Vlag van Kanada

Die esdoringblaar het sedert die 1700’s gedien as simbool ter viering van die natuur en omgewing van wat vandag as Kanada bekend is.^[9] Die hoeveelheid punte op die blaar het geen betekenis nie (dit stel dus nie die tien provinsies plus een punt vir die gebiede, soos die Australiese Gemenebesster,^[10] voor nie). Die hoeveelheid punte en rangskikking daarvan is gekies nadat toetse in ’n windtonnel aangedui het dat die huidige ontwerp die minste wasig vertoon van die ontwerpe wat getoets is.^[11] Die beeld van die esdoringblaar wat op die vlag gebruik word is ontwerp deur Jaques Saint-Cyr.^[12] In 1921 het koning George V die amptelike kleure van Kanada vasgestel as rooi (van die Kruis van Sint Joris) en wit (van die Franse koninklike embleem sedert koning Karel VII).^[13]

Die lengte van die Esdoringvlag is twee keer die wydte. Die wit baan staan bekend as ’n Kanadese Paal (’n vierkantige baan in ’n vertikale driebaanvlag en genoem na die vlag van Kanada) en die twee rooi bane is so groot soos die helfte van die wit baan.^[14] In die middel van die wit baan is ’n rooi esdoringblaar. In heraldiek is die vlag geblasoeneer as "rooi op ’n silwer Kanadese paal met ’n esdoringblaar."^[15] Die blasoenering is op 5 Maart 2005 by die Kanadese Heraldiese Owerheid geregistreer.^[16]

Die kleurskema word hieronder gelys:

Die eerste bekende vlag wat in Kanada gewapper het die Kruis van Sint Joris wat John Cabot toe hy Newfoundland in 1497 bereik het. In 1534 het Jacques Cartier ’n kruis geplant in Gaspé met die Franse koninklike wapenskild met die fleur-de-lis. Sy skip het ’n rooi vlag met ’n wit kruis gehad wat op daardie tydstip die vlag van Frankryk was. Nieu-Frankryk het steeds die Franse militêre vlae van die periode gebruik.^[3][18]

Die Koninklike Unievlag is sedert die Britse nedersetting in Nova Scotia in 1621 in Kanada gebruik. Sedert die oorgawe van Frankryk aan die Verenigde Koninkryk in die vroeë 1760’s, is die Koninklike Unievlag, bekend as die Union Jack in die Verenigde Koninkryk gebruik as die de jure nasionale vlag, net soos in die Verenigde Koninkryk, tot met die aanvaarding van die huidige vlag in 1965.^[3]

Kort na die Kanadese Konfederasie in 1867 het die behoefte aan ’n unieke Kanadese vlag ontstaan. Die eerste Kanadese vlag was die Vlag van die Goewerneur-generaal van Kanada, ’n koninklike Unievlag met ’n skild in die middel waarop die wapenskild van Ontario, Quebec, Nova Scotia en Nieu-Brunswick in die vier kwarte was. Die skild was omring deur ’n krans van esdoringblare.^[19] In 1870 is begin om die Rooi Vaandel, met die toevoeging van die Kanadese saamgestelde skild op die wapperkant, nieamptelik op land en see te gebruik en dit het bekend gestaan as die Rooi Kanadese Vaandel. Soos nuwe provinsies by die Konfederasie gevoeg is, is die skild opgedateer. In 1892 het die Britse Admiraliteit die gebruik van die Rooi Vaandel vir gebruik deur Kanada op see goedgekeur. Die saamgestelde skild is in 1921, met die toekenning van ’n wapenskild aan Kanada, deur die nuwe wapenskild vervang en in 1924 het ’n algemene maatreël van bestuur dit goedgekeur vir gebruik van oorsese Kanadese geboue.^[3] In 1925 het William Lyon Mackenzie King, Eerste Minister van Kanada, ’n komitee opgestel om ’n vlag te ontwerp wat op Kanadese bodem gebruik kan word. Die komitee is egter ontbind voordat ’n finale verslag saamgestel kon word. Ten spyte van die mislukking van die komitee om die vraagstuk op te los, was die sentiment van die publiek in die 1920’s ten gunste van ’n oplossing vir die Kanadese vlagprobleem.^[20]

Gedurende die Tweede Wêreldoorlog was die Rooi Vaandel die vlag wat die Kanadese troepe op die slagveld gebruik het. Die Rooi Kanadese Vaandel is binne en buite Kanada gebruik as die Kanadese vlag. ’n Gesamentlike komitee van die Senaat en die Laerhuis is op 8 November 1945 aangestel om ’n nasionale vlag voor te stel wat amptelik aanvaar kon word. Teen 9 Mei 1946 is 2 695 voorstelle ingedien en die komitee het gerapporteer "dat die nasionale vlag van Kanada die Rooi Kanadese Vaandel moet wees met ’n esdoringblaar in herfskleure teen ’n wit agtergrond". Die Wetgewende Vergadering van Quebec het egter by die komitee gepleit om nie "buitelandse simbole" (insluitend die Koninklike Unievlag) in te sluit nie. Eerste Minister MacKenzie King het nie op die verslag gereageer nie en die Rooi Kanadese Vaandel het vir eers gebly.^[13][19][21]

Teen die 1960’s het die debat om ’n nuwe Kanadese vlag egter in so ’n mate toegeneem dat dit uitgeloop het in die Groot Vlagdebat van 1964.^[22] In 1963 het die Liberale minderheidsregering van Lester B. Pearson die mag verkry en besluit om ’n amptelike Kanadese vlag deur middel van parlementêre debat te kry. Die hoof politieke voorsteller van die verandering was Eerste Minister Pearson. Hy was ’n beduidende makelaar tydens die Suezkrisis van 1956, waarvoor hy die Nobelprys vir Vrede gekry het.^[23] Gedurende die krisis is Pearson onderbreek toe die Egiptiese regering beswaar gemaak het teen Kanadese vredesmagte op grond daarvan dat die Kanadese vlag (die Rooi Vaandel) dieselfde simbool (die Koninklike Unievlag) as die Verenigde Koninkryk, een van die oorlogvoerders, bevat het.^[23] Pearson se doel was vir die Kanadese vlag om kenmerkend en onderskeidend Kanadees te wees. Die hoofopponent teen die verandering van die vlag was die opposisieleier en voormalige Eerste Minister, John Diefenbaker, wat dit uiteindelik ’n private kruisvaart gemaak het.^[24]

Pearson was die leier van ’n minderheidsregering en het die risiko geloop om die mag te verloor a.g.v. die vlagkwessie; hy het egter geweet dat die Rooi Vaandel en die Unievlag nie gewild was in Quebec, waar die Liberale sterk steun geniet het, nie. Die Rooi Vaandel was die voorkeur van die meeste Engelssprekende Kanadese. Op 27 Mei 1964 het Pearson se regering ’n mosie by die parlement ingedien vir die aanvaarding van sy gunsteling ontwerp van ’n "see-tot-see" vlag met ’n blou rand en drie saamgesnoerde rooi esdoringblare op ’n wit agtergrond. Hierdie mosie was die oorsaak van weke se bitsige debat in die parlement en die ontwerp het bekend geword as die "Pearson-wimpel".^[25] Diefenbaker het ’n referendum oor die vlagvraagstuk geëis maar Pearson het in plaas van ’n referendum ’n veelparty parlementêre komitee van 15 lede saamgestel om ’n nuwe ontwerp te kies. Deur ’n periode van bestudering met politieke manoeuvrering het die komitee op die huidige ontwerp besluit wat deur George Stanley geskep is en geïnspireer is deur die vlag van die Koninklike Militêre Kollege van Kanada in Kingston, Ontario. Die ontwerp is op 29 Oktober 1964 eenparig deur die komitee goedgekeur en later deurgevoer deur ’n meerderheidstem in die Kanadese Laerhuis op 15 Desember 1964. Die Kanadese Senaat het twee dae later ook die ontwerp goedgekeur.^[13]

Koningin Elizabeth II het die nuwe vlag op 28 Januarie 1965 geproklameer.^[13] Die vlag is op 15 Februarie 1965 ingewy tydens ’n amptelike seremonie op die Parlementsheuwel in Ottawa in die teenwoordigheid van Goewerneur-generaal majoor-generaal Georges P. Vanier, die Eerste Minister, lede van die kabinet en Kanadese parlementariërs. Die Rooi Kanadese Vaandel en die skild van die koninklike wapen van Kanada is 12:00 gestryk en die nuwe Esdoringvlag is gehys. Die skare het die nasionale lied, "O Canada" gesing waarna die sing van "God Save the Queen" gevolg het.^[4] Maurice Bourget, Speaker van die Senaat, het gesê: "Die vlag is die simbool van die eenheid van die nasie omdat dit, bo enige twyfel, al die burgers van Kanada sonder onderskeid van ras, taal, oortuigings of opinie verteenwoordig."^[4] Vir die eeufeesvieringe van die nasie in 1967, het die Kanadese regering die Kanadese wapen (waarvan die skild op die Rooi Vaandel gepryk het) op ’n rooi vlag gebruik.^[26]

As ’n simbool van Kanada se lidmaatskap van die Britse Statebond is die Koninklike Unievlag steeds ’n amptelike vlag in Kanada en dit word met sekere geleenthede gebruik.^[27] Regulasies vereis dat federale instellings die Unievlag langs die Esdoringvlag moet vertoon indien dit moontlik is, deur van ’n tweede vlagpaal gebruik te maak op die volgende dae: Statebonddag (die tweede Maandag in Maart), Victoriadag (wat ook die vorstin se amptelike verjaardag in Kanada is) en die herdenking van die Statuus van Westminster (11 Desember). Die Unievlag kan ook by die Nasionale Oorlogsmuseum of ander plekke waar seremonies is wat Kanada se betrokkenheid met ander nasies in die Statebond eer (in tye van oorlog), vertoon word. Die Esdoringvlag neem altyd die ereplek in en word dus eerste gehys.^[27] Die Unievlag is ook deel van die provinsiale vlae Ontario en Manitoba waar dit in die skildhoek is. ’n Gewysigde weergawe word in die vlag van Brits-Columbië gebruik en die vlag van Newfoundland en Labrador is ’n gestileerde weergawe van die Unievlag.^[27] Verskeie van die provinsiale luitenant-goewerneursvlae het voorheen ’n gewysigde Unievlag gebruik as hul persoonlike vaandel gebruik maar die luitenant-goewerneurs van Nova Scotia is die enigste een wat hierdie ontwerp behou het.^[27] Die Unievlag en die Rooi Kanadese Vaandel word steeds deur veteraangroepe en ander wat Kanada se verbintenis met Brittanje wil beklemtoon, in Kanada gebruik.^[27]

Die Rooi Vaandel word ook soms gebruik waarby amptelike gebruik by sommige seremonies. Dit is gebruik by die herdenkings van die Slag van Vimyrif in 2007.^[28][29] Hierdie besluit het kritiek ontlok van diegene wat gevoel het dat dit nie gelyk gestel moet word aan die Kanadese vlag nie en dit is geprys deur diegene wat gevoel het dat dit belangrik is dat Kanada haar bande met die verlede moet behou.^[28][29]

Die Kanadese Dualiteitsvlag is ’n nieamptelike vlag wat onafhanklik ontwikkel is en is oorspronklik gesirkuleer deur die voorstanders daarvan om die eenheid van Kanada ten toon te stel by byeenkomste vir die "nee"-stem in oploop tot die 1995 Quebecreferendum.^[30] Die ontwerp is gekies om die Franssprekende populasie tot die Esdoringvlag te voeg deur blou bane by te voeg (die blou en rooi in rofweg in die verhouding van die hoeveelheid Engelssprekende en Franssprekende mense in Kanada woon). Daar is op blou besluit omdat dit die hoofkleur is in die vlag van Quebec.^[31][32]

In Quebec word die provinsiale vlag (’n wit Sint Joriskruis op ’n blou agtergrond met ’n fleur-de-lis in elke kwardant) dikwels beskou as ’n nasionale vlag saam met die Esdoringvlag, net soos die Acadiese vlag in die Acadiese gebiede van die maritieme provinsies.^[12][33]

Daar is geen wette wat die korrekte gebruik van die Kanadese vlag beheer. Kanadese Erfenis het egter riglyne uitgebring oor hoe die Kanadese vlag alleen en saam met ander vlae vertoon/gebruik moet word. Die riglyne bespreek die volgorde van voorkeur waarin die Kanadese vlag gebruik word, waar die vlag gebruik kan word en wat mense kan doen om eerbied teenoor die vlag te betoon. Die riglyne, getiteld Vlagetiket in Kanada ((en) Flag Etiquette in Canada) is deur die Kanadese Erfenis in boekformaat uitgegee en dit is op April 2003 opgedateer.^[34] Die vlag mag enige dag, enige tyd van die dag op enige gebou wat deur die Kanadese Regering, lughawens, militêre basisse, diplomatieke kantore en burgerlikes beheer word, vertoon word. Wanneer die vlag vertoon word moet dit op sy eie vlagpaal hang en dit mag nie minderwaardig teenoor ander vlae wees nie, met die uitsondering van, in volgorde van baie na min belangrik, die koning se persoonlike Kanadese vlag, die vlag van die Goewerneur-generaal van Kanada, enige persoonlike vlag van ’n lid van die Kanadese Monargie of vlae van die Luitenant-goewerneurs van Kanada.^[35] Om ’n tydperk van rou aan te dui word die Kanadese vlag halfstok gehang. Die Kanadese Magte het ’n spesiale protokol vir die vou van die vlag vir tentoonstellings soos ’n amptelike begrafnis; die Kanadese Magte stel dit egter nie vir daaglikse gebruik voor nie.^[36]

Sedert die aanvaarding van die Kanadese vlag in 1965 het die Kanadese regering programme geborg om die vlag te bevorder. Voorbeelde sluit die Kanadese Parlementêre Vlagprogram van die Departement van Kanadese Erfenis en die vlagprogram wat deur die Departement van Openbare Werke gedryf is. Hierdie programme het die blootstelling van die vlag en die konsep dat dit deel is van die nasionale identiteit, verhoog. Om bewustheid van die vlag te verhoog is die Parlementêre Vlagprogram in Desember 1972 ingestel. Die doel van die program was om lede van die Kanadese Laerhuis toe te laat om vlae en lapelwapens in die vorm van die Kanadese vlag te versprei in hulle kiesafdelings. Die program is sedert 1973 aan die gang.^[37] Vlae wat op die Vredestoring en die Oos- en Wesblokke van die Parlementsheuwel word verpak deur die Departement van Openbare Werke en kan gratis verkry word. Die program het egter ’n 19-jaar wagperiode vir vlae van die Oos- en Wesblok en 27-jaar vir vlae van die Vredestoring.^[38]

Sedert 1996 is 15 Februarie herdenk as die Nasionale Kanadese Vlagdag.^[4] In 1996 het Sheila Copps, Minister van Kanadese Erfenis, die "een-in-’n-miljoen-vlag-uitdaging" ingestel.^[39] Hierdie program was daarop gemik om die Kanadese burgers van ’n miljoen nuwe Esdoringvlae te voorsien vir die Vlagdag van 1997. Die program was egter kontroversieel omdat dit ’n geraamde $45 miljoen gekos het en die vlae kan ook nie gehys word nie. Amptelike syfers van Kanadese Erfenis het die uitgawes op $15,5 miljoen geraam, met ongeveer ’n sewende van die koste wat deur donasies gedek is.^[40]

’n Gedenkplaat wat die skepping van die Kanadese vlag herdenk, is in 1985 by die Koninklike Militêre Kollege van Kanada (KMK) in Kingston, Ontario aangebring. In Maart 1964 het kolonel George Stanley, Dekaan van Kunste, terwyl hy op die Mackenzie gebou gestaan en kyk het na die Kollegevlag naby die paradeplein, voorgestel aan kolonel J.R. Matheson, toe LP vir Leeds, dat die KMK Kollegevlag as basis gebruik moet word vir die nuwe vlag. Die twee het saam gewerk aan ’n ontwerp wat uiteindelik goedgekeur is deur die parlement en deur ’n koninklike proklamasie op 15 Februarie 1965 as die Nasionale Vlag van Kanada aanvaar is.^[41]

• (en) Archbold, Rick (2002). I Stand For Canada. Macfarlane Walter & Ross. ISBN 1-55199-108-X. {{cite book}}: Ongeldige |ref=harv (hulp)
• (en) Matheson, Col. John R. (1986). Canada’s Flag. Mika Publishing Company. ISBN 0-919303-01-3. {{cite book}}: Ongeldige |ref=harv (hulp)
• (en) Stanley, Dr. George F.G. (1965). The Story of Canada’s Flag: A Historical Sketch. Ryerson Press.
• (en) Thompson, Hugh (2002). Canada. Dorling Kindersley. ISBN 0-7894-9561-9. {{cite book}}: Ongeldige |ref=harv (hulp)
• (en) Thorner, Thomas (2003). A Country Nourished on Self-Doubt: Documents in Post-Confederation Canadian History. Broadview Press. ISBN 1-55111-548-4. {{cite book}}: Ongeldige |ref=harv (hulp)

• (en) Kanada by Flags of the World.
• (en) Nasionale Vlag van Kanada (Departement van Kanadese Erfenis)
• (en) George F.G. Stanley se Vlagmemorandum, 23 Maart 1964
• (en) Koninklike Proklamasie
• (en) Vlagetiket in Kanada
• (en) CBC Digitale Argiewe – Die Groot Kanadese Vlagdebat
• (en) Clip-art galery van die Kanadese vlag
• (en) "National Flag of Canada". Historica Minute.
• (en) "Flag of Canada". Encyclopædia Britannica. Besoek op 22 Mei 2019.