Nicolaas Snyman

Aangesien die latere ds. Snyman se vader die gesin reeds vroeg ontval het, het sy moeder tesame met haar kinders by haar peetvader en moeder, br. en sr. Hendrik du Plessis ingewoon. Toentertyd het Hendrik du Plessis gewoon op sy plaas, Hennopskraal, naby Houtkraalstasie, distrik De Aar. Oom Hendrik, soos hy in die gemeente De Aar bekend was, het 'n mooi biblioteek gehad, waaronder goeie teologiese werke was. Selfs teologiese tydskrifte uit Nederland het hy gereeld gelees. Nadat die plaas verkoop is, het die familie 'n tyd lank op die dorpie Burgerville gewoon, ’n dorpie sowat 35 km suidwes van De Aar wat later tot niet gegaan het toe De Aar sy watervoorraad uitgekoop het. Daarna is hulle na De Aar, waar Nicolaas sy skoolopleiding ontvang het. Reeds op skool het hy hom onderskei as ’n toegewyde en bekwame leerling. Einde 1928 het hy gematrikuleer.

Van 1929 tot einde 1935 het hy aan die PUK. vir CHO en die Teologiese Skool studeer en die grade B.A. en B.D. verwerf. Einde 1935 het hy die kandidaatseksamen in die teologie afgelê en is hy beroepbaar gestel. In ds. Snyman se lewenskets in die gedenkboek Gereformeerde kerk Barkly-Oos 1871–1971 word uit sy doodsberig in Die Kerkblad aangehaal: "Wat was die vreugde van hierdie godvrugtige ou vader en moeder groot toe Nicolaas sy voorneme te kenne gee om predikant te word. Hulle is dan ook gespaar om hom as predikant te sien."

In 1937 is hy in die Kroonstad tot herder en leraar bevestig. In die 14 jaar van sy ampsbediening het hy Kroonstad-kombinasie; Kuruman-kombinasie; Oos-Londen-kombinasie; Barkly-Oos, Port Elizabeth en Venterstad bedien.

In 1942 was hy met studieverlof terug op Potchefstroom en het hy geslaag in die skriftelike deel van die M.Div.- eksamen. Die tesis om die graad te verwerf het hy egter nie voltooi nie. As predikant het hy met ywer en opregtheid sy werk gedoen.

Geruime tyd het ds. Snyman aan 'n ernstige nierkwaal gely. Dikwels moes hy, volgens ds. Ammi Venter, "baie smartlike pyne verduur". Op 3 April 1951 het hy 'n beroerteaanval gekry terwyl hy besig was om sy motorkar met brandstof te laat vul. Nadat hy twee weke lank in die pastorie op Venterstad verpleeg is, is hy na die Nasionale Hospitaal in Bloemfontein gebring, waar hy vyf weke vertoef het. Daarna is hy teruggeneem. Nog ses weke is hy met toewyding en liefde versorg deur sy eggenote, ander familielede en gemeentelede. Elke nag het van die manslidmate om die beurt wakker gebly en die sieke versorg. Ds. Venter skryf: "Liefdevol en getrou het die kerkraad en gemeente in die donker dae die kranke leraar en sy gesin versorg en in elke opsig bygestaan. Op Sondagmôre, 1 Julie, het hy heengegaan na die Vaderhuis, waarna hy so vuriglik verlang het. Tydens sy siekte het hy so graag geluister na Romeine 8 veral vanaf vs. 31. Ps. 116 en Jesaja 43 was onder die Skrifgedeeltes wat aan hierdie moedige stryder in die dag van sy beproewing troos gebied het.

Voor sy dood het ds. Snyman gevra dat dr. J.M. de Wet, predikant van Middelburg, Kaap, die begrafnisrede waarneem en die kerkraad as draers optree.

Ds. Ammi Venter het ds. Snyman in Januarie 1940 te Uitschot in die huwelik bevestig met Petronella Johanna Schutte. Uit die huwelik is vier kinders gebore, van wie drie hom oorleef het: Frans Jacob Petrus, Nicolaas Tjaart en Huibré Elizabeth.

Ds. Ammi Venter skryf in die Almanak van die GKSA vir die jaar 1952 die feit dat al die gemeentes waar hy gedien het, op sy begrafnis aanwesig was, "dien as genoegsame getuienis van die liefde en agting wat daar vir hom gekoester is. Die gawes en talente wat God aan hom geskenk het, het hy gebruik en aangewend in sy diens."

Die naamlose skrywer van ds. Snyman se lewenskets in Die Kerkblad skryf: "As ons aan ons ontslape broeder dink, is daar altyd 'n paar uitstaande karaktertrekke wat ons van hom sal onthou. Sy ongekunstelde lewenshouding en nederigheid was die grondtoon van sy lewe. Dit het hom toeganklik vir enige mens – welgesteld of arm – gemaak. Daarby het hy 'n besondere sin vir humor gehad. Hy het gou die komiese sy van 'n saak raakgesien en kon dit so hartlik geniet en daaroor lag.

"Hy het student gebly. Sy voortreflike geheue, knap onderskeidingsvermoë en logiese redeneervermoë, was miskien die beste gawes wat die Here aan hom geskenk het. Reeds vanaf die begin van sy loopbaan as herder en leraar het dit ons in sy prediking opgeval. Alhoewel hy nooit lank gepreek het nie, was die Woord van God, soos deur hom bedien, altyd fris en treffend.

"Ek herinner my dat, toe hy as teologiese student in De Aar gepreek het, die eggenote van oom Hendrik glimlaggend na die diens opgemerk het: 'Die preekstoel was vanmôre 'n steestoel.'

"Hy was 'n knap eksegeet. Eenvoudig, maar diep gevoelvol kon hy preek; soos een broeder dit mooi gestel het na die preek van hom oor Psalm 146:5: 'Waarlik, daar is tot sy hart gespreek.' Op ons meerdere vergaderings het ons hom beslis en vasberade gesien, as een wat sy standpunt by die lig van Gods Woord en soos hy dit verstaan, kon handhaaf. Ons het hom geken as 'n broeder met 'n kinderlik opregte geloof. In intieme geselskap kon hy verwys na gebedsverhoringe en bewonderend spreek oor God se weg met ons en sy kerk deur die lewe.

"Ook vir hom egter het 'n bittere lyde gewag en op veertigjarige leeftyd was sy werk op aarde afgedoen. Aandoenlik was reeds vir ons daardie oomblikke, toe hy van die spesialiteit in Johannesburg verneem het, dat daar aan sy besondere krankheid nie iets gedoen kon word nie. Indertyd was hy nog predikant te Kuruman. Tog het hy nog vier gemeentes daarna bedien, waaronder Barkly-Oos. Met pynlike inspanning ondanks herhaalde bitter teenslae, het hy in sy roeping met vasberadenheid gestaan."

• (af) Venter, ds. A.A. 1951. Almanak van die Gereformeerde Kerke in Suid-Afrika vir die jaar 1952. Potchefstroom: Administratiewe Buro.
• (af) Smit, ds. P.A. (red.). Die Gereformeerde kerk Barkly-Oos Gestig 4 Augustus 1871, op die plaas Strydfontein. Gedenkalbum by geleentheid van die eeufees. Barkly-Oos: Eerwaarde kerkraad van die Gereformeerde kerk Barkly-Oos.