Xuan Bautista

Fíu del sacerdote Zacaríes y de la so esposa Isabel (Lluques 1:5), Xuan el Bautista ye consideráu'l precursor de Xesucristu.

Según Lucas 3:1-3, Xuan empezó a predicar y a bautizar nel desiertu «l'añu decimoquintu del imperiu del emperador Tiberio, cuando Poncio Pilato gobernaba Xudea, cuando Herodes yera tetrarca de Galilea, el so hermanu Filipu tetrarca d'Iturea y Traconítide, y Lisanias tetrarca d'Abilene, en tiempu de los sumos sacerdotes Anás y Caifás».

Tiberio asocedió a Augusto el 19 d'agostu del añu 767 (añu 14 d. C.) de la fundación de Roma. Lucas pudo contabilizar los años siguiendo'l calendariu siriu, qu'empecipia l'añu 1 d'ochobre, o bien el calendariu romanu, qu'empieza en marzu, polo cual nun sabemos si tuvo en cuenta'l primer añu de la socesión. Asina, la fecha averada del entamu de l'actividá del Bautista taría en redol al añu 28 de la nuesa era.

Xuan Bautista definir a sigo mesmu como «voz que clama nel desiertu: "rectificái los caminos del Señor"» (Xuan 1:23), colo cual cumplía espresamente una profecía d'Isaías (Mateo 3:1-4, Lucas 3:4-6, Isaías). Marcos 1:1-4 xune a ésta'l cumplimientu d'otra profecía, de Malaquias 3:1. Esta mesma misión xeneral, cumplir xuníes dambes profecíes, vista como una, foi definida polo xeneral polos esenios para ellos mesmos, según la Regla de la Comunidá (1QS VIII 13-14; 4Q259 III 3-6), atopada ente los Manuscritos del Mar Muertu y datada ente los años 100 y 75 e.C. Tamién la lliturxa bautismal esenia (4Q14) pudo sirvir d'inspiración a Xuan.

Amás, nel Evanxeliu de Xuan, narrar a Xuan el bautista diciendo:

Nun puede l'home recibir daqué, si nun-y dir dau del cielu. Vós mesmos soisme testigos que dixi: Yo nun soi'l Cristu, sinón que soi unviáu delantre d'él... A él convien crecer; a mi, ser menguáu

(Xuan 3:27-31)

El que de riba vien, sobre toos ye: el que ye de la tierra, terrén ye, y coses terrenales fala; el que vien del cielu, sobre toos ye. Y lo que vio y oyó, esto testifica; y naide recibe'l so testimoniu. El que recibe'l so testimoniu, ésti punxo'l so sellu que Dios ye Verdaderu. Porque'l que Dios unvió, les pallabres de Dios fala; porque nun-y da Dios l'Espíritu por midida. El Padre ama al Fíu, y toles coses dio na so mano. El que cree nel Fíu, tien vida eterna; mas el que al Fíu ye incrédulu, nun va ver la vida, sinón que la roxura de Dios permanez sobre él.

(Xuan 3:31-36)

La diferencia ente'l ministeriu xeneral de los esenios y el de Xuan finca en qu'aquellos enfatizaban nel estudiu de la Llei, y polo xeneral de les Escritures, y Xuan na predicación y bautismu pa la conversión del pueblu. Según los Evanxelios, bautizó tamién a Xesús nel ríu Xordán (Lucas 3:21-22, Marcos 1:9-11) y reconocer como Mesíes (Xuan 1:25-34, Mateo 3:13-17). Esi momentu supunxo l'entamu de l'actividá mesiánica de Xesús. Dellos autores^[¿quién?] señalen que sería más bien l'arrestu de Xuan per parte de Herodes Antipas l'empiezu de la vida pública de Xesús (Marcos 1:14).

Poco dempués (antes de la muerte de Xesús escontra'l 30), foi encarceláu y degolláu por orde de Herodes Antipas na fortaleza de Maqueronte. Esti datu ye mentáu tantu por Flaviu Xosefu (Ant., XVIII, v, 2) como polos Evanxelios de Marcos 6:16-29 y Mateo 14:3-12.

Xuan nun duldar de Xesucristo al reconocelo como'l Corderu de Dios, pero tando na cárcel unvió mensaxeros p'asegurase de que Xesús yera realmente'l Mesíes esperáu, Mateo 11:2-4 "Y a l'oyer Xuan, na cárcel, los fechos de Cristu, unvió-y dos de los sos discípulos, pa preguntar: ¿Yes tu aquel qu'había de venir, o vamos esperar a otru? Respondiendo Xesús, díxo-yos: Díi, y faéi saber a Xuan les coses qu'oyéis y veis". Xuan el Bautista ye consideráu por Xesús como'l más grande ente los homes, anque'l más chicu nel reinu de los cielos ye mayor qu'él, Mateo 11:11 "De ciertu dígovos: Ente los que nacen de muyer nun se llevantó otru mayor que Xuan el Bautista; pero'l más pequeñu nel reinu de los cielos, mayor ye qu'él".

La Ilesia católica celebra la so fiesta principal el 24 de xunu (seis meses enantes de Navidá, una y bones l'Evanxeliu cunta que la so madre Isabel taba de seis meses cuando l'ánxel anunció a la prima d'ésta, María, que sería madre del Mesíes). El 29 d'agostu conmemórase la so decapitación (Degollación de san Xuan Bautista).

San Xuan Bautista ye unu de los santos más celebraos d'Europa, siendo patrón de Florencia, Badayoz, Chiclana de la Frontera, Albacete, Telde y Arucas en Gran Canaria y Puertu Ricu, amás de selo de los monxos Cartuxos y de la Orde de Malta. La nueche del 23 de xunu (viéspora del día de la so fiesta) realícense les famoses fogueres de san Xuan, ente les que destaquen les d'Alicante, declarada d'Interés Turísticu Internacional, y les de La Coruña, declarada ésta d'Interés Turísticu Nacional.

Según Lucas (1:59-60) Isabel y Zacarías circuncidaron al so fíu a los ocho díes siguiendo'l preceptu que Yavé mandara a Abrahán (Gén 17, 11-12). Los sacerdotes católicos practicaríen el ritu del bautismu siguiendo'l prototipu de Xuan el Bautista, anque ensin aplicar la circuncisión. Tamién, según Mateo (3:6), les xentes confesaben a Xuan los sos pecaos y Xuan bautizar mientres nel ritu católicu'l bautismu y la confesión son independientes.

Según el Evanxeliu de Lucas, Xuan el Bautista nació siendo la so madre Isabel manera y d'edá avanzada. San Lucas describe que, mientres Zacarías faía una ufrienda, l'arcánxel Gabriel apaecióse-y p'anuncia-y el fechu:

En tiempos de Herodes, rei de Xudea, había un sacerdote llamáu Zacarías, de la clase sacerdotal de Abías. La so muyer, llamada Isabel, yera descendiente de Aarón. Dambos yeren xustos a los güeyos de Dios y siguíen en forma irreprochable tolos mandamientos y preceptos del Señor.

Pero nun teníen fíos, porque Isabel yera maneru; y los dos yeren d'edá avanzada. Un día en que la so clase taba de vez y Zacarías exercía la función sacerdotal delantre de Dios, tocó-y en suerte, según el costume llitúrxica, entrar nel Santuariu del Señor pa quemar l'inciensu.

Tola asamblea del pueblu permanecía fuera, n'oración, mientres s'ufiertaba l'inciensu. Entós apaecióse-y l'ánxel del Señor, de pies, a la derecha del altar del inciensu. Al velo, Zacarías quedó asoráu y tuvo mieu. Pero l'ánxel díxo-y: «Non temes, Zacarías; la to súplica foi escuchada. Isabel, la to esposa, te va dar un fíu al que vas llamar Xuan. Él va ser pa ti un motivu de gozu y d'allegría, y munchos allegraránse de la so nacencia, porque va ser grande a los güeyos del Señor. Nun va beber vinu nin bébora alcohólico; va tar llenu del Espíritu Santu dende'l senu de la so madre, y va faer que munchos israelites vuelvan al Señor, el so Dios. Va Preceder al Señor col espíritu y el poder de Elías, pa reconciliar a los padres colos sos fíos y atraer a los rebeldes a la sabiduría de los xustos, preparando asina al Señor un Pueblu bien dispuestu». Pero Zacarías dixo al ánxel: «¿Cómo puedo tar seguru d'esto? Porque yo soi vieyu y la mio esposa ye d'edá avanzada». L'ánxel respondiólu: «Yo soi Gabriel, el que ta delantre de Dios, y fui unviáu pa falate y anunciate esta bona noticia. Te vas quedar mudu, ensin poder falar hasta'l día en qu'asocedan estes coses, por non creer nes mios pallabres, que se van cumplir al so debíu tiempu».

Evanxeliu de Lucas 1: 5-20

Y Zacarías permaneció mudu hasta'l día de la circunsición de Xuan (Evanxeliu de Lucas 1:64).

Xuan el Bautista recibe nel Corán, onde ye citáu una quincena de vegaes, el nome de Yahya ibn Zakariya o a cencielles Yahya (يحيى). Según la tradición islámica, María (Mariam مريم), al quedase embarazada con Xesús, retirar a un oratoriu, onde vivía sola baxu tutelar del profeta Zacarías (Zakariya زكريا), que la visitaba pa curiar d'ella y lleva-y alimentu. Sicasí, María nun precisaba que-y llevaren alimentos pos el mesmu Dios suministrar. Maraviáu pol milagru, Zacarías rogó a Dios que fixera tamién por él un milagru, dándo-y un fíu, y Dios aportó a los sos ruegos. D'esta miente, nació Xuan. N'agradecimientu, Zacarías ayunó y caltúvose en silenciu mientres tres díes, y Dios dio a Xuan sabiduría y conocencia, faciéndo-y profeta.

El Corán presenta a Xuan como un home llenu de cualidaes y virtúes, ente les cualos un inmensu respetu polos sos padres y una gran sinceridá. Foi unu de los profetes colos que s'atopó Mahoma nel Isra, el so llexendariu viaxe nocherniegu a Xerusalén.

La tradición islámica afirma que ta soterráu na gran Mezquita de los Omeyes, en Damascu.

• Mandeísmu
• Festividá de San Xuan
• La Virxe col Neñu y San Xuanín
• Déesis
• Salomé cola cabeza del Bautista
• Categoría:Patronalgu de San Xuan Bautista

• Dobraczyński, Jan (2001). Y el rayu cayó per tercer vegada. El drama de la vida de San Xuan Bautista, 4ª, Madrid: Ediciones Pallabra. ISBN 84-7118-526-1.

•   Wikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre Xuan Bautista.
• L'exemplu de san Xuan Bautista (enllaz rotu disponible n'Internet Archive; ver l'historial y la última versión). Primeroscristianos.com