Historia de la Xunión Europea

La historia de la XE fai referencia a los fechos políticos qu'afectaron a esta organización. La historia de los diversos estaos que la componen ye tratada de manera separada dientro de cada país.

La Xunión Europea ye una entidá xeopolítica que cubre una gran parte del continente européu. Basar en numberosos trataos y foi oxetu d'ampliaciones que llevaron de 6 estaos miembros orixinalmente a 28 en 2013, toos estaos d'Europa.

Los sos oríxenes remontar al periodu posterior a la Segunda Guerra Mundialsobremanera a la fundación en 1951 de la Comunidá Europea del Carbón y del Aceru en París, tres la «declaración Schuman», y a los Trataos de Roma, el constitutivu de la Comunidá Económica Europea y el de la Comunidá Europea.

Grandes zones d'Europa fueren unificaes por imperios construyíos per mediu de la fuercia, como l'Imperiu romanu, l'Imperiu carolinxu, el Sacru Imperiu Romanu Xermánicu, l'Imperiu español, el Primer Imperiu francés y l'Alemaña nazi. Delles uniones dinástiques apurrieron medios pacíficos pa una ciertu afitamientu de los territorios europeos, anque tamién, en menor midida, uniones a nivel de país, como la República de les Dos Naciones y l'Imperiu austrohúngaru.^[1]

Mientres l'Antigua Grecia filósofos como Platón, fundador de l'Academia d'Atenes, y Aristóteles desenvolvieron una corriente de pensamientu denomada filosofía helenística, base de l'actual cultura europea. Amás, yá nesos primeros tiempos de ciudaes estáu, les primeres campañes d'espansión territorial empezaron de manes d'Alexandru Magnu.

Cola nacencia de Roma y la so posterior espansión, que va dar llugar al Imperiu romanu, a la filosfía griega xúnese-y la forma d'Estáu y derechu romanu que va sirvir como modelu pa toles formes d'Estáu modernu na Europa actual. L'Imperiu romanu espande la civilización grecorromana a llugares como Britania o la península ibérica.

Tres la cayida del Imperiu romanu, tribus xermániques facer col poder en dellos de los sos territorios. Sicasí, gran parte d'elles taben fuertemente romanizadas, polo que dellos autores ya historiadores consideren que nun significó un cambéu cualitativu nel continente. Ye'l casu de los visigodos. Sicasí, un derechu romanu vulgarizado, añadíu por unes condiciones culturales, sanitaries y educatives mediocres en comparanza coles romanes, llevaron al continente a una etapa "escura", onde otres civilizaciones como la islámica van cobrar fuercia en rexones cercanes y van intentar espandise pol continente, faciéndose col poder na península ibérica y sureste d'Europa.

Los líderes de los pequeños reinos continentales, munchos d'ellos convertíos al cristianismu por cuenta de la gran influencia que dicha relixón adquier tres la cayida del Imperiu, van reaccionar en consecuencia. Empieza la Reconquista española y les lluches de los nobles d'Europa central y oriental contra'l poder otomano.

Mientres la Edá Media toa Europa viose chiscada pola peste negro, que se llevó la vida de miles de persones mientres la dómina. Avanzando nesta dómina, atopamos nuna Europa feudal de miles de condaos y pequeños territorios dependientes d'un noble, que los sos habitantes teníen para con él una rellación de vasallaxe. Los estudiosos de la dómina yeren sobremanera relixosos que disponíen de fondos bibliográficos que naide más tenía. El restu de la población sicasí yera analfabeta.

La Ilesia católica pretendía ser universal, con un pontífiz con poder sobre tolos nobles, ocupando la figura que l'emperador romanu ocupaba en tiempos imperiales. La idea d'un poder percima de la nobleza foi rápido auspiciada polos pequeñu reis qu'escarecíen de poder coactivo sobre'l restu de los nobles. Los reis pretendíen ser la fonte suprema de poder. Exemplu d'ello ye Alfonsu X el Sabiu.

El cristianismu tien na Edá Media un poder d'unificación importante. Dellos son los reis que conxuntamente van a les cruzaes a Oriente Próximu pa salvaguardar los llugares sagraos del poder musulmán. El Papa de Roma sofitaba dichos movimientos. Amás, ayudó a los reis a absorber poder en detrimiento de la nobleza, siempres y cuando estos llevaren polítiques d'espansión del cristianismu nos sos reinos y reconociendo un deber d'acatamientu y respetu a l'autoridá papal.

Esa concentración de poder en manes reales llévanos al actual Estáu Modernu. Primero, con monarquíes autoritaries y dempués, absolutes. El comerciu resurde, sobremanera el marítimu. Entramos na dómina de los descubrimientos, de les manes de reinos como'l de Portugal y la Corona de Castiella. Nun primer momentu estos viaxes tuvieron dirixíos a buscar rutes marítimes pal comerciu con Asia. Col descubrimientu d'América en 1492 y les meyores científicu y teunolóxicu, Europa empieza la so renacencia. La cultura europea espandir a nuevos continentes de la mano de Portugal y l'Imperiu español, a los que dempués, van xunise Francia y Gran Bretaña ente otros. Esa renacencia cultural tien grandes consecuencies como l'apaición de personaxes de la talla de Leonardo da Vinci, Michelangelo o la familia Medici. La República de les Dos Naciones yera la potencia hexemónica n'Europa Oriental nesos momentos, que'l so renacencia cultural foi unu de los más importantes d'Europa. Nesi contestu, Nicolás Copérnico realiza les sos teoríes.

Hasta la fecha, la relixón cristiana fuera un nexu d'unión de los europeos. Formaben parte de la "cristiandá". Hasta que Martín Lutero empezó en 1517 una reforma que provocó guerres y persecuciones relixoses en toa Europa. Enrique VIII d'Inglaterra se autoproclama cabeza de la Ilesia anglicana, y el Sacru Imperiu Romanu Xermánica encabezadura polos Habsburgu, ye atacáu polos príncipes protestantes. N'Europa Central polacos, lituanos y húngaros, adoptaren la tolerancia relixosa ente católicos, protestantes y ortodoxos. N'España va fundase, per parte de los Reis Católicos, la Inquisición p'asina evitar la estinción del catolicismu na península.

Col pasu del tiempu, la rotura de la unidá cristiana xunto a la meyora científico y tecnolóxico, impulsó lo que se conoz como la secularización de la ciudadanía europea. El nexu d'unión yá nun yera la fe cristiana, y teníase que buscar la unidá n'otros puntos. Nel sieglu XIX prefirió siguise la teoría de la llingua y l'etnia. Tres les guerres relixoses y nacionalistes que se llevaren n'Europa mientres sieglos, búscase un conceutu más secular d'unión, el de la ciudadanía y el patriotismu constitucional. Nesi momentu, les idees d'una Europa xunida resurden con fuercia.

Mientres, en Francia da la Revolución francesa que da orixe a tol sistema xurídicu-políticu reinante hasta l'actualidá. Ye la etapa del constitucionalismo y la codificación. La Revolución industrial da pasu a una nueva economía y sociedá. Nes fábriques britániques créase'l proletariáu y apaecen nueves ideoloxíes como'l lliberalismu y el socialismu.

Les colonies britániques n'América independícense y crean lo que nel futuru va ser la primer potencia mundial, Estaos Xuníos. Les colonies portugueses y españoles tamién s'independicen. Esa forma d'estáu contemporaneu, lliberal y constitucional, ye la que llega hasta los nuesos díes. El primer constitucionalismo européu ver en constituciones como la Constitución española de 1812 o la primer europea, que foi la Constitución del 3 de mayu de Polonia. El códigu napoleónicu ye la muestra del nuevu derechu.

El sieglu XIX ye'l del romanticismu y el nacionalismu. Se reunifican Alemaña ya Italia, y los Estaos-Nación surden n'Europa como nueva fórmula d'Estáu. Con esi procesu, se desmorona l'Imperiu austrohúngaru y l'Imperiu otomanu lo que lleva a Europa Central y Oriental a un momentu de crisis étnica non resueltu hasta los nuesos díes. Les divisiones de los nuevos Estaos-Nación crearen minoríes étniques y relixoses en tolos estaos. Les consecuencies de les tensiones nacionalistes fueron desastroses pa Europa.

El sieglu XX européu ye un sieglu llenu de guerres fratricides y marcáu pola puxanza d'ideoloxíes como'l fascismu. Arriendes d'ello, una Europa en ruines tuvo que volvese a reconstruyir tres dos guerres mundiales.

En gran parte por cuenta de los efeutos devastadores de la guerra, dellos personaxes contemplaron la idea d'una cierta forma d'Europa unificadasobremanera, William Penn, Victor Hugo, Richard Coudenhove-Kalergi y Giuseppe Mazzini. Estes idees tomaron mayor impulsu n'Europa Occidental tres la Primer Guerra Mundial, cola perda masiva de vida que traxo, pero nun foi hasta dempués de la Segunda Guerra Mundial que se dieron pasos reales. Un exemplu d'una organización formada ente los dos guerres pa promover la idea de la Xunión Europea ye la Xunión Internacional Paneuropea. D'esta manera, sería'l periodu d'enteguerres cuando surdiríen les primeres iniciatives, que teníen un calter priváu.

Asina un exemplu sería, el Tratáu de Locarno, robláu per Bélxica, Gran Bretaña, Italia y Alemaña en 1925 p'afitar les fronteres occidentales alemanes. Hai de destacar el llamamientu que se fai a la solución pacífica de los conflictos ente naciones. Toos estos esfuercios nun tendríen un resultáu práutica, más allá de dexar testimoniu del surdimientu d'una voluntá per parte d'amenorgaos grupos d'élites, y que nengún d'ellos tendría repercusión efeutiva, a lo menos al curtiu plazu. Ello ye debíu al radical esbarrumbe que supón la Gran depresión y l'empiezu de la Segunda Guerra Mundial.

Tres el final d'esta última guerra, les economíes de los países d'Europa salieron estropiaes de manera crítica, lo que dio fin a la tradicional hexemonía europea nel mundu. Los dos nueves superpotencies - Estaos Xuníos y la Xunión Soviética - teníen un poder económico, políticu y militar superior al del conxuntu de los estaos europeos.^[2] Ante esta situación, numberosos enclinos políticos pretendíen reconstruyir Europa como una nueva nación unificada, pa evitar volver a un enfrentamientu ente los estaos europeos. Los dos guerres mundiales empecipiárense como conflictos europeos y, por ello, el continente fuera'l principal campu de batalla.

Impulsáu por Richard Coudenhove-Kalergi, fracasó por cuenta de la rivalidá ente Alemaña y Francia. Pretendía asitiar una federación de calter paneuropéu que previniera los conflictos internos del continente, según la creación de víes de resolución pacíficu de discutinios ente los países europeos.

Aspiraba a reintegrar a Alemaña na sociedá internacional. Gustav Stresemann, Ministru d'Esteriores, consiguió incorporar al so país na Sociedá de Naciones (SDN) en 1926.

La idea del primer ministru francés, Aristide Briand, foi propuesta nun discursu na asamblea de la SDN en 1929, centrar en consiguir superar la rivalidá francu-alemana por aciu la creación d'una exa ente dambos países, que dexara articular una Xunión Europea que previniera un nuevu conflictu. Proponía como principal oxetivu la creación d'una federación de naciones europees que buscara la cooperación político y social, según la crecedera de la economía.

Pa garantizar que Alemaña nun pudiera amenaciar la paz, la so industria pesao foi desmantelada parcialmente.

Tres declaraciones como la llamada en 1946 de Winston Churchill pa crear los «Estaos Xuníos d'Europa», en 1949 establecióse'l Conseyu d'Europa, como la primer organización paneuropea. Al añu siguiente, el 9 de mayu de 1950, el Ministru d'Esteriores de Francia, Robert Schuman, propunxo la creación de la Comunidá Europea del Carbón y del Aceru. Sobre la base d'esi discursu, Francia, Italia, Bélxica, Países Baxos y Luxemburgu y l'Alemaña Occidental roblaron el Tratáu de París (1951) que creó la Comunidá Europea del Carbón y del Aceru al añu siguiente, que asumió'l papel d'Autoridá Internacional pa la Cuenca del Ruhr, que llevantó delles restricciones sobre la producción industrial alemana. El Tratáu dio orixe a les primeres instituciones, como l'Alta Autoridá (güei la Comisión Europea) y l'Asamblea Común (agora'l Parllamentu Européu). Los primeros presidentes d'eses instituciones fueron Jean Monnet y Paul-Henri Spaak, respeutivamente.

El primer revés de la construcción europea presentar en 1954 cuando Francia negar a ratificar el tratáu sobre'l proyeutu de Comunidá Europea de Defensa (CED), robláu en 1952. El fracasu ye por cuenta de la voluntá de los gaullistas de caltener la independencia militar del so país, sumáu al refugu del entós poderosu partíu comunista, que consideraba a la CED peligrosa pal Exércitu coloráu.

Col fin de dotar a la Comunidá d'una sede central, Schuman y Konrad Adenauer promueven el llamáu «Estatutu del Sarre», que ye refugáu pola población llocal, nun referendu.

Dempués d'estos intentos fallíos, los líderes axuntar na Conferencia de Mesina, y establecióse el Comité Spaak, qu'ellaboró l'informe Spaak. Esti informe foi aceptáu na Conferencia de Venecia (29 y 30 de mayu de 1956), na cual tomóse la decisión d'entamar una Conferencia Intergubernamental. La Conferencia Intergubernamental sobre'l Mercáu Común y Euratom, centrar na unidá económica, y dio llugar a los Trataos de Roma, roblaos en 1957, qu'establecieron la Comunidá Económica Europea (CEE) y la Comunidá Europea de la Enerxía Atómica (Euratom) ente los miembros.^[3]

Los dos comunidaes crear por separáu de la CECA, magar comparten los mesmos tribunales y l'Asamblea común. Los executivos de les nueves comunidaes fueron llamaos comisiones, a diferencia de "Alta Autoridá". La CEE foi dirixida por Walter Hallstein y la Euratom, por Louis Armand. La misión de la Euratom sería integrar a los sectores de la enerxía nuclear, ente que la CEE desenvolvería una unión aduanera ente los miembros.^[4][5]

Pa crear un contrapesu a la Comunidá Económica Europea, el Reinu Xuníu y otros seis países formaron l'Asociación Europea de Llibre Comerciu (EFTA) en 1960. Sicasí, debíu al ésitu de la CEE, el Reinu Xuníu solicitó'l so ingresu a la Comunidá en 1961. Pero'l presidente de Francia, Charles de Gaulle opúnxose reiteradamente al so ingresu na CEE, razón pola cual el Reinu Xuníu tuvo qu'esperar a que De Gaulle retirar del gobierno en Francia pa ver aceptada la so candidatura.

En 1962 establecióse la Política agrícola común (PAC), al crease'l mercáu únicu pa los productos agrícoles y una política de solidaridá, por aciu el Fondu Européu d'Orientación y Garantía Agrícola (FEOGA). Les metes económiques del Tratáu de la CEE fuéronse cumpliendo gradualmente.

A lo llargo de la década de 1960 presentáronse tensiones con Francia, que trataba de llindar el poder supranacional y refugar l'adhesión del Reinu Xuníu. A pesar d'ello, en 1965 algamóse un alcuerdu pa fundir los trés comunidaes, en virtú d'un únicu conxuntu d'instituciones, y por tanto'l Tratáu de fusión roblar en Bruxeles y entró a valir el 1 de xunetu de 1967, dando orixe a les Comunidaes Europees.^[6]

Los aranceles ente los países miembros fueron suprimíos en 1968, adoptándose un Arancel Común pa los productos procedentes de terceros países. D'esta manera algamó la Xunión Aduanera.

La Comunidá empezó a recibir solicitúes d'incorporaciones, pero hasta 1973 nun se fixo la primer ampliación con Irlanda, Reinu Xuníu y Dinamarca.^[7]

El 29 d'abril de 1976, los partíos demócrata cristianos d'Europa fundan el Partíu Popular Européu que los sos partíos nacionales fundadores son: la italiana Democracia Cristiana, l'holandés Partíu Popular Católicu, Xunión Histórica Cristiana y Partíu Revolucionariu, el luxemburgués Cristianu Social, los alemanes Xunión Demócrata Cristiana y Xunión Social Cristiana de Baviera, los franceses Centru Democráticu y Xunión de Centristes del progresu, los belgues Partíu Popular Cristianu y Partíu Social Cristianu y l'irlandés Familia irlandesa.

En 1979 foi escoyíu por votu direutu de los ciudadanos, el primer Parllamentu européu, anque con regles que varien de país a país. El Parllamentu, escarez de poderes decisivos; por casu puede refugar el proyeutu de presupuestu de la xunta, como n'efeutu asocedió, pero'l conseyu puede siguir gastando. El Parllamentu ye l'órganu del que salen los proyeutos de reforma y les propuestes pa la so aplicación. Participaron nestes primeres eleiciones foi del 63% de los eleutores. El Parllamentu estremar de la siguiente manera: el Grupu Socialista 133 escaños, Partíu Popular Européu 107, Demócrates Europeos 64, Grupu Comunista 44, Grupu Lliberal Demócrata 40, los Demócrates Europeos Progresistes 22, los restantes 18 puestos nun taben rexistraos. El total yera de 410 escaños.

Esi mesmu añu entró a valir el Sistema Monetariu Européu (SME), que foi'l primer pasu pa consiguir una unión económico y monetario. Tamién se creó'l FEDER, equivalente al FEOGA, pa encarar los problemes de crisis industrial qu'afecta a ciertes zones.

Mientres esti periodu, la tema económica taba centráu en bona midida na PAC, polo que'l gobiernu Británicu esixó una retribución que pasó a conocese como "cheque británicu", yá que nesti país la industria agrícola tuvo menos pesu que n'otros, como Francia.

Nuna segunda ampliación, incorporar en 1981 Grecia, que la so adhesión foi impulsada particularmente pol presidente francés Valéry Giscard d'Estaing, que buscaba frenar les aspiraciones de Turquía, tradicional rival de Grecia, que solicitara tamién el so ingresu na unión.

Ente'l 14 y 17 de xunu de 1984 celebráronse eleiciones pal segundu Parllamentu Européu. La participación foi del 61%. El Grupu Socialista llogró 130 escaños, el Partíu Popular Européu 110, los Demócrates Europeos 50, Grupu Comunista 40, el Grupu Lliberal Demócrata 31, l'Alianza Democrática Europea 29, el Grupu Arcu Iris 20, les Dereches Europees, grupu formáu per primer vegada, ya integráu pol francés Frente Nacional, l'alemán Los Republicanos y el belxicanu Vlaams Belang, 16 escaños; y los otros, 7. El total yera de 434 escaños.

En xineru de 1985, Jacques Delors asume'l cargu de Presidente de la Comisión Europea, empecipiando con ello l'alministración de mayor duración que conoció l'executivu de la Xunión y que supunxo un nuevu impulsu a la integración, destacando'l "Llibru Blancu sobre'l Mercáu Únicu" empobináu por Lord Cockfield. La resultancia foi l'aprobación, en febreru de 1986, del Acta Única Europea, una vegada que se fixera efeutiva la incorporación d'España y Portugal. Siendo la primer revisión importante de los trataos, dende'l Tratáu de fusión, l'Acta referir a la reforma institucional, incluyida l'ampliación de les competencies de la comunidásobremanera en materia de política esterior. Foi un componente importante na realización del mercáu únicu, y entró a valir el 1 de xunetu de 1987.^[8]

El primeru de xineru de 1986 la Comunidá ampliar col ingresu d'España y Portugal. En 1987, Turquía solicitó formalmente a xunise a la Comunidá, dando entamu al procesu más llargu pa cualquier país. En 1988 y tres l'informe Delors, realizóse una reforma de los presupuestos y fondos estructurales de la Xunión.

Ente'l 15 y 18 de xunu de 1989, los eleutores fueron convocaos a escoyer el tercer Parllamentu Européu. La participación foi del 58,5%. El Parllamentu Européu estremar de la siguiente manera: Grupu socialista 180 escaños, Partíu Popular Européu 121, Grupu Lliberal Demócrata y Reformista 49, Grupu de la izquierda europea 42, Grupu de los Demócrates Europeos 34, Los Verdes 30, Alianza Democrática Europea 20 asientos, Dereches Europees 17, Grupu Arcu Iris 13, y los otros 27; sobre un total de 518 escaños.

Esi mesmu añu, dempués de los trestornos nel este d'Europa, el Muriu de Berlín cayó, xunto cola cortina de fierro. L'Alemaña reunificada y la puerta a l'ampliación escontra l'antiguu bloque del Este abrióse. Cola reunificación de los dos Alemanias (RDA y RFA), amplíase la superficie de la XE, pero non asina'l númberu d'estaos miembros.

En 1992 vinu fundáu'l Partíu Socialista Européu, en L'Aia. Nesi partíu xunen el Partíu Socialista d'Albania, el Partíu Socialdemócrata d'Alemaña, el Partíu Socialdemócrata d'Austria, los belgues Partíu Socialista (Valonia) y Partíu Socialista-Distintu, el Partíu Socialista Búlgaru, el Partíu Socialdemócrata Checu, el xipriota Movimientu pola Socialdemocracia, el Partíu Socialdemócrata de Dinamarca, l'eslovacu Direición - Socialdemocracia, l'eslovenu Partíu Socialdemócrata, el Partíu Socialista Obreru Español, el Partíu Socialdemócrata d'Estonia, el Partíu Socialdemócrata Finés, el francés Partíu Socialista (Francia), el Movimientu Socialista Panhelénicu, el Partíu Socialista Húngaru, l'irlandés Partíu Llaborista, l'italianu Demócrates d'Izquierdes, el Partíu Obreru Socialdemócrata Letón, el Partíu Socialdemócrata Lituanu, el Partíu Obreru Socialista Luxemburgués, la Xunión Socialdemócrata de Macedonia, el maltés Partíu Llaborista, el Partíu Llaborista Noruegu, l'holandés Partíu del Trabayu, el polacu Alianza de la Izquierda Democrática, el portugués Partíu Socialista (Portugal), el británicu Partíu Llaborista, el Partíu Socialdemócrata de Rumanía y el Partíu Socialdemócrata Suecu.

El 1 de payares de 1993, en virtú de la tercer Comisión Delors, col Tratáu de Maastricht (Tratáu de la Xunión Europea) fíxose efeutiva la creación de la Xunión Europea con un sistema de pilastres incluyíu.^[10][11] En 1994, el Conseyu propunxo Jacques Santer como presidente de la Comisión, pero foi vistu como un candidatu a la segunda opción, minando la so posición. El Parllamentu aprobó estrechamente Santer, quien usando los nuevos poderes en virtú de Maastricht, exerció mayor control sobre la eleición de los Comisarios, asumiendo'l cargu'l 23 de xineru de 1995.^[12]

Ente'l 9 y 12 de xunu 1994 la ciudadanía europea foi llamada a votar a pola cuarta renovación del Parllamentu Européu, onde asistió'l 56,80% de la población. Sicasí, un añu dempués los ciudadanos d'Austria, Suecia y Finlandia fueron capaces d'escoyer a más diputaos. El Partíu Socialista Européu ganó 198 escaños, el grupu Partíu Popular Européu - Demòcratas Européu 157 escaños, el Partíu Européu Lliberal Demócrata Reformista 43 escaños, el grupu d'estrema izquierda 28 escaños, el Grupu de los conservadores 27 escaños, el Grupu Xunión pola Europa de les Naciones 27 escaños, Los Verdes Européu - Alianza Llibre Europea 23 escaños, l'Alianza Radical Europea 19 escaños, el grupu de los partíos euroescépticos 19 escaños, y los otros non miembros 27 escaños.

La esfera d'influencia de la XE aumenta significativamente cola incorporación d'Austria, Finlandia y Suecia. En 1995 amplíase la unión a la Europa de los 15. Sicasí, Noruega participó con Islandia y Liechtenstein na Asociación Europea de Llibre Comerciu pa entrar nel Espaciu Económicu Européu, creáu en 1993. Suiza tenía entamáu entrar, pero l'adhesión foi refugada nun referendu nacional. Al añu siguiente, el Alcuerdu de Schengen, que va entrar a valir ente los siete miembros, ampliándose pa incluyir a casi tolos demás antes de finales de 1996.

Esta década tamién vio'l desenvolvimientu ulterior del euru. El 1 de xineru de 1994 hubo la segunda fase de la UEM que va empezar cola creación del Institutu Monetariu Européu, en 1999 foi creáu'l Bancu Central Européu, afitándose la so sede en Frankfurt del Main. El 1 de xineru de 2002 Billetes y monedes fueron puestos en circulación, que sustitúi a les antigües monedes por completu.

Ente'l 10 y el 13 de xunu 1999 la ciudadanía europea foi llamada a votar pola quinta renovación del del Parllamentu Européu, onde asistió al 49,80% de la población. El grupu del Partíu Popular Européu - Demócrates Europeos llogra 233 escaños, el Partíu Socialista Européu 180 escaños, l'Alianza de los Demócrates y Lliberales per Europa 50 escaños, el grupu européu de Los Verdes - Alianza Llibre Europea, un grupu formáu pola Federación Europea de los Partíos Verdes y Alianza Llibre Europea, 48 escaños, el grupu d'Izquierda Unitaria Europea - Izquierda Verde Nórdica 42 escaños, el grupu conservador Xunión pola Europa 31 escaños, la Europa de les Democracies y les Diferencies, constituyíu pa la ocasión pol danés Movimientu de Xunu, los franceses Chasse, Pêche, Nature y Traditions y Combatientes pola Soberanía, l'holandés ChristienUnie, del Partíu de la Independencia del Reinu Xuníu, la Lliga de les Families de Polonia y dal italianu Partíu escépticos, 16 escaños, y polos otros 8 escaños, pa un total de 626 escaños.

Sicasí, la debilidá políticu-militar de la organización queda afigurada na so incapacidá pa evitar les Guerres Yugoslaves, anque'l desenvolvimientu de la Política Esterior y de Seguridá Común (PESC) recibió un impulsu polos conflictos nos Balcanes. La XE nun reaccionó mientres l'empiezu del conflictu, y les fuercies de paz de les Naciones Xuníes nun pudo evitar la masacre de Srebrenica (xunetu de 1995) en Bosnia y Herzegovina, l'asesinatu masivu más grande n'Europa dende la Segunda Guerra Mundial. La OTAN, finalmente tuvo qu'intervenir na guerra, obligando a los combatientes a la mesa de negociación. El 24 de marzu de 1999, la situación en Kosovo, dirixíu pa la declaración de la PESC de la XE en Kosovo y provocó una intervención de la OTAN en Kosovo y Serbia. Magar hubo una mayor participación de la XE nel conflictu de Kosovo, que nel conflictu de Bosnia, el fracasu de la XE pa prevenir los conflictos en ex Yugoslavia, aumentó'l deséu d'una mayor eficacia de la XE en política esterior.^[13] Los principios d'esperiencia en política esterior de la XE fueron destacaos nel Tratáu d'Ámsterdam (que creó l'Altu Representante), qu'entró a valir el 1 de mayu de 1999 y la Declaración de 1997 polos líderes occidentales de la Xunión Europea sobre'l papel d'esta organización cola OTAN.^[14] En respuesta, el Tratáu de Niza reforzó l'Altu Representante y de la cooperación en política esterior.

El llabor de la unión foi asombrada pola crisis presupuestaria en marzu de 1999. El Parllamentu negar a aprobar a la Comisión de 1996 el presupuestu de la Comunidá por motivos de mala xestión financiera, fraude y nepotismu. El Parllamentu estableció un comité pa esaminar la situación, que los sos resultaos fueron publicaos el 15 de marzu de 1999 y fueron bien críticos de la Comisión. Los socialistes, l'únicu partíu importante de sofitu al executivu, retiró'l so sofitu Santer y, col Parllamentu llistu pa echalos, tola Comisión Santer dimitió la mesma nueche de la publicación del informe.^[15][16] La crisis produció daños a la posición de la Comisión col Conseyu y el Parllamentu desafiando la posición de la Comisión nos siguientes años.^[17] En respuesta, l'organismu de control anti-fraude de la OLAF foi rápido establecíu pola Comisión.^[18]

Nes eleiciones siguientes, los socialistes perdieron la mayoría frente al Partíu Popular y la Comisión Prodi entainar a establecer el nuevu organismu de llucha contra'l fraude de la OLAF. So los nuevos poderes del Tratáu d'Ámsterdam, Prodi foi descritu por dalgunos como'l 'Primer Ministru d'Europa ».^[19] El 4 de xunu, Javier Solana foi nomáu Secretariu Xeneral del Conseyu y el fortalecimientu del Alto Representante pa la Política Esterior y Seguridá Común. Solana foi tamién considerada por dalgunos como'l primer ministru de Rellaciones Esteriores d'Europa.^[20]

El Tratáu de Niza, qu'entró a valir el 1 de febreru de 2003, fixo los preparativos finales antes de l'ampliación de 2004 a 10 nuevos miembros: Estonia, Letonia, Lituania, Polonia, República Checa, Hungría, Eslovaquia, Eslovenia, Malta y Xipre. Con posterioridá dar a Croacia, Turquía y a la República de Macedonia l'estatus de "candidatu oficial", que yá teníen Rumanía y Bulgaria. Tolos cualos (sacante Eslovenia, Malta y Xipre) tuvieron de cumplir los Criterios de Copenhague.

Ente'l 10-13 de xunu de 2004, los 25 Estaos miembros participaron na mayor eleición trans-nacional na historia (col segundu eleutoráu democráticu más grande del mundu). La resultancia de les sestes eleiciones parllamentaries foi una segunda victoria pal grupu Partíu Popular Européu-Demócrates Europeos. Tamién la participación de votantes cayó nuevamente per debaxo del 50%.^[21]

El 22 de xunetu de 2004, José Manuel Barroso, foi aprobáu pol nuevu Parllamentu como'l próximu presidente de la Comisión. Sicasí, el so nuevu equipu de 25 comisarios enfrentar a una ruta más dura. El Parllamentu se opusó a dalgunos de los sos candidatos polo que se vio obligáu a retirar la so seleición y tratar una vegada más. La Comisión Prodi tuvo qu'ampliar el so mandatu pal 22 de payares dempués de la nueva llinia de comisarios, foi finalmente aprobada.^[22]

Un tratáu constitucional foi robláu'l 28 d'ochobre de 2004. La ratificación del tratáu foi empecipiada pola aprobación del Parllamentu, pero dalgunos estaos convocaron referendos en 2005. El primeru foi'l que se celebró n'España, onde'l documentu foi aprobáu col 77% de sofitu. Sicasí, la ratificación algamó una torga importante cuando los votantes de Francia y Países Baxos refugaron el documentu. Esta ratificación en gran midida detúvose, con namái unos pocos estaos tratando d'aprobalo, entá, Luxemburgu siguió alantre col so votu y aprobó la constitución nun 57%. Esto nun camudar les coses, sicasí, y los dirixentes anunciaron qu'entrar nun "periodu de reflexón" sobre'l refugu.

En 2007 punxo fin formalmente a los líderes d'esti periodu y robló la Declaración de Berlín el 25 de marzu de 2007 (que foi'l 50 º aniversariu de los Trataos de Roma). La declaración tenía por oxetu dar un nuevu impulsu a la busca d'un nuevu alcuerdu institucional poles eleición en 2009.^[23] Más palantre nel añu, el Conseyu Européu alcordó que la Constitución cayóse, pero la mayoría de los sos cambeos caltener nuna que se modificar en virtú de trataos (en contraposición a unu que diba reemplazar tolos trataos anteriores y tuvieron "como" elementos a él). El 13 d'avientu de 2007, el tratáu foi robláu, bautizáu como'l Tratáu de Lisboa. A diferencia de la Constitución, el Tratáu de Lisboa namái enfrentó a un referendu nun estáu: Irlanda.

En 2007, la quinta ampliación completar cola adhesión de Rumanía y Bulgaria el 1 de xineru. 53 eurodiputaos, el Parllamentu, xunto con dos Comisarios, pal que dos nuevos puestos crear na Comisión. El mesmu día, Eslovenia adoptó l'euru, dempués d'otros candidatos como Lituania foi refugada por cuenta de la inflación.^[24] Malta y Xipre adoptaron l'euru'l 1 de xineru de 2008.^[25] Eslovaquia convertir en decimosestu miembru de la zona euro el 1 de xineru de 2009 .

A pesar de la constante perceición de crisis que se vive dientro de la XE, la so Productu Internu Brutu ye'l mayor del mundu, según el Fondu Monetariu Internacional (FMI). En 2005 superó nun millardo d'euros al estauxunidense. Per otra parte, la influencia políticu-militar de la XE empieza a tomar fuercia, como quedó confirmáu col so papel na crisis qu'enfrenta dende 2005 a Irán colos cinco miembros permanentes Conseyu de Seguridá de Naciones Xuníes. A ello suma la presencia militar de la XE n'Afganistán y el so considerable esplegue de fuercies na ex Yugoslavia, onde la so intervención foi determinante nel caltenimientu de la paz, según nel procesu de secesión. La XE tamién intervieno nos conflictos eleutorales de Xeorxa, Ucraína y Bielorrusia.

La "cuestión europea" sigue abierta.^[26]

El 23 de xunu de 2016 realizóse'l Referendu sobre la permanencia del Reinu Xuníu na Xunión Europea, tamién conocíu como brexit nel cual la opción de Salir de la XE gana con un 51.9% ente que Siguir na XE llogra un 48.1%, asina Reinu Xuníu convertir nel primer país na historia de la xunión europea en querer salir de la mesma, sicasí, n'Escocia, Irlanda del Norte y Xibraltar amás de la mayoría de Londres, predominó la opción de la permanencia.^[27] Tres los resultaos del referendu, el Primer ministru David Cameron anunció la so dimisión del cargu, asina, el 13 de xunetu del mesmu añu, Theresa May asumió'l cargu nel so reemplazu, David Cameron argumentó qu'un lideralgu frescu tien de llevar al país a la opción escoyida na votación.^[28] Esti referendu empecipia'l procesu de retirada del Reinu Xuníu de la Xunión Europea, siendo esti procesu al llargu plazu, envalorándolo siquier a unos dos años de tramitación.

Robláu En puxanza Documentu

1948 1948 Primer Tratáu de Bruxeles

1951 1952 Tratáu de París

1954 1955 Segundu Tratáu de Bruxeles

1957 1958 Tratáu de Roma

1965 1967 Tratáu de Merger

1975 N/A Declaración sobre la Xunión Europea

1986 1987 Acta Única Europea

1992 1993 Tratáu de Maastricht

1997 1999 Tratáu d'Ámsterdam

2001 2003 Tratáu de Niza

2007 2009 Tratáu de Lisboa

Trés pilastres de la Xunión Europea:

Comunidaes Europees:

Comunidá Europea de la Enerxía Atómica (Euratom)

Comunidá Europea del Carbón y del Aceru (CECA)

Expirado en 2002

Xunión Europea (XE)

Comunidá Económica Europea (CEE)

Comunidá Europea (CE)

TREVI

Asuntos de Xusticia y d'Interior (AJI)

Cooperación Xudicial y Policial en materia Penal (CJPP)

Cooperación Política Europea (CPE)

Política Esterior y de Seguridá Común (PESC)

Órganos ensin consolidar

Xunión Europea Occidental (UEO)

Expirado en 2010

• Casa de la Historia Europea
• Cronoloxía de la Xunión Europea

• Carlos Fco. Molina del Pozo, Derechu Comuñal, ed. Cálamo, 2004, ISBN 84-95860-27-9
• Donato Fernández Navarrete, Fundamentos Económicos de la Unión Europea, 2007, ISBN 978-84-9732-568-4
• Tony Judt, Posguerra Una historia de europa dende 1945, 2005, ISBN 978-84-672-2509-9
• Francisco Aldecoa Luzarraga: La integración europea: analís históricu-institucional con testos y documentos. 2 vol. Madrid: Tecnos, 2000, ISBN 978-84-309-3780-6
• Mariscal, Nicolás. Teoría polítiques de la integración europea. Tecnos. 2003, Madrid. ISBN 84-309-3984-9

• Historia oficial de la Xunión Europea