Vikipediya:Şəklin istifadə qaydası üçün mənbəyə bax

Aşağıdakı səbəbə görə bu səhifəni redaktə etmək hüququnuz yoxdur:
Sizin IP-ünvanınız bütün Vikimedia Fondu vikilərində bloklanmış diapazon daxilindədir.
Blok ‪EPIC‬ tərəfindən tətbiq edilib. Göstərilən səbəb: Open proxy/Webhost: See the help page if you are affected.
Blokun başlaması: 08:48, 2 iyul 2024
Blokun bitməsi: 08:48, 2 iyul 2025
Cari IP-ünvanınız: 206.189.44.186. Bloklanmış diapazon: 206.189.32.0/20. Zəhmət olmasa, yuxarıda göstərilən bütün məlumatları edəcəyiniz müraciətlərə daxil edin.
Səhvən bloklandığınızı düşünürsünüzsə, əlavə məlumat və təlimatları Açıq proksilərə yox qlobal siyasətində tapa bilərsiniz.
Əks halda bloku müzakirə etmək üçün Meta-Wiki-də sorğu göndərin. Siz həmçinin stüardlar VRT sorğu növbəsinə (stewards@wikimedia.org) yuxarıdakı bütün təfərrüatlar daxil olmaqla e-məktub göndərə bilərsiniz.
Siz bu səhifənin məzmununu görə və köçürə bilərsiniz.
{{Prinsip-qaralama}}
{{qısayol|VP:ŞİQ}}

{{Məzmun siyasəti siyahısı}}

'''Bu səhifə ''[[Vikimedia Fondu]]'' lisenziya siyasəti, həmçinin ABŞ (layihə serverlərinin yerləşməsi baxımından) qanunvericiliyi və digər ölkələrin müəllif hüququna əsasən faylların ('''''ilk növbədə şəkillərin''''') [[Azərbaycanca Vikipediya]] səhifələrinə yüklənilməsi, izahı, istifadə qaydaları və məsləhətlərini təyin edir.

== Baza prinsipləri ==
# Hər bir fayl uyğun [[:Kateqoriya:Şablonlar:Fayl lisenziyaları|'''şablon''']] vasitəsilə '''[[Vikipediya:Şəkil lisenziyası|lisenziyaya]] sahib olmalıdır'''.
# Hər bir fayl lisenziya statusunu təsdiqləyən və '''istənilən an yoxlanıla bilən mənbəyə''' sahib olmalıdır.
# Hər bir fayl '''müəllif (və ya müəlliflər) və ya müəllif hüququna malik''' olan haqda məlumata sahib olmalıdır.
#* Qeyd. Müəyyən lisenziyalar imkan verir ki, müəllif qeyd edilməsin. Bu yalnız şəklin izahı və ya digər səbəblər olaraq istisna halları təşkil edir.
# Hər bir fayl üçün yaradılma tarixi qeyd edilməsi tövsiyə edilir.
# Hər bir fayl haqda izah yazılması tövsiyə edilir.
# Lisenziyanın ədalətli olmasının sübutu, mənbə və müəllifin göstərilməsi faylı yükləyən istifadəçinin üzərinə düşür. Digər istifadəçilər izah, uyğun lisenziyanın göstərilməsi, mənbə və müəllifin dəqiqləşdirilməsində yardım göstərə bilərlər.
# Lisenziyasız və/və ya mənbəsiz (lisensiya və/və ya mənbə sual altında olanda) fayllar uyğun xəbərdarlıq şablonu yerləşdirdikdən 7 gün sonra göstərilməsə silinməlidir.
# Müəllifi göstərilməyən (və ya müəllifi sual altına qoyulan) fayllar uyğun xəbərdarlıq şablonu yerləşdirdikdən 7 gün sonra göstərilməsə silinməlidir.
# Şübhəli, dəqiq olmayan və ya qeyri-ensiklopedik fayllar müzakirə yolu ilə silinə bilər.

== Lisenziya ==
# Lisenziya — bu və ya digər faylın azadlıq dərəcəsini təyin edir.
# Fayllar üçün bütün lisenziyalar aşağıdakı kvalifikasiyasına əsasən bölünür:
#* '''Aktual olanlar:'''
#*# '''Hazırkılar'''.
#*# '''Qadağan edilənlər''' — ''Vikimedia Fondunun'' tələblərinə cavab verən lisenziyalardır. Bu cür lisenziyalara sahib fayllar lisenziyasız fayllara bərabərdir. Bu şablonun şəkilə yerləşdirilməsi onun zərurətindən asılıdır. Bu şablona malik şəkillər bir müddətdən sonra mütləq yenidən lisenziyalaşdırılmalı və ya əks halda silinməlidir.
#* '''Azadlıq dərəcəsi ilə''':
#** (a) '''Azad olanlar''' — [[freedomdefined:Definition|incəsənət əsərinin azad olma]] {{ref-en}} kriteriyalarına cavab verən fayllardır. Bu cür fayllar (bir neçə istisna halallarından başqa) ''Vikimedia Fondunun'' bütün səhifələrində istifadə edilə bilər. Bu formaları birləşdirən fayllar azad fayllar kimi tanınır:
#**# İstifadə edilmə azadlığı. Həmçinin kommersiya məqsədi ilə
#**# Tədqiq azadlığı.
#**# Tam və ya ayrı-ayrı kopyalama və yayma azadlığı.
#**# İstehsal işlərinin azadlığı.
#*: Azad fayllara yalnız aşağıdakı tələblər qoyular bilər:
#*:# Müəllifin göstərilməsi tələbi.
#*:# Yuxarıda göstərilən kopyalama, yayma və istehsal işlərinin azadlığını saxlamaq tələbi.
#** (b) '''Azad olmayanlar''' — incəsənət əsərlərinin azadlıq kriteriyalarına cavab verməyən fayllar. Bu cür fayllar Azərbaycan Vikipediyasında yalnız [[ədalətli istifadə]] qaydalarına riayət etdikdə mümkündür.
# Azad incəsənət əsərləri həm [[ABŞ]], həm də öz ölkəsində azad olmalıdır.
#* Yerli ölkə - faylın ilk buraxıldığı (nəşr etmə və sair) yer tanınır.
#* Əgər əsər 30 gün ərzində həmçinin bir neçə başqa ölkədə də işıq üzü görübsə, onlar da yerli ölkə hesab olunurlar.
#* ''Vikimedia Fondunun'' loqoları (adətən şablon-lisenziya {{tl|CopyrightByWikimedia}} işarə edilir) azad olmayan fayllar sayılsa da, fondun layihələrində onları azad formada istifadə etmək olar. Ancaq [[:Fayl:Wikimedia Foundation RGB logo with text.svg|fondun loqosunun]] istifadəsi ciddi məhdudlaşdırılıb; bu loqonun geniş istifadəsi üçün icazə tələb olunur.
#* Digər (həm azad, həm qeyri-azad) loqolar kontekst istifadə edilməlidir ki, əmtəə nişanları ilə bağlı qanunvericilik pozulmasın (bax {{tl|Trademark}}).
#* Nasist Almaniyasının, [[Alman Nasional Sosialist Fəhlə Partiyası|ANSFP]] və ona yaxın təşkilatların loqoları kontekst istifadə edilməlidir. Uyğun işarələrin sui-istifadəsi sonradan layihənin müəyyən hüquqi təqiblərinə gətirə bilər (bax [[commons:Template:Nazi symbol]]).

== Mənbə ==
# Mənbə nəinki faylın mənşəsini göstərməli, həm də onun lisenziyasının uyğun olduğunu sübut etməlidir.
# Tələb olunan mənbə, mütləq olaraq hcodep-prefiksinin göstərilməsini tələb etmir. Mənbənin mətnli izahı qadağan deyil. Müəyyən hallarda bu cür mənbə göstərilməsi daha uyğundur.
# Vikimedia Fondunun digər layihələrinə mənbə kimi istinad '''qadağandır'''. («Özünəsitatdan qaçın» — ''[[Wikipedia:Avoid self-references|Avoid self-references]]'' {{ref-en}}).
#* İstisna: uyğun layihələrin istifadəçiləri tərəfindən yaradılmış azad fayllar.
#* Qeyd: digər hallarda fond layihəsinin səhifələri ikinci dərəcəli mənbə kimi göstərilə bilər.
# Faylların (şəkillərin) axtarışı və saxlanılması xidmətlərinin tapılan və saxlanılanların mənbə statusu haqda heç bir məlumat olmadıqda istifadəsi '''qadağandır'''.
#* Qara siyahıdan nümunələr: [hcodep://images.google.com/ Google Şəkil Axtarışı], [hcodep://images.yandex.ru/ Яндекс. Картинки] və sair.
#* Ağ siyahıdan nümunələr: [hcodep://www.flickr.com Flickr], qism��n [hcodep://www.deviantart.com deviantART] və başqaları.

=== Mənbənin göstərilməsi ilə bağlı tövsiyyələr ===
# Əgər əsər birbaşa olaraq Azərbaycan Vikipediyasının istifadəçisi tərəfindən yaradılaraq, yüklənilibsə mənbə mətn formasında ''"öz işim"'' kimi qəbul olunur və uyğun ''-self'' və ya ''-user'' şablonu ilə təmin edilir.
# Əgər əsər Vikimedia Fondunun hər-hansı layihəsindən olan istifadəçi tərəfindən yaradılaraq, yüklənilibsə mənbə (layihəyədəki) uyğun keçid formasında birbaşa şəklin səhifəsi kimi göstərilməlidir və  ''-user'' şablonu ilə təmin edilməlidir.
#* Əgər fayl Vikimedia Fondunun hər-hansı layihəsindən götürülübsə mənbəyə xarici keçid hcodep-prefiksi ilə yox, daxili keçid ilə qeyd edilməlidir (interviki).
# Əgər fayl İnternetdən götürülbsə, keçidi birbaşa olaraq faylın izahı olan bölməyə qoymaq lazımdır. Fayla və ya saytın ana səhifəsinə yönlənən keçidlər arzuolunmazdır. 
#* Məsələn, [[:Fayl:Ivan the Terra Bus.jpg]] şəkli üçün aşağıdakı forma uyğundur/uyğun deyil:
#** <code><nowiki>Flickr</nowiki></code> — uyğun deyil;
#** <code><nowiki>[hcodep://www.flickr.com]</nowiki></code> — uyğun deyil;
#** <code><nowiki>[hcodep://flickr.com/photos/elisfanclub/1554920381/]</nowiki></code> — müəllifin, tarixin və yayma şərtlərinin göstərildiyi üçün tam uyğundur;
#** <code><nowiki>[hcodep://farm3.static.flickr.com/2303/1554920381_c1f00c0ca9_o.jpg]</nowiki></code> — uyğun deyil.
# Əgər fayl onun tam olaraq azad fayl olmasını göstərməyən mənbəyə istinad edirsə, müəllifin bu faylın azad formada yayılmasını təsdiqləyən məktubu göstərilməlidir.
# Ümumilikdə mənbə kimi kağız və ya elektron mənbə göstərilə bilər. Ancaq unutmayın ki, yayımı məhdud olan bu cür mənbə bəzi istifadəçilər tərəfindən sual altına alına və gələcəkdə silinə bilər.
# Əgər fayl üz qabığı, plakat, kadr və ya skrinşotdursa uyğun məqaləyə viki-keçid qoymaqla, mənbə kimi istinad daha qəbul olunandır, nəin ki, xarici internet-keçid.
#* Məsələn:
#** <code><nowiki>«Sonuncu divarın daşları» [[Çingiz Abdullayev]] romanının üz qabığı. Nərşçi Nurlar.</nowiki></code>
#** <code><nowiki>«[[Nəsimi (film)]]» filmindən kadr</nowiki></code>
#** <code><nowiki>[[Atari]] şirkətindən «[[Tetris]]» oyununun skrinşotu.</nowiki></code>
# Əgər sayt strukturunun dəyişilməsi, bağlanması, bölmənin və ya ümumilikdə saytın qapadılması nəticəsində əvvəlki mənbənin dəqiqliyini yoxlamaq üçün [hcodep://www.archive.org/web/web.php The Wayback Machine] («Zaman maşını) xidmətindən istifadə etmək tövsiyyə olunur. Bu xidmət vasitəsilə mənbə bərpa olunub, yoxlamadan keçdisə onu xidmətin verdiyi keçidlə göstərmək gərəkir.

== Müəllif ==
ABŞ müəllif hüquqları qanunvericiliyi və bəzi digər azad lisenziyalar, ictimai istifadəyə keçən əsərlər üçün əsərin müəllifini qeyd etməyi zəruri saymır (bax. [[:en:Acoderibution|Acoderibution]] {{ref-en}}) və əgər onlar naməlumdursa müəllif istənilmir. Buna baxmayaraq əgər müəllif və ya müəlliflik hüququna malik olanlar məlumdursa, o/onları istənilən halda qeyd etmək tövsiyyə olunur.
Bu tövsiyyə təkcə şəxslərə/təşkilatlara hörmət deyil, həmçinin müəllifin qeyd olmasını mütləq tələb hesab olunan digər ölkələrin qanunvericiliyi ilə uyğun olması baxımından vacibdir.

# Müəllifin (müəlliflərin) və ya müəllif hüququna malik olanların '''mütləq''' qeyd edilməsini tələb edən lisenziyalar:
#* {{tl|GFDL}}, {{tl|CC-BY-1.0}} (bütün versiyalar), "CC-BY-SA" (bütün versiyalar), {{tl|Acoderibution}} — bu lisenziya altında əsərlər anonim nəşr edilə bilməz. Burada əsər müəllifinin qeyd edilməsi onun azad yayılması və istifadə edilməsi üçün əsas tələblərdən biridir.
#* ''-self'' və ''-user'' lisenziyaları, konkret şərtlərdən asılı olmayaraq - bu lisenziya altında olan əsərdə onun yaradıcısı (Vikimedia Fondunun layihə istifadəçisi) həm müəllif həm də mənbədir.
#* Bu lisenziya ilə olan, ancaq müəllifi qeyd edilməyən fayllar müəllif hüququ pozuntusu kimi qəbul olunur və silinməlidir.
# Uyğun ölkənin qanunvericiliyi ilə bərkidilən və  müəllifin qeyd edilməsi zəruri olan lisenziyalar.
#* {{tl|PD-old}} və {{tl|PD-art}} (əgər əsər ilk dəfə bu ölkənin ərazisində yayımlanıb və ya müəllif bu ölkənin vətəndaşıdırsa), {{tl|PD-Azerbaijan}}.
#* Müəllif məlumdursa, onun qeyd olunması istənilən halda mütləqdir. Əgər müəllif məlum deyilsə, bu faktı uyğun keçidlə qeyd etmək tövsiyə olunur.
# Müəllifin qeyd olunmasını '''zəruri saymayan''' lisenziyalar:
#* {{tl|PD-US}}, {{tl|PD-USGov}} (və bütün alt-lisenziyalar), {{tl|CC-SA-1.0}}.
# «Müəllif» anlayışının ümumiyyətlə olmadığını (çox hallarda) göstərən lisenziyalar :
#* {{tl|PD-trivial}} — trivial əsərlərin müəllif ola bilməz (müəllif hüquqları qanunvericiyili baxımından).
#* {{tl|PD-AZ-exempt}} — baxmayaraq ki, müəyyən hallarda dövlət və ya rəsmi rəmzlərin müəllifləri məlum olur, ölkələrin qanunvericiliyi dövlət (rəsmi) rəmzləri müəllif hüququ qanunvericiliyindən çıxarır.

== Yaradılma tarixi ==
Ümumiyyətlə uyğun tarixi (ili) onun məlum olmasından asılı olaraq bütün hallarda qeyd edilməsi tövsiyə olunur. Bu xüsusilə ictimai istifadəyə keçən faylların tarixinə aiddir.

== İzah ==
Hər bir fayl üçün kiçik izah mətni yazmaq lazımdır. İzahda əsərin özündə nə kəsb etdiyini yaza və istifadə ediləcəyi məqalələrə vikikeçid yerləşdirmək tövsiyə olunur. Bu faylın lisenziya statusunun nə dərəcədə uyğun olması və ya əks hallarda çox lazımlı ola bilər.

== Həmçinin bax ==
* [[Vikipediya:Vikipediya qaydaları]]
* Azad olmayan və ədalətli istifadə siyasəti meyarlarına dair [[foundation:Resolution:Licensing_policy|23&nbsp;mart 2007-ci ildən Vikimedia Fondunun qərarı]]{{ref-en}}.

{{Vikipediya qaydaları}}

[[Kateqoriya:Vikipediya qaydaları]]
Bu səhifədə istifadə edilmiş şablonlar:
Vikipediya:Şəklin istifadə qaydası səhifəsinə qayıt.
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/wiki/Vikipediya:Şəklin_istifadə_qaydası"
Vikipediya:Şəklin istifadə qaydası üçün mənbəyə bax

Naviqasiya menyusu

Axtar
