Vulcano-uitbarsting
'n Vulcano-uitbarsting is 'n soort vulkaanuitbarsting wat gekenmerk word deur 'n digte wolk van as en gas wat uit 'n krater ontplof en hoog bo die kruin uitstyg.
Beskrywing
[wysig | wysig bron]Vulcano-uitbarstings begin gewoonlik met 'n freatomagmatiese uitbarsting, wat uiters luidrugtig kan wees omdat die opstygende magma grondwater verhit. Dit word gewoonlik gevolg deur die ontploffende oopskiet van die opening. Die uitbarstingskolom is vuilgrys tot swart, want dit bestaan uit ou, verweerde gesteentes wat uitgewerp word. Wanneer die opening oopgeskiet is, word die wolke gryswit en roomkleurig. Die vouing van die as is soortgelyk aan dié van 'n Pliniese uitbarsting.
Die term "Vulcano-uitbarsting" is in 1880-'90 die eerste keer deur die Italiaanse vulkanoloog Giuseppe Mercalli gebruik ná die uitbarsting van die berg Vulcano noord van Sisilië. Hy het dit beskryf as "ontploffings soos kanonvuur met ongereelde tussenposes".[1] Hulle ontploffende aard is vanweë 'n toename in die silika-inhoud van die magma. Alle soorte magma kan betrokke wees, maar silikaryk magma is die algemeenste. 'n Toename in silika beteken 'n toename in die vloeitraagheid van die magma en dus 'n toename in plofbaarheid. Piroklastiese strome is ook algemeen met dié soort uitbarsting.[2][3]
Sien ook
[wysig | wysig bron]Soortgelyke uitbarstings:
Verwysings
[wysig | wysig bron]Skakels
[wysig | wysig bron]- Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Vulcano-uitbarsting.
- Hierdie artikel is in sy geheel of gedeeltelik uit die Engelse Wikipedia vertaal.