Canal d'Erie
La canal d'Erie (anguaño, perteneciente al Sistema de Canales del Estáu de Nueva York) ye una histórica vía fluvial del norte de los Estaos Xuníos, dientro del estáu de Nueva York. Abarca dende Buffalo (Nueva York) nel llagu Erie hasta Albany nel ríu Hudson, coneutando los Grandes Llagos col océanu Atlánticu.
| Canal d'Erie | |
|---|---|
| canal de saléu | |
 | |
| Llocalización | |
| País |  Estaos Xuníos |
| Estaos |  Nueva York |
| Coordenaes | 43°01′20″N 78°52′51″W / 43.022273°N 78.880832°O |
  Canal d'Erie Canal d'Erie (los EE.XX.) | |
| Altitú | 113 m |
| Historia y usu | |
| Orixe del nome | Llagu Erie |
| Llargor | 843 km |
| Patrimoniu | |
 | |
Anque la canal foi propuestu per primer vegada en 1807, nun foi hasta 1817, encamentáu pol entós gobernador DeWitt Clinton, cuando la Compañía de la Canal del Niágara empezó los preparativos pa la so construcción. Inaugurar en 1825. Coneuta a los Grandes Llagos cola ciudá de Nueva York y contribuyó descomanadamente al asentamientu del Mediu Oeste, dexando'l tresporte de persones y provisiones.
Foi ampliáu delles vegaes midiendo anguaño 547 km de llargu, 46 m d'anchu y 4 m de fondura. Ye usáu principalmente pa la navegación de recréu, siendo parte del Sistema Acuíferu del Estáu de Nueva York.
Historia
editar
L'añu 1800, típicamente precisábense dos selmanes y media pa dir de Nueva York a Cleveland, Ohio (a 740 km); y 4 selmanes a Detroit (985 km). [1]
Mientres los sieglos XVIII y XIX los residentes de la mariña teníen claro qu'había que consiguir un sistema de tresporte escontra l'oeste más eficiente.[2] Naquellos tiempos había proyeutos pa Virginia y Maryland.
La primer seición de la canal foi completada en 1819, inaugurándose, una vegada rematáu la canal, el 26 d'ochobre de 1825. Tien un llargor de 584 Km (363 milles), 12 metros (40 pies) d'anchu y 1,2 metros (4 pies) de fondura. Tuvo 83 compuertes, caúna de 27 metros por 4,5 metros (90 pies por 15 pies). Dexaba navegar a barcos de carga con un desplazamientu de 68 tonelaes. La canal d'Erie foi la primer ruta de tresporte que desbancó a los carros tiraos por animales ente la mariña este de los Estaos Xuníos y l'oeste interior, retayando los costos de tresporte escontra les tierres inexploradas del oeste cerca d'un 95%. Como resultáu de la construcción de la canal surdió una importante población nel oeste del Estáu de Nueva York, abriendo d'esta miente l'establecimientu futuru en tierres cada vez más al oeste.
L'ésitu de la canal du Midi de Francia (1681), la canal de Bridgewater de Gran Bretaña (termináu totalmente en 1769) y l'Eiderkanal (1784) impulsaron n'Estaos Xuníos la canalmanía.
George Washington fixo un esfuerciu pa convertir el ríu Potomac nun enllaz navegable escontra l'oeste.
Inxeniería
editar
Aprovechóse'l ríu Mohawk (un afluente del ríu Hudson) que naz cerca del llagu Ontario y escurre al norte del cordal Catskill de los Apalaches, que la dixebra de los montes Adirondack al norte.
El problema ye que'l territoriu alza unos 600 pies dende'l Hudson nel Llagu Erie. Naquella dómina les esclusas podíen remanar 12 pies. Anque cola actual teunoloxía puede construyise una canal d'esti tipu tamién sería demasiáu caru. Sobre esta idea'l Presidente Thomas Jefferson dixo que yera una llocura ("little short of madness") y refugó que se fixera, sicasí, interesó al gobernador de Nueva York DeWitt Clinton y llueu foi fechu risión como la "tontura de Clinton" ("Clinton's folly" y "Clinton's ditch"). En 1817, sicasí, Clinton recibió sofitu del llexislativu con 7 millones de dólares pa la so construcción.[3]
La canal orixinal tenía 584 km de llargor, dende Albany nel Hudson a Buffalo nel llagu Erie. La canal construyir con 12 m d'anchu y 1,2 m de fondura cola tierra estrayida apilada en rimada a los llaos pa formar un pasu conocíu como camín de sirga.[3]
La so construcción ente piedres caliares y montes causó 1000 muertes por causa de la malaria En 1823 la construcción llegó al Niagara Escarpment. La canal tenía un revestimiento de magre. Tol trabayu, anterior a la maquinaria de vapor, facer con fuercia animal y humana.
Ampliaciones y meyores
editar
La erosión del fondu de magre foi un problema y la velocidá llindar a 6 km/hora.
El tonelaxe previstu de 1,5 millones de tonelaes foi degoláu de momentu. Un plan ambiciosu de meyora de la canal tuvo llugar en 1834 conocíu como First Enlargement), fíxose más anchu la canal (21 m) y más fondu (2,5 m). Les esclusas ampliáronse o reconstruyeron y fixéronse munchos más acueductos.
Anguaño la canal fecha mientres el First Enlargement conozse como'l Improved Erie Canal o Old Erie Canal, pa estremalo del cursu de la canal moderna.
Delles canales alimentadores llueu convirtieron la canal nun ampliu sistema navegable.
Impautu
editar
La canal d'Erie fixo baxar enforma'l costu del tresporte ente'l Midwest y el Northeast, con costos de la comida más baxos nes ciudaes del Este y maquinaria y bienes manufacturados más económicos al Mid-west. Esta canal fixo más riques les ciudaes de Nueva York, Buffalo y l'estáu de Nueva York. Tamién dexó la migración escontra l'Oeste. [4][5]
Munchos irlandeses, que trabayaron na construcción de la canal, estableciéronse nes ciudaes de la vía.
Por cuenta de la respuesta británica a la Corn Law resultó una medría de les esportaciones de trigu del Midwest a Gran Bretaña según del comerciu con Canadá.
La esmolición pola erosión de la canal llevó a la creación de l'Adirondack Park, en 1885.
Munchos grandes escritores escribieron sobre la canal d'Erie, incluyendo Herman Melville, Frances Trollope, Nathaniel Hawthorne, Harriet Beecher Stowe, Mark Twain, Samuel Hopkins Adams y el Marqués de Lafayette.
En 1918, esta canal foi sustituyíu por unu más grande'l New York State Barge Canal.
Ver tamién
editarReferencies
editar- ↑ «Railroad Travel Aguarones, 1800-1930». Archiváu dende l'orixinal, el 2015-09-10.
- ↑ Joel Achenbach, "America's River; de Washington y Jefferson al Cuerpu d'Inxenieros del Exércitu, tol mundu tenía grandes planes pa domar el Potomac. "Afortunadamente pa nós, toos ellos fallaron". [[The Washington Post] ], 5 de mayu de 2002; p. W.12.
- ↑ 3,0 3,1 Finch, Roy G.. «The Story of the New York State Canals». New York State Engineer and Surveyor (republished by New York State Canal Corporation). Archiváu dende l'orixinal, el 2016-03-03. Consultáu'l 25 de setiembre de 2012.
- ↑ Taylor, George Rogers. The Transportation Revolution, 1815/60. ISBN 978-0-87332-101-3.
- ↑ North, Douglas C. (1 966). The Economic Growth of the United States 1790 a 1860. Nueva York, Londres: WW Norton & Company. ISBN 978-0-393-00346-8.