Dəkkə üçün mənbəyə bax

Aşağıdakı səbəbə görə bu səhifəni redaktə etmək hüququnuz yoxdur:

Sizin IP-ünvanınız bütün Vikimedia Fondu vikilərində bloklanmış diapazon daxilindədir.

Blok ‪EPIC‬ tərəfindən tətbiq edilib. Göstərilən səbəb: Open proxy/Webhost: See the help page if you are affected.

Blokun başlaması: 08:48, 2 iyul 2024
Blokun bitməsi: 08:48, 2 iyul 2025

Cari IP-ünvanınız: 206.189.44.186. Bloklanmış diapazon: 206.189.32.0/20. Zəhmət olmasa, yuxarıda göstərilən bütün məlumatları edəcəyiniz müraciətlərə daxil edin.

Səhvən bloklandığınızı düşünürsünüzsə, əlavə məlumat və təlimatları Açıq proksilərə yox qlobal siyasətində tapa bilərsiniz.

Əks halda bloku müzakirə etmək üçün Meta-Wiki-də sorğu göndərin. Siz həmçinin stüardlar VRT sorğu növbəsinə (stewards@wikimedia.org) yuxarıdakı bütün təfərrüatlar daxil olmaqla e-məktub göndərə bilərsiniz.

Siz bu səhifənin məzmununu görə və köçürə bilərsiniz.

{{YM
 |növü                                    = Şəhər
 |rəsmi_adı                    = Dəkkə
 |orijinal_adı                              = {{lang|bn|ঢাকা}}
 |şəkli                                     = Dhaka Bd.jpg
 |şəkilin_izahı                            = 
 |tabesində                                 = 
 |ölkə                                      = Banqladeş
 |gerbi                                      = 
 |bayrağı                                    = 
 |gerb yazısı                               = 
 |bayraq yazısı                             = 
 |gerbin_ölçüsü                            = 
 |bayrağın_ölçüsü                          = 
  |lat_dir = |lat_deg =23 |lat_min =42 |lat_sec = 
  |lon_dir = |lon_deg =90 |lon_min =22 |lon_sec = 
  |CoordAddon                               = 
  |CoordScale                               = 
 |regionun növü                             = 
 |region                                    = 
 |cədvəldə region                           = 
 |rayonun  növü                             = 
 |rayon                                     = 
 |cədvəldə rayon                            = 
 |icmanın növü                                 = 
 |icma                                      = 
 |cədvəldə icma                             = 
 |daxili bölgüsü                            = 
 |başçı növü                                = 
 |icra başçısı                              = 
 |yaranma tarixi                            = VII əsr
 |ilk məlumat                               = 
 |əvvəlki adı                               = 
 |statuslu                                  = 
 |sahəsi                                    = 815,85 
 |quru sahəsi                               = 
 |su sahəsi                                 = 
 |hündürlük növü                            = 
 |YM mərkəzinin hündürlüyü                  = 
 |iqlimi                                    = 
 |rəsmi dili                                = 
  |əhalisi                                  = 6 970 105
  |siyahıyaalma ili                         = 2011
 |sıxlığı                                   = 23 234
 |aqlomerasiya                              = 16 560 000
 |milli tərkibi                             = 
 |dini tərkib                               = 
 |etnoxronim                                = 
 |saat qurşağı                              = +06:00
 |DST                                       = 
 |telefon_kodu                              = 
 |poçt_indeksi                              = 1000
 |poçt indeksləri                           = 
 |nəqliyyat_kodu                            = 
 |identifikasiya növü                       = 
 |identifikasiya ədədi                      = 
 |Commons kateqoriyası                      = 
 |rəsmi_saytı                                      = http://dhakacity.org/
 |saytın dili                               = en
}}
'''Dəkkə''' (Dácca, {{lang-bn|ঢাকা}}) – [[Banqladeş]]in paytaxtı. [[Dəkkə vilayəti]]nin inzibati mərkəzi. Әhalisi 7,0 mln. (2011). Benqal düzənliyində, [[Qanq çayı|Burhi Qanq çayı]] sahilində, onun Dhalesvari çayına töküldüyü yerin yaxınlığındadır. Ölkənin siyasi, iqtisadi və mədəniyyət mərkəzidir. Mühüm [[avtomobil]] və [[Dəmiryolu nəqliyyatı|dəmir yolları]] qovşağıdır. Şəhərdə Sadarqhat çay portu və Ziya beynəlxalq [[Hava limanı|aeroportu]] var.  

== Ümumi məlumat ==
Dəkkədə Banqladeş EA (1973), Cut ETİ (1951), Banqladeş elm və sənaye tədqiqatları şurası (1955), Atom Enerjisi üzrə Banqladeş Komissiyası (1973), Benqal Akademiyası (1972; humanitar elmlər sahəsində tədqiqatlar), Beynəlxalq və Strateji Araşdırmalar İnistutu (1978); ali təhsil müəssisələrindən: Dəkkə Universiteti (1921), Mühəndis-Texnologiya Universiteti (1962), İslam Texnologiya Universiteti (1981; 2001 il -dən indiki adı ilə) yerləşir. Kitabxanalar: Dəkkə Un-tinin kitabxanası (1921), Mərkəzi kütləvi kitabxana (1958), Britaniya şurası kitabxanası (1959), Milli kitabxana (1968). Muzeylər: Milli muzey (1913), Balda-muzey (incəsənət və arxeologiya, 1927), Elm və texnologiyalar muzeyi (1966), Lalbağ fortu muzeyi və s. Asiya teatr mərkəzinin nəzdində [[1996-cı il]]dən Repertuar teatrı fəaliyyət göstərir. Kinostudiya (1955). Hər il Benqal akademiyası tərəfindən benqal dilində kitabların yarmarkası keçirilir.

Ölkənin [[kriket]] və [[futbol]] üzrə aparıcı klubları “Abahani” və “Mohammedan” oyunlarını “Banqabandhu” stadionunda (36 min yer) keçirir.<ref> Bangladesh // The New Encyclopaedia Britannica / Robert MacHenry. — Encyclopaedia Britannica, 1993. — P. 717. — <nowiki>ISBN 0852295715</nowiki>.</ref> 1985 və 1993-cü illərdə Dəkkədə [[Cənubi Asiya]] oyunları, 2003-cü ildə futbol üzrə Cənubi Asiya kuboku oyunları keçirilmişdir

=== Tarixi ===
Dəkkə [[Benqaliya]]nın ən qədim şəhərlərindən biridir. [[1608]]–[[1639|39]] və [[1660]]–[[1704-cü il]]lərdə [[Moğolustan|Moğol imperiyasının]] Benqaliya subasının (əyalətinin) paytaxtı olmuşdur.<ref> ''Taru Bahl & M.H. Syed.'' Encyclopaedia of the Muslim World. — Anmol Publications PVT, 2003. — P. 55. — <nowiki>ISBN 8126114193</nowiki>.</ref> [[XVII əsr|XVII]] – [[XVIII əsr]]in əvvəllərində iri sənətkarlıq və ticarət (pambıq parçalar, əsasən, muslin, həmçinin qızıl, gümüş məmulatları və s. ixracı) mərkəzi idi; Dəkkəyə bir çox [[Asiya ölkələrinin siyahısı|Asiya ölkəsindən]] tacirlər gəlirdilər, [[XVII əsr]]in ortalarından [[Avropa]] şirkətləri şəhərdə öz faktoriyalarını yaratmağa başlamışdı. Paytaxtın Mürşidabada köçürülməsi (1704) və muslin istehsalının azalması ilə şəhər tənəzzül etdi. [[İngiltərə]] Ost-Hind şirkətinin Benqaliyanı işğal etməsindən (1757–64) sonra Dəkkə [[Böyük Britaniya|Britaniyanın]] nəzarətinə keçdi. [[XIX əsr]]in ikinci yarısında şəhər iqtisadiyyatının dirçəlməsi [[cut]] və cut məmulatları ticarətinin inkişafı ilə bağlı idi. [[1864-cü il]]də Dəkkə bələdiyyə statusunu aldı; [[1947-ci il]]dən [[Pakistan]]dakı Şərqi Benqaliya əyalətinin (1956–71-ci illərdə Şərqi Pakistan əyaləti) əsas şəhəri; 1962– 71-ci illərdə Pakistanın ikinci paytaxtı idi. [[1971-ci il]]in dekabrından [[Banqladeş Xalq Respublikası]]nın paytaxtıdır. 

=== Memarlığı ===
Şəhərin köhnə hissəsində (Burhi-Qanq çayının sol sahilində Qədim Dəkkə adlanan yerdə) [[moğol memarlığı]]na aid çox saylı abidələr saxlanılmışdır: Bara-Katra sarayı (1644–46), düzbucaqlı planlı Pəri-Bibi mavzoleyi ([[1684]]) ilə birgə Lalbağ fortu (tikintisi 1678 ildə başlamış, sona çatdırılmamışdır), Hüseyni Dalan türbəsi, Sat (işıqlı) günbəz məscidi (1680-ci illər), “Ulduzlu məscid” ([[XVIII əsr]]) və s. Şəhərdə Dəkeşvari hinduist məbədi ([[XII əsr]]), Ostin-Frayers kilsəsi (1666) də var. Dəkkədə 700-dən çox [[məscid]] fəaliyyət göstərir: Şahbaz xan məscidi (1680), Xan Məhəmməd Mirzə məscidi (1706), Lalbağ Şahi məscidi (18 əsrin əvvəlləri) və s. İngilis [[Neoklassik memarlığı|neoklassizmi]] üslubunda bank binası, anqlikan kilsəsi, baş katolik kilsəsi 19 əsrin sonlarında inşa edilmişdir. Yeni Dəkkə adlanan rayonun tikililəri arasında (şəhərin köhnə hissəsindən şimal tərəfdə yerləşir, 1950-ci illərdə tikilməyə başlamışdır) Beyt ül-mükərrəm (1950–60-cı illər) məscidi, Konstitusiya məhkəməsinin binası, inzibati və mədəni mərkəzin binası (1964–84, memar L. Kan), “Şəhidlər” abidəsi (1957–63, heykəltaraş X. Rəhman) və s. var. 1980-ci illərdən şəhərin müxtəlif hissələrində, xüsusilə yeni Dəkkənin bir sıra rayonlarında müasir və qədim hind -benqal memarlıq üslublarını birləşdirən çoxmərtəbəli yaşayış və ofis binaları tikilir.

== Təsərrüfatı ==
İqtisadiyyatın aparıcı sektoru xidmət sferasıdır. Dəkkə Banqladeş kommersiya fəaliyyətinin əsas mərkəzidir. Dəkkə fond birjası, ölkənin əsas maliyyə təşkilatlarının, o cümlədən Bangladesh Bank (ölkə nin mərkəzi bankı), Sonali Bank, “American Life Insurance Company”nin mənzil-qərargahları, Banqladeşin bir çox qeyri-hökumət təşki latlarının (“Associa tion for Social Advan -cement”, Grameen Bank və s.-nin) əsas ofisləri burada yerləşir. İri ticarət mərkəzləri tədricən ənənəvi dükan bazarları əvəz edir.

Dəkkə şəhərətrafı ilə birgə Banqladeşin mühüm sənaye rayonununu təşkil edir. Şəhərdə və ətrafında bir neçə sənaye zonası (onlardan ən əsası Dəkkənin şimal hissəsində, Tecqaon rayonundadır) yaradılmışdır. Ölkədə pambıq parçadan geyim istehsal edən üç mindən çox müəssisənin (Banqladeşin ixrac yönlü tikiş sənayesi hazır tekstil məmulatlarının istehsalı üzrə dünya bazarında aparıcı mövqeyə malikdir; ən iri şirkətləri – “New Age Garments Ltd”, “Softex Ltd”, “A-One Bangladesh”, “Youngone Group”) təqr. 80%-i Dəkkədə cəmləşmişdir. Dəkkə cut (“Bangladesh Ju te Mills Corporation”), pambıq parça (“Bangladesh Textiles Mills Corporation”) və pambıq ipliyi istehsalı üzrə ölkənin ən iri mərkəzidir. Digər istehsal sahələri: plastik kütlə, dərman preparatları, dəri məmulatları və ayaqqabı istehsalı. Elektrotexnika (güc transformatorları, elektrik paylayıcı qurğular, avtomatik gərginlik tənzimləyicisi və s.) və elektron sənayenin, metallurgiyanın təkrar emalı müəssisələri və s. fəaliyyət göstərir. Yeyinti sənayesində meyvə konservlərinin istehsalı inkişaf etmişdir. Ənənəvi sənətkarlıq və kustar istehsalı saxlanılmışdır – əl toxuculuğu (pambıq parçalar, o cüm lə dən muslin), zərgərlik məmulatlarının hazırlanması və s. 

==Gallery==
<gallery>
Fayl:National Assembly of Bangladesh (10).jpg|National Assembly of Bangladesh, Backside.
Fayl:Hatirjheel 2nd-bridge.jpg|Hatirjheel 2nd-bridge, Dhaka.
Fayl:Crescent Lake - Chandrima Uddan (03).jpg|Crescent Lake - Chandrima Uddan.
Fayl:Mausoleum of Ziaur Rahman (11).jpg|Mausoleum of Ziaur Rahman, Chandrima Uddan.
Fayl:Sunrise in Dhaka (02).jpg|Sunrise in Dhaka.
Fayl:Hatirjheel (09).jpg|Hatirjheel
Fayl:Dhaka-bangla-port.jpg|Dəkkə
</gallery>

== Mənbə ==
{{AME|VI|532-533|Dəkkə}}

== Xarici keçidlər ==
* [http://www.world-capitals.ru/?Dakka Столицы мира — Дакка] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20090812100459/http://www.world-capitals.ru/?Dakka |date=2009-08-12 }}

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

{{Vikianbar kateqoriyası|Dhaka}}

[[Kateqoriya:Dəkkə]]

Bu səhifədə istifadə edilmiş şablonlar:

Şablon:AME (redaktə)
Şablon:Azərbaycan Milli Ensiklopediyası (redaktə)
Şablon:Başlanğıcsız (redaktə)
Şablon:Cite book (mənbə koduna bax) (mühafizə edilib)
Şablon:Coord (redaktə)
Şablon:Dil (redaktə)
Şablon:Dil-bn (redaktə)
Şablon:Dil1 (redaktə)
Şablon:Dəqiqləşdirilməmiş (mənbə koduna bax) (mühafizə edilib)
Şablon:En (redaktə)
Şablon:Fiziki dəyər (mənbə koduna bax) (mühafizə edilib)
Şablon:Flaqifikasiya (mənbə koduna bax) (mühafizə edilib)
Şablon:Flaqifikasiya/Banqladeş (redaktə)
Şablon:Flaqifikasiya/flaqifikasiya (redaktə)
Şablon:Harvid (redaktə)
Şablon:ISO 3166 (redaktə)
Şablon:If-wikidata (redaktə)
Şablon:Kateqoriya yalnız məqalələrdə (mənbə koduna bax) (təcrübəli redaktor mühafizəsi)
Şablon:Kvadrat mötərizəsiz (redaktə)
Şablon:Lang (redaktə)
Şablon:Lang-bn (redaktə)
Şablon:Məlumat qutusu (mənbə koduna bax) (təcrübəli redaktor mühafizəsi)
Şablon:Məlumat qutusu/Vikianbar (mənbə koduna bax) (mühafizə edilib)
Şablon:Məlumat qutusu/aşağı (redaktə)
Şablon:Məlumat qutusu/bayraq və gerb (redaktə)
Şablon:Məlumat qutusu/başlıq (redaktə)
Şablon:Məlumat qutusu/orijinal başlıq (redaktə)
Şablon:Plainlist/styles.css (redaktə)
Şablon:Ref-en (redaktə)
Şablon:Ref-info (redaktə)
Şablon:Ref-lang (redaktə)
Şablon:Replace (redaktə)
Şablon:SfnRef (redaktə)
Şablon:Side box (redaktə)
Şablon:Str find (redaktə)
Şablon:Str left (redaktə)
Şablon:Str len (redaktə)
Şablon:Str rep (redaktə)
Şablon:Str right (redaktə)
Şablon:Str rightc (redaktə)
Şablon:Str sub (redaktə)
Şablon:Sətirdə tək-cəm (redaktə)
Şablon:Tarixə görə kateqoriya (mənbə koduna bax) (mühafizə edilib)
Şablon:Telefon kodu (redaktə)
Şablon:Törəmə layihələr (redaktə)
Şablon:URL (redaktə)
Şablon:Veb-arxiv (redaktə)
Şablon:Vebarxiv (redaktə)
Şablon:Vikianbar kateqoriyası (redaktə)
Şablon:Wikidata (mənbə koduna bax) (mühafizə edilib)
Şablon:Wikidata-coords (redaktə)
Şablon:Xx (redaktə)
Şablon:YM (redaktə)
Şablon:YM/Yer xəritəsi (redaktə)
Şablon:Yaşayış məntəqəsi (redaktə)
Şablon:Yaşayış məntəqəsi/Yer xəritəsi (redaktə)
Şablon:Yer xəritəsi (redaktə)
Şablon:Yer xəritəsi+ (redaktə)
Şablon:Yer xəritəsi/styles.css (redaktə)
Şablon:Yer xəritəsi/x (redaktə)
Şablon:Yer xəritəsi/y (redaktə)
Şablon:Yer xəritəsi Banqladeş (redaktə)
Şablon:Yer xəritəsi~ (redaktə)
Şablon:İf-wikidata (redaktə)
Şablon:İstinad siyahısı (mənbə koduna bax) (təcrübəli redaktor mühafizəsi)
Şablon:İstinad siyahısı/styles.css (redaktə)
Şablon:Хх (redaktə)
Modul:Arguments (redaktə)
Modul:Citation/CS1 (mənbə koduna bax) (mühafizə edilib)
Modul:Citation/CS1/COinS (redaktə)
Modul:Citation/CS1/Configuration (redaktə)
Modul:Citation/CS1/Date validation (redaktə)
Modul:Citation/CS1/Identifiers (redaktə)
Modul:Citation/CS1/Utilities (redaktə)
Modul:Citation/CS1/Whitelist (redaktə)
Modul:Citation/CS1/styles.css (redaktə)
Modul:Coordinates (mənbə koduna bax) (mühafizə edilib)
Modul:Coordinates/styles.css (redaktə)
Modul:Lang (redaktə)
Modul:Math (mənbə koduna bax) (mühafizə edilib)
Modul:Math/tonumber (mənbə koduna bax) (mühafizə edilib)
Modul:Məlumat qutusu (redaktə)
Modul:No globals (redaktə)
Modul:Side box (redaktə)
Modul:Side box/styles.css (redaktə)
Modul:Sources (redaktə)
Modul:Sources/utils (redaktə)
Modul:String (mənbə koduna bax) (mühafizə edilib)
Modul:Transclude (redaktə)
Modul:URL (redaktə)
Modul:Webarchive (redaktə)
Modul:Webarchive/data (redaktə)
Modul:Wikidata (mənbə koduna bax) (mühafizə edilib)
Modul:Wikidata/config (redaktə)
Modul:Wikidata/media (redaktə)
Modul:WikidataCoords (redaktə)
Modul:WikidataSelectors (redaktə)
Modul:Yesno (redaktə)

Dəkkə səhifəsinə qayıt.

Mənbə — "https://az.wikipedia.org/wiki/Dəkkə"

Dəkkə üçün mənbəyə bax

Naviqasiya menyusu

Axtar