[[Хеҙмәт кенәгәһе]]{{*}}[[Һалым льготаһы]]{{*}}[[Эш биреүсе]]{{*}}[[Кодлаштырыу]]{{*}}[[Милек]]{{*}}[[Тауар]]{{*}}[[Ситләтелгән һалым]]{{*}}[[Рәсәйҙең нефть сәнәғәте]]{{*}}[[Рәсәйҙә предприятиеларҙы хосусилаштырыу]]{{*}}[[ProZorro]]{{*}}[[Nasdaq]]{{*}}[[Ваҡлап һатыу]]{{*}}[[Банк транзакцияһы]]{{*}}[[Электрон сауҙа майҙансығы]]{{*}}[[Электрон ҡултамға]]{{*}}[[Төркөм ҡултамғаһы]]{{*}}[[Ҡулсалы ҡултамға]]{{*}}[[Күмәк ҡултамға]]{{*}}[[Электрон түләүҙәр системаһы]]{{*}}[[Белемдәр иҡтисады]]{{*}}[[Венчурлы эшҡыуарлыҡ]]{{*}}[[Венчурлы капитал]]{{*}}[[Венчурлы финанслау]]{{*}}[[Венчурлы фонд]]{{*}}[[Дотком]]{{*}}[[Доткомдар ҡыуығы]]{{*}}[[ISO 4217]]{{*}}[[Инновациялы иҡтисад]]{{*}}[[Корпорация]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}

===Спорт===
[[Европа олимпия комитеттары]]{{*}}[[Милли олимпия комитеты]]{{*}}[[Халыҡ-ара олимпия комитеты]]{{*}}[[Спорт арбитраж суды]]{{*}}[[Бөтә донъя допингҡа ҡаршы агентлыҡ]]{{*}}[[Олимпия уйындарында СССР]]{{*}}[[Олимпия символдары]]{{*}}[[Стадион]]{{*}}[[Пьер де Кубертен]]{{*}}[[Турищева Людмила Ивановна]]{{*}}[[Фетисов Вячеслав Александрович]]{{*}}[[Харламов Валерий Борисович]]{{*}}[[Ингемар Стенмарк]]{{*}}[[Антверпен]]{{*}}[[ Уле-Эйнар Бьёрндален]]{{*}}[[Кәрим Абдул-Джаббар]]{{*}}[[Майкл Фелпс]]{{*}}[[Шахлин Борис Анфиянович]]{{*}}[[Скобликова Лидия Павловна]]{{*}}[[Андрианов Николай Ефимович]]{{*}}[[Хуан Антонио Самаранч]]{{*}}[[Барселона]]{{*}}[[Мельбурн]]{{*}}[[Милли хоккей лигаһы]]{{*}}[[Марафон]]{{*}}[[Конкур]]{{*}}[[Елкән спорты]]{{*}}[[Андре Агасси]]{{*}}[[Шобухова Лилиә Булат ҡыҙы]]{{*}}[[Мартина Навратилова]]{{*}}[[ Селивёрстов Алексей Николаевич]]{{*}}[[Заһитова Алина Илназ ҡыҙы]]{{*}}[[Гладышева Светлана Алексеевна]]{{*}}[[Ваганов Геннадий Викторович]]{{*}}[[Поздняков Александр Васильевич]]{{*}}[[Мишель Кван]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}

===Нобель премияһы===  
[[Нобель фонды]]{{*}}[[Альфред Нобель]]{{*}}[[Нобель премияһын алған ҡатын-ҡыҙҙар исемлеге]]{{*}}[[Сигрид Унсет]]{{*}}[[Грация Деледда]]{{*}}[[Сельма Лагерлёф]]{{*}}[[Берта фон Зутнер]]{{*}}[[Нелли Закс]]{{*}}[[Тереза Әсә]]{{*}}[[Розалин Сасмен Ялоу]]{{*}}[[Мейрид Корриган]]{{*}}[[Бетти Уильямс]]{{*}}[[Дороти Ходжкин]]{{*}}[[Мария Гёпперт-Майер]]{{*}}[[Герти Тереза Кори]]{{*}}[[Габриэла Мистраль]]{{*}}[[Тони Моррисон]]{{*}}[[Перл Бак]]{{*}}[[Надин Гордимер]]{{*}}[[Гертруда Элайон]]{{*}}[[Рита Леви-Монтальчини]]{{*}}[[Барбара Мак-Клинток]]{{*}}[[Франсуаза Барре-Синусси]]{{*}}[[Линда Бак]]{{*}}[[Эльфрида Елинек]]{{*}}[[Дорис Лессинг]]{{*}}[[Вангари Маатаи]]{{*}}[[Ширин Эбади]]{{*}}[[Ригоберта Менчу]]{{*}}[[Джоди Уильямс]]{{*}}[[Христиана Нюслайн-Фольхард]]{{*}}[[Мэй-Бритт Мозер]]{{*}}[[Элис Манро]]{{*}}[[Малала Юсуфзай]]{{*}}[[Ту Юю]]{{*}}[[Герта Мюллер]]{{*}}[[Элинор Остром]]{{*}}[[Элен Джонсон-Серлиф]]{{*}}[[Ада Йонат]]{{*}}[[Лейма Гбови]]{{*}}[[Тавакуль Карман]]{{*}}[[Кэрол Грейдер]]{{*}}[[Элизабет Блэкбёрн]]{{*}}[[Джейн Аддамс]]{{*}}[[]]{{*}}[[]]{{*}}

===Социаль эшҡыуарлыҡ буйынса конкурс=== 
[[Ибраһим Әбүләйеш]]{{*}}[[Үҙ эше менән мәшғүл һинд ҡатын-ҡыҙҙары ассоциацияһы]]{{*}}[[Ғүмер төймәһе]]{{*}}[[НормаШәкәр]]{{*}}[[Секем]]{{*}}[[Швабтың социаль эшҡыуарлыҡ фонды]]{{*}}[[Социаль уйлап табыуҙар фонды]]{{*}}[[Билл менән Мелинда Гейтстар фонды]]{{*}}[[Ләйлә Джана]]{{*}}[[Күңелле кейеҙ]]{{*}}[[Риба]]{{*}} [[Һабашиҙар]]{{*}}[[Изобреталь Комфорт]]{{*}}[[Юныс үҙәге]]{{*}}[[Бамбук велосипед проекты]]{{*}} [[Фермерҙар мәктәбе]]{{*}}[[Микрокредитлау]]{{*}}[[Сколл фонды]]{{*}}[[Ғәмәл Әлбинсәйет]]{{*}}[[Экологик хәүефһеҙлек фонды]]{{*}}[[Экокластер]]{{*}}[[Coco Bello]]{{*}}[[Charity Shop]]{{*}}[[Аврора (ат үҙәге)]]{{*}}[[Һаумы!]]{{*}}[[Хыял саңғыһы]]{{*}}[[Мулаго фонды]]{{*}}[[Сәтләүек йорто]]{{*}}[[Венчур филантропияһы]]{{*}}[[Эндрю Юн]]{{*}} [[Ҡатырға Ҡара тупраҡлы төбәк]]{{*}}[[Medic Mobile]]{{*}}[[M-KOPA]]{{*}}[[Иҡтисади глобалләшеү]]{{*}}[[МИНТ]]{{*}}[[ВИСТА]]{{*}}[[Төньяҡ һәм Көньяҡ (геосәйәсәт)]]{{*}} [[Ижтимағи һәм экологик эштәр институты]]{{*}}[[Үҫеш облигацияһы]]{{*}}[[Юл саттары (фонд)]]{{*}} [[Көңгөрә.про]]{{*}}[[Kоlibri Kapital]]{{*}}[[Камал Ҡадир]]{{*}}[[Иҡбал Ҡадир]]{{*}}[[Бекеме Масаде]]{{*}} [[Global Impact Investing Network]]{{*}}[[Ҡараңғыла диалог]]{{*}}[[Auticon]]{{*}}[[Tamweelcom]]{{*}}[[Aurolab]]{{*}}[[Рошане Зафар]]{{*}}[[BonVenture]]{{*}}[[Джайпур келәмдәре]]{{*}} [[Juhudi Kilimo]]{{*}}[[Джейн Чен]]{{*}}[[Том Саки]]{{*}}[[Бретт Уигдорц]]{{*}}[[Тулҡын (ойошма)]]{{*}} 





{{Уң-юғары-Һайланған|Антонио Сальери|270}}
{{Уң-юғары-Һайланған|Евклидтың параллеллек аксиомаһы|255}}
{{Уң-юғары-Һайланған|Эль-Ниньо|240}}
{{Уң-юғары-Һайланған|Сөләймән I|225}}
{{Уң-юғары-Һайланған|Сальвадор Дали|210}}
{{Уң-юғары-Һайланған|Иудаизм|195}}
{{Уң-юғары-Һайланған|Уго Чавес|180}}
{{Уң-юғары-Һайланған|Башҡорт теле|165}}
{{Уң-юғары-Һайланған|Сәба батшабикәһе|150}}
*{{Уң-юғары-Һайланған|Бойондороҡһоҙ дәүләттәр берләшмәһе|135}}
{{Уң-юғары-Һайланған|Сәфәүиҙәр|120}}
{{Уң-юғары-Һайланған|Ғосман империяһы|105}}
{{Уң-юғары-Һайланған|Византия империяһы|90}}
{{Уң-юғары-яҡшы|Йәнекәев Ғайса Хәмиҙулла улы|?}}
{{Уң-юғары-яҡшы|Мәғрифәтлек дәүере|75}}
{{Уң-юғары-яҡшы|Intel|60}}
{{Уң-юғары-яҡшы|Халыҡ-ара валюта фонды|45}}
{{Уң-юғары-яҡшы|Империализм|30}}
{{Уң-юғары-яҡшы|Аддис-Абеба|15}}
{{Уң-юғары-яҡшы|Азия|0}}


=='''"Башҡортостан ҡыҙы" журналы, №3 (март, 2015)'''==

=== '''Киләсәккә мираҫ''' ===
Википедия – виртуаль донъяның иң күләмле проекттарының береһе. Маҡсаты – Ерҙәге бөтә телдәрҙә тулы энциклопедия булдырыу. Унда ингән һәр мәғлүмәт кешелек тарихына мәңгелеккә инеп ҡаласаҡ. Википедияны төҙөү эшмәкәрлеген «Викимедиа» коммерцияға ҡарамаған партнерлыҡ ойошмаһы координациялай, энциклопедияның мәҡәләләрен донъяның ирекмәндәре яҙа – ысын мәғәнәһендә халыҡсан проект ул. Унда ингән мәғлүмәттәр башҡа телдәргә лә тәржемә ителә. Телде һаҡлау һәм үҫтереү йәһәтенән был проекттың әһәмиәте баһалап бөткөһөҙ ҙур. Бындай проекттан ситтә ҡалыу заман арбаһынан төшөп ҡалыуға тиң булыр ине.

Википедия 2001 йылдың 15 ғинуарында инглиз телендә рәсми асыла. Әлеге көндә 770 телдә эшләнә. Шуларҙың 277-һе үҙ аллы проект статусына эйә. Башҡорт Википедияһы 2005 йылдың 16 апрелендә үҙаллылыҡ ала.

Шөкөр, Башҡорт Википедияһы бар, үҫә, тулылана. Быйыл уға 10 йыл тула. Юбилей айҡанлы «Вики-һабантуй-2015» тигән саралар йыйылмаһы ғәмәлгә ашырыла башланы. Әле ирекле энциклопедияға мәҡәләләр яҙыу һәм башҡа телдәрҙә булғанды тәржемә итеү буйынса конкурс бара. Башҡорт Википедияһында теркәлеп, был бәйгелә һәр кеше ҡатнаша ала. Еңеүселәргә аҡсалата бүләктәр ҡаралған.

Йәнә «Вики-Һабантуй-2015»тең логотибын, Башҡорт Википедияһының тантаналы логотиптарын эшләү, Викигид проектында башҡортса һөйләшлек төҙөү сараларын ойош- тороу күҙҙә тотола. Ә 24 – 26 апрелдә «Википедия һәм мәғлүмәт йәмәғәтселеге» тигән халыҡ-ара асыҡ ғилми- ғәмәли конференция үтәсәк. Унда белемде ирекле таратыу теорияһы һәм ғәмәлиәте, идеологияһы һәм технологияһы мәсьәләләре, башҡа виртуаль белем сығанаҡтары темалары ҡараласаҡ. Сарала донъя кимәлендә билдәле ҡунаҡтар ҡатнашыуы көтөлә. Әйтәйек, Викимедиа фондының Телдәр комитеты ағзаһы, программист, лингвист Әмир Аарони (Израиль) ҡатнашыусылар исемлегенә теркәлгән. Рәсәйҙең төрлө төбәктәренән Википедияның башҡа телдәрҙәге проекттарын эшләүселәр, шулай уҡ үҙебеҙҙең энциклопедияны ижад итеүсе ирекмәндәр сығыш яһаясаҡ. Ошо юҫыҡтағы уй-фекерҙәре, тәҡдимдәре менән уртаҡлашырға теләгән һәр кем был конференцияла ҡатнашыу мөмкинлегенә эйә.

Башҡорт Википедияһының 10 йыллығына арналған сараларҙың сығымдарына Һөбә йыйыу иғлан ителгән, ярҙам итергә теләге булған һәр кем үҙ өлөшөн индерә ала. Башҡортостан ауыл-ҡасабалары, ҡалалары тураһындағы бүлекте тулыландырыу айырыуса көнүҙәк эш булып тора. Башҡорт Википедияһын булдырыуҙа әүҙем эшләгән ғалимә Гүзәл Ситдиҡова был ғәмәлде атҡарыу тәртибен аңлата: «Гуглда Башҡорт Википедияһынан ауыл-ҡасабағыҙҙы, ҡалағыҙҙы атамаһы аша эҙләп алығыҙ ҙа, асылғас, иғтибар менән ҡарап сығығыҙ. Мәҡәләне тотош асып та, бүлектәрен генә асып та төҙәтергә, тулыландырырға була.  Нисек асырғамы? Өҫтә Үҙгәртергә тигән яҙыу күрерһегеҙ. Шуға баҫһағыҙ, мәҡәләгә инәһегеҙ. Теләгән нәмәне яҙып ҡуйырға була. Бүлек өҫтөндәгеһе шул бүлекте генә аса. Яҙып бөткәс, Яҙҙырып ҡуйырға тигән функцияға баҫаһығыҙ».  Башҡорт Википедияһына ҡарата бөтә мәғлүмәтте, һылтанмаларҙы «Бәйләнештә» сайтындағы vk.com/bash_wikipedia битендә табырға була. Интернетта донъя күләмендәге проекттарҙан беҙгә тағы ла йәһәтерәк Гугл тәржемәсеһенә ҡушылыу фарыз. Әле унда дүрт төрки тел ингән. Эш, Башҡорт Википедияһы администраторы Рөстәм Нурыев әйтеүенсә, «бер нисә йыл ваҡыт талап итәсәк. Бының өсөн миллиондарса һөйләмдән, һүҙбәйләнештән торған бол төҙөргә, бер нисә тел менән параллель булған текстар базаһы эшләргә кәрәк». Википедияны киләһе быуындарға иң ҡиммәтле мираҫыбыҙ итеп эшләйек. Үҙен башҡорт тип һанаған, башҡорт телендә һөйләшкән йә башҡорт телен өйрәнергә теләгән, халҡының тарихы, ижады, шәхестәре, эшмәкәрлеге менән ҡыҙыҡһынған һәр кем өсөн ул оло хазина булыр.

'''Әлфиә АҠБУТИНА.'''


==''Викиконференцияға докладым''==

=== '''КОМПЬЮТЕР ТӨШӨНСӘЛӘРЕНӘ''' '''БАШҠОРТСА АТАМАЛАР ЭҘЛӘЙБЕҘ''' ===

'''Акбутина А.Н.,<br>
Российская Федерация, Республика Башкортостан, г. Уфа.<br>
Член Союза журналистов РФ и РБ.'''

Википедия – виртуаль донъяның иң күләмле энциклопедик проекттарының береһе. Унда ингән һәр мәғлүмәт кешелек тарихына мәңгелеккә инеп ҡаласаҡ. Википедиялағы мәғлүмәттәр башҡа телдәргә лә тәржемә ителгәнлектән үҙебеҙҙе донъяға танытыу йәһәтенән Википроекттар беҙгә бик ҙур ярҙам күрһәтә ала. Бындай проекттан ситтә ҡалыу заман арбаһынан төшөп ҡалыуға тиң булыр ине. Шөкөр, Башҡорт Википедияһы бар, үҫә, тулылана.
Телде һаҡлау һәм үҫтереү йәһәтенән дә проекттың әһәмиәте баһалап бөткөһөҙ ҙур. Башҡорт Википедияһы проектының береһендә – Викиһүҙлектә - мин байтаҡ йылдар элек теркәлһәм дә, ваҡыт булмау сәбәпле эшендә әүҙемлек күрһәтә алманым. 2013 йылда Башҡорт проекттарына ҡушылдым. Илдар Кинйәбулатов ойошторған ВКонтакте сайтының интерфейсы тәржемәһен башҡарҙыҡ. Хаҡлы ялға сыҡҡас, Википедияла ла, Башҡорт проекттарында ла эшләргә ваҡыт була башланы. Илдар Кинйәбулатов Башҡорт китапханаһы проектына саҡырҙы, унан Интернет һәм компьютер терминдары терминологияһы тигән тармаҡта координаторлыҡ бурыстары йөкмәтелде. Әле мөмкин булған тиклем терминология менән эшләйем. Селтәрҙән рус һәм инглиз телдәрендәге терминдарҙы йыйыу менән мәшғүлмен, терминдар тәржемәһен дә иғтибарҙан ҡалдырмаҫҡа тырышам. Скайп тәржемәһендә, Википедия терминдары буйынса ВКонтактелағы чаттарҙа барған бәхәстәр һөҙөмтәһендә теге йәки был термин буйынса күпселек тәҡдим иткән варианттарҙы һүҙлеккә индерәм, ҡайһы берҙә үҙем дә бәхәс темаһы тәҡдим итәм.
Әлегә Викитерминология менән Интернет һәм компьютер терминологияһы айырым-айырым үҫеш кисерә. Уларҙың бер-береһе менән тығыҙыраҡ хеҙмәттәшлек итеүе, терминдарҙы стандартлаштырыу бурысы алдыбыҙҙа тора. Сөнки әлегә бер үк терминдың төрлөсә алыныу осраҡтары байтаҡ. Тимәк, уларҙы унификациялау, бер базаға туплау – өлгөрөп еткән мәсьәлә.

Терминдар тәржемә итеүҙә төрлө йәштәге, төрлө тармаҡта уҡып йә эшләп йөрөгән, төрлө ҡараштарҙа торған, техник һәм тел йәһәтенән төрлө әҙерлекле кешеләр ҡатнаша. Ләкин уларҙың байтағын компьютер тигән үҙәк төшөнсә тирәһендә булған бөтә терминдарға башҡортса эквивалент табырға ынтылыш берләштерә. Был ынтылыш шул тиклем көслө, хатта рус теленән генә түгел, ғәрәп, фарсы телдәренән ингән һүҙҙәрҙе лә ҡулланмаҫҡа тырышыу тенденцияһы көсәйә.

Был күренештең кире яғы ла, ыңғай яҡтары ла бар. Хилафлыҡты шунда күрәм: терминдар мотлаҡ башҡорт телендә яңғырарға тейеш тигән принцип менән эш ителһә, улар араһында таныш булмаған йә, таныш булып та, бөтөнләй өр-яңә мәғәнә алған һүҙҙәр күп буласаҡ. Һөҙөмтәлә был терминдар тупланмаһының үҙенә аңламалы һүҙлек кәрәк булып, бик һирәктәр генә уны ҡулланасаҡ. Үтә яңы яңылыҡ халыҡты өркөтәсәк, әлбиттә.
Уның ҡарауы отошло яҡтары күберәк.

Беренсенән, башҡорт теле бөтә донъя өсөн һуңғы осор ҡаҙанышы булған өр-яңы компьютер һәм интернет терминдары иҫәбенә байыясаҡ.

Икенсенән, был терминдарҙың күпмелер өлөшө ошо тармаҡтың тар белгес��әре өсөн генә кәрәк булһа, байтаҡ өлөшө бик киң ҡулланыуға сығасаҡ, сөнки уларҙы һәр кемгә отоп алырға, көндәлек тормошонда файҙаланырға тура килә. Башҡа бер тармаҡтың да терминдары, һөнәри лексикаһы компьютер терминдары шикелле киң ҡулланыуға инә алғаны юҡ ине әле, улар һәр ваҡыт ниндәйҙер һөнәр эйәләренең тар ғына файҙаланыуында булды. Компьютер техникаһы, мобиль ҡорамалдарҙы хәҙер кешелек кесе йәштән тигәндәй тотонғанлыҡтан уның терминдары ла халыҡ аңына һәм теленә һәғәтендә үк инә бара. Ошо сәбәпле, компьютер менән үҙ телендә “һөйләшеүселәр” ни тиклем күп булһа, мөмкин тиклем ҙур күләмдә ижад ителгән башҡортса терминология ла йәштәрҙең тел белеү һәләтен арттырасаҡ.

Шулай булғас, компьютер терминдарын тәржемәләп, халыҡҡа тәҡдим итеү – бик мөһим эш. Әлбиттә, рус теле беҙгә ҙур конкуренция барлыҡҡа килтерә. Башҡортса белмәгән йә икмәк-тоҙлоҡ ҡына белгән йәштәр компьютер менән тик русса аралаша. Телде яҡшы белгәндәр араһында ла русса интерфейстарҙан башҡортсаға күсмәүселәр күп, быны раҫлаған һандар бар.

Халыҡты башҡортса интернетҡа күсереү проблемаһы, әлбиттә, бик ҡатмарлы. Уны хәл итеү юлдары ла барҙыр. Был йәһәттән донъяла ныҡлы хакимлығын урынлаштырған бер тенденция өмөтләндерә: хәҙер һәр кемдең үҙ тамырҙарын, үҙ телен, мәҙәниәтен, йолаларын белергә тейешлеге бәхәсһеҙ ҡабул ителә торған аксиомаға әйләнеп бара, үҙ телеңде белмәү хупланмай. Беҙҙең йәштәр араһында ла, кемеһе – эске талаптарынан сығып, кемеһе – быны мода тип ҡабул итеп булһа ла, үҙ теленә, шул иҫәптән компьютер терминдарына, иғтибарлыраҡ ҡарай һәм уларҙы ҡуллана башлар, тип ышанырға кәрәк. Һәр хәлдә халыҡта ундай ихтыяж тыуған мәлгә беҙҙең терминологик һүҙлектәр ҙә, тәржемә ителгән интерфейстар ҙа әҙер торасаҡ.

Шул уҡ ваҡытта компьютер – ул бар донъяны яулап алған интернациональ күренеш, шулай булғас, унда интернациональ һүҙҙәрҙең бөтәһенән дә баш тартып бөтөү мөмкин түгел. Айырыуса беҙҙә теге йәки был терминдың мәғәнәһен яҡынса ғына булһа ла атарлыҡ һүҙ табылмау осраҡтары, тәбиғи, әҙ түгел.

Терминдарҙы тәржемә итеүҙең ғилми яҡтан эшләнгән әҙер методикаһы юҡ, шуға беҙ ул методиканы эш барышында үҙебеҙ ижад итәбеҙ. Чатта фекер алышабыҙ, бәхәсләшәбеҙ, һәр кем үҙ вариантын тәҡдим итә, уны яҡлап, һүҙлектәргә, башҡа төрки телдәрҙә нисек алыныуына һылтана. Был йәһәттән Гугл-тәржемәсе ярҙамға килә – терминдың төрөк, ҡаҙаҡ, үзбәк, әзери, татар телдәрендә нисек алынғанын барлап сығабыҙ. Инглиз теленән тура башҡортсаға әйләндереп ҡарау алымы ла ҡулланыла, туранан-тура тәржемә иткәндә тапҡыр ғына килеп торған һүҙ табыу осраҡтары ла булғыланы. Һүҙҙең этимологияһын, төрлө мәғәнәләрен ентекләп күҙҙән үткәрәбеҙ.

Тағы шуныһы: “ҡәҙимге бер һүҙ ҙә инде был, тәржемәһе лә бар, тотабыҙ ҙа ошолай тип алабыҙ”, тип еңел генә тылмаслап та булмай, сөнки ул – термин, һәм дөрөҫ, теүәл аналогты табыу өсөн уның артында ятҡан техник-технологик күренеште, процесты аңлау талап ителә. Уныһын тәфсирләп ҡараһаң, быны түгел, бөтөнләй икенсе һүҙ табыу зарурлығы асыҡлана.

Тәржемәлә ҡатнашыусылар араһында тағы ла диалект һүҙҙәрен, ҡулланылыштан төшөп ҡалған һүҙҙәрҙе киңерәк ҡулланыу тәҡдиме йыш ишетелә. Тик был осраҡта үрҙә телгә алынған проблема килеп тыуыуы көн кеүек асыҡ, йәғни аңлайышһыҙ һүҙҙәрҙең кешене беҙҙең тәржемәнән тиҙ биҙҙереү ихтималлығы ҙур. Шунлыҡтан әлегә ундай һүҙҙәрҙе күпләп ҡулланыу – үҙмаҡсат түгел, ләкин киләсәктә телебеҙҙе сит һүҙҙәрҙән азат итеү буйынса эшмәкәрлек дауам итер һәм диалектизмдар, архаизмдар араһынан ҡайһы берҙәренең заманса яңһыраш алыуы, яңыса тормош башлауы бик тә ихтимал. Интернет-терминдар өлкәһе ғилми ҡараш талап итә, улар һәр яҡлап тикшерелһә, беҙҙең тәҡдим иткән варианттарға фәнни баһа бирелһә, тағы ла яҡшыраҡ булыр ине. Ләкин был эш менән шөғөлләнә торған ғалимдарҙың да төрлө яҡлап белемле булыуы шарт. Лингвист булыу ғына етмәй, техник һәм технологик күренештәрҙе аңлап эш итеү, инглиз телен дә белеү мөһим буласаҡ бындай эшкә тотонаһы фән белгесенә. Бәлки, шул сағында тәржемә методикалары ла барлыҡҡа килер, бөтә эш ғилми талаптарға ярашлы алып барылыр ине.

Юғиһә эш барышында эмоцияларға буйһоноп китеү осраҡтары ла булғылай. Йәғни теге йәки был һүҙгә аналог эҙләгәндә оҡшай-оҡшамай, ҡолаҡҡа ята-ятмай тигән критерий өҫкә сығып киткеләй. Әлбиттә, был һис тә дөрөҫ түгел. Интернет терминдары шикелле аныҡ һәм теүәл төшөнсәләр менән эш иткән өлкә берәмектәре тураһында һүҙ барғанда бындай критерий ҡулай түгел генә түгел, хатта зарарлы.

Компьютер һәм интернет технологиялары бер көнгә лә үҫештән туҡтамай, шунлыҡтан бындай технологик революция шарттарында һәр күренешкә тәғәйен термин сығып торорға тейеш. Компьютер технологияларын инглиз телле мөхит эшләй, шунлыҡтан терминдар ҙа инглиз телендә хасил була ла башҡа телдәргә күсеү процесын башлай. Тимәк, был бер ваҡытта ла туҡтамай торған күренеш буласаҡ. Терминдарҙы башҡорт теленә тәржемә итеү менән дә бер генә быуын шөғөлләнмәҫ әле.

Компьютер терминдары системаһын үҫтереүҙә ҡатнашырға ниәт иткән һәр кем беҙҙең проекттарға ҡушыла, был мөһим эшмәкәрлеккә үҙ өлөшөн индерә ала. Викиһүҙлектә лә, Башҡорт проекттарындағы Терминология бүлегендә лә эш етерлек.

<em>25.04.2015</em>
Был биттә ҡулланылған ҡалыптар:
Ҡатнашыусы:Alfiya55 битенә ҡайтыу.
«https://ba.wikipedia.org/wiki/Ҡатнашыусы:Alfiya55» битенән алынған