Яңы Башап

Яңы Башап
	Ауыл
	Яңы Башап
Флаг	Герб
Ил	Рәсәй
Федерация субъекты	Пермь крайы
Муниципаль район	Барҙы районы
Координаталар	56°40′19″ с. ш. 55°41′26″ в. д.HGЯO
Милли состав	башҡорттар
Телефон коды	34261
Һанлы танытмалар
Автомобиль коды	59, 81, 159
ОКАТО коды	57 204 000 053
ОКТМО коды	57 604 431 101
ГКГН номеры	0347229
	Яңы Башап

Яңы Башап (Яңауыл^[1]; рус. Новый Ашап)— Пермь крайының Барҙы районындағы башҡорт ауылы, Яңы Башап ауыл биләмәһенең административ үҙәге. Почта индексы — 618165, ОКАТО коды — 57204831001.

Ауыл район үҙәге Барҙы ауылынан яҡынса 29 км алыҫлыҡта урынлашҡан.

Халыҡ һаны

2010 йылдың 14 октябрендә уҙғарылған Бөтә Рәсәй халыҡ иҫәбе мәғлүмәттәре буйынса ауылда 330 кеше теркәлгән, шул иҫәптән 157 ир һәм 173 ҡатын-ҡыҙ^[2].

2005 йылда ауылда 432 кеше йәшәгән^[3].

Климаты

Климаты — уртаса континенталь. Ҡыш һыуыҡ һәм буранлы, ҡар ҡатламы берәр метрҙан артып китә ала. Яуым-төшөм күләменең күпселек өлөшө июнь-август айҙарына тура килә.

Тарихы

Тарихи сығанаҡтарҙа ауыл 1811 йылдан алып Яңы Башап исеме аҫтында иҫкә алына башлай^[4]. Ауылдың исеме Башап (Ашап) йылғаһы исеменән^[4]. Тарихсы Ә.З.Әсфәндиәров фекеренсә Яңы Башап ауылы 1818 йылда Сәрәш һәм Юғары Башап (Башапбаш) ауылдарынан айырылып, күсеп ултырған яңы ауыл (выселок) һымаҡ барлыҡҡа килгән^[5]. Яңы ауылға шулай уҡ Конюково (Әрәмауыл) һәм Байауыл (Күзмә) ауылдарынан бер-нисә ғаилә күсеп килә^[5].
1834 йылда ауылдың 30 йортонда милләте буйынса башҡорт 93 ир һәм 83 ҡатын-ҡыҙ иҫәпкә алынған^[5].

1816 йылда ауылда 86 кеше, 1926 йылда 624 кеше йәшәгән^[4].

Ауылда йәшәүселәр башҡорт халҡының ғәйнә ырыуы вәкилдәре^[4].
Тарихсы Ә. З. Әсфәндиәров 1834 йылда үткәрелгән VIII ревизия мәғлүмәттәренә таянып ауылда йәшәүсе башҡорттарҙың исемлеген баҫтырған:

Башкиры д. Новоашапово по VIII ревизии 1834 г.

Резван Кучумов, походный есаул 58 лет, сыновья Файруша 19, Дилявир 15, Гилимша 9, Бадамша 6 лет.

Уразбай Абдулов 43 лет, сын Давлетбай 11 лет.

Касматулла Ялишев 31 год, умер в 1829 г., сын Хамидулла 19 лет.

Яубатыр Габдулманов 60, дети Бырганитдин 21, Гамалитдин 12 лет.

Хамидулла Яубатыров 31, сыновья Назмитдин 12, Гамалитдин 7 лет.

Курманай Абдулманов 53 лет, сын Фахритдин 25 лет.

Гилязитдин Курманаев 30 лет, сын Султанахмат 2 лет.

Ракмаш Ракаев 39 лет, брат Раман 36 (сын Ахматша 3 лет, в отлучке).

Рахим Юсупов 63 лет, сын Калимулла 31 (сыновья Каибнукабир 9, Ахматхафиз 6 лет).

Мухаматзян Гадыльшин 37 лет, сын Фатывый 15 лет.

Ахматша Гадыльшин 3, Галяутдин 10, Давлятша 3, Галямша 2 недели.

Зайна Мусалев 68 лет, сын Ахмадей 19 лет.

Габдрахман Топыков 63 лет, сыновья Гамалитдин 25 (сын Гаталкабир 2 недели), Файрилфаттах 21 год.

Гайнитдин Габдрахманов 37 лет, сын Гизифан 7 лет.

Гайнулфаттах Габдрахманов 32 лет, сын Габдулхак 2 лет.

Кидрач Ямбатов 45 лет, умер в 1823 г., сыновья Заянитдин 35 (сыновья Фазлетдин 10, Камалитдин 8), Тазитдин 14, умер в 1825 г., Хисамитдин 11 лет. Габдулвагап Аббасов 43 лет, умер в 1826 г.

Мусагит Сайфуллин 39 лет.

Габдулхалик Сайфуллин 38 лет, умер в 1821 г., сыновья Муфасал 26 (сыновья Хуснутдин 6, Фазлутдин 3), Габдулгафар 24, Шамсутдин 5, умер в 1819 г., Муфарах 1 года, умер в 1820 г.

Халит Надуров 63 лет, причислен из д. Верхоашапово в 1820 г., сыновья Сайфулмулюк 19, Хуббуза 11, Ахматхазя 9, Сайфутдин 6 лет.

Габдулмусавир Габдулхамитов 29 лет, сын Зямалитдин 2 месяца.

Хабибулла Халитов 39 лет, причислен из д. Верхоашапово в 1820 г., сыновья Гизатулла 6, Манухазит 2, Асадулла 2, Хасбатулла 1 неделя, брат Габдулнафик 29 лет.

Афлятун Халитов 34 лет, причислен из д. Верхоашапово в 1820 г., сын Ардашир 9 лет.

Габдулвахит Халитов 29 лет, причислен из д. Верхоашапово в 1820 г., сыновья Габдулвасык 4, Зайнитдин 3 месяца.

Зайнулбашир Халитов, причислен из д. Верхоашапово в 1820 г., сыновья Зайнагабдин 4, Зайнулла 1 месяц.

Халит Арсланов 35 лет, причислен из д. Сәрәши в 1824 г., сыновья Сигабатулла 18, Синагатулла 3 лет.

Шагабутдин Габдунасыров 36 лет, причислен из д. Куземьярово в 1820 г., сын Багаутдин 5 лет.

Мазюкай Усманов 29 лет, причислен из д. Сәрәши в 1820 г.

Музафар Ибрагимов 47 лет, причислен из д. Сәрәши в 1818 г., сыновья Зягафарсадык 23 (сын Ахметзариф 4, умер), Гатаулла 21, Габдулгадый 16, Ахматязар 10 лет.

Губайдулла Абсалямов 50, причислен из д. Канюково в 1833 г., сыновья Валиулла 23 (сын Гинятулла 2 недели), Гайдулла 14 лет.

Габдей Альмитов 60 лет, причислен из 8-й юрты, сыновья Гайнулла 14, Хабибулла 9 лет.

Гималитдин Курманаев 26 лет, сын Шарафитдин 3 лет.
Всего в д. Новоашапово мужского пола 93, женского — 83 души.^[5]

1929 йылда ауылда «Труд» колхозы барлыҡҡа килә, һуңыраҡ колхоз Булганин исемен йөрөтә башлай, 1957 йылдан алып колхозға «Труд» исеме кире ҡайтарыла^[4].

1953 йылдан алып Яңы Ашап ауылында Бөйөк Ватан Һуғышы ветераны, Дан орденының тулы кавалеры Әминов Зариф Хурамша улы (1916 – 1974 йй.) йәшәгән^[4].

Ауылдың күренекле кешеләре

Әминов Зариф Хурамша улы — Бөйөк Ватан Һуғышы ветераны, Дан орденының тулы кавалеры;

Иҫкәрмәләр

↑ Камалов А. А., Камалова Ф. У. Атайсал. — Уфа: Башкирское издательство «Китап», 2001. — С. 363. — 544 с. — ISBN 5-295-02882-8.
↑ Численность и размещение населения Пермского края (билдәһеҙ). Территориальный орган Федеральной службы государственной статистики по Пермскому краю. Дата обращения: 1 сентябрь 2012. Архивировано 18 октябрь 2012 года. (недоступная ссылка)
↑ Решение Земского Собрания Бардымского района от 24 июня 2005 г. №72 «О перечне населённых пунктов Бардымского муниципального района» (билдәһеҙ). Нормативно-правовые акты Российской Федерации — Министерство юстиции Российской Федераци. Дата обращения: 14 октябрь 2012. 2016 йыл 14 март архивланған.
↑ ^4,0 ^4,1 ^4,2 ^4,3 ^4,4 ^4,5 Новый Ашап (билдәһеҙ). Энциклопедия "Пермский край". Дата обращения: 14 октябрь 2012. Архивировано 14 декабрь 2012 года. 2016 йыл 7 март архивланған.
↑ ^5,0 ^5,1 ^5,2 ^5,3 Асфандияров А.З. История сел и деревень Башкортостана и сопредельных территорий. Уфа: Китап. 2009.

Һылтанмалар

Йосопов Р. М., Черных А. В., Шитова С. Н. Пермь башҡорттары // Башҡорт энциклопедияһы. — Өфө: БР ДАҒУ «Башҡорт энциклопедияһы», 2015—2024. — ISBN 978-5-88185-143-9.

[1] Камалов А. А., Камалова Ф. У. Атайсал. — Уфа: Башкирское издательство «Китап», 2001. — С. 363. — 544 с. — ISBN 5-295-02882-8.

[2] Численность и размещение населения Пермского края (билдәһеҙ). Территориальный орган Федеральной службы государственной статистики по Пермскому краю. Дата обращения: 1 сентябрь 2012. Архивировано 18 октябрь 2012 года. (недоступная ссылка)

[3] Решение Земского Собрания Бардымского района от 24 июня 2005 г. №72 «О перечне населённых пунктов Бардымского муниципального района» (билдәһеҙ). Нормативно-правовые акты Российской Федерации — Министерство юстиции Российской Федераци. Дата обращения: 14 октябрь 2012. 2016 йыл 14 март архивланған.

[Новый_Ашап-4] 4,0 ^4,1 ^4,2 ^4,3 ^4,4 ^4,5 Новый Ашап (билдәһеҙ). Энциклопедия "Пермский край". Дата обращения: 14 октябрь 2012. Архивировано 14 декабрь 2012 года. 2016 йыл 7 март архивланған.

[Асфандияров-5] 5,0 ^5,1 ^5,2 ^5,3 Асфандияров А.З. История сел и деревень Башкортостана и сопредельных территорий. Уфа: Китап. 2009.

[1]