Xeopolítica

La xeopolítica ye la ciencia que, por mor de la xeografía política, la xeografía descriptiva y la historia, estudia la causalidá espacial de los socesos políticos y los efeutos. La xeopolítica tamién foi ún de los principales instrumentos p'afitar les estratexes de la colonización del mundiu.

Xeopolítica
disciplina académica
Rellaciones internacionales

Esta ciencia fúndala'l xeógrafu d'orixe suecu Rudolf Kjellen (1864-1922). En 1900 col so llibru "Introducción a la xeografía sueca" espunxo los rudimentos básicos de la mesma. En 1916 asoleyó'l so llibru más importante: "L'Estáu como organismu viviente" ("Der Staat als Lebensform"), onde'l términu xeopolítica emplegóse per primer vegada. Les bases d'esta ciencia foron trataes primero pol tamién xeógrafu alemán Friedrich Ratzel. Según ésti, los Estaos tienen munches de les carauterístiques de los organismos vivos. Tamién introduxo la idea de qu'un estáu tien de medrar, estendese o morrer dientro de les "llendes viviendes", poro, estes llendes son dinámiques y suxetes al cambéu.

A entamos del sieglu XX dellos xeógrafos anglosaxones amplíen les reflexones de Ratzel a problemes miliares y xeoestratéxicos. Asina, xeógrafos como l'almirante d'Estaos Xuníos Alfred T. Mahan postulaben la importancia estratéxica del dominiu naval como clave pal dominiu mundial (Quien domine la mar dominará'l comerciu mundial; quien domine'l comerciu mundial va dominar el mundiu) o'l políticu Sir Halford John Mackinder, que desendolcó la teoría del Heartland (corazón continental) o árees pivote, grandes zones continentales nes que'l so control diba facitilar el dominiu del mundiu, que fundamentalmente identificaba con Rusia. Identificando tamién una potencia continental (Rusia) y una marítima (na so dómina'l Reinu Xuníu) qu'asitiaríen la so llucha pol dominiu continental na periferia d'Eurasia, fundamentalmente no que seríen les sos penínsules (Europa Occidental, Corea o Xapón. Esti pensamientu diba influyir darréu en munchos xeopolíticos de los que'l más destacáu ye Brzezinsky

La xeopolítica foi almirada na Alemaña d'entamos del sieglu XX y algamó una gran difusión nel nazismu. El xeneral alemán Karl Haushofer modernizó la xeografía política, emplegándola como ferramienta que xustificaba la espansión territorial d'Alemaña del Tercer Reich y desendolcando les teoríes de Ratzel del espaciu vital (Lebensraum).

Países como Rusia, China y Xapón dieron tamién gran importancia a esta ciencia nos años 1930 y 1940 como camín p'algamar un poder global. L'emplegu propagandísticu de la xeopolítica implicó, tres de la derrota alemana, el so descreitu y escaezu, sobre manera nel ámbitu académicu. Sicasí, otres persones, como militares o diplomáticos, siguieron interesaes por esta rama de la xeografía. Dende los años 1970 la xeopolítica recuperó l'interés perdíu y tornó a medrar embaxo les tensiones internacionales que surdieron. Conceutos como exe, estáu tapón, países aliaos, aria comercial, etc., son términos xeopolíticos emplegaos comúnmente.

Tampoco pue ún escaezer la nueva vertiente de la xegrafía política: El desendolcu de les grandes compañíes o organizaciones multinacionales de gran poder económicu y políticu (delles asemeyaes a estaos), que fomenten estratexes territoriales averaes al estudiu de la xeopolítica (Xeopolítica macroeconómica).