Ectotermia

caracteristica d'os animals que a temperatura corporal pende con a de l'ambient

A ectotermia (/etoˈtermia/) ye una condición d'os animals por a cual no pueden producir a suya propia temperatura corporal. Os animals ectotermos son os que popularment se diz que tienen a «sangre fría», entre os que se cuenta os peixes, os insectos, os anfibios y os reptils. Etimolochicament, a palabra la forma ἐκτός (afuera) y θερμός (calor),[1] y signicaría cosa asinas como «os que penden d'a calor d'afuera».

Un algardacho d'a familia d'as agamas, calentando-se con o sol.

Como a temperatura ye un condicionador principal pa l'actividat metabolica, os animals ectotermos presentan un ran d'actividaz diverso que pende a saber-lo con a temperatura d'o medio. A mayoría d'ectotermos son, a mas a mas, poiquilotermos, que ixo ye que no tienen guaire control sobre a temperatura corporal y varía con a d'o medio, pero en i hai atros que tienen mecanismos pa conservar a temperatura d'os suyos cuerpos si fa u no fa de traza razonable, anque no la produzcan, conque diz que son parcialment homeotermos.

Muitos ectotermos d'entre os linaches mas avanzaus (especialment os vertebraus, como os reptils) siguen estratechias como meter-se a o sol a calentar-se y asinas modificar as suyas temperaturas corporals y amillorar l'actividat metabolica que pueden fer. A estratechia esta d'asolanar-se se diz heliotermia.

Manimenos toz os animals ectotermos son sensibles a l'exceso de calor (mesmo mas que os endotermos), por o que podrían sufrir consecuencias si se rescaldasen. Pa ixo, retirar-se a acalurar en a mosquera tamién ye una parte d'a estratechia helioterma.

Se veiga tamién

editar

Referencias

editar
  1. «ectotermo», consultau o 2 de mnarzo de 2024.